Obrazy na stronie
PDF
ePub

995

Ingressura suo: nisi fessam, tu bone, et ægrain A
Suscipias, referas, foveas, tuearis, honestes.

Tunc fiet cursus velox, oculique videntes,
Libera libertas, sapiens sapientia, justum
Judicium, et fortis virtus, et sana facultas.
Hujus opis semper, Pater, indigeamus: ab ipsa

994. Referas. Plus dicit hoc verbum quam Gallus intellexit, qui illud reddidit per suum, ramener. Sic enim eadein sententia repetitur lib. I de Vocal. Gent. c. 8: Nec dedignetur ægram, diu in invio satigalam, humeris suis ferre, et non revocando tantum, sed etiam portando salvare. Doct. Lov.

Ibid. Honestes. Sicut in verbo illo superiore, referas, manifesto alludit ad parabolam Evangelicam de pastore ovem perditam humeris suis referente (Luc. xv), ita hic respicere existimo ad illam ibid. de patre, filium prodigum ad se reversum stola prima honestante. Gallus saltem, in voce hac quam in alia ista reddenda felicior, ita recte in prosa: Si vous ne l'ornez de vos dons et de vos grâces: ubi etiam phrasim Scripturæ secutus est, qua honestare idem est ac ditare. Doct. Lovan.

99. Prodeat arbitrium. Id est, libertas: nam arbitrium pro ipsa libertate positum etiam supra videas, v. 622:

Nulla tibi arbitrii respondent signa.

Optat scilicet libertatem illam quam dat gratia, et quam jam supra ex Prosperi sententia libertatem

B

Prodeat arbitrium nostrum, nihil hac sine sensus 1000 Corporei possint, opus ut servile quiescat.

189 Et tua dum in nobis agitur, non nostra voluntas,

Legitima in sanctis ducamus sabbata festis.

ipsius libertatis vocavimus. Doct. Lovan.

1000. Possint. Quod plane amplector ex Gallo, pro eo quod cæteri babebant, possunt. Libens etiam ascribo ejusdem expositionem in prosa, ubi illud, Nihil hac sine sensus corporei possint, ita reddit: Qu'elle conduise tous les mouvements de notre corps; q. d. Nullam sensus nostri corporei operationem edant, quam illa non producat. O votum! Sed votum tantum, nisi cum mortale hoc induerit immortalitatem. Doct. Lovan.

Ibid. Opus servile. Ita vocat, dum nostra in nobis agitur, non Dei voluntas; dum, inquam, vel malum agimus, vel de bonis actibus nostris, quasi de propriis gloriamur. Sic colligo ex antithesi Prosperi v. seq. et Augustini verbis jam citandis. Doct. Lovan.

1002. Sabbata. Cum levi allusione ad sabbatismum æternum, agitur de sabbato in hac ipsa vita agendo : quod ita Noster Augustini sui verbis exhibet sent. 278: Is enim observatione sabbatique vacatione unius diei figurabatur, perpetuum sabbatum observat, qui spe futuræ quietis sanctis est operibus intentus, nec ipsis bonis actibus suis, quasi de propriis et de his quæ non acceperit gloriatur; illum in se operari cognoscens, qui simul operatur et quietus est.

ADMONITIO IN DUO OPUSCULA QUE SEQUUNTUR.

