sanctitati plurimum confisi, ausi sumus fratrem Bernegaudum,rudem adhuc monachum, rogantivestræ paternitati dirigere, vestræ voluntati obsecuturum, et in suo proposito perfectiorum exemplis atque doctrina studiosius confirmandum. Exiguitatis nostræ benigne memores optamus vos valere feliciter. EPISTOLA CXVII. (c) AD ANSBOLDUM. egentes hospitii vos potissimum adeundos credidi- A et universaliter utilis est judicatus. Præterea vestræ mus. Nec spe nostra falsi, officiose sumus excepti; et publicum vestrum convictum regio famulatu nobis penitus adimente, quacunque hora elabi potuimus,nequaquam sensimus importunitatem nostram vobis oneri exstitisse. Postquam per charissimum propinquum Remigium et gratissimum auditorem meum Fridilonem sanctitati vestræ satisfecimus,ostendentes votum nostrum, quibus reniti non valeba. mus, mandata regis alio quam vellemus avertere. Discessuri, ne gratias quidem in conventu referendi copiam habuimus, quoniam moras omnes deferendæ (a) legationis impossibilitas auferebat. Unde in hac parte memoratos amantissimos fratres vicem nostram implere obsecravimus donec per nos id ipsum exsequi Divinitas largiretur. Ad hæc quæ supra retulimus, terrente (b) prædonum improbitate, ornamenta ecclesiæ nostræ occultanda curastis, nec ad id præstandum inventi estis difficiles.Quæ secum reputans dilectissimus frater noster S. et cum sibi tum etiam pluribus aliis nostrum multa benigne collata recensens, impendente, ut metuebamus, ruina nostri loci, quam et nostra peccata et piratarum vicinia minabantur, vos elegit, non apud quos peregrinaretur, sed intra quorum collegium admissus, vicarium nostri loci contubernium possideret. Verum id etiam alii postulaverunt, optantes, licet diversi, in monasteriis consistere quam cum majore suorum parte in villa versari. Quanquam igitur Deus incertum utrum sua pietate in perpetuum 172 subversionem nostri monasterii removerit, an aliqua latente causa ad tempus distulerit, tamen prædictus frater quod C obtinendum conceperat perseveravit flagitare: quod utinam vobis annuentibus consequatur, ne simili casu coactus, ulteriora compellatur sectari! Supplicamusque ut eum apud vos consistentem pie foveatis: quia meorum laborum diu particeps fuit,et pro sua probitate ac strenuitate semper gratus omnibus rex Germaniæ ingressus est in regnum Caroli, non velut hospes, sed ut hostis; ut patet ex Herico monacho in libro II de miraculis sancti Germani Autissiodorensis cap. 8, 9, 10. Istud porro accidit desinente anno 858, ut docet auctor Annalium Fuldensium. Vide Sirmondum in notis ad Capitula Caroli Calvi, tit. 23. Reverentissimo A. abbati et universis fratribus ejus, Lupus et omnis Ferrariensis coenobii societas in Domino salutem. Asperrimis difficultatibus evictis, gaudemus vos tandem aliquando gratia divina loco proprio restitutos. Nec illud non libenter accipimus, quod nosB tram in vos pronam voluntatem pio affectu jucundisque sermonibus prosequimini, quanquam longe plura atque majora vobis præstita cuperemus. Tribulationes nostras partim dolenter audistis, partim anxii aspexistis; sed eas, temperante vel penitus auferente 173 Domino Deo nostro, cum vestro commodo vobis vestrisque qui nos adierint desideramus usui esse ac sincerissimæ voluptati. Ut igitur familiaritas olim inita uberiori proficiat incremento, in occidua plaga recuperata facultates fuerint adjumento dum excursus et recursus per nos quæ utrinque gerantur aperiet. Cupimus vos nostri benigne memores semper valere feliciter. EPISTOLA CXVIII. (a) Legationis. Cum anno, ut diximus, 858 Ludovicus rex Germaniæ regnum Caroli invasisset, afflictæ ex eo valde fuere res Caroli, adeo ut coactus fuerit fugæ se dedere, et in Burgundiam secedere. In hac calamitate pene de principe factus exsul, legatum aliquo misit Lupum, fortean in Germaniam ; ut quoniam illic per multos annos fuerat, adeoque et Germanicæ linguæ gnarus erat, de