Obrazy na stronie
PDF
ePub

reputabitur aller ad eum.• Invenit omnem viam disci- A de quo exposuimus, unicus Filius Dei,et noster Domi

plinæ, et dedit eam Jacob puero suo, et Israel dilecto suo post hæc in terris visus est, et inter homines conversatus est (Baruch. 3, 36.). Sequitur post hoc :

b

6. ET IN CHRISTO JESU UNICO FILIO EJUS DOMINO NOSTRO. Jesus 62 Hebræi vocabuli est nomen, quod apud nos Salvator dicitur. Christus a chrismate id est ab unctione appellatur. Legimus enim in libris Moysi, quod Auses Navæ Filius, cum electus esset dux populi, communato nomine, de Ause Jesu cognominatus sit, quo scilicet ostenderetur hoc esse nomen, quod principibus et ducibus conveniret, his dumtaxat qui salutem sequentibus se populis darent. Itaque et ille Jesus appellatus est, qui eductum de terra Ægypti populum, et de erroribus eremiliberatum in terram Repromissionis induxit. Et hic *Jesus, qui populum de ignorantiæ tenebris eductum, et de mundi erroribus revocatum, introduxit ad regna cœlorum. Christus quoque, vel pontificale, vel regium nomen est. Nam prius et pontifices unguento chrismatis consecrabantur et reges. Sed illi veluti mortales et corruptibiles, unguento materiæ corruptibilis ungebantur: hic vero Sancto Spiritu perunctus Christus efficitur, sicut Scriptura de eo dicit : Quem unxit Pater Spiritu Sancto misso de cœlis (Acl. 10.). Et Esaias præfiguraverat, dicens ex persona Filii: Spiritus Domini super me : propter quod unxit me,evangelizare misit me pauperibus (Esai. 61.). Quia ergo ostendimus, quid sit Jesus, qui populum salvet,et quid sit Christus, qui pontifex factus sit in æternum, nunc ex consequentibus, de quo dicantur ista, videmus. Unico Filio, inquit, ejus Domino nostro. Per hoc docet nos, quia Jesus iste, de quo diximus, et Christus

[merged small][ocr errors][merged small]

nus sit. Ne forte putes, quod humana ista vocabula terrenum te aliquid doceant, ideo subjungit,unicum hunc esse Filium Dei Dominum nostrum. Unus

enim de uno nascitur, quia et splendor 63 unus est lucis, et unum est verbum cordis: nec in numerum pluralem defiuit incorporea generatio, nec in divisionem cadit, ubi qui nascitur, nequaquam a generante separatur. Unicus est, ut menti sensus, ut cordi verbum, ut forti virtus, ut sapientia sapienti. Nam sicut solus sapiens Pater ab Apostolo dicitur ita et solus Filius sapientia nominatur. Unicus ergo Filius est et cum sit gloria. sempiternitate, virtute, regno, potestate hoc quod Pater est omnia tamen hæc non sine auctore, sicut Pater, sed ex Patre tanquam Filius sine initio, et æqualis habet: cumque sit ipse B omnium caput, ipsius tamen caput Pater est. Sic enim scriptum est: Quia caput Christi Deus est.

C

Sacerdotes olim cucurrerat in figuram, in hunc Regem Regum, Sacerdotem Sacerdotum, Propheta-D rum Prophetam, tota se plenitudine spiritus divinitalis effudit.

Baluzius Et in unico, etc. Nobis ablativum, pro accusativo rescripsisse satis fuit. Tum vero Per hoc emendavimus, pro quo erat Post hoc.

Antea unius, quod et Pamelius pridem castigaverat ex aliis libris, qui etiam inferius verba, ut sapientia sapienti, præponunt illis, ut cordi verbum,

rtc.