Subjecta duo epigrammata in obtrectatorem sancti Augustini, sive idem sit, sive diversi agnoscantur æque prava sentientes, et codicum tam mss. quam editorum auctoritate, et omnium ætatum suffragio S. Prospero ussignantur. Quem vero inter multos doctrine Augustinianæ adversarios impetat auctor, non pari facilitate decernitur, cum hactenus tacitum ipsius nomen dubitationi locum præbuerit. Hunc autem esse Vincentium Lirinensem monachum Commonitorii auctorem pluribus probatum legere licebit apud sæpe laudatam dissertationem 9 Anthelmii. Hic enim in opere illo alias vere aureo, id præcipue intendisse putatur, ut Augustini doctrinam in novitatis suspicionem traheret. Rem antea animadverterunt probaruntque post Vossium viri doctissimi Hen. Norisius Histor. Pelag. cap. 11, lib. 11, nec non Nat. Alexander Hist. Eccles. tom. X, cap. 3, art. 7, § 7. Quorum momentis et istud spicilegii instar subjicit, scilicet: Cum ex Augustino in lib. de Prædest. SS. c. 3 el 4 notum sit S. antistitem initio conversionis Massiliensium sententiam circa fidei et bonæ voluntatis initia diserte tradidisse; Semipelagiani Massilienses his anterioribus libris veluti clypeo utebantur, et qualibet occasione Augustini discipulis reponebant, se in istis suis sensibus Augustini verba sectari: cum vero Augustinianæ doctrinæ defensorum valida esset exceptio, S. doctoris scientiam incrementorum profectibus eo pervenisse ut agnosceret castigaretque senex quæ juvenis ignoraverat ac minus perite scripserat, illi reclamabant, anteriora Augustini scripla ideo magis aliis quibusque probanda, quod illis suffragaretur antiquitas, posteriora vero nonnisi novitate nili possent. At vehementius instabat, omnium sanctorum et eruditorum fratrum nomine, Prosper in responsis ad Genuensium dubia super his maxime proposita, aiens: Quia nec justa nec rationabilis intelligitur eorum esse persuasio, qui hujus viri scientiam, tot incrementorum profectibus ædificatam, ad adolescentiæ rudimenta revocabant, ut magis suffragaretur hæreticis quod inter initia conversionis suæ imperite senserat, quam prodesset catholicis quod pontificali diligentiæ veritas revelarat; merito illos hoc præjudicio utentes, et in his que dudum abdicata fuerant immorantes, pii doctoris gravitas notat, quod qui curaverunt omnes sensus ipsius indagare, noluerunt cum ejus eruditione proficere. Quibus ille quasi reponere salagens in Commonitorio, cum auream illam sententiam sub finem posuissel, Eadem tamen quæ didicisti doce, ut cum dicas nove, non dicas nova sic tandem Augustini discipulorum objectionem ingeniose proponit ac resolvit : Sed forsitan dicet aliquis, Nullusne ergo in Ecclesia Christi profectus habetur religionis? Habeatur plane et maximus (nam quis ille est tam invidus hominibus, tam exosus Deo, qui id prohibere conetur?): sed tamen ut vere profecius sit ille fidei, non permutatio. Si quidem ad profectum pertinet ut in semetipsam unaquæque res amplificetur, ad permutationem vero, ut aliquid ex alio in aliud transvertatur. Crescat igitur oportet, et multum vehementerque proficial, lam singulorum quam omnium, tam unius hominis quam totius Ecclesiæ ætatum ac sæculorum gradibus, intelli gentia, scientia, sapientia; sed in suo dumtaxat genere, in eodem scilicet dogmate, eodem sensu, eademque sententia. Hæc Vincentius, cujus et alia priora el posteriora si in postremos Augustini libros torta sunt, ista similiter in illos et illorum defensores retorta nemo negare poterit, quæque deinceps ille auctor eo artificio profert, ut tanto magis videantur in sancti Hipponensis præsulis placita latenter invehi, quanto in alias omnes hæreses cudiosius insurgere prima fronte perspicitur. Illa tamen cum immerito Augustinum ferirent, hæreses omnes, tam præteritas quam secuturas, uno ictu confoderunt. Reliqua in doctissimo Censore leget cui vacat : nos amplioribus supersedemus, hæc satis fore arbitrantes

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

• Ex variis S. Prosperi epigrammatis jampridem hac tria selecta sunt, et juncia carmini de Ingratis. Haud dubie ob argumenti affinitatem: quippe duobus prioribus Joannes Cassianus Ingratorum primipilus exagitari videtur; tertium vero eodem pertinet, ea ratione quam in argumento marginali satis, ac (ut puto) primus ostendi. Inverti autem consuetum eorum ordinem. Ita quippe postulare videbatur ordo temporis, quo priora illa vel scripta sunt, vel decori gratia scripta finguntur: nempe primum, cum scriptor ille nonnisi adhuc ferretur carpere Augustini libros, et adversus eosdem opus aliquod condere; alterum vero, cum jam opus istud serpere coepisset. Doct. Lov.

b Scriptum forte, superstite adhuc S. Augustino,

circa annuin 430.

ARGUMENTUM. Novum Scriptorem aliquid operis molientem adversus S. Augustinum proposita rei impietate pessimoque successu, incepto absterrere nititur.