injuria Caroli queretur adversus Ludovicum. Et quoniam ea tempora promptis remediis indigebant, abire statim jussit Lupuin, ne data quidem licentia amplectendi monachos sancti Germani. Adeo quippe afflictæ erant res Caroli ut non aliis artibus reparata videantur quam propter imprudentiam Ludovici, ut patet ex Annalibus Fuldensibus. Neque enim assentior Cellotio, qui Ludovicum ab injusto bello manum retraxisse putat propter episcoporum admonitiones: quod colligere se putat ex Annalibus Bertinianis. Eorum tamen Annalium auctorem paria sentire cum eo qui scripsit Annales Fuldenses sí affirmavero, non existimo me a D AD HERARDUM EPISCOPUM. Reverentissimo Turonicæ Ecclesiæ antistiti Herardo, Lupus et Bethlehemitici coenobii unanimitas plurimam in Domino salutem. Quemadmodum scribere dignati estis, divinitus cum exiguitate nostra familiaritatis fœdera sociastis. Charitas enim, ut scribit Apostolus, a Deo est (I Joan. vii), quæ maxime in his eminet qui sincera vero recessurum. (b) Prædonum. Haud dubie Normannorum, qui tum pervenerant in diœcesim Senonensem. Itaque Lupus ornamenta monasterii Ferrariensis miserat ad monachos Autissiodorenses, velut ad locum tutiorem, illic occultanda. (c) Ad Ansboldum. Codex vetus habebat, Ad Ansb. tantum. Editio autem Massoni, Ad Ansboldum. Quoniam vero is in epistola 69 vocatur Ansbaldus, apud Massonum facili litterarum permutatione Ausbaldus, rursum in epistola 10 Ansboldus, apud Massonum denique Ausboldus, et ex iis constat eum fuisse monachum sub Marcwardo abbate Prumiensi, eapropter facile adducor ut credam eum esse qui Prumiensis abbas fuit post Marcwardum et Eigilem. Regino Anno Dominicæ Incarnationis 860 Egil abba• tiam Prumiensem sua sponte dimisit; et Auspaldus [legendum Ansbaldus ex Trithemio in Chronico Hirsaugiensi ad annum 860] in regimine, successit, vir omni sanctitate et bonitate conspicuus. Itaque ex hoc etiam loco habemus Lupum nondum obiisse anno 860 cum ad Ansbaldum jam abbatem scribat. Ex iis porro quæ sequuntur apparet Ansboldum monasterio pulsum, tandem vero restitutum : quod indicat hanc epistolam scriptam esse aliquanto tempore postquam Ansbaldus regimen monasterii Prumiensis susceperat. collegium aggregabit quibus pollicetur : Beati misericordes, quoniam ipsi misericordiam consequentur (Matth. v). Cupio vos valere feliciter. amicitia fœderantur. Utinamautem vel orando spi- A aliis etiam bonis suffragantibns meritis, in eorum ritualiter, vel obsequendo sæculariter, aliquid vobis conferre possemus !Profecto nostram in vos voluntatem fideliter aperiremus, quod in charissimo nobis fratre T. declaramus, quem secundum petitionern vestram ad regendos monachos in cella Roclena concedimus :qui cujus momenti apud nos sit,ex officio quod laboriosissime gessit facile est æstimare. Supplicamus autem sanctitatem vestram ut eum assidua pietate foveatis, sentiatque paternum in vobis affectum, cujus dulcedine semper inter mundi amarissimas molestias recreetur. B 174 EPISTOLA CXIX. (a) AD ENEAM EPISCOPUM. Charissimo suo Æneæ, Lupus æternam salutem. Doctrinæ studiosissimo regi nostro, quemadmodum vobis post alia intentionem meam aperui,quod liberalium disciplinarum laborem recolendo,et alios instituendo, favente totius boni auctore Deo vellem repetere, si otium ipse habiturus præmii communionem sua indulgentia concessisset, quod votum meum sereno vultu sermonibusque blandis amplexus ut ad effectum valerem perducere se curaturum promisit, id vobis continuo significandum credidi, ne oblata occasione nesciretis ad tantæ rei adnisum quibus esset invitandus alloquiis. Me vero monasterium ingredientem tristis excepit nuntius, ostendens Hildegarium vestrum,qui neptem meam habebat in conjugium,decessisse. Unde proprio affectu et propinquorum utriusque lineæ impulsu asserentium me apud vos plurimum posse, sanctitati vestræ has litteras destinavi, supplicans ut filio ipsius, super quo C