Restituimus ex aliis plerisque omnibus libris, sicut Pater, pro quo antea erat, sunt Patre: suffecimus quoque mox verba, sine initio et æqualis, quæ desiderabantur. Cætera ad finem usque sectionis Vexata multum ab Editoribus sunt. Nobis cum bene stis habere nostra hæc lectio videatur, excepta quoque a Barræo fuerit ex antiquissimo, atque optimæ notæ Ms. mutare nihil placuit, ut siquid refor

f

b

7. Filium sane cum audis, nolo cogitationem carnalis nativitatis assumas, sed memento hoc de incorporea dici substantia et naturæ simplicis. Si enim ut supra jam diximus, vel in eo quod cor generat verbum, vel mens sensum, vellux ex se parit splendorem, nihil horum requiritur, nec ulla in tali generatione fragilitas cogitatur; quanto purius et sacratius de horum omnium creatore censendum est? Sed fortasse dicas, ista quam memoras insubstantiva est generatio: neque enim lux substantivum facit splendorem, aut cor substantivum generat verbum: Filius autem Dei subtantialiter asseritur ge

neratus. Ad hoc [Al. hæc] primo omnium illud dicimus, cum etiam in cæteris proferantur exempla, non per omnia tamen 64 similitudinem servare

mandum erudito Lectori videbitur, ejus judicio relinquamus. Baluzius itaque legit, et cum sit ipse omnium euput, ipsius tamen auctor est Pater, generando sine initio: quia nec Pater præcedit Filium, nec Filius sequitur Patrem in faciendo quasi adoptivum, sicut nos. Filium sane cum audis, etc. Et codices quidem Mss. atque editos fidejussores adlegat, quos sequi maluerit, quam Pamelium, qui mancam et imperfectam sententiam adposuerit. Hic autem sic præfert cum sit ipse omnium caput, ipsius tamen caput est Pater. Sic enim scriptum est, Quia caput Christi Deus ipsius tamen auctor est generando sine initio. Quia nec Pater, etc.xxτà λév cum modo laudatis. Qnæ plus habet, se testatur adjecisse ex duabus editionibus Hieronymianis antiquis, haud dubie germana. Et videtur, ait, tamen etiam hoc aut simile quid adjiciendum, cumque Filius sit omnium auctor et deinde subjungendum, ipsius tamen auctor est Pater, etc. usque ad illud, Filium sane, etc. Nobis quæ præter impressam lectionem adsuunt, glossemata studiosi alicujus videntur ad libri album adnotata, ex eoque in textum intrusa.

Antea erat generationem, pro cogitationem, quod libri alii pari consensu præferunt. Mox etiam hæc habent pro hoc, et natura simplici, pro naturæ simplicis.

b Ita emendavimus, pro quo erat insubstantia, typothetarum, ut videtur, mendo; nam et insubstantivam scintillam et insubstantivum nihil inferius dicit Rufinus. Mox profert libri alii habent pro facil.

i Alii, quod cum etiam in cæteris rebus proferuntur exempla, non per omnia similitudinem, etc. Istiusmodi exempla accuratum examen ferendo non esse

vicina filia • [Ant. filiæ] Babylonis averlat. Quare Domino desideria nostra ac vola mandamus, ne secundum meritum nobis, sed secundum desiderium faciat, et dirigat ad nos viam tuam in via pacis suæ, quia non ambulantes in ea, in reprobum sensum damnati sunt, nec te desiderare merentur.

II. Sane inportunitate, qua ostium tuum, vel media nocte, pulsare consuevi, repulsæ metu, ad verecundiam et modum postulandi coactus, nunc hoc circa me negotii tibi trado, ut Benedictiones duodecim Patriarcharum, cujus jam principium mihi exposita circa personam Judæ Prophetia, triplici ut jussum est interpretatione, conscriptis paginis, edidisti: per reliquos filios distributam digneris exponere, ut et ipse per te fiam conscius veritatis, et magnæ gratiæ ac laudis auctorem habeam, si his qui de mesupra me ↳ propter operis consulendum me putaverunt, divina potius et tuo spiritu, quam de meo sensu inepta respondeam.

ideo monenda erant, quia non videtur Fontaninus A loci, cum hujus, tum superioris sensum bene assequutus utrumque enim non de Roma explicat, quo Rufinus iter pararet, sed primum de Concordia, huncque adeo de Italia, ex qua remeaturum in Orientem Pauiinus eum roget, ne se invisitato discedat.