• Quidam. At quis ille? Cassianus, inquies, qui sub Collatoris nomine etiam alio tractatu a Prospero vapulat. Atque hæc multorum hactenus fuit opinio, quam non parum confirmant plura loca huic epigrammati cum libro contra Collatorem communia. Nec equidem illi ausim contradicere: est tamen quod lectori hac in re expendendum proponam. Verone simile videtur Prosperum, solitum alioqui quam mitissime de hoc presbytero et tota Massiliensium factione loqui, hic eum vocare Lupum, viperam, miserum denique anguiculum? Siccine etiam sua scripsit et edidit celebris ille Collator, ut dici potuerit Serpere, ac mutato seu dissimulato nomine tegi velle? Sed de bis satis. Doct. Lov.

d In nova prostratas. Ita lib. cont. Collator. mox post initium: In eum statum deducere causam Ecclexiæ moliuntur, ut dum nostros (puta Augustinum, etc.) affirmant non veraciter pro gratia loculos, inimicos gratiæ persuadeant injuste damnatos esse. Doct. Lov.

• Stylus iste conficit. Acute ludit in æquivoco, quod stylus et scribendi et feriendi instrumentum sit. Doct. Lov.

B

[ocr errors]

Conficit, et verbis perderis ipse tuis.

Dumque doces quantum valeat mens libera,

monstras

Velle tuum tibimet sufficere ut pereas.

Verte gradum, fuge perniciem; stratosque rebelles

Oris apostolici fulmine ubique vide. Nec temutato defendi nomine credas. Si pastorem ovium lædere vis,

lapus es.

. Mulato nomine. Qui ita contra Augustinum scripserit pro Ingratis, nemo occurrit præter Vincentium Lirinensem (virum alioqui sanctissimum et doctissimum), quem hodie plures censent aureum illud Commonitorium suum ita direxisse adversus hæresum novitates, ut sub hoc nomine Augustini doctrinam notatam voluerit. Cæterum constat mutato nomine illud edidisse, seque vocasse Peregrinum. Sed cum ipse scripserit post Augustini excessum, immo post Rescriptum Coelestini PP. ad Galliæ episcopos; hoc autem epigramma conditum sit Augustino jam sene quidem, at tainen vivo, evanescit omnis de Vincentii Peregrino suspicio: quærendusque alius, cui ista conveniant. Doct. Lov. Nisi forte dicas, quem sanctus Prosper impugnat hoc epigrammate, aliquot annis, juxta auctoris nostri consilium, siluisse aut si opus illud quo Augustinum ferira minabantur Semipelagiani, 13 Cassiani collationem esse volueris, tunc anno 426 ascribenda erunt epigrammata ista, et jam tunc Prosperum contra ipsos decertare cœpisse erit agnoscendum. Doct. Lov.

Lupus es. In hac cauda latet proculdubio totius epigrammatis, aliunde acutissimi, aculeus præcipuns: qui utique tanto erit acutior, si Auctor per suspicionem notatum voluerit aliquem cui Lupo ncmen; quales istis temporibus habemus Gallos com plures, ut sanctos illos Trecensem, Suessionensem, Lugdunensem episcopos; item postea Ferrariensem, etc. Ni hoc sit, saltem dicere voluit: Ut tuum nomen celare studeas, nos qui te vocare oporteat satis scimus, nempe Lupum, cum opere ipso te talem præbeas, qui pastorem oppugnes. Verum quis ille pastor quem hic lasum cupiat? Pontifex, inquies, ilius sedis de qua disticho superiore. Nempe id etiam putavi, donec incidi in hunc locum contra Collat. c. 21: Præcipuum nostro tempore in doctrina ecclesiastica virum ( Augustinum ) rabido ore discerpunt; creduntque se omnia auctoritatum munimina posse convellere, si hanc PASTORALIS speculæ validissimam turrim crebra Pelagiani arietis illisione pulsaverint. Doct. Lov.

[blocks in formation]

"Qui caputobscur is contectum utcumque cavernis A Tollere humo miserum perpulit anguiculum. Aut hunc fruge sua æquorei pavere b Britanni, Aut huic Campano gramine corda tument. 195 Quæ concepta fovet promat, quæ parturit edat;

