Obrazy na stronie
PDF
ePub

PATROLOGIE

CURSUS COMPLETUS

JEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM,

SIVE LATINORUM, sive GRÆCORUM,

QUI AB EVO APOSTOLICO AD TEMPORA® INNOCENTII III (ANNO 1216) PRO LATINIS
ET AD CONCILII FLORENTINI TEMPORA (ANN.1439) PRO GRÆCIS FLORUERUNT.

RECUSIO CHRONOLOGICA

OMNIUM QUÆ EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICÆ TRADITIONIS PER QUINDECIM PRIORA
ECCLESIÆ SÆCULA,

JUXTA EDITIONES ACCURATISSIMAS INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUAM
DILIGENTER CASTIGATA; DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS, VARIISQUE LECTIONIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA;
OMNIBUS OPERIBUS FOST AMPLISSIMAS EDITIONES QUE TRIBUS NOVISSIMIS SECULIS DEBENTUR ABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA; INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS SIVE AUCTORES ALICUJUS
MOMENTI SUbsequentibus, DONATA; CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET
TITULIS SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOREM DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATE-
RIM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA; OPERIBUS CUM DUBIIS, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO
AUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONEM ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA;
DUCENTIS ET AMPLIUS LOCUPLETATA INDICIBUS AUCTORUM SICUT ET OPERUM, ALPHABETICIS, CHRONOLOGICIS,
STATISTICIS, SYNTHETICIS, ANALYTICIS, ANALOGICIS, IN QUODQue religionIS PUNCTUM, DOGMATICUM, MORALE,
LITURGICUM, CANONICUM, DISCIPLINARE, HISTORICUM, ET CUNCTA ALIA SINE ULLA EXCEPTIONE; SED PRÆ-
SERTIM DUOBUS INDICIBUS IMMENSIS ET GENERALIBUS, ALTERO SCILICET RERUM, QUO CONSULTO,
QUIQUID NON SOLUM TALIS TALISVE PATER, VERUM ETIAM UNusquisque PATRUM, NE UNO QUIDEM
OMISSO, IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO SCRIPTURÆ
SACRÆ, EX QUO LECTORI COMPERIRE SIT OBVIUM QUINAM PATRES ET IN QUIBUS OPERUM
SUORUM LOCIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM S. SCRIPTURE VERSUS, A PRIMO
GENESEOS USQUE AD NOVISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI SINT.
EDITIO ACCURATISSIMA, cæterisque OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR CHARACTERUM
CHARTE QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS, TUM
NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO PATROLOGIÆ DECURSU CONSTANTER
SIMILIS, PRETII EXIGUITAS, PRÆSERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, METHODICA ET CHRONOLOGICA,
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSORUM, PRIMUM AUTEM
IN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS ET MSS. AD OMNES ÆTATES, LOCOS, LINGUAS FORMASQUE
PERTINENTIBUS COADUNATORUM.

SERIES LATINA

IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESIÆ LATINÆ
A TERTULLIANO AD INNOCENTIUM III.

[blocks in formation]

NITIDITAS

SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTIÆ ECCLESIASTICE RAMOS EDITORE.

PATROLOGIE LATINE TOMUS LXIV

MANLIUS SEVERINUS BOETIUS.

PARISIIS

APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES,

IN VIA DICTA : AVENUE DU MAINE, 208

1891

BR

60

.M4

t.64 cop. 2

DIAILLA ZCHOOL

MANLII SEVERINI

BOETII

OPERA OMNIA,

NON SOLUM LIBERALIUM DISCIPLINARUM,

SED ETIAM MAJORUM FACULTATUM STUDIOSIS UTILISSIMA,

MO ET SINE QUIBUS ARISTOTELES IN PRÆCIPUIS LOCIS INTELLIGI NON POTEST,

NUNC PRIMUM CURA QUA PAR ERAT IMPRESSA,

OPEM FERENTIBUS EDITIONIBUS VARIIS: QUARUM UNA, LIBRORUM SCILICET DE CONSOLATIONE
PHILOSOPHIE, AD USUM DELPHINI ACCURATISSIME EXCUSA EST;

ALTERA, INTER OMNES AMPLITUDINE PRINCIPEM LOCUM OBTINENS, MEMORATISSIMO
GLAREANI NOMINE PRÆSIGNATUR, QUI ARITHMETICAM ET MUSICAM DEMONSTRATIONIBUS
ET FIGURIS AUCTIOREM REDDITAM SUO PRISTINO NITORI RESTITUIT;
TERTIA, QUÆ EST OPUSCULORUM THEOLOGICORUM, ERUDITISSIMUM
VALLINUM AGNOSCIT AUCTOREM;

QUARTA DEMUM, NONNULLA MONUMENTA INEDITA EXHIBENS, ILLUSTRISSIMO CARDINALI
MAIO DEBETUR.

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small]

APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES,

[blocks in formation]

IN PORPHYRIUM DIALOGI

A VICTORINO TRANSLATI.

DIALOGUS PRIMUS.