• Non dubium, quin Romam intelligat: nam conceptis verbis in præcedenti Epistola, Romam, inquit, peti judicastis. Cæterum Epistola quoque XXIX. ad Severum de Melania Nolam adventu. deinde Romam, loquens, Hanc, ait, filia Sion hactenus habuit, et desiderat: nunc filia Babylonis habet, et admiratur quia jam et ipsa Urbs in pluribus filia Sion es', quam filia Babylonis,.... quamquam illa quietis et latebræ suæ apud Jerusalem, in Romanis modo turbis æstuans, etc.

Et cum primis Desiderio Presbytero, a quo proposita sibi istæc fuerat Benedictionum Patriarcharum

b

explicatio, ut et nos ad præcedentem ejusdem Paulini ad Rufinum Epistolam observamus, et luculentius ipse exponit S. Pater Epist. XLIII. Ad ipsummet Desiderium, in qua excellenti humilitatis arte subtrahit se oneri, quod in ipsum Auctorem rejicit.. De quo, inquit mihi scripseras, aquam dulcem et copiosam in amaro, et arente rivulo quærens, tuæ potius gratiæ explicandum relinquo. Tu vero, benedicte, vas mundum et aptum Deo, si accepisti intellectum benedictionis illius, qua fitios suos prophetico spiritu Patriarcha in cæcitate corporis luminatus alloquitur, expone mihi rescripto mysteria regni, et sacramenta a sæculis reposita, etc.

Recte Brunio adnotatum est, fortasse addendum heic opinantes. Certe aut hoc verbum, aut tale quid piam, tum exigit loci sensus, tum modo laudata Epis stola ipsiusmet Paulini ad Desiderium subindicat. Mox quoque res clamat, verbo operis supplendum difficultatem, aut quid simile.

IN LIBRUM II. DE BENEDICTIONIBUS PATRIARCHARUM

RUFINI AQUILEIENSIS PRESBYTERI

AD PAULINUM PRESBYTERUM

Præfatio.

RUFINUS FRATRI PAULINO

HOMINI DEI Salutem.

a

21-22 Communem quidem filium Cerealem nundum videram, sed is conscius, quid mihi doloris infligeret, si reddere moraretur literas tuas, præmisit ad me: quas cum legens erga tui (ut soleo) desiderium magis ac magis crescerem, inveni ad ultimum illud te imperare, unde excusavi frequenter apud te, ne de Scripturarum scilicet interpretationibus aliquid a me posceres per literas respondere: et quo magis a poscendo desisteres, signum tibi imperitiæ meæ, et ineruditi sermonis semel atque iterum dedi.

[ocr errors]

II. Sed quia tu nec sic quidem tædias imperare, ut potui etiam nunc, de reliquis undecim Patriarchis addidi ad hæc quæ de Judæ benedictione prius tibi responderam : arbitrans quod patris illius, qui jubenti ut irem in vineam, dixi, Non eo (Malth. 15.), et abii postmodum : fecerim voluntatem. Si quid sane temeritatis in factu est, quod cum minus idonei simus, trm magna contingimus, cum tui venia dixerim, tibi justissime reputabitur, qui præ nimio amore, mensueras in nobis scientiæ, ut et reliquarum virtutum, satis

a

Huc refer quæ ad præcedentem proxime Paulini B quod superiore Tractatu, qui primus Liber est huEpistolam de Cerealis itinere, et Pineti loco, ubi jusce Commentarii, continetur. Facile quod ipse ait Rufinus agebat, diximus Nola a (ad calcem p. præced.) Tum licebit castigare nuperos Scriptores alios, qui de Rufino, deque historia Aquilejensi tractantes,ejus ignoratione rei, passim et gravissime peccant.

Haud scimus, aliud peritiæ suæ specimen (non certe imperitiæ, ut ipse ob humilitatem vocat) in Scripturis explicandis Paulino Rufinum dedisse, quam

semel atque iterum, Epistolam priorem illam notat, qua se de proposita quæstione excusabat, et quam diximus intercidisse.

