[LETTER OF CHARLES TO OFFA.]

et gratiarum actiones Deo omnipotenti, dirigere studuimus unum baltheum, et unum gladium Huniscum, et duo pallia serica. Quatenus ubique in populo Christiano Divina prædicetur clementia, et nomen Domini nostri Jesu Christi glorificetur in æternum; pro nobis nostrisque fidelibus, immo et pro cuncto populo Christiano, assiduas fieri faciatis intercessiones, deprecamur; quatenus mitissima superni Regis bonitas regnum sanctæ Ecclesiæ protegere, exaltare, et dilatare dignetur. Deus omnipotens dignitatis vestræ excellentiam ad tutelam sanctæ Suæ Ecclesiæ longæva prosperitate incolumem conservare dignetur, desiderantissime frater. [MS. Cotton, Tiberius A. XV. fo. 143; W., I. 158, 159, from a MS. of Ussher, now MS. Bodl. Rawlinson, Misc. 1074; S., I. 315.]

a Pope Adrian died Dec. 27, A.D. 795. Ethelred King of Northumbria was killed on the 18th of April, A.D. 796. Offa himself died July 29. The date of this letter must therefore be fixed about April. It appears from a letter of Alcuin to Offa (below, p. 499) that before the present letter was sent the news of Ethelred's death reached Charles.

b This letter is given in a mutilated form by William of Malmesbury (Gesta Regum, I. § 93). Wilkins's copy of it seems to have

been overlooked by both Froben and Jaffé; both of whom give a copy of Malmesbury's abridgment (Opp. Alc., II. 618; Monumenta Carolina, pp. 357, 358).

e See the next letter.

a Twelve lines of Ovid are appended to this letter in the MS. They are, Fasti, II. 85-90; Art. Amat., I. 615-616; and Rem. Am. 501-504. They have no connexion with the subject-matter of the letter.

A.D. 796. Letter from Alcuin to Offa King of Mercia, informing him of Charles's indignation at the murder of Ethelred King of Northumbria.

Excellentissimo viro nobisque desiderantissimo Offa Regi Mercionum HUMILIS AMICUS ALCHUINUS salutem.

Sciat veneranda dilectio vestra quod dominus Rex Karolus amabiliter et fideliter sæpe mecum locutus est de vobis, et in eo omnino habetis fidelissimum amicum. Ideo exules Romam dirigit ad judicium domini apostolici et Æthelheardi Archiepiscopi; vestræ quoque dilectioni digna dirigit munera, et per episcopales regni vestri sedes in eleemosynam sui et Adriani apostolici benedictiones transmittit, ut jubeatis orationes fieri pro anima illius. Vos vero facite secundum fidem vestram quomodo semper soliti estis facere de amicis vestris. Similiter et Ethelredo Regi et ad suas Episcopales sedes dona direxit. Sed heu proh dolor! donis datis et epistolis in manus missorum, supervenit tristis legatio per missos, qui de Scotia per vos reversi sunt, de infidelitate gentis et nece ejus. Ita Karolus, retracta donorum largitate, in tantum iratus est contra gentem illam, ut ait, perfidam et perversam, et homicidam dominorum suorum,

[ELECTION AT YORK.]

pejorem eam paganis existimans: ut nisi ego intercessor essem pro ea, quidquid eis boni abstrahere potuisset et mali machinari, jam fecisset. Ego paratus eram cum muneribus Karoli Regis ad vos venire, et patriam reverti; sed melius mihi visum est propter pacem gentis meæ in peregrinatione remanere, nesciens quid fecissem inter eos, inter quos nullus securus esse, vel in salubri consilio proficere, potest. Ecce loca sancta a paganis vastata, altaria perjuriis fœdata, monasteria adulteriis violata, terra sanguine dominorum et principum fœdata". * * * [MS. Cotton, Tiberius A. XV. fo. 134; Leland, Coll., II. 402; W. Malms., G. R., I. §§ 70, 72; Alcuin, Epistt., ed. Froben, nos. 42, 43]

a The rest of the letter is so much effaced as to be illegible.

A.D. 796. Letter of Alcuin to a powerful man in Northumbria, requesting him to defend the freedom of the election to the Archbishopric of Yorka. Domino omnium dilectissimo æternam in Christo salutem.

b

Audiens ab Eanbaldo famulo vestro optatæ prosperitatis vestræ sospitatem, valde me gavisum fateor; quia caritas et fides quæ olim in pectore nostro habitare cœpit, nunquam recedere poterit. Et quanto plus tempus remunerationis appropinquat, tanto magis observare debebit: ut qui prius transierit a sæculo, amicum sibi sentiat reliquisse in sæculo. Me vero filium tuum febrium acerbitas et regis tardatio in Saxonia retinuit, ut ad vos venire non potuerim, sicut desideravi. Concedat mihi clementia Divina faciem tuam in lætitia videre, antequam moriar. Opto et obsecro, ut in ea te honoris dignitate, si fieri possit, inveniam, in qua te pergens videbam. Tamen, si aliud aliquid tuo placeat animo, rogo ut nullam violentiam super ecclesiam Christi fieri ullatenus permittas; sed fratres libera electione in timore Dei summi, optimum Deo donante eligant. Quia in sanctis canonibus terribile anathema legitur super omnes, qui violentiam aliquam inferunt super ecclesiam Christi. Scito te semper dilexisse familiam nostram, et plurima illis bona fecisse. Sed nunc maxime indigemus, ut bene illis agamus; ut ubi nobis requies erit æterna, ibi sint quoque intercessores perpetui pro nobis.

