Obrazy na stronie
PDF
ePub

Deo.

tem Carolo imperatori. Eodem ergo anno misit A amnem Danubii, ut potestative populum regeret sua Carolus Pippinum filium suum in Hunniam cum prædicatione; et evangelica doctrina doceret servire exercitu multo. Qui perveniens usque ad celebrem eorum locum, qui dicitur Rinch, ibi iterum omnes eorum principes se dediderunt Pippino. Qui inde revertens, partem Pannoniæ circa locum Pelessæ inferioris, ultra fluvium qui dicitur Rapa, et sic usque ad Dranum [al., Dravum] fluvium, et eo usque ubi Dranus fluit in Danubium, prout potestatem habuit, prænominavit eum doctrina et ecclesiastico officio procurare populum qui remansit de Hunni:: et Slavis in illis partibus Arnoni Juvavensium episcopo, usque ad præsentiam genitoris sui Caroli imperatoris. Postmodum ergo, anno 803, Carolus imperator Boiariam intravit, et in mense Octobri Salzpurgensem, et præfatam concessionem filii sui cernens, B potestative multis astantibus fidelibus suis confirmavit, et inconvulsam fieri concessit.

Iterum contigit, anno Nativitatis Domini 798, Arnonem jam episcopum, a Leone papa accepto pallio, remeando de Roma venisse ultra Padum, eique obviasse missum Caroli cum epistola sua, mandans illi ipsi itinere in partes Slavorum ire, et exquirere voluntatem populi illius, et prædicare ibi verbum Dei. Sed quia hoc facere nequibat, antequam responsum referret suæ legationis, festine perrexit ad imperatorem, et retulit ei quidquid per eum dominus Leo papa mandavit. Post expletam legationem imperator præcepit Arnoni archiepiscopo pergere in partes Slavorum, et prævidere omnem illam regionem, ecclesiasticum officium more episcopali colere, popu- C losque in fide et Christianitate prædicando confortare. Sicut ille præcepit, fecit: illuc veniendo consecravit ecclesias, ordinavit presbyteros, populumque prædicando docuit, et inde rediens nuntiavit imperatori quod magna utilitas ibi potuisset effici, si quis inde habuisset certamen. Tunc jussu imperatoris ordinatus est Theodoricus episcopus ab Arnone episcopo Juvavensium. Quem ipse Arnon et Geroldus comes perducentes in Slavoniam, dederunt in manus principum; commendantes illi episcopo regionem Carentanorum, et confines eorum occidentali parte Drani fluminis, usque dum Dranus fluit in

Postquam ergo Carolus imperator, Hunnis ejectis, episcopatus dignitatem Juvavensis Ecclesiæ rectori commendavit, Arnoni videlicet archiepiscopo et suis successoribus tenendi perpetualiter atque regendi perdonavit, cœperunt populi sive Slavi seu Boiarii inhabitare, terram, unde illi expulsi sunt Hunni, et multiplicari. Tunc primus ab imperatore constitutus est confinii comes Gonterannus, secundus Werenharius, tertius Albricus, quartus Gotefridus, quintus Geroldus. Interim vero dum prædicti comites orientalem procurabant plagam, aliqui duces habitavere in illis partibus ad jam dictam sedem pertinentibus. Qui comitibus præfatis subditi fuere ad servitium imperatoris. Quorum nomina sunt, Prinnihlawga, Ceincias, Hroymar, Etgar. Post illos vero duces Boiarii cœperunt prædictam terram dato regum habere in comitatum, Hebriwinus, Albgarius et Palio, His ita peractis, Ratbodus suscepit defensionem termini, in cujus spatio temporis quidam Prinnina, exsulatus a Moymaro duce Moravorum supra Danubium, venit ad Ratbodum. Qui statim præsentavit illum domino regi nostro Ludovico, et suo jussu fide instructus baptizatus est in ecclesia sancti Martini, loco Treisma vocato, ante videlicet pertinenti ad sedem Juvavensium. Qui postea Ratbodo commissus, aliquod cum illo fuit tempus. Et non multo post de Vulgariis [Bulgaris] Hecilo Ratimari ducis adiit regionem. Illoque tempore Ludovicus rex Boiariorum misit Ratbodum cum exercitu multo ad exterminandum Ratimarum ducem. Qui diffisus se defendi posse, in fugam conversus est cum suis, qui cædem evaserunt, et prædictus Prinninas substitit cum suis, pertransivit fluvium Savum, ibique susceptus a Salachone comite pacificatus est cum Ratbodo. Aliqua vero occasione iterum percepta, rogantibus prædictis regis fidelibus, præstitit rex Prinninæ aliquam inferioris Pannoniæ in beneficium partem circa fluvium qui dicitur Sava.