• Fuit qui cessas rescribi vellet ant quid simile. Ego nullus dubito, quin ita Rufino ab ipso, tametsi non Latine, scriptum sit : et magis intelligit mecum Lector, quid significet, quam ut explicare opporteat

breves esse, non aspicis. Quia autem Quadragesimæ diebus, in monasterio Pineti positus, hæc rescripsi ad te, etiam Fratribus qui aderant, ineptias meas celare non potui; sed et ipsi magnum putantes aliquid esse, quod tibi placere potest, extorserunt tamen, ut hæc describerent sibi. Sic me et cum escas tuas poscis, etiam aliis propinas. Vale in pace, frater amantissime Dei cultor, et Israelita in quo dolus non est, meique memor esto, gratia plene homo Dei.

a

aut insequentem, toto celo aberrant.

b

Compertum ex hoc loco est, eodem anno, id est, A rationes ineunt, et ad anuum usque differunt 408. 398. quo priores duos libros Periarchon in Latinum vertit, hunc quoque Librum adornasse, ut pluribus ostendimus ad Præfat. præcedentis Libri pag. 5. not. e (sup. col. 299, not. e). et luculentissime Fontaninus in Vita. Qui etiamnum viri non ineruditi aliter

Ita emendavimus, escas, pro nescis verbo, quod omnino vitiosum erat. Ita etiam Barræus olim conjeceratrescribendum, quamquam ille tuas, quod subsequitur, expungebat.

LIBER

SECUNDUS.

DE BENEDICTIONIBUS RELIQUORUM UNDECIM PATRIARCHARUM.

a

23 Sciendum est primo, quod in singulis quibus. B care, quæ in benedictionibus quas mortis tempore que locis, ubi Scriptura de duodecin l'atriarchis commemorat, multa est in ipsa ordinis conscriptione diversitas. Alius ordo est in ipsa eorum nativitate conscriptus (Gen. 35.): alius cum terram Ægypti una cum patre suo Israele et sobole posteritatis referuntur intrare (Gen. 46.): alius nunc, cum benedicliones obituri parentis excipiunt (Gen. 49.): alius cum egressæ de Ægypto tribus, vel in deserto commemorantur aliquid agere (Exod. 14. et seqq.), vel terram repromissionis ingressæ, in monte Garizin, et in monte Gebal pro benedictionibus et maledictionibus statuuntur (Deut. 27.). Alius etiam cum divisionem terræ hæreditatis sorte suscipiunt (Josue. 15.). et in tantum ordo iste variatur, ut interdum quidam ex ipsis nec adscripti inveniantur in numero, quod utique certum est, non absque aliqua ratione variari, et existere caussas probabiles, quibus in illo loco ille præferatur, in alio vero alius præponatur. Sed dehis nobis nunc a te [Fr. Pauline] propositum non est, nisi ea tantummodo, prout Deus 24 dederit, expli

a patre suscipiunt, continentur: quæ quidem Benedictiones, ex eo fortasse solummodo appellari poterunt, quod in novissimis dicitur: Et hæc locutus est illis pater eorum, et benedicit illos, unumquemque secundum benedictiouem suam benedixit illos (Gen. 43. 28.). Cæterum in initiis, ubi convocat eos pater, non quasi ad benedictionem vocat, sed ita scriptum est: Vocavit autem Jacob filios suos, et dixit: Congrega mini ut annunciem vobis, quæ occursura sunt vobis in novissimis (Ibid. 2.); quod utique magis Prophetiam significat, per quam quæ eis eventura sint præsignificantur. In ipsa autem corporali serie verborum, neque benedictione tantum, neque futurorum so a prænunciatio, qua vel mors, vel propositum eorum, vel etiam quædam ab eis gesta notabiliter arguuntur C Quæ res nobis et tripartitam, ut et in aliis fecimus, explanationis materiam subjicit, ita ut benedictiones Historiæ locum servent: prophetia vero Mysticum, atque dogmaticum: morum correptio, et objurgatio Moralem dirigat stylum.

BENEDICTIO RUBEN.