Tempus est nunc nobis prævidere dies æternos, et cum omni modestia et integritate, et eleemosynarum largitate, viam nobis præparare ad coelos. Omnis gloria transitoria est et quasi umbra recedet. Ideo ad æternam bonis operibus properemus gloriam. Omnes sæculi

[ELECTION AT YORK.]

vitemus vanitates, ut ad beatitudines cœlestes pervenire mereamur. Dies hujus vitæ, qui nobis restare videntur, vivamus Deo, ut post hanc Illius consequamur misericordiam. Divina tibi clementia hujus vitæ dies felices concedat, et æternam cum sanctis Suis tribuere gloriam dignetur, domine pater dilectissime. [Alcuin, Epistt., ed. Froben, no. 49; MS. Cotton, Tiberius A. XV. fo. 57-]

a This letter, which in the Tiberius MS. is headed as addressed to Archbishop Eanbald, and the following are of great importance as illustrating the claim of the clergy of the cathedral church to the free election of the

Archbishop. Eanbald I. died August 10, A.D. 796 (Sim. Dun., M. H. B. 669), and his successor Eanbald II. was consecrated August 14 (A. S. C., ad ann.), at Sockburn, by the Bishops Ethelbert, Higbald, and Badwulf. So little time intervening between the two events, it is most probable that the succession of the second Eanbald had been determined on before the death of his predecessor. The unsettled state of Northumbria where Ethelred had been murdered April 18, his successor Osbald dethroned after a reign of twenty-seven days, and Fardulf made King at York on the 26th of May, no doubt rendered delay in the filling up of the see unadvisable. The elder Eanbald acted at the consecration of King Eardulf (A. S. C., ad ann. 795), so that there can be no confusion as to the year of his death. Alcuin's letters on this occasion would arrive long after the consecration of his successor.

b Charles spent the summer of A.D. 796 in

Saxony (Chr. Moissiac., Pertz, I. 302). The following important passage, hitherto unpublished, appears to have been written on the same occasion. It is given in the MS. as a continuation of the letter which in Froben's edition is no. 6:

"Mox remisissem Eanbaldum dilectioni vestræ si eum infirmitas gravissima non præoccuparet. Ego quoque vestræ petitionis negligens non fui, sed ille præfatus presbyter me euntem per loca sancta invenit, et Rex cum exercitu Saxoniam venit vastandam; et ego absque ejus convenientia ire non potui, quia talis amicus mei cuilibet simili non est temnendus. Dei enim gratia faciente plurimis profuit amicitia quam Deus mihi donavit cum illo. Non enim auri avaritia, testis est Cognitor cordis mei, Franciam veni nec remansi in ea, sed ecclesiasticæ causa necessitatis et ad confirmandam catholicæ fidei rationem, quæ a multis, heu, modo maculari nititur, et desuper contextam Christi tunicam quam milites juxta Christi crucem scindere non ausi sunt, in variis rumpere partes præsumunt." (MS. Cotton, Vesp. A. XIV. fo. 130.) It would appear from this that Eanbald the messenger was a different person from the new Archbishop.

A.D. 796. Letter of Alcuin to the Clergy of York, urging them to avoid simony in the election of an Archbishop.

Dilectissimis amicis salutem.

Rogo vos per caritatis fidem, ut fideliter et sapienter in electione pontificis faciatis, si necesse sit electionem fieri antequam veniam. Iterum iterumque obtestor vos per nomen Domini nostri Jesu Christi, ut nullatenus aliquem sinatis per Simoniacam hæresim Episcopatum acquirere, quia omnino perditio gentis est, si fiet. Et est hæresis pessima, Simoniaca videlicet, quam sanctus Petrus æterno anathemate damnavit. Qui vendit Episcopatum, aurum accipiet, sed et regnum Dei perdet.

Hucusque sancta Eboracensis ecclesia in electione sua inviolata permansit. Videte ne in diebus vestris maculetur. Si illa, quod absit,

[LETTER OF ALCUIN TO EANBALD.]

auctoritatem amittit ecclesiasticam, timeo ne vos regnum amittatis æternum. Judas vendidit sponsum, id est, Christum. Qui autem vendit sponsam, id est, Ecclesiam, ejusdem criminis reus est: quiaChristus et Ecclesia unum corpus sunt, Apostolo teste. Venditor vero necesse est extra Ecclesiam sit; at qui extra Ecclesiam est, ubi erit, nisi cum diabolo in æterna perditione? Nolite metuere veritatem vobis dicentem audisse. Hoc enim quod dico, libri Spiritu sancto prolati testantur. Opto enim vos immaculatos in conspectu Dei esse, et in hoc sæculo feliciter regnare, et in perpetuo gaudere cum Christo. Vivite et valete felices in Christo. [Alcuin, Epistt., ed. Froben, no. 48.]

