Obrazy na stronie
PDF
ePub

Octavo, sequitur tota illa abominatio cui servire coactum est quicquid in Missa praecessit, unde et Offertorium vocatur. In quorum

Et hinc omnia fere sonant et olent oblationem.

medio verba illa vitae et salutis1 sic posita sunt ceu olim arca Domini in templo idolorum iuxta Dagon.... Proinde omnibus illis repudiatis quae oblationem sonant, cum universo Canone, retineamus quae pura et sancta sunt, ac sic Missam nostram ordiamur :

(1) Sub Symbolo vel post Canonem [v. 1. Concionem] apparetur panis et vinum ad benedictionem ritu solito, nisi quod non constitui mecum miscendane sit aqua vino, quanquam huc inclino ut merum potius vinum paretur absque aquae mixtura. .. Merum vinum enim pulchre figurat puritatem doctrinae Evangelicae. . . . Tamen contra libertatem non introducam legem superstitiosam.

(2) Apparato pane et vino mox procedatur ad hunc modum : 'Dominus vobiscum,' R. 'Et cum spiritu tuo.'

6

'Sursum corda,' R. Habeamus ad Dominum.' 'Gratias agamus Domino Deo nostro,' R. 'Dignum et iustum est.' 'Vere dignum,' &c.2 'per Christum Dominum nostrum.' Deinde:

[ocr errors]

(3) Qui pridie quam pateretur, accepit panem, gratias agens, fregit deditque discipulis suis dicens: "Accipite, comedite, hoc est corpus meum, quod pro vobis datur." Similiter et calicem, postquam coenavit, dicens: "Hic calix est Novi Testamenti in meo sanguine qui pro vobis et pro multis effunditur in remissionem peccatorum. Haec quotiescunque feceritis, in mei memoriam faciatis." Haec verba Christi velim . . . in eo tono vocis recitari quo canitur alias oratio dominica in Canone, ut a circumstantibus possit audiri, quanquam in his omnibus libertas sit piis mentibus, vel silenter vel palam ea verba recitare.

(4) Finita benedictione, chorus cantet Sanctus, et sub cantu Benedictus elevetur panis et calix.

(5) Post haec legatur Oratio Dominica sic: Oremus. Praeceptis salutaribus moniti,' &c. omissa oratione sequenti 'Libera,' &c., cum omnibus signis quae fieri solent super hostiam et cum hostia super calicem, nec frangatur hostia, nec in calicem misceatur. Sed statim post Orationem Dominicam dicatur Pax Domini,' &c., quae est publica quaedam absolutio a peccatis communicantium, vox plane 1 The Words of Institution.

Omitting, i. e., Proper Prefaces, Sanctus, Benedictus, and, in the Canon, 'Te igitur. . . . Quam oblationem.'

evangelica, annuncians remissionem peccatorum, unica illa et dignissima ad mensam Domini praeparatio, si fide apprehendatur nons ecus atque ex ore Christi prolata. Unde vellem eam nunciari verso ad populum vultu, quemadmodum solent Episcopi, quod unicum est vestigium Episcoporum priscorum in nostris Episcopis.

(6) Deinde communicet tum sese, tum populum: interim cantetur Agnus Dei. . . .

(7) Si Communionem cantari libet, cantetur. Sed loco complendae seu ultimae collectae,' quia fere sacrificium sonant, legatur in eodem tono oratio illa 'Quod ore sumpsimus,' &c.

...

...

(8) Benedictio solita detur, vel accipiatur illa Num. vi. . Sic de Missa sentimus, in quibus omnibus cavendum ne legem ex libertate faciamus. . . . Si diversi diverso ritu utantur, nullus alterum vel iudicet vel contemnat, sed unusquisque sensu suo abundet et idem sapiamus ac sentiamus. . . . Externi enim ritus, etsi iis carere non possumus, sicut nec cibo et potu, non tamen nos Deo commendant, sicut nec esca nos Deo commendat. . . . Vestes praeterivimus. Sed de his, ut de aliis ritibus, sentimus. Permittamus illis uti libere, modo pompa et luxus absit.