postulavit,concedere dignemini (b) beneficium tutorem vero,qui et moribus vestris congruat et (c)militare obsequium exigat, laudabili prudentia statuatis. (d Relicta memorati viri ejusque propinqui decenter vos, si obtinuero, venerari studebunt ; Deus autem, (a) Ad Eneam. Episcopum Parisiensem.Vide epistolas 98 et 99. (b)Beneficium.Non quidem ecclesiasticum, sed feudale. Nam vassallo mortuo, beneficium redit ad domnum feudi. Feudum autem simpliciter postea dictum est, quod tum beneficium dicebatur. (c) Militare obsequium.Nimirum ratione feudi. Neque enim frustra dominus [concedebat beneficium. Itaque quoniam is, pro quo beneficium petebatur, puer erat, rogatur Dominus, ut talem ei tutorem creet,qui incumbentia beneficio onera exsequi posset. Tutor ergo gerit hic quoque vices pupilli sui. D (d) Relicta. Id est vidua. (e) Ad Arduicum episcopum. Vesontionensem,cujus crebra passim mentio apud Hincmarum, quique concilio Tullensi apud Saponarias interfuit anno 859, itemque anno sequenti concilio Tullensi apud Tusiacum, anno demum 871 concilio Duziacensi. Ejus mentio exstat apud Flodoardum lib. II,cap. 20.Ïlic interim admonendum est,nunc primum restitutum esse nomen istius episcopi in hac epistola Lupina. Cæteræ enim editiones habebant, Ad Arbricen. episcopum; prorsus ineptissime. Hanc emendationem, ut plerasque alias, debemus codici manuscripto. (f) Prædonum. Normannorum ;ut diximus ad epistolam 116. (g) Vulfado.Abbati Resbacensis monasterii in dice 175 EPISTOLA CXX. (e) AD ARDUICUM EPISCOPUM. Desiderabili pontifici A., Lupus et fratres ejus monachi sempiternam salutem. Suspensi ad benignissimas promissiones vestras, tempus frustra fluere dolemus, cum infestationes (f) prædonum non possimus non habere suspectas. Proinde ut vestrum acceleretur votum, nostrumque depellatur periculum, suppliciter imploramus ut propter cælestem retributionem ipsi dignemini ad aliquem locum fatigari quo non sit mihi et quibusdam fratribus impossibilis accessus; ut et vos nobis exponentibus nostram necessitatem, et nos vobis aperientibus vestram voluntatem, plene. valeamus cognoscere. Cum loco autem diem mensis exprimite, ne dubieiate aliqua confundamur.Cupimus vos valere feliciter. EPISTOLA CXXI. AD VULFADUM ABBATEM. Unanimi suo(g) Vulfado, Lupus omnimodam salu tem. Fama vulgavit adventum regis aliterfuturum quam fuerat ab eo dispositum.Causas igitur hujus immutationis, et quo tandem tempore venturus sit, aut ubi interim moraturus, familiaribus litteris aperite, ut ex eis quid mihi agendum sit,inspirante Dei favore, valeam æstimare. Relatio enim cursoris fidem non invenit,quoniam frequenter evidenti mendacio maculatur. Valete. 176 EPISTOLA CXXII. Præcellentissimo (h) duci G. et clarissimæ (i)conjugi ejus B.,Lupus præsentem et futuram salutem. ceci Meldensi,qui anno 862 interfuit synodo Pistensi una cum Lupo nostro. Unde illud quoque colligere possumus, Lupum nondum fuisse mortuumanno 862. (h) Duci G.Idest Gerardo,eidem qui comes vocatur in epistola 81. Solemne id per eas tempestates, ut viri principes, interdum comites appellarentur, interdum vero duces. Hinc factum ut Bernardus comes, qui Septimaniæ Marcæque Hispanicæ præfectus erat sub Ludovico Pio, nonnullis in locis vocetur comes, in aliis vero dux, et apud Nilhardum et continuatorem Aimoini. Sic in Præceptis Lotharii regis pro monasterio sancti Petri Rodensis in diœcesi Gerundensi, et pro monasterio sancti Genesii in diœcesi Helenensi, Guifredus, qui passim alibi vocatur comes, dux dicitur, et quidem pagi Rossilionensis. Sic Vivianus,qui sub Karolo Calvo floruit, interdum comes vocatur,interdum vero dux ;ut observavimus ad epistolam 86. Revera autem Gerardus, qui hic apud Lupum dux vocatur, erat comes in partibus Burgundiæ. (i) Conjugi ejus B.Hæc fuit scriptura veteris codicis, quæ admodum sana est, nam editio Massoni im:nensum aberraverat, in qua scriptum fuit.Conjugi ejus Bil.Conjux enim