Qui caput. Sic ergo primo intuitu acceperam hoc distichou: Quidam scriptor suo illo scripto miserum anguiculum Pelagium iterum suscitavit, et caput suum attollere perpulit; sub spe fore ut suum dogma rursus reflorescat. Movebat præcipue quod etiam supra aliquoties ille hæresiarcha anquis, cotuber, similibusque nominibus appelletur. Sed decepit me relativum qui, quod tunc non vidi ad livorem referendum esse: adeo ut anguiculus sit ipse scriptor in quem agitur, nempe anguis illius majoris pullus. Dissimulare interim pequeo suspicionem meam, videlicet Prosperum sic ambigue verba librasse sua, ut intelligi posset seu quispiam Pelagii discipulus, seu ipse Pelagius. Videtur namque dubitasse, ac alios dubitare voluisse, an non forte ipse Peligius, aut saltem Pelagii germanus compar Colestius, hujus novi scripti auctor foret. Sed de boc plura nota seq. Doct. Lovan.

b Britanni. Pelagii populares: qui rursus quorei vocantur, ut pateat qua Britannia hæresiarcha oriundus fuerit; nimirum insula, non autem ea quæ in continente est, et Minor hodie dicitur: de quo plura supra ad cap. 1 carm de Ingrat. Sed quid Britannis istis cum fruge? An forte ea tunc celebres fuerunt, ut nunc ipsorum lana in pretio est? Certe aliquid, ni fallor, ejusmodi observat illorum Morus

B

Seu vetere armatur dogmate, sive novo.
In quoscumque sinus spirarum torqueat orbes,
Et fallax multa contegat arte caput;
Currentem attritos super aspidas et basiliscos
Declinare & senem vipera non poterit.

Utop. lib. 1. Doct. Lovan.

e Campano gramine. Ob Julianum Eclanensem episcopum Campanum, ut notant cæteri in margine hujus foci. Verum sunt qui malint dictum potius ob Coelestium, qui æquo, immo meliori ac certiori ratione Campanus fuit; et tanquam Pelagii cohæresiarcha (a quo etiam hæresis ista per Orientem communiter Calestiana, uti per Occidentem Pelagiana audivit) aptius multo cum ipso ponitur in parallelo, quam Julianus, utriusque solum discipulus, tunc temporis fortassis nondum admodum notus. Immo quid si Julianus is ipse sit scriptor in quem cusum est utrumque epigramma? Tempus convenit, cœtera non abludunt. Sed tamen nonnisi suspicio est. Graminis autem Campani fit mentio, vel quod ea regio, ut cæteris e terra nascentibus, ita imprimis felicissimo gramine abundaret; vel quod Campana superbia ex Agellio videatur in proverbium abiisse; vel denique ut alludatur ad gramen Anthedonis, quo gustato Glaucus, Metamorph. xii, subito . . . Trepidare intus præcordia sensit, seque in Pelagum præcipitem dedit. Doct. Lovan.

d Senem. En rursus senex vocatur Augustinus (nomine, ut puto. etatis, non dignitatis), qualis fuit cum contra ipsum Julianuro audacem calamum strinxit. Doct. Lovan.

ADMONITIO IN EPITAPHIUM NESTORIANÆ ET PELAGIANÆ HÆRESEON.

Ut hoc epitaphium plane intelligatur, duo veluti capita in hæresi Nestoriana attendenda sunt. Unum circa unionem naturæ humanæ cum divina in Christo, quam Nestorius per solam inhabitationem, non vero in unitatem persona factam fuisse prædicabat, ita ut duæ essent in Christo personæ æque ac duæ naturæ, nec idem esset Filius Dei, qui filius Mariæ. Alterum caput rationem spectat qua Jesus ad eam, qualiscumque sit, unionem pervenerit. Non enim eam statim in ipso conceptu obtinuisse, sed suis postmodum meritis conseculum fuisse affirmabat. Quare vetus Chronologus, apud Liberatum, hæc habet de hæresi Nestoriana: Felice et Tauro coss., Nestorius Constantinopolitanus episcopus novum Ecclesiis molitur errorem inducere, prædicans Christum hominem tantum, non etiam Deum natum, eique divinitatem collatam esse pro merito dicit. Hunc posteriorem errorem polissimum spectat sanctus Prosper, et in eo Nestorianam hæresim cum Pelagiana comparat. Illam vero ait Pelagianæ genitricem simul et natam esse: genitricem, quia error illius qui in capite gratiam destruit, et qui Jesum dignitatem Christi propriis meritis assecutum fuisse contendit (quæ est hæresis Nestorii), fons et principium est erroris illius qui gratium in membris evertit, quique homines Christianorum dignitatem propriis merilis sibi comparare posse affirmat (quæ est hæresis Pelagii): natam vero, quia Nestorius suam non vulgavit hæresim nisi post damnatos Pelagianos. Atque adeo cum in istius epitaphii limine Nestorianam hæresim Pelagiano successisse dixisset, quasi postmodum ortam, quod verum est, si illius per Nestorium divulgationem consideres, postea tamen utramque simul ortam esse ait, tum ob affinitatem et cognationem, quæ inter utriusque errores intercedit, tum etiam quia ante Nestorium Nestoriana hæresis in Pelagiana continebatur: ut paret ex Leporio Gallicano monacho, qui cum esset Pelagiani dogmatis acerrimus defensor, illam etiam ob quam postea Nestorius damnatus est hæresim docuit; sed Augustini opera ad sanam mentem rediit. Nestorius suum divulgavit hæresim paulo post damnatos Pelagianos, circu annum 429.

