Obrazy na stronie
PDF
ePub

piorum, sed non usque adeo doctorum hominum, quas illi vel publice vel privatim effuderunt, esse congestionem. Quid igitur attinet ei tam superstitiose haerere, cum etiamnum liceat Insubribus Ambrosii sui praescripto uti, qui nunquid Christiani non sunt? Christiano igitur et mihi licebit Christiano Canone uti citra omnem vel fidei vel nominis iacturam. . . .

No. 162. Zwingli at Einsiedeln, 1516-18.

From a Letter to Joachim Watt, 13 June 1517.

Locum mutavimus non cupidinis aut cupiditatis moti stimulis, verum Gallorum technis; et nunc Eremi1 sumus. . . . Quid cladis nobis attulerit tandem factio illa Gallica, dudum famae ventus ad vos perflavit; omnia tamen, nisi dudum scisse te non dubitarem, percenserem. Fuimus enim pars quoque rerum gestarum: calamitates enim multas vel tulimus vel ferre didicimus.

No. 163. Beatus Rhenanus on Indulgences,

2

3

6 Dec. 1518.

μὲν

Recte fecisti, vir optime, qui statim nos literis tuis certiores. reddideris quidnam in re illa quam te diligentissime curaturum receperas, egisses. Nam scis quam nobis curae sit ea res, et ut fit, cum animi pendetur, negotium infelicius successisse putassemus, nisi nobis eum scrupulum ademisses. O pèr καρδινάλιος ' οὗ μοι πάνυ πιστὸς εἶναι δοκεῖ· καὐτὸς γὰρ ἐκείνης τῆς κωμῳδίας εἷς ἐστι, ἂν μὴ ἡ ἀτυχία αὐτοῦ τὸν νοῦν μετέβαλεν. De Lutherio nihil dum comperti habemus. Risimus abunde veniarum institorem, quem in literis tuis graphice depinxisti. Dant belli ducibus literas pro perituris in bello. Quam sunt haec frivola et Pontificiis Legatis indigna. Quid non tandem excogitabitur, ut nummis nostris potiatur Italia? Nec vero risu haec digna puto, sed lacrimis potius. Nam nihil est quod magis mihi doleat quam quod video Christianum populum passim caeremoniis nihil ad rem pertinentibus onerari, imo meris naeniis. Et causam non aliam reperio quam quod sacerdotes per summularios istos et sophisticos theologos decepti ethnicam aut Iudaicam doctrinam docent. De vulgo sacerdotum loquor. Neque enim me latet te tuique similes puris simam Christi philosophiam ex ipsis fontibus populo proponere, 1 At Einsiedeln. Einsiedler = a hermit.

2 Matthew Schinner, Bishop of Sitten 1499-+1522.
3 Bernhardin Samson.

1

2

non Scoticis aut Gabrielicis interpretationibus depravatam ; sed ab Augustino, Ambrosio, Cypriano, Hieronymo, germane et sincere expositam. Deblaterant illi nugas in eo loco stantes, ubi quicquid dicitur populus verissimum esse putat, de Pontificia potestate, de condonationibus, de purgatorio, de fictis divorum miraculis, de restitutione, de contractibus, de votis, de poenis inferorum, de Antichristo. At vos pro concione dicentes universam Christi doctrinam breviter velut in tabella quadam depictam ostenditis; propterea missum in terras a Deo Christum, ut doceret nos voluntatem Patris sui, ut ostenderet mundum hunc, hoc est, divitias, honores, imperium, voluptates et hoc genus alia plane contemni debere, caelestem vero patriam toto pectore quaerendam ; ut doceret nos pacem et concordiam ac pulchram rerum omnium communionem (nam nihil aliud est Christianismus) qualem olim Plato, magnis annumerandus prophetis, utcunque in sua Republica somniasse visus est; ut adimeret nobis stultos terrenarum rerum affectus in patriam, in parentes, in cognatos, in sanitatem et in cetera bona, ut paupertatem et rerum huius vitae incommoda non esse mala declararet. Nam eius vita doctrina est, omnem humanam excellens.-Sed quo me scribendi rapit ardor, ut familiarem exorsus epistolam declamare velut mei oblitus occoeperim? Utinam tui similes multos haberet Helvetia! Sic tandem facile fieri posset ut meliores mores nostrates induerent. Est certe populus utcunque corrigibilis, si modo talibus non destituatur qui Christum docere et possint et velint. Bene vale. Basileae, die D. Nicolai, 1518. No. 164. Letters of Leo X to Samson and to the Diet, 1 May 1519.

(a) From the Pope's Letter to Samson, per Fr. Ioh. Bapt. de Puppio.

Conquesti sunt Magnifici Domini XIII Cantonum Helvetiorum apud Summum Pontificem de tua paternitate te in promulgatione Indulgentiarum in quosdam errores, quos longum esset istis inserere, incidisse. Ob quam causam sua Sanctitas quam plurimum admirata mihi vivae vocis oraculo iniunxit, ut tibi suo nomine praeciperem, ut voluntati praefatorum Dominorum Helvetiorum per omnia te coaptes, atque si te cum eis usque ad consummationem tuae commissionis manere decreverint, moram trahas: si autem in Italiam reverti, 1 Duns Scotus, +1308. 2 Gabriel Biel, +1495.

nullo pacto eisdem obsistas. Quin voluntas S. D. N. haec est ut illis Dominis, suae Sanctitatis dilectissimis filiis in his quae ad spiritualem consolationem conducunt, penitus morem geras. Praesentes literas ostendet vestra paternitas Magnificis Dominis Helvetiorum. Ex conventu Ara Coeli 1 May 1519.

(b) The Pope's Letter to the Diet, by the same.

Magnifici et honorabiles Domini, post debitam commendationem et salutem. Quum S. D. N. tum pro divini nominis propagatione, tum pro animarum salute, tum etiam pro basilicae Principis Apostolorum de urbe restauratione, per divisas provincias indulgentias plenarias aliasque gratias in literis apostolicis desuper confectis contentas destinavit, noluit tamen sua Sanctitas tresdecim Helvetiorum Cantones ab illarum participatione esse desertos: quos quidem, ut experientia comprobat, vere catholicos sanctaeque R. E. fidelissimos filios ac ad illius defensionem promptissimos novit : sed ad illos suum commissarium, Patrem et F. Bernhardinum Sansonium, Ord. Frat. Minor. Regular. Observant., cum plena praedicatione Indulgentiarum Commissioni destinavit. Nec illum, Magnifici Domini, pro negotio tam arduo tamque salubri ad vos misisset, nisi hunc scientia moribusque refertum sua Sanctitas comprobasset. Verum his diebus idem S. D. N. per literas vestras certior factus est eundem F. Bernhardinum, in praefatione praefatarum indulgentiarum, in quosdam errores (ut fertur) incidisse: pro quibus sua Sanctitas, quam plurimum admirata, mihi vivae vocis oraculo commisit ut vobis suo nomine denuntiarem ut si isdem F. Bernhardinus in sua praedicatione sit vobis molestus, cum bona pace tranquilloque animo a vobis in Italiam transmittatur. Si autem illum adhuc sustinere ac audire vultis, placet eidem suae Sanctitati ut vobiscum tam diu moram trahat quam diu suae commissionis tempus extendetur. Vult enim sua S. in omnibus quae vobis ad animarum salutem conducunt morem gerere. Quapropter, Magnifici Domini, vos omnes rogatos esse velim ut eundem F. Bernhardinum, si in Italiam transmeare mavultis quam vobiscum degere, sine aliqua molestia discedere permittatis. Qui quidem si in dicendo erravit, paratus erit etiam coram S. D. N. de se rationem reddere, poenamque pro erratis sustinere. . . . Io. Bapt. de Puppio, Ord. Min. Reg. Obs., S. D. N. in facultatibus sac. Iubilaei pro fabrica Princ. Apost. de urbe Commissarius.

384

IV

THE ISOLATION OF ZÜRICH, 1520-1

On 10 August 1519 the plague broke out in Zürich ; Zwingli fell a victim about the end of September (Opera, vii. 87, n. 1) and was ill till the following March (ibid. 124). But he preached at intervals; and by 31 Dec. 1519 (ibid. 104) had won adherents, 'plus duobus millibus,' in spite of [No. 165] opposition both from the three houses of Friars in the city and from the Chapter, 16 Feb. 1520 (ibid. 116). In 1520 he renounced his papal pension, 'litteris propria manu consignatis' (ibid. i. 365), and began to influence the public action of the city for [No. 166] the Town Council tock action in favour of purely Biblical preaching (ap. Ranke, Ref. 515, n. 2). Next year, when Zwingli became, 29 April 1521, Canon (Egli, Analecta Reformatoria, i. 22 sqq.), and thus citizen, of Zürich, so effective was his [No. 167] preaching in opposition to pensions and pensionaries (Bullinger, ap. Zuinglii Opera, II. ii. 350) that Francis I was forced to make alliance, 5 May 1521, with the twelve Cantons only (Oechsli, i, No. 116), while [No. 168] Zürich and its Communes [Gemeinden], 16-23 May 1521, repu diated the mercenary system (ibid. ii, No. 160). Thus [No. 169] Zürich was being isolated both in religion and politics, as Zwingli wrote to his friend, Berchtold Haller, 1492-+1536, reformer in Bern, 29 Dec. 1521 (Opera, vii. 187), before the crisis of reform began.

2

No. 165. The opposition to Zwingli in Zürich, 16 Feb. 1520.

Praepositus item noster virus quoddam effudit, atque ut memorabile esset, literis mandavit. Literae ad me sunt scriptae, quibus ille decimas iure divino constare dixit: contra quam [sic] ego publice, Latine tamen, non Germanice, dixeram. Item docet me quomodo veritas non sit semper dicenda, nimirum contra sacerdotes nihil male dicendum putans. Agit inde de foro ac ne laicis arma adversus clerum ministrem. Et bellus homuncio omnia ista per modum, ut inquit, ammonitionis scribit. Ego vero hominem ipse conveni, postquam non potuit, per Utingerum etiam commonitus, quiescere, rem atque stomachum omnem explicui, precatus ne eiusmodi posthac committat, ut ea literis mandet, quae possit ore ad os loqui, quaeque adeo sint frigida (per canones enim pleraque egerat et sacras literas ita tortas, ut auctores eas non agnovissent) ut ad partem suam me trahere nequeant. . .

1

1 A canon of Zürich, humanist and friend to Zwingli.

No. 166. Mandate of the Burgomaster and Council1 for Scriptural preaching, Dec. 1520.

That they all and generally preach in freedom (as is also granted by the papal laws) the holy Gospels and Epistles of the Apostles conformably with the word of God, and the true divine Scriptures of the Old and New Testament, and that they teach that which they receive and hold from the said Scriptures, and say nothing of other accidental innovations and rules.

No. 167. Bullinger's2 account of Zwingli's

preaching in 1521.

Zwingli preached at this time very earnestly against taking money, saying that it would break up and disturb the pious Confederation. He spoke also against unions with princes and lords. If they were made, each honest man should regard them. What had been promised should also be kept. Therefore, no one should enter into any unions; and if God helps a people out of unions, they should avoid entering into them again; for they cost much blood. 'And I wish,' said he, Zwingli, 'that they had made a hole in the union with the Pope, and had given his messenger something to carry home on his back.' He said also that one would be aroused about a voracious wolf, but they do not offer protection from the wolves which destroy men. They may well wear red hats and mantles; for if one should shake them, ducats and crowns would fall out; if one should wring them, there would run from them his son's, brother's, father's, and good friends' blood.

No. 168. Zürich repudiates pensions,

16-23 May 1521.

The entire Commune of Horgen has, in respect of the French alliance, resolved to reply [sc. to the Council of Zürich] as follows:-Whereas you, my Lords, some years ago

1 The government of the city was vested in two burgomasters and two councils. The Small Council consisted of 50 or, at any one time, of 25 members; the Great Council, or Council of Two Hundred (actually 212), was the real legislature of the city. Cf. S. M. Jackson, Huldreich Zwingli, P. 42.

2 Heinrich Bullinger, 1504-†75, was Zwingli's successor as antistes at Zürich, 1531.

« PoprzedniaDalej »