1. RUBEN (inquit) primogenitus meus: tu virtus mea, et initium filiorum meorum, durus conversatione, et durus, temerarius: contumelias irrogasti, tanquam aqua non effervescas. Ascendisti enim super cubile patris tui, tunc polluisti thorum, ubi ascendisti (Gen. 49. 3. 4.). Incesti historia neminem latet, quomodo Rubenin concubinam patris suiefferbuerit flamma libidinis, et paternum maculaverit thorum (Gen. 34.). Sed quod in initiis, laudis ei aliquid videtur adscribere, dicens,

* Quod maxima ex parte, sive novem de duodecim filiis suis Jacob benedixerit, tametsi primis tribus Ruben, Simeoni ac Levi nihil minus quam fausta comprecatus sit, jampridem apud Ecclesiæ Patres obtinuit, ut Prophetiæ illæ, Benedictiones XII. Patriarcharum dicantur. Addit Rufinus aliam caussam ex sacro ipso Textu, ubi dicitur, Benedixitque Jacob singulis, Benedictionibus propriis. Probe autem ex earum significationibus notat, Prophetias vocandas. Id S. quoque Ambrosius, ut alios nunc taceam, maluisset. Merito, inquit, magis annuntiationem eorum quæ posterioribus essent ventura temporibus, quam Be

[ocr errors]

D

Tu virlus mea, idcirco 25 ut gravius notetur in crimine, qui cum virtus patris haberetur, et initium filiorum, nescit servare reverentiam patri; quale est et illud quod dicitur per Prophetam: Ego te plantavi vineam frugiferam, totam feracem, quomodo conversa es in amaritudinem vitiis alienæ (Jer. 2.)?

2. Secundum Mysticam vero intelligentiam videtur mihi Ruben prioris populi Judæorum ferre posse personam, qui et primogenitus est, et initium filiorum

nedictionem conferre se dicit. Et paulo post, et ideo Prophetia magis quam Benedictio est. Prophelia en im annuntiatio futurorum est, Benedictio autem sanctificationis et gratiarum votiva collatio.

Denuo S. Ambrosius, Judæi, inquit, putent, quia propterea hæc senex ad Ruben filium dicat, quia cum Bala concubina patris concubuit, et thorum patrium polluit. Sed, etc. Paria habent alii, et ineditus apud nos Auctor, Manifeste iis verbis incesti crimen, quod ille in Bulam concubinam patris sui commis it, exagge

rulur.

sicut et Propheta dicit: Israel primogenitus meus A tur, hoc est, visibilis et carnalis: ipse credo, de quo (Exod. 4.). Primus namque illis data sunt eloquia Dei. Quod autem durus fuerit ille populus et temerarius, Scripturæ denunciant: dicit enim de eis Propheta, Omne quod loquitur hie, durum est (Isaia 8). Et item alibi de ipsis dicit: Vos semper dura cervice et non circumcisi corde (Act. 7.). Patri vero Deo irrogavit injurias, cum convertit ad eum dorsum suum, et non faciem suam (Jer. 2.). Thorum autem concubinæ polluit, quem ascendit, id est, legem veteris Testamenti, quam sæpe prævaricando maculavit. Quod autem in concubinæ persona lex veteris Testamenti ponatur, Paulus edocuit dicens: Abraham duos filios habuit unum de ancilla, et unum de libera: hæc autem sunt Testamenta (Gal. 4.), in quo Agar, quæ concubina fuit, in veteris Testamenti B ponitur typo. Una etenim erat perfecta columba 26 genitrixve, quæ virgo casta, regina sponso regi, Ecclesia per Evangelium jungitur Christo.