Hoc idem epitaphium a Prospero nostro utriusque hæresis tumulo appensum negarat Joan. Garnerius soc. Jesu in cap. 7 dissert. 7 ad Marii Mercatoris Opera; simile quiddam ænigmali proferri contendens, cum dicitur alteram hæresim alterius fuisse matrem simul et filium: quæ ingeniose quidem dicta fatetur, sed vere fuisse negat: hincque probure nititur quod a tertio sæculo per deliria Samosateni Nestoriano errori præludi cœperit, subjicitque dandam eo faciliorem veniam poeic nostro, quod ipse quoque Cassianus in eodem peccaverit, et suam in sententiam traxerit amicum Leonem Magnum, aliosque postmodum plures eorum auctoritatem seculos. Quibus non obstantibus, tale opusculum Prospero abjudicandum negat Anthelmius dissert. 9 in Opera SS. Leonis et Prosperi, tum propter auctoritatem Cassiani et Leonis Magni, quibus si hoc licuit serio disserentibus, mullo indulgentius poetæ condonandum, non tam ad historia normam loquenti, quam consepultis erroribus laxatis habenis inflatisque, ut aiunt, tibiis volenti illudere. Maxime cum hæc uiriusque hæreseos comparatio non semel ab eo usurpata deprehendatur, sed et in Chronico ipso narret quod apud Ephesum Nestorius cum hæresi nominis sui, et cum multis Pelagianis, qui cognatum errori suo juvabant dogma, fuerit damnatus, et hanc ipsam utriusque erroris contesserationem Cassiano exprobret libri adversus eum scripti cap. 21. Per bunc virum (Cœlestinum) eliam Orientales Ecclesiæ gemina peste purgatæ sunt, quando Cyrillo Alexandrinæ urbis antistiti ad exsecrandam Nestorianam impietatem, apostolico auxiliatus est gladio, quo etiam Pelagiani dum cognatis confœderantur erroribus, iterum prosternerentur. Quo autëm sensu hæc inter utrumque affinitas ratelligenda veniul, jam supra fuse satis explicatum habes.

[blocks in formation]

A Scriptum post damnatam hæresim Nestorii in concilio Ephesino anno 431, Augustino jam mor

tuo.

ARGUMENTUM. Ad Massiliensium rursus invidiam inducitur hæresis Nestoriana, deplorans suum et Pelagianismi exterminium: eamque illius assignans causam qua non satis immunes essent Semipelagiani.

b Nestoriana lues. Nestorius episcopus Constantinopolitanus suam divulgavit hæresim paulo post damnatos Pelagianos, circa annum 429. De sensu totius distichii vide Admonitionem præviam : cui in omuibas assentitur Doct. Lovan. et ex interprete.Gallo transcribit: quem tamen ipsius Epitaphii scopum non vilisse suspicatur.

Successi nempe temporis ordine. Doct. Lov.

A

B

d Utero prægenerata. Sic editi omnes Lugd., Lov., Duac.et Colon. Doct. Lov. legit progenerata, nec lectionem nostram rejicit ; notatque agi de ordine rerum et nature. Gallus legit (ait ille) prægenerala, quod quidem haud abludit ab auctoris phrasi, cui familia- c ris est hæc in verborum compositione præpositio : sed vulgatum est Latinius, minusque insolens.

e Genitrix et filia: ea ratione que huc usque indicata est. Doct. Lov.