Haec de Missa . . . dixerimus. Nunc de ritu communicandi populi dicemus, cuius gratia potissimum coena ista Domini instituta est et eo nomine vocatur. . . . Perversissimum est si ministri publicam coenam Domini parent et ornent, ubi nulli sint hospites qui edant et bibant, et ipsi soli qui aliis ministrare debent, in vacua mensa et aula comedant et bibant. Quare si vere Christi institutum amplecti volumus, nulla debet Missa Privata relinqui in ecclesia.

Hic autem servandus est ritus, qui in baptismo servatur, nempe ut episcopo primum significetur qui futuri sint communicantes petantque ipsi coena Domini communicari, ut eorum et nomina et vitam cognoscere queat: deinde petentes non admittat, nisi rationem fidei suae reddiderint, et interrogati responderint an intelligant quid sit coena Domini, quid praestet, quo usu illa velint potiri. . . . Arbitror autem hanc interrogationem . . . sufficere, si semel in anno fiat cum eo qui petit communicari. . . . Deinde, ubi episcopus viderit eos intelligere haec omnia, etiam hoc observabit, an vita et moribus eam fidem et intelligentiam probent. .

Deinde ubi Missa celebratur, convenit ut communicaturi seorsum uno loco... constent. Ad hoc enim repertum est 1 Placeat tibi, sancta Trinitas,' &c.

altare, repertus est et chorus. Non quod apud Deum aliquid sit hic vel illic stetisse . . . sed quod oporteat eos palam videri et nosci tam ab iis qui communicant quam ab eis qui non communicant, quo deinde eorum vita quoque melius videri et probari et prodi possit.

De confessione vero privata ante communionem sentio, sicut hactenus docui, esse eam scilicet nec necessariam nec exigendam, utilem tamen et non contemnendam.

Sic de praeparatione ad Coenam hanc sapimus, ut liberum sit ieiunio et orationibus sese componere. Sobrios certe oportet adesse et sedulos ac diligentes, ut maxime nihil ieiunes aut parum ores. . . . Nam optima praeparatio est . . . anima peccatis, morte, tentationibus agitata, esuriens et sitiens medelam et robur.

Id nunc reliquum est, an utramque speciem, ut vocant, populo ministrari oporteat? Hic sic dico, postquam evangelium nunc biennio toto apud nos inculcatum est, satis simul indultum . . . est infirmitati. . . . Quare simpliciter iuxta institutum Christi utraque species et petatur et ministretur. . .

Cantica velim etiam nobis esse vernacula quam plurima, quae populus sub Missa cantaret, vel iuxta Gradualia, item iuxta Sanctus et Agnus Dei. Quis enim dubitat eas olim fuisse voces totius populi quae nunc solus chorus cantat...? Sed poetae... nobis desunt, aut nondum cogniti sunt qui pias et spirituales cantilenas nobis concinant quae dignae sint in ecclesia frequentari. . . . Haec dico ut si qui sunt poetae Germanici exstimulentur et nobis poemata pietatis componant.

Haec de Missa et Communione pro tempore dicta sint satis. Cetera usus et res ipsa docebunt, modo verbum Dei strenue et fideliter in ecclesia annuncietur. .

...

In reliquis diebus, quas ferias vocamus, nihil video quod non ferri possit, modo Missae abrogentur. Nam Matutinae trium lectionum et Horae, tum Vesperae et Completorium de tempore (exclusis Sanctorum feriis) nihil sunt nisi Scripturae divinae verba. Et pulchrum, imo necessarium, est pueros assuescere legendis et audiendis psalmis et lectionibus Scripturarum sanctarum. Verum si quidquam hic novari debet, prolixitas mutari potest arbitrio episcopi, ut tres psalmi pro Matutinis, tres pro Vesperis cum uno vel duobus Responsoriis absolvantur.... Per partes distributum totum Psalterium in usu maneat, et universa Scriptura in lectiones partita perseveret in auribus ecclesiae.... Instituendae sunt lectiones quotidianae, altera mane in novo vel veteri Testamento, altera vesperi in altero

Testamento, cum explanatione vernacula . . . more quem Paulus 1 Cor. xiv describit.