[blocks in formation]

dicit Apostolus, Primus homo de lerra terrenus (1. Cor. 15.). Sed et alibi, Sienim qui videtur, noster homo corrumpitur; sed qui intus est, renovatur (Ibid. 4). Hunc eundem qui videtur, exteriorem hominem appellat. Et iterum dicit: Quia non primum quod spiritale est, sed quod animale est primum (Ibid.). Ergo omnis homo cum in hoc mundo carnaliter vivit, et secundum carnem movetur: et primus es t carnalis motus in concupiscentia libidinis, cui jam primæ juventutis tempus obedierit, durum et temerarium simul, et lascivum hominem reddit, ascendentem etiam super cubile patris et polluentem thorum paternum, id est, etiam præcepta et monita naturalis legis, quæ in nobis est (quod nunc paternus thorus dicitur) prævaricantem. Est enim intra nos lex quædam naturalis, quæ arguit unumquemque peccantem, et malum ei esse suggerit, quod delinquit. Cubile ergo Legis hujus temerat, ac sedem secreti ejus maculat, qui præceps et infrenis fertur ad vitia.

BENEDICTIO SIMEON ET LEVI.

1. SYMEON et LEVI fratres, perfecerunt iniquitatem voluntalis suæ. In consilium eorum non introeal anima mea, et inconsilio eorum invitentur viscera mea (Gen. 49. 5. 6.). Quantum quidem ad historiam pertinet, videtur illud eorum culpare commissum, quod Emmor filium Sy chem, qui post sororis eorum concubitum, familiæ Israel voluerat sociari, fraude et circum ventione jugularunt, atque omnem ejus populum in teremerunt, quando et dicebat eis pater eorum Israel: Quia odibilem me fecistis in hoc mundo (Gen. 34.). Maledictum ergo eorum furorem temeritate imprecatur, et dividendos eos per populos Israel protestatur, utpote ex ipsis Levitas et Sacerdotes futuros, qui sortem terræ promissionis non habuerunt.

2. Spiritalis autem de his explanatio talis mihi quædam posse videtur aptari, quod Symeon et Levi Scribarum et Pharisæorum Judaici populi possint ferre personas, de quibus scriptum 27 est: Quia consilium fecerunt Scribæ et Pharisæi, ut Jesum dolo tenerent (Matth. 26.), de quo consilio nunc dicit sanctus, qui mente Deum videbat; In consilium eorum non introeal anima mea; el in consiliom eorum,in

quo,

Barræus vitiose omnino legere visus est, non faciens bonum, pro el non faciem suam : quam lectionem et noverat ipse ab aliis præferri, et ad oram libri rejecit. Nos restituimus, Jeremiæ advertentes locum laudari cap. II. v. 27. Dicentes ligno, Paler meus es tu: et lapidi, Tu me genuisti; verterunt ad me lergum, et non faciem, etc. In Græco, xaì où πрóошлα αὐτῶν.

Ita Origenes interpretatur Homil. XVII. in Genes. filius qui videtur, hoc est, visibilis, quemadmodum adnotatum est nobis ad Lexicum Hieronymianum, quod tamen active præfert, videns filius. Noster librum qui vulgo obtinebat, ex Majoribus laudat. Vide nos ibi.

• Mihi quidem supplenda primum videtur negandi particula, tum irritentur, pro invitentur rescribendum. Græcus un pioa, sed et S. Ambrosius non conten

falsis testibus adhibitis, coudemnabant Jesum, non, inquit, • invitentur viscera mea. Non tibi hoc videtur dicere, Mundus ego a sanguine justi hujus (Matth. 27.): mundus ego a sententia, quam decernitis adversum innocentem? Quia in ira sua, inquit, occiderunt homines. Requiro'quos homines occiderunt, cum Ccertum sit ante passionem Domini, nominem credentium esse punitum: nisi forte quis ipsis adscribat etiam sanguinem Prophetarum. Quia et Dominus dicit, Quod a sanguine Abel justi usque ad sanguinem Zachariæ (Ibid. 23.), omnis qui effusus est sanguis justorum, ab ipsa generatione requiratur. Sed videamus, an forte et illos homines occiderint, quos persuaserunt clamare, Sanguis illius super nos et super filios nostros (Ibid. 27.). Et in cupiditate sua subnervaverunt taurum. Taurum appellari Filium Dei, legimus in Scripturarum figuris, in Evangelio nimirum, ubi scriptum est bis sub persona filiii senioris dicentis ad patrem, Ego semper tecum fui, et mandatum tuum nunquam præterii, et nunquam dedisti mihi hædum, ut cum amicis meis epularer: cum autem ve

Dnit filius tuus hic junior, qui dilapidavit omnem sub

dant, etc.

Minime hanc probat S. Ambrosius interpretationem, quam autumat a Judæis excogitatam. Interpretationem, inquit, pulcherrimam derivant Judæi, ut arbitrentur, quia propterea arguat filios Jacob, quia propter stuprum sororis, Sychimitas isti duo præ cæleris fratribus ultum ire cupientes, simulaverunt cum ip sis inire velle se gratiam, et ideo, etc. Sed in hoc quoque errant Judæi. Isti enim caussas doloris, etc. Probant vero Tractatores alii plerique, et ineditus apud nos Auctor. Patet, ait, literæ sensus, quia hi duo fratres ob ulciscendum stuprum sororis, subornata pace, et fictis amicitiis deceperunt Sychem el Emor patrem illius, etc.

[ocr errors][merged small]

stantiam, occidisti illi vitulum saginatum istum (Luc. A Omne enim quo innititur, vel movetur, aut iræ, aut

desiderii, aut rationis est, et ideo totius vitæ humanæ status in istis tribus filiis Jacob adumbrari mihi videtur, et per ipsos tripartitus iste motus animæ designari, in quibus servat primam concupiscentiæ speciem Ruben, in quam cum macula notatur effusus Secundam iræ vel furoris speciem tenet Symeon, qeæ et ipsa ex furoris ejus demonstratur opprobrio. Tertiam formam motus rationabilis tenet Levi, quippe cui etiam legem servare commissum est. Has ergo tres species videtur mihi omnis prope anima, quæ in hunc mundum venit, primis motibus culpabiliter agere, usquequo peccatorum vitiis prægravata, et malorum satietate defessa, ad locum possit pœnitentiæ pervenire. Judas enim post hoc se

15). Ergo taurum, sive vitulum consilio suo Scribæ et Pharisæi subnervasse dicuntur, quorum maledictus furor, quia temerarius est: et ira illorum, quia indurata est. Dividam illos in Jacob, et dispergam eos in Israel. Videndum est, ne forte divisio ista quæ hic commemoratur, talis sit, qualis et illa de qua in Evangelio dicitur: Quia cum venerit dominus servi illius, dividet eum, et partem ejus cum infidelibus ponet (Ibid. 12.). 28 Vel certe, ut audivi quemdam ex sanctis patribus ↳ disserentem, quia divisio simulet dispersio nominatur, pro eo quod nonnulli ex ipsis Domino crediderunt, et alii in infidelitate permanserunt. Divisi dicuntur hi qui ab eis separantur, et veniunt ad fidem : et dispersi hi, quorum patria, temploque subverso, per orbem terræ incredulum dis- B quitur, qui purget confessione peccata, quia Judas pergitur genus.

b

3. Moralis vero tropus ita fortasse servari potest. Tripartitam esse animæ virtutem, multis sapientibus visum est, id est, tres esse species motus ejus, per iram, per cupiditatem, per rationem, nec alius, ut puto, animæ motus, exceptis his, poterit inveniri.

d

lingua Hebræa, confessio interpretatur, quæ a morte dicitur liberare. De Juda autem credo sufficere illa, quæ a nobis, ut potuimus, aǹte jam dicta sunt, quæ etiam si placuerit, his vel jungi poterunt, vel præferri.

BENEDICTIO ZABULON.

29 1. ZABULON juxta mare habitabit, et ipse est accessus navium, et extenditur usque ad Sidonam Gen. 49. 13.). Historia, portionem futuræ hæreditatis designat et sortem. Ad mysterium autem quod spectat, legimus in Evangelio, ex his regionibus adsumptos esse aliquos Apostolorum; et in ipsis locis, Dominum sæpe docuisse, sicut scriptum est: Terra Zabulon et terra Nephtalim, via maris trans Jordanem Galileæ gentium. Populus qui sedebat in tenebris, vidit lucem magnam (Isaiœ 9.; Math. 4.) Sed quod dixit, Et ipse extenditur usque ad Sidonum: Sidon interpretatur* venator, vel venatrix. Venatores autem, quos alios putabimus in hoc loco 'laudabiliter accipiendos, nisi Apostolos Domini, de quibus prædixit propheta, Quia mittam venatores mullos, et venabuntur eos in omni monte (Jer. 16.)?

Heic autem iisdem fere verbis laudatus Ambrosius consonat. Quia, inquit, de tribu Symeon Scribo sunt, et de tribu Levi Principes sacerdotum, qui perfecerunt nequitiam suam in Domini passione, etc. Itemque Auctor ineditus. Per Symeon et Levi Scribe, et Pharisæi designantur. Ex Levi numque Primcipes sacerdotum fuisse palet, etc.

Antea differentem. Tractator iste quis fuerit, quem certe Noster in Orientis partibus agen audivit, divinare non libet. Toties laudatus Auctor ineditus, Idem, inquit, populus, qui paterno solo exhæredatus, in cunctas gentes ob testimonium credulitatis nostræ, perfidiæ suæ pœnas luit, etc.

Hieronymus Commentario in Mathæum libro II. cap. XIII. Legimus, ait, in Platone, et Philosophorum dogma vulgatum est, tres esse in humana anima passiones, tò loyixòv quod nos possumus interpretari rationabile ; τὸ θυμικόν quod dicamus plenum irae ; τὸ izbotixò quod appellamus concnpiscibile, etc,

Ex. Origeniano lexico, ejusdemque Adamantii Homilia XVII. in Genes. Judas confessio interpretatur lingua Hebræa.

Ex Origene cum alibi, tum Homil. XIV. et XVI in Josue: Sidon significat Venatricem, vel Venatores;

C

D

2. Si vero etiam in hoc, moralis requiritur locus, Zabulon fluxus nocturnus interpretatur. Consequens ergo videri potest, quia posteaquam vidit anima, 30 quæ sedebat in tenebris, lucem Domini, et ad pœnitentiam ex confessione conversa est, auferantur ab ea, et defluant illa omnia, quæ in morte ignorantiæ gesserat ; et posteaquam præcessit in Juda confessio, etiam in hoc conversio subsequetur, cum jam defluit omne quicquid noctis fuerat et tenebrarum, in quibus velut exuere se tentat veterem hominem, et deponere quæ noctis sunt, ut in die honeste ambulet (Rom. 13. 13). Sed hoc, quod se usque Sidonem excutit, hoc est, usque ad venatores, fortasse declaret illud quod et ipse jam conetur esse ex illis, quibus dicitur: Prendile mihi vulpes pusillas, exterminantes vineas meas (Cant. 2.). Ideo ergo exten

et Sidonii dicuntur venatores: denique Homil. XIII. • in Ezech. Comminatio est in Sidonem, quæ interpretatur Venatores.

Contendit Hieronymus e contrario, Venatorem in Scripturis nunquam in bonam partem accipi. Commentario II. in Michæam cap. V. Quantum ergo, inquit, possum mea recolere memoria, nunquam Venatorem in bonam partem legi. Ismael et Esau venatores fuerunt, etc. Sanctus quo que Ambrosius in Psalm. CXVIII. Nullum invenimus in Divinarum serie literarum de Venatoribus justum. Et pseudo Hieronymus in Breviario in Psalmum XC. Penitus non invenimus in Scripturis sanctis sanctun aliquem Venatorem, etc.

Lexicon Origenianum, quod Tom. III. Operum Hieronymianorum cxcudimus. půsts aútôv præfert, id est, fluxus eorum. Ubi emendari equidem malim νυκτὸς pro αὐτῶν ; nam fluxum noctis exponi solitum nomen illud, minime vero fluxum eorum, tum heic Noster, tum alia sexcenta Veterum testimonia docent. Quin etiam hoc ipsum Magnus Hieronymus perperam interpretari contendit, et jure quidem merito, in Quæstionibus in Genesim. Male, inquit, et violenter in libro Nominum Zabulon, fluxus noctis interpretatur.

« PoprzedniaDalej »