EXCERPTUM

E libello de conversione Carentanorum.

(Apud Wiihelm Wattenbach Bei ræge zur Geschichte der Christilichen Kirche, ex Cod. Bibl. Cæs. 423, sæc. XIII.)

Carentanis primo prædicavit Modestus episcopus D Post hunc Hosbaldus episcopus sub Liuprammo et missus et consecratus a beato Virgilio sub Pippino Francorum rege. Post hunc missus et consecratus est Theodoricus episcopus in præsentia Caroli imperatoris ab Arnone archiepiscopo. Post hunc Otto episcopus consecratus ab Adelrammo archiepiscopo.

Adelwino archiepiscopis. Huic Osbaldo scripsit Nicolaus papa duos canones qui in corpore decretorum inveniuntur. Post hunc interjecto aliquo tempore supervenit quidam Sclavus ab Hystrie et Dalmatie partibus nomine Methodius qui adinvenit Sclavicas

litteras et Sclavice celebravit divinum officium et A vilescere fecit Latinum; tandem fugatus a Carentanis partibus intravit Moraviam, ibique quiescit.

Tempore Dagoberti regis Francorum præerant Carentanis dux Samo, post quem Boruth, post quem Carastus et post hunc Cheitmarus et post hunc Waltunc. Item sub Carolo et ejus successoribus Priwizlauga, Cemicas, Ztoimar, Etgar.

In orientali etiam parte Bavariæ expulsis Hunnia hi comites ab imperatore Carolo et ejus successoribus sunt constituti Goterammus, secundus Werenharius, tertius Albricus, quartus Gotfridus, quintus Geroldus, et post hos duces Helmwinus, Albgarius, Pabo et duces Carentanorum suprascripti sub istis comitibus et ducibus erant.

ANONYMI

LIBER DE COMPUTO.

(Apud Muratori, Analect. tom. III, pag. 108.)

MONITUM.

atque interdum etiam fabulis ac erroribus intermista, non parum inservire possit ac soleat ad juvandam perficiendamque recentiorum eruditionem in hocce potissimum argumento.

Compotus, sive computus, apud rudium sæculorum B antiquorum eruditio, quanquam sterilis interdum, scriptores nihil aliud erat quam notitia cursus lunæ, ac Kalendarum, sive scientia certificandi tempus secundum solis et lunæ progressum, ut Durandus ait, lib. VIII, cap. 1, Rational. Nempe nomen ductum a computando, quod necessarium sit computare solis lunæque cursum, annos, menses, ac dies, ut discantur cycli decem novennales, epactæ, bissextus, saltus lunæ, Kalendæ, Idus, ac præcipue Paschatis tempus, atque alia id genus, quæ omnia nunc Kalendarii appellatione communius significantur. Computi vero scientia olim cum presbyteris tum clericis magna sollicitudine commendata; legibusque etiam cautum, ne quis ab ea addiscenda eximeretur, ut Ducangius in Glossario Latino ex multis documentis ostendit. Et in id quidem argumentum nonnullos veterum libros editos habemus; alios bibliothecæ clariores adhuc servant manuscriptos. In computi vero explicatione præsertim Beda excelluit, cujus non unum hac de re opusculum inter ejus Opera occurrit. Librum de Computo Rabani Mauri edidit Baluzius tom. 1 Miscellan., pag. 1. In bibliotheca quoque Cottoniana Gildæ monachi exstare librum ms. de Computo, capitulis 99 constantem, ex Usserio didicimus, ut Maximum monachum, Isaacum Argyrum, Durandum, aut alios etiam longe antiquiores, tum apud Græcos, tum apud Latinos, præteream, qui de cyclis paschalibus aut de computo egere in variis epistolis atque tractatibus.