De capite ad corpus. Id est, cum justitiam quæ non gratuitum Dei donum esset, sed humanis meritis compararetur stabilire vellem, a Christo, qui Ecclesiæ caput est, initium ducere volui, et ab eo ad fideles, qui Christi corpus sunt, gradum facere : primum nempe astruendo de Christo; quod ejus electio ex præviis arbitrii meritis esset; ac tum idem inferendo de Christianis. Revera namque Christi electio exemplar est illius, qua elegit nos in ipso ante constitutionem mundi (Ephes. 1, 4). Unde et eo argumentandi ordine Augustinus a Christo ad cæteros electos in extremis suis opusculis Pelagianismum, ceu ultimo clave ictu confecit, ac simul in antecessum Nestorianismum damnavit. Doct. Lovan.

• Proles. Hæresis Pelagiana. In summa ab imis. Id est, ab electis incipit, ut stabilita illorum elec. D tione ex arbitrii meritis, idem de Christo concludat. Doct. Lov.

Vulnera fraudis. Id est, post Pelagianismum jam

Mecum oritur, mecum moritur, mecumque sepulcrum

Intrat, et inferni carceris ima subit.
Quo nos præcipites insana superbia mersit,
Exulas donis, et tumidas meritis?

Nam Christum pietate operum et mercede m volentes

Esse Deum, in capitis fœdere non stetimus ; Sperantesque animi de libertate coronam,

Perdidimus quam dat gratia justitiam. Quique igitur gemina miseraris busta ruinæ, Ne nostro exitio consociare cave. Nam si quæ Domini data munera sero fatemur, Hæc homini credis debita, noster eris.

proscriptum a sede apostolica, synodis Africanis ac Palæstina, denique universe ab episcopis qui horum sententiæ in sua quisque Ecclesia subscripserant, eliam ante synodum Ephesinam, puła sub Zozimó PP. Doct. Lov.

i Una sententia. In concilio generali Ephesino in quo damnatus Nestorius, simulque Pelagiani, qui ab Ecclesia jam damnati se cum eo conjunxerant. Ex quo patet (ait Doct. Lov.) hoc epigramma post alia duo conditum esse, utpote jam e vivis erepto Augustino, qui hanc synodum non vidit.

1 Iterum surgere. Suscitante potissimum Juliano illo Eclanensi, ac manum porrigente Nestorio Constantinopolitano. Doct. Lov.

k Bis cecidit semel per sententiam sedis apostolicæ cum synodis et episcopis supra dictis, ac iterum per Ephesinam, qua cum Nestoriana denuo proscripta est. Doct. Lov.

1 Mecum moritur. Hactenus Pelagiana quamdani adhuc vitam servaveral, damnata jam quidem, at nondum damnationi acquiescens, semperque aliud adhuc judicium Ecclesiasticum, puta in synodo œcumenica expostulans. Verum hac Ephesina illi os occlusum est, fractaque audacia; ac tanden serio Ecclesia excessit. Unde hactenus Augustinus diveral, causa finita est, sed error utinam aliquando finiatur. Serm. 2 de Verb. Evang. pag. 640, in fine sermonis. Doct. Lov.

m Volentes: ambx scilicet. Nam in illo de Christo dogmate etiam Pelagiani Nestorio consensisse scribuntur. Doct. Lov.

■ Noster eris. Sive Jesum existimans suis meritis Filium Dei factum fuisse, ut Nestorius; sive, ut Pelagius, gratiam nobis secundum merita nostra dari. Iteruni in cauda aculeus ( observat Doct. Lov.) quo Massilienses non solum Pelagianis, sed et Nestorianis junguntur, ob communionem dogmatis de gratia et electione ex meritis. Sumptum autem videtur istud, noster eris, ex Æneid. 1, ubi his verbis Sinonem Priamus in civitatem recipit. Sumpsit vero ipse poeta, ut notant interpretes, ex formula imperato ris Romani, transfugam in suam fidem recipientis.

ADMONITIO

IN PROSPERI PRO AUGUSTINO RESPONSIONES AD CAPITULA GALLORUM.