Post, successu temporis peioris, cum deficerent prophetae et interpretes, relicta est ista vox sola post lectiones et capitula 'Deo gratias', tum loco interpretationis multiplicatae sunt lectiones, psalmi et hymni et alia in hanc taediosam prolixitatem, quanquam Hymni et 'Te Deum laudamus' aeque id testantur quod Deo gratias', scilicet quod post interpretationes et homilias Deum laudarint, et gratias egerint, pro revelata veritate sermonum Dei. Quales et ego vellem fieri nostras vernaculas cantilenas. . . .

No. 67. The beginnings of German Hymnody.
Ein' feste Burg ist unser Gott.

A safe stronghold our God is still,
A trusty shield and weapon;
He'll help us clear from all the ill
That hath us now o'ertaken.
The ancient Prince of Hell
Hath risen with purpose fell;
Strong mail of Craft and Power
He weareth in this hour,
On Earth is not his fellow.

With force of arms we nothing can,
Full soon were we down-ridden;
But for us fights the proper Man,
Whom God himself hath bidden.
Ask ye, Who is this same?
Christ Jesus is His name,
The Lord Zebaoth's Son,
He and no other one
Shall conquer in the battle.

And were this world all Devils o'er,

And watching to devour us,

We lay it not to heart so sore,

Not they can overpower us.
And let the Prince of Ill
Look grim as e'er he will,
He harms us not a whit;
For why? His doom is writ,
A word shall quickly slay him.

God's Word, for all their craft and force,

One moment will not linger

But spite of Hell, shall have its course,
"Tis written by His finger.

And though they take our life,
Goods, honour, children, wife,
Yet is their profit small;

These things shall vanish all,
The City of God remaineth.

XXV

THE MISSION OF CAMPEGGIO, 1523-4

[ocr errors]

On 18 Nov. 1523 Cardinal Giulio de' Medici, cousin of Leo X was elected as Pope Clement VII, 1523-†34. 'He knew the importance of the German revolt' (Creighton, Hist. Papacy, vi. 281): and Cardinal Campeggio', 1474-t1539, was appointed legate in Germany for the Lutheran affairs' (State Papers, Venetian, iii, No. 795 9 Jan. 1524). 'A capable official but not a man of much character' (Creighton, vi. 282: cf. State Papers, Venetian, iii, No. 795), he [No. 68] entered Nürnberg, 16 March, according to the united testimony of a friar in his train (State Papers, Venetian, iii, No. 813) and of Spalatin (Mencken, Rerum Germanicarum Scriptores, ii. 633 sq.), without the usual pomp of a Legate and only to find public feeling against him. At the Diet Campeggio demanded prompt execution of the Edict of Worms. The Catholics were in a majority: but even among the Estates, who were not a representative body but an assembly of sovereigns, largely ecclesiastic, national feeling ran so strong that the utmost he could secure' (Kidd, Cont. Ref. 35) was [No. 69] the Recess of 18 April proposing to enforce the Edict as far as possible' and to summon a National Assembly at Speier (Balan, Mon. Ref. Luth. 330 sqq. cf. Pallavicini, Hist. Conc. Trid. II. x. 15-18). This was a compromise, which pleased nobody. [No. 70] Campeggio remonstrated with the Diet, but to no effect (Balan, op. cit. 332 sqq. ; Pallavicini, II. x. 19–23). The [No. 71] Court of Rome had its own remedies (Pallavicini, II. x. 23-27), which were embodied in instructions to the Nuncios for the consideration of the Emperor (Balan, op. cit. 339 sqq.). On 18 July [No. 72] Charles wrote to his ambassador at Rome bidding him tell the Pope that (cf. his Edict of 15 July, in Luthers Schriften, ed. Walch xv. 2705 sqq.) he had forbidden the conventicle' at Speier, but advising a General Council at Trent (State Papers, Spanish, ii, No. 662; 18 July 1524). But, meanwhile, Campeggio, who had been authorized, 14 April, to treat with such princes as were well disposed for a correctionem morum et reformationem cleri Germaniae' (Balan, Monumenta Saec. XVI. 17), had succeeded in applying the old policy of 'Divide et impera' to the national opposition of Germany. For on 7 July, by [No. 73] the League of

[ocr errors]
« PoprzedniaDalej »