Hiemantis anni tempore in Aurelia montibus con- A essent subdita species appellari: porro autem nuncesseramus, atque ibi tunc cum violentior auster quam genus uni speciei genus esse posse,sed pluriejecisset noctis placidam atque exturbasset quietem, recensere libitum est ea quæ doctissimi viri ad illuminandas quodammodo acies intellectus densitate caligantissimas,quibusdam quasi introductoriis commentariis ediderunt. Ejus vero rei Fabius initium fecit,qui cum me lectulo recumbentem, et quædam super eisdem rebus cogitantem meditantemque vidisset,hortatus, ut quod sæpe eram pollicitus, aliquam illi ejus rei traderem disciplinam.Complacitum est igitur,quoniam tunc et familiarium salutationes,et domestica negotia cessabant. Interrogatus a me ergo super quibus vellet rebus me enodare atque expedire,tunc Fabius: Quoniam,inquit, tempus ad studia vacat, et hoc otium in honestum negotium B converti licet, rogo ut mihi explices id quod Victorinus orator sui temporis ferme doctissimus a Porphyrio per loaywyv, id est per introductionem in Aristotelis Categorias dicitur transtulisse. Et primum disciplinis didascalicis quibusdam me imbue,quibus expositores vel etiam commentatores,ut discipulorum animos docilitate quadam assuescant, utuntur. Tunc ego: Sex omnino, inquam, magistri in omni expositione prælibant. Prædocent enim quæ sit cujuscunque operis intentio, quod apud illos XOTOG vocatur.Secundum quæ utilitas,quod a Græcis xp

C

pov appellatur. Tertium qui ordo,quod Græci vocant tav..Quartum si ejus cujus esse opus dicitur, germanus propriusque liber est, quod vtov interpretari solet. Quintum quæ sit ejus operis inscriptio, quod typapy Græci nominant. In hoc etiam quod intentionem cujusque libri insolerter interpretarentur, de inscriptione quoque operis apud quosdam minus callentes hæsitatum est. Sextum est id dicere, ad quam partem philosophiæ cujuscunque libri ducatur intentio, quod Græca oratione dicitur eiç πotov μέρος φιλοσοφίας ἀνάγεται. Hæc ergo omnia in quolibet philosophiæ libro quæri convenit, atque expediri. Tunc Fabius,quæ esset introductionis intentio interrogavit. Et ego inquam: Aristoteles, qui factus est introductionis pons,non aliter intelligi potest, nisi ipsas res de quibus disputaturus est ad intelligentiam præparemus. Videns enim Porphyrius quod in rebus omnibus essent quædam prima natura,ex quibus omnia, velut ex aliquo fonte manarent, et illa quæ prima essent, et subsistentia esse, et generis D vocabulo nuncupari.Porro autem nunquam esse genus posse, nisi ei quædam alia subderetur, et quæ PATROL. LXIV.

bus. Plures autem species non posse esse multiplices,nisi eas aliqua discretio separet. Si enim nihil sibi dissimiles forent, una species non multiplices viderentur.Illa igitur divisio et dissimilitudo specierum differentiæ nomine vocitantur.Omnia vero quæ aliqua re differunt, fieri aliter non possunt nisi quibusdam propriis solitariisque naturis insignita sint. Atque hæc hactenus. Videns ergo quod omnis omnium disparilitas in gemina rerum principia secaretur.in substantiam atque accidens,ita ut neque accidens sine substantia, neque sine accidenti substantia esse possit. Accidens quippe sine aliquo substantiæ fundamento esse non potest: substantia vero ipsa sine superjecto accidente videri nullo modo potest. Ut enim color sit quod est accidens, in corpore erit quod est substantia.Porro autem cum corpus, id est substantiam videris, insignitam eam accidenti, id est aliquo colore, respicies. Itaque fit ut neque substantia præter accidens sit,neque accidens a substantia relinquatur. Ubi enim substantia fuit,mox accidens consecutum est.Speculatus igitur Porphyrius in his duabus rebus, id est accidenti et substantia,genera, species, propria, differentiasque versari,et quod ipsa per se sint genera,subjectis et subjacentibus speciebus,quæ differentiis et propriis insignitæ sunt, statuit principaliter de genere,specie, differentia, propriisque tractare. Et quoniam tractatus hic in definitionibus, ut post docebimus, proderit,si quis autem in definitione generali ponat accidens, eum non recte definire manifestum est, quod suo loco tractabitur,statuit pauca de accidentibus prælibare. Ita enim nos prudentissimus doctor instituit, ut tunc in definitionibus quibuslibet plenam scientiam queamus accipere, cum quod prosit dictum sit,et quod non sit utile,segregetur. Hæc igitur hujus operis intentio est,de genere,specie, differentiis, propriis, accidentibusque tractare. Hic Fabius: Expedisti,inquit, de intentioue, nunc utilitatem explica. Varia, inquam, et multiplex in hoc opere commoditas utilitasque versatur. Primum enim in Aristotelis categorias perquam uberrime prodest. Quid autem prosit dicemus, cum de ejus libri inscriptione tractabimus, sed in quibus aliis prosit,paucis philosophiæ ipsius divisione facta perstringam. Et prius quid sit ipsa philosophia considerandum est. Est enim philosophia amor et studium et amicitia quodammodo sapientiæ. Sapientiæ vero

1

380

« PoprzedniaDalej »