C

Proxime autem præteritis sæculis, quibus litteræ tam prospero successu excoli sunt cœptæ, ut potius veteres nobis quam nos veteribus hic invidere jam debeamus, Kalendarii scientia anxie admodum eruditeque pertractata celeberrimos dedit scriptores, quos nulla non miretur ætas. Et adhuc ævo nostro habemus Cassinum, Blanchinium, Bonjourium, Manfredum, Quartinonum, aliosque præstantes viros, in quorum scriptis renovata, atque agitata est controversia de correctione Gregoriana. Non ingratum D vero eruditis hisce aliisque Kalendarii cultoribus facturum me puto, si et hunc librum evulgem, cum

En ergo librum de Computo, quem uti nondum editum descripsi ex codice 70, lit. S. Ambrosianæ bibliothecæ. Codicis characteres perantiqui sunt, at non ausim affirmare ad ipsam ætatem referendos qua vixit libri auctor. Innumera illic, ad fastidium úsque, et in grammaticam, et in orthographiam peccata, quorum nonnulla, quia nimis in oculos incurrentia, sustuli; reliqua vero dimisi, condonanda illorum temporum, sive etiam librariorum aut imbecillitati, aut usui. Quo tempore auctor vixerit, non facile deprehendas; nam huc ille congessit aliorum scriptorum lucubrationes, quæ ad varia tempora spectant. Attamen anno Christi 810, aut summum paucis post annis, auctor floruisse videtur, quod conjicere possumus e cap. 153 et ex aliis locis. Non dubito autem quin præter multa quæ in libris Bedæ, Rabani aliorumque repetita occurrunt, alia quoque hic habeantur quæ frustra alibi quæras, quamvis a falsis ac fabulosis non semper sejuncta. Epistolas Proterii, Dionysii aliorumque omisi, quippe a Bucherio, et partim etiam a celebri Petavio publici juris jam factas. Retinui tamen prologum libri, nempe epistolam sancti Cyrilli Alexandrini, quanquam a Petavio editam in appendice ad libros de Doctr. temporum, ut collatione utrorumque exemplarium, mendis scatentium, conentur eruditi veram Cyrilli mentem expiscari. Cum prologo sive epistola laudata conjungitur in Ambrosiano codice fragmentum aliud cum hoc titulo: Item ratio solis, vel lunæ cursus, atque bissexti, quod apud Petavium non legitur, et certe Cyrillo sive Græco homini tribuendum nequaquam videtur, quamvis continuato stylo omnia nectantur in eodem codice Ambrosiano. Sed ultra detinere lectorem non placet.

LIBER DE COMPUTO.

Incipit prologus sancti Cyrilli Alexandrini episcopi de ratione Pascha.

per

expugnavit, atque dissolvit.

Quoniam jam illi diversi circuli per totum orbem disseminati, et jam nostrorum animos inconcusse possederunt, iste quinus est edictus, vix ad paucos potuit pervenire; cujus cum nimiam profunditatem pæne omnes sensus excedere pervidissem, revelationem Domini postulavi. Et hoc, quod de ipso fonte haurire promerui, in ipso libello præsumens, quia nec illos, apud quos ipsum circulum vidi, intellexisse cognovi. Et ne forte 428 annorum infinita congeries aut fastidium cognoscendi, aut pigritiam describendi quibusdam afferat, in 95 annos eumdem circulum breviavi, quos per illos annos volvere sine ulla differentia cognovi. Unum tantum assem in quibusdam annis, propter rationem bissexti, qui occurrere non potuit usque ad illum summum circuli ultimum annum, qui redit ad caput, adjiciendum, vel potius dimittendum admonui.

Sanctum Paschæ mysterium, ejusque sacra so- A errores, ac superfluas quæstiones luce clarius lemnitas, sicut est a Salvatore nostro apostolis tradita, observatur, inlibata mansisset, si eam quorumdam perversitas inter cetera fidei sacramenta minime temerasset. Illi etiam qui eorum pravitati respondere conati sunt, et 84 annorum circulum instituerunt, perfectæ rationis circulorum tenuissent, si in supputatione mensium vel annorum humanam seu divinam traditionem sequi potuissent. Unde tantis sunt ignorantiæ tenebris involuti, ut in utrumque paschalis ignorantiæ periculum deciderint. Ita etiam luna 14, quam vulgus 16 putat, cum adhuc orbis sui circulus nonæ non implevisset, ad vesperam Sabbati, et ante mensem novorum, Pascha celebrando, contra præceptum Domini frequenter docentur errasse, quod alii pervidentes, ac reprehendentes, et quasi emendare cupientes, quia non divina revelatione inluminati, sed humana scientiæ præsumptione elati sunt, pejus aliis addiderunt, ut sicut illis sex quatuor decennitates, ita et isti B septem sedecennitates, et quasdam dimensionum pergulas duplicatos, vel multiplicatos numeros ac monogrammos adnotantes, diversos et inextricabiles circulos describere niterentur. Per quorum difficultates angustas, et infinitas controversias, quibus se invicem impugnantes ita sunt offensi nonnulli, ut relictis observationibus omnibus octavo tantummodo Kalendarum Aprilium die quotacunque luna vel feria incidisset, jam non Pascha Dominí (quod enim est in die solemnitatis Resurrectionis et in luna plenitudinis luminis, ac societas sempiterni Solis) sed in natale mundi tantummodo irrationabiliter celebrassent. Superfluo autem quis extendit humanum ingenium, et linguam habuit expolitam, nisi ab eo qui stultam facit sapientiam hujus mundi, ad veram sapientiam sensus ejus dirigatur. Cum his igitur atque hujusmodi dissensionibus per universum orbem Paschalis regula turbaretur sanctorum totius orbis synodi consultatione decretum est, ut quoniam apud Alexandriam talis esset reperta Ecclesia, quæ in hujus scientia clareret, quoto Kalendarum vel Iduum quota luna Pascha debeat celebrari, per singulos annos Romanæ Ecclesiæ literis intimasset, unde apostolica auctoritate universalis Ecclesia per totum orbem definitam Paschæ diem sine ulla disceptatione cognosceret. Quod cum per multa sæcula partim custodissent, nullamque inde scripturam quispiam crederet, ubi nulla quæstio solveretur, et nonnunquam occurreret, ut in Sabbato luna a 20, quam illi a 23, XII Kal. Maiarum usque in VIII easdem Kal., quasi in secundo mense Pascha celebrare metuerent, essetque magna confusio in omni Ecclesia, prætorio, vel palatio, Theodosius religiosissimus, qui non solum in humanis, verum etiam in divinis legibus placere Deo semper studuit sanctum Theophilum totius Alexandriæ episcopum urbis suis literis conrogavit, ut de sacramento Pascha evidentissima ratione dissereret, sibique dirigere dignare-Denim luna 14 vult videre in cœlo Theophilus in pleno

tur. Cujus sanctissimis præceptis obtemperans 428 annorum cyclum paschale instituit, ejusque clementiæ ab anno 1 consulatus ejus usque ad 100 calculans, quoto Kalendarum talium, Iduum, et quota luna Pascha debeat celebrari, subjectis suis literis destinavit, manifestamque veritatem sub libello fideliter breviterque perstrinxit, in quo, revelante sibi Domino, perfectæ rationis ordinem pandit, omnesque

A XII autem Kalendarum Aprilium, usque in VIII Kalend. Maiar. per dies 35, qui faciunt septimanas quinque, sanctum Pascha celebrari confirmans, de ipsa septimana hebere manifestum est, reliquos ejus quinque dies adjecit, ut propter Dominicam diem a luna 14 usque ad 21, sicut præceptum est, distendisset. Quæ quidem luna efficitur 44 a XII Kal. Mai. protenditur, in primi mensis terminos pernoscitur, et impletur, et secundum supputationem Hebræorum, quibus Pascha rationem Christi perceptum est. Post annum embolismum occurrerit, qui 13 menses lunares idem 384 dies habere sancto Moysi divinitus revelatus, unde constat hos dies quinque mensis novorum additos, non secundi mensis esse, sed primi, quia etiam secundi essent propter Domini resurrectionem erga Ecclesiæ plenitudinem non immerito viderentur adjecti illi etiam, qui longius habitabant, vel immundi in anima fuecrint, in secundo mense jussi sunt Pascha celebrare. quod in typum intelligitur sanctæ Ecclesiæ, quæ cum omnibus dæmonibus fornicata immunda videbatur in anima; salubri vero confusione mundata, et secundum nativitatem quasi ad secundum mensem transire videbatur percipitur. Ante mensem autem novorum mensis est ultimus veterum, in quo Pascha fieri penitus abnegatur. Sed ut breviter dicam quæ sint in eorum disputatione diversa : luna, quam illi 3 vel 46, vel 23, improprie noncupant, hanc sanctus Theophilus 1, 44, vel 24, cœlo demonstrante, confirmat. Pascha autem quod ultra XII Kal. Maii celebrare formidant, sanctus Theophilus usque in VIII differre non dubitat. In ordine annorum illorum quidam in anno 14, quidam in-46, unam diem lunarem de incrementis lunaribus addiderunt. Hanc sanctus Theophilus in anno 19 adjecit. Unde illorum supputatio, quia inconveniens ac diversa est, perperat. Hujus autem, quia veritate subnixa est, superat, et in perpetuum perseverat. Ita

orbis circulo eodem momento oriatur, quo occidit sol, eademque nocte transacta luna occidente sol oriatur. Unde evidenter apparet quia luna, quam illi 23 vigilare in Sabbato Paschæ formidant, ipse 24 adsignans sine ulla trepidatione sanctum Pascha censeat celebrari, et quam illi præterito Sabbato 15 metientes anticipant, ipse 16 ostendens, non eos juste celebrare contendens ad 24 differere non dubitat.

B

Viginti autem et novem semis dies lunam habere A tatis hujus ministerii recognosces. Lunam autem manifestum est, qui duplicati efficiunt 59, quibus una dies præter illos duos semisses adjicitur, ut 60 videantur implere, et efficitur lunaris legitimus saltus, ut si verboten us fuerit luna 5 alia die, non dicatur 6, sed 7. Lunæ vero 30 medietatem habere minuentis, et medietatem crescentis exinde, quæ dicitur 30, quæ et 1, calculorum nullus ignorat. Talis ergo debet videri 29, qualis pro pridie prima. Luna vero 30 videri omnino non potest, quia ad ultimum finem medio ipso tricesimo die consumitur, solique conjungitur, eodemque momento renascitur, paulatimque ab eo recedens, et per reliquam ipsius diei tricesimam partem usque ad aliam diem, quæ prima dicitur, crescens, post solis occubitum sic videtur, quemadmodum, ut dixi ante, pridie 29 diluculo tenebatur. Qualis ergo est cæcitas mentis, vel dementiæ, ut cum videri non posse 30 videatur adhuc deficiens, et dicatur 1 nonnumquam etiam et 2, ac si per omnem ordinem mentiuntur? Sicut enim pro 30, 2, et pro 1, 3 vocant, sic pro 14, 16, et pro 24, dicere compelluntur 23, sicut illius parvitatem, qui dictus est bissexti dies, invenisse, ut per hanc fallaciam diabolus inter ipsa fidei sacramenta aucupetur animas Christianas. Hoc itidem in summo et insuperabili ponit exemplo, quod Salvator noster luna 14. fer 5, Pascha cum suis discipulis celebrasset, et ut super hac fieri semper imperavit. Quod hodieque, sicut traditum celebratur sanctumque chrisma conficitur, et cæna Dominica anniversaria solemnitate completur. Quod et Pascha perfectum ac maximum sacramentum, sicut sanctus Apostolus narrat sibi traditum, et ita tradidisse Corinthiis gloriatur. 14 traditur, 15 passus, et 17 resurrexit, ea videlicet luna, quæ nullis interjectis tenebris etiam secundum supputationem vulgi solis lumine diluculo sociatur. Hoc enim veræ salutis inditium, ut post tergum relinquentes tenebras totius malitiæ, æterno illo sole solis lumine perfruantur. Hunc ergo biduum lunæ superfluum si dimiseris, illosque quinque dies mensis novorum juxta rationem additos intellexeris, sed et illum diem de incrementis lunaribus in nono decimo anno, quod 14 vel 46 adjeceris, omnem vim, et rationem veri

C

quæ ab his dicitur 3, hodieque a Judæis et Græcis dicitur 4, et merito videtur ad vesperam, quia jam et semisse habere de 30, et quæ æque 1. Item ratio solis, vel lunæ cursus, atque bissexti. Annus habet dies 365 menses 12, tempora 4: ver, æstas, autumnum, et hiems, et per quatuor tempora duo sunt æquinoctia, et duo solstitia. Ix Kal. Apr. unum æquinoctium, et vIII Kal. Jul. in natale sancti Joannis fit unum solstitium, et vIII Kal. Januar, in natali Domini nostri Jesu Christi fit aliud solstitium. Nam et sol in anno lucet dies 365, quadrans vero lucet dies 354 reliqui sunt dies 11, quos supra videtur sol lucere. Et hi sunt 14, quia annis singulis ad lunæ cursum adduntur, et ut clarius manifestetur ratio: 12 sunt menses in anno, et 7 ex ipsis mensibus sunt qui habent supra 30 singulos dies: id est, Januarius, Martius, Maius, Julius, Augustus, October, December, et ideo tolle Decembri, et Januario singulos dies, et adde eos Februario, qui habet dies 28, et fiunt ei 30. Reliquos vero dies, qui in capite 5 mensibus super 30 numerum adjacent, tolle eos, et æquantur omnes menses, ut habeant dies 30. Et unus mensis lunaris 29, et semis, dies lucet, sicut jam in suprascripta epistola prælocuti sumus, quia diem 30 non complectitur. Ideoque 12 sunt lunares menses in anno. Per singulos vero lunares singulos semisses minus lucet. Et ideo de duodecim lunaribus tolle 12 semisses, et comple in unum, efficiunt dies 6, ad quos adde illos 5 dies de 5 mensibus, et efficiunt in unum dies 11, quos ad lunæ cursum addere videntur, quia eos in annum lunæ de sole minus lucet. Quadrans vero, qui super 365 dies bissexti facit post quadriennium crescere diem. Ipsum vero quadrans 3 habet uncias, quæ in anno uno crescunt. Item in alio anno 3, in tertio 4, in quarto nihilominus 3, et fiunt in unum horæ 12, faciuntque diem 1, qui vocatur bissextus; et sicut ceteri dies, qui ducunt annum, computantur, et dimittuntur, ita et bissextus cum venerit post annos 4, dies qui venerit in ordine ducere annum illum, utpote 3 feria dimittenda est, et 4 feria computanda, sicque traditur per majorum traditionem bissextus.

Explicit prologus sancti Cyrilli Alexandrini episcopi.

IN NOMINE DOMINI NOSTRI JESU CHRISTI INCIPIUNT CAPITULA DE COMPUTO.

[blocks in formation]

43 De communi anno et embolimæo.

14 Item de anno communi, embolimæo.

45 De quatuor differentiis lunæ.

46 De celebrando sancto Paschate.

17 De embolismo majore.

48 De augmento lunæ.

19 De Kal. mensium.

20 Item de Kal. mensium.

21 De feriis monstrandis in Kal. 12 mensium,

22 De epactis in Kal. 12 mensium.

23 De feriis in quoque mense.

24 De feria, aliter de lunæ paschalis termino.

25 De concurrentibus, id est epactis solis.

26 De epactis xi Kal. Apr.

27 De temporibus mensium.

[blocks in formation]
[blocks in formation]

70 De die.

71 De nocte.

72 De 14 luna paschali.

73 Item de 14 luna quota feria sit. 74 Item de termino paschali.

75 De die septimana quotus sit. 76 De luna in Kal. Jan.

77 De annis a principio mundi.

78 Item de annis a principio mundi.
79 De annis ab origine mundi.
80 Item de annis ab origine mundi.
81 De mundi principio.
82 Item de mundi principio.
83 De annis ab Incarnatione.

84 De luna primi mensis.

85 De bissexto per cyclum solarem.

86 Argumenta de concurrentibus monstrandis.

87 De anno bissextili ab origine mundi. 88 De concurrentibus monstrandis.

89 De divisionibus temporum.

90 De atomis in primo momento.

94 De horis in anno quot sint.

92 Item de horis et momentis in anno.

93 De punctis in anno.

94 De minutis in anno.

95 De momentis in anno.

96 Item de momentis.

97 De quadrante.

98 De septimanis in anno.

99 De concurrentibus solis per totum annum.

400 De partibus lunaribus in x1 Kal. Apr.
101 De concurrentibus monstrandis.
102 Item de concurrentibus.

103 De feria in Kal. Jan.

404 De cyclo solari et lunari.

A 105 De principiis 4 temporum.

106 De cyclis solis et lunæ.

107 Ad epactas solis in 12 mensibus.
108 De 11 signis cœli, siderali circulo.
109 De causis quibus nomina accipiunt.
140 De cursu solis et lunæ.

144 De cursu solis per 12 signa.
112 De septem sideribus errantibus.
143 De velocitate cursus lunæ.

114 De ascensu solis et descensu.
115 De eclipsibus solis et lunæ.
146 De variis nominibus solis.
117 Argumenta de initio Quadragesimæ.
418 De cyclo magno 19 lunarum.
119 De numero cyclorum.

120 Item de cyclo 19 lunarum.
124 Præfatio sancti Felicis abbatis.
122 Incipit prologus sancti Cyrilli.
123 De concordia mensium.

B 124 De cyclo libri Romanorum.

125 De ætate lunæ.

126 Item de lunæ cursu.

127 Epistola de ratione lunæ 4 anni.
128 Item de 2 anno embolimæo.
129 De 3 anno embolimæo.

130 Item de 1 anno embolimæo. End.
131 Item de 2 anno embolimæo.
132 Item de 3 anno embolimæo.
133 Item de 4 anno embolimæo.
134 De cursu lunæ per 12 signa.
435 De cursu solis per 12 signa.
136 De luna per 12 signa.
137 De saltu lunæ per 19 annos.
438 De flexibus digitorum.
139 De ratione paschali.
140 Epistola Cyrilli episcopi.
144 Epistola Paschasini episcopi.
C 142 De nominibus stellarum.
143 Epistola Dionysii Exigui.
144 Epistola sancti Cyrilli.
145 Epistola sancti Proterii.
146 Epistola Moriani episcopi.
147 Præfatio Patronio episcopo.
448 De mundi principio.

149 Epistola papæ Leonis.

150 De Pascha autem.

151 De nomine mensium.

152 De regularibus annis Domini et indictione.

153 De argumentis ad Incarnationem Christi.

154 De cyclo decemnovali.

455 De partibus.

156 Item de cyclo decemnovalis Paschali.

Expliciunt capitula libri de Computo.

in finem.

Si vis scire omni die datarum quota feria evene- D Ad feriam inveniendam Febr. in Kal. XXXII usque rit, computa quot dies de illo mense habes, et subtrahe diem Kalendarum. Memor esto, lector, quotam feriam habueris in Kalendis, adde illam feriam ad illos dies superius memoratos, et partire per 7 partem, et quidquid remanserit, tota feria. erit. Si nihil remanserit, 7 feria erit.

Si vis scire omni die datarum, quota luna fuerit, computa quot dies de illo mense haheas. Subtrahe diem Kalend. Memor esto, lector, quotam lunam habueris in Kal., adde illam lunam ad illos dies superius memoratos, et partire per 30 partem, et quidquid remanserit, tota luna erit, et si nil remanserit, 30 erit luna. Similiter qui 29 lunam habuerit, partire per 29 partem. Quidquid remanserit, tota luna erit. Si nihil remanserit, 29 luna erit.

Si vis scire hoc vel illo die quota sit feria. computa dies a Kal. Jan. usque in diem de quo inquiris, et cum noveris, adde feriam quæ fuit die Kal. Jan., et si bissextilis annus est, etiam bissexti diem. Partire omnia per 7, et quot remanent dies, adde septimanæ, ubicumque quæris, ostendit 350 50 septem vicies multiplicati faciunt 350 usque in finem.

De quota luna in Kal. Jan.

Si vis scire hoc, vel illud, quota sit luna, computa diem a Kal. Jan. usque in diem de quo inquiris, et cum scieris, adde ætatem lunæ quæ fuit in Kal. Jan. Partire omnia per 58. Et si amplius 30 remanserint, tolle 30 et quod super

« PoprzedniaDalej »