Articulus 1. De contractibus in genere § 1. Eorum notio et naturale fundamentum Scholium. A forma naturali contractuum distinguendae sunt formae legales, iure positivo inductae Thesis XXXI. In contractibus permutatoriis communis regula et con- dicio iustitiae in servanda aequalitate inter datum et acceptum B. Vera doctrina critice adstruitur. Thesis XXXII. Obligatio iuridica, per quam coetus politicus univer- sim formaliter exsistit, a pacto sociali deduci non potest Thesis XXXIII. Supposita multitudine simul vivente, sive ea paula- tim naturaliter et organice orta, sive libero consilio ex hominibus independentibus collecta sit, obligatio stabilis, per quam civitas opiniones, secundum varia principia philosophica § 2. De fine societatis civilis formaliter considerato A. Theoriae quaedam critice signantur . XXXIV. Finis societatis civilis formaliter completus non in mera personarum et iurium securitate seu externa harmonia communis Thesis XXXV. Neque status publici maiestas propter se exsistit neque, nationalis et humanae culturae evolutio, illimitata et ratione sui III. Absolutus legalismus nomine iuris (Fortgeschrittene Thesis XXXVI. Finis proprius societatis publicae ne ad ipsum qui- dem iuris ordinem" ex toto et eo sensu curandum se extendit, ut cunctae exterioris vitae relationes tamquam positive ordinandae B. Verus finis thetice adstruitur I. Veri finis criteria seu requisita necessaria Thesis XXXVII. Finis societatis civilis sit necesse est: 1. bonum commune; 2. per se externum et intra praesentis vitae terminos conclusum ; 3. qualitative bonum humanum completum; 4. soli et omni societati civili proprium; 5. essentiali in his terris supremo II. Determinata finis enuntiandi formula Thesis XXXVIII. Finis societati civili naturaliter propositus est: tum ordinem socialem, quem naturae rationalis dignitas et organica socie- tatis structura postulant, efficaciter fulcire, tum - intra limites eius- dem ordinis omnimodae civilis prosperitatis socialiter prosequen- dae condiciones externas, publice necessarias, harmonice providere Thesis XXXIX. Quo magis et universalius in aliquo populo vel ali- qua aetate genuina civilitas animique cultura, et per eam socialis civium spontaneitas evoluta fuerit, eo angustioribus limitibus gene- ratim loquendo quantitativa extensio finis publici secundum usum A. De populo I. De elementis nationalibus populi Pag. 302 triplex esse 303 potest populi ad nationalitates relatio iura gentium („nationalitatum“), quae etiam in Thesis XL. Quaevis natio vel nationis pars, etiam civiliter subordinata, Scholium 1. De spontanea assimilatione Scholium 2. De assimilatione vel commixtione providentiali politicum coalescendi? (Principium nationalitatis") Respondetur per quinque doctrinae capita II. De reliquis elementis organicis populi B. De territorio I. Duplex error reiicitur II. Dubium solvitur Scholium. De ideali ambitu corporis politici § 2. De elemento formali societatis civilis A. In quo eius forma sita sit B. Quaedam consectaria 304 305 306 306 307 308 309 314 314 315 316 317 317 319 319 320 321 I. Multitudo an et quatenus sit persona iuridica , societate" Articulus 4. De idea completa et definitione societatis civilis § 1. Varia referuntur eius schemata; quaedam classes distingui possunt § 2. Conveniens societatis civilis descriptio concluditur Scholium 1 Scholium 2 Scholium 3 Caput II. De suprema politica auctoritate seu de prin cipio organismi politici. Prologus 334 Articulus 1. De auctoritate politica in se seu absolute spectata. § 1. De natura auctoritatis politicae 334 Thesis XLI. Suprema civilis potestas in se spectata ius est essentialiter diversum tum ab independente herili dominio, tum a potestate domestica cum dominio fundorum coniuncta. 336 Corollarium 339 § 2. De origine auctoritatis politicae Thesis XLII. Suprema civilis potestas in se spectata ex nullo fonte § 3. De obiectiva comprehensione politicae auctoritatis Articulus 2. De originaria determinatione subiecti auctoritatis civilis § 1. Status controversiae exponitur A. Prima sententia (asserens ius humanum) Bellarmini Card. Suarezii B. Sententia altera (asserens ius divinum) § 2. Examen criticum A. Praeiudicia quaedam falsa praenotantur Thesis XLIII. Doctrina, quam de origine politicae potestatis Bellarminus et Suarezius cum aliis multis gravissimis doctoribus profitebantur, essentialibus notis ab ea differt, quae, a Rousseavio exculta, „suprematia populi" vulgo appellatur B. Theoria veterum critice examinatur Thesis XLIV. Veterum theoria quatenus per eam simpliciter et pro quacumque historica hypothesi asseritur: soli populo qua tali immediate per Deum ut auctorem naturae supremam civilem potestatem conferri, regibus autem et principibus determinate sumptis eam per se alio iuris titulo competere non posse nisi titulo translationis per consensum ipsiusmet communitatis aut per iustam eius privationem factae a recentiore iuris philosophia merito derelinquitur Notanda ad solvendas difficultates § 3. Positive asseritur, quae sententia tenenda videatur Thesis XLV. Causae subiectum potestatis civilis primitus determinantes generatim loquendo causis ipsum corpus civile historice constituentibus analogae sunt; quapropter, etsi semper multiplicem humanae libertatis cooperationem partim directam partim indirectam supponunt, non tamen semper et necessario, sed pro analoga tantum historica origine et condicione reipublicae, consensum socialem quasi electivum ad formalem iuris effectum requirunt; alias eodem organico socialis naturae influxu, quo corpus sociale paulatim formatur, non raro citra omne praeveniens consilium, ius regiminis omnibus, qui eiusdem corporis membra esse velint, reverendum inducitur Corollaria Scholium. De diverso charactere „iuris novi“ et „iuris antiqui“ Pag. 339 340 343 343 344 344 344 346 346 353 354 355 360 360 361 362 363 376 389 390 399 402 |