Doctrinam quam S. Augustinus contra Pelagianos, inimicos gratiæ Christi, per annos viginti et ampliùs, zelo vere apostolico accensus, nec ab apostolicæ Pauli doctrinæ principiis vel transversum unguem (ut aiunt) declinando, defenderat, quam sedis apostolicæ pontifices, tamquam apostolicam et catholicam, sua auctoritate roboraverant, Galli quidam presbyteri, nec tam eximiis S. Prosperi versibus convicti, sed propriis præjudiciis plus æquo servientes, partim ex ignorantia, partim ex ingenii sui confidentia majore, reprobare non sunt veriti. Unde ut tam sublimis doctrinæ præconem cum doctrina in odium plurium adducerent, in mentem ipsis venit loca quædam, e scriptis maxime paulo ante mortem ab eo in lucem emissis, mala arte ex operum contextu evellere, et sub verbis ad invidiam ei comparandum compositis in indiculum redacta, passim apud indoctam plebem disseminare. Quorum iniquis conatibus obluctari satayens strenuus sancti doctoris discipulus et asserlor, quæ illi ex perverso intellectu damnabant, rectam explicationem et Augustini libris omnino conformem, sufficiendo defendere non distulit: hoc intendens, ut simplicium fides salva maneret contra subreptiones iniqua loquentium, el tota eximii in Ecclesia magistri auctoritas debita veneratione non fraudaretur; sicque (Deo operante) et infesti illi Augustinianorum operum censores ad saniorem mentem reversi, in nullo amplius a tramite recia el salubris doctrine deviarent.

Qui fuerint illi designare aul non potuit aut noluit: cum illi forte nomina sua prodere erubescerent, magis quam perversos sensus evulgare. Erant certe ex Massiliensibus, Cassiani discipulis forte aut sectatoribus, qui talis viri gloriam ultra modum æmulabantur, qui ægre ferebant non probari Prospero sui magistri ingenio confictum systema. Cui quidem ut obsequium aliquod pro viribus præstarent, Augustinum ipsum rati sunt impeti a se debere, et ab adepta auctoritate fideque esse submovendum. Quod non multo post sancti Augustini obitum, id est, anno circiter 431, contigisse facile crediderimus.

Objectionibus ergo quindecim doctrinam Augustini traducere molientes, septem priores contra prædestinationem gratuitam hominum quorumdam præ aliis dirigunt; octavam de voluntate Dei erga salutem hominum; nonam circa_extensionem redemptionis Christi; decimam de dispensatione Evangelii; undecimam et duodecimam, quod Deus auctor esse peccatorum diceretur; decimam tertiam de fine creationis hominum; decimam quartam, quod incredulitas Deo ascribatur; decimam quintam, de præscientiæ cum prædestinatione confusione. Singulis S. Prosper quantum satis est respondens, totidem sententiis postea subjectis, sensus suos in ante dictis fusius expressos sub simplici expositione oculis legentium subjicit : ut inde manifestum fiat omnibus, ea quæ de supra scriptis capitulis intelligebat, nulla eum circumloquendi arte prætexere, sed absolute ac libere et prava respuere, el consensum probabilibus non negare, ut ait in fine operis.

S. PROSPERI

AQUITANI

PRO AUGUSTINO RESPONSIONES

AD CAPITULA OBJECTIONUM GALLORUM CALUMNIANTIUM ..

Praefatio.

203 Doctrinam, quam sanctæ memoriæ Augu- A indiculis & publicarent: talique commento • et destinus episcopus contra Pelagianos inimicos gratiæ Christi, et liberi arbitrii b decomptores, per multos annos apostolice asseruit, litterisque mandavit, quibusdam visum est, aut non intelligendo, aut intelligi eam nolendo, reprehendere : et hoc quasi compendium cognitionis his qui judicio eorum ducebantur, afferre; ut quæ in libris prædicti viri damnabilia se reperisse jactabant, brevium capitulorum

c

a Titulus istius libri in ms. Joliensi talis est : Incipit liber Responsionum Prosperi contra capitula Gallorum, quæ contra libros beati Augustini opposue runt de Prædestinatione.

blta editiones omnes. Quæ vox decomptores significare videtur eos quibus est responsurus totos esse ut liberum arbitrium ornent et prædicent ultra quim debeant. Vetus codex Remigianus a prima B manu habuit deceptores, a secunda vero defensores. Quod ultimum legimus in miss. Regio et Joliensi, et in capite librorum de Vocatione gentium infra.

testationem ejus quem impeterent, obtinerent; et ab his quæ infamassent, curam exterriti lectoris 204 averterent. Ne ergo hanc persuasionem temere quis recipiat, et talem putet sensum scriptis catholici inesse doctoris, qualem eum qui frustra calumniantur ostentant; singulis capitulis quæ & damnationis titulo prænotarunt, brevi et absoJuta professione respondeo: in nullo recedens a tra

[blocks in formation]
« PoprzedniaDalej »