A.D. 796. Letter of Alcuin to Eanbald II. Archbishop of York, admonishing him of his duties in the office to which he has been called.

Dilectissimo in Christo filio Eanbaldo Archiepiscopo DEVOTUS PER OMNIA PATER ALBINUS salutem.

a Laus et gloria Domino Deo omnipotenti, Qui dies meos in prosperitate bona conservavit, ut in filii mei carissimi exaltatione gauderem, et aliquem ego ultimus Ecclesiæ vernaculus, Ejus donante gratia Qui est omnium bonorum largitor, erudirem ex filiis meis qui dignus haberetur dispensator esse mysteriorum Christi, et laborare vice mea in Ecclesia, ubi ego nutritus et eruditus fueram, et præesse thesauris sapientiæ, in quibus me magister meus dilectus Aelbertus Archiepiscopus hæredem reliquit. Nunc vero mihi omni intentione precanda est Divina clementia, ut mihi superstes sit in hac vita, qui mihi solatio semper fuit in sua obedientia: non quod mortem meam optare velim, sed ut vita illius prolongetur. Non enim filii patribus, sed patres filiis hæreditare debent.

Ecce, carissime fili! omnia per Deum habes, quæ sperare potuit homo, etiam et plus quam nostra parvitas sperare auderet. Modo vero viriliter fac et fortiter. Opus Domini quod habes in manibus perfice ad mercedem animæ nostræ et ad salutem multarum animarum. Non cesset lingua tua in prædicando, non pes tuus in circueundo gregem tibi commissum, non manus tua a laborando, ut eleemosynæ fiant, et sancta Dei ubique exaltetur Ecclesia. Esto forma salutis omnium. In te sit exemplum conversationis sanctissimæ, in te sit solatium miserorum, in te confortatio dubitantium, in te disciplinæ rigor. In te veritatis fiducia, in te totius bonitatis spes.

[LETTER OF ALCUIN TO EANBALD.]

Non te sæculi pompa exaltet, non ciborum luxus enervet, non vestimentorum vanitas emolliat, non adulantium linguæ decipiant, non detrahentium adversitas conturbet, non tristia frangant, non læta elevent. Non sis arundo vento agitata, non flos aura tempestatis decidens, non paries ruinosus, non domus super arenam posita, sed templum esto Dei vivi super firmam Petram constructum, cujus Ipse sit Spiritus Paraclytus inhabitator. Quanti putas possunt esse tibi dies? Finge in animo quasi quinquaginta annos: et ecce hæc finem habent. Nec ad hoc pervenire putandum est. Infirmitas corporis tui te fortem faciat in anima, et cum Apostolo: "Quando infirmor, tunc fortior sum," castigatio corporis profectus sit animæ. Mitem te et humilem ad meliores ostende, durum et rigidum ad superbos, omnibus omnia factus, ut omnes lucrare posses. Habeas in manibus tuis mel et absinthium, quidquid cui placeat, edat ex illis. Cui de pia prædicatione vesci libeat, accipiat mel; qui dura invectione indigeat, bibat ex absinthio, ita tamen, ut liceat ei mel veniæ sperare, si rosea confusio pœnitentiæ præcedat.

Omnia vestra honeste cum ordine fiant. Tempus statuatur lectioni, et oratio suas habeat horas, et missarum solemnia proprio tempore conveniant. "Qui diem sapit, Domino sapit." Sit modesta in conviviis lætitia; sit casta in jejuniis lætitia; lavetur pœnitentia facies: ungatur oleo misericordiæ caput, ut omnia acceptabilia fiant Domino Deo, Qui te elegit Sibi sacerdotem. "Omnis namque pontifex ab hominibus assumptus pro hominibus constituitur in his, quæ sunt ad Deum," Aaron stabat cum turribulo dignitatis suæ inter vivos ac mortuos, ut ira Dei non ardesceret plus in populo. Sacerdos vero Dei verbi et voluntatis Illius prædicator debet esse in populum, et intercessor ad Deum pro populo, quasi mediator inter Deum et homines. Qui sublimem ascendit locum, cavere debet ne cadat, quia ruina altioris loci periculosior esse dignoscitur. Qui stat, videat ne cadat. Qui jacet, contendat, ut resurgat: et qui currit, caveat ne offendat, ne bravium illius alter accipiat. Omnes quidem stare nos oportet ante tribunal Christi ut referat unusquisque, quidquid in corpore gessit. Tunc non erit tempus oleum emendi, ideo ante prævideamus; nec tunc vacua vasa habeamus. Sint modo lumbi præcincti et lucernæ ardentes in manibus prædicatoris, ut tunc fulgeat sicut sol in regno Patris sui, et pro multiplicatione pecuniæ sibi commissæ laudetur a Domino suo, et honoretur æterna gloria. Noli dominum te putare sæculi, sed dispensatorem; non te numerus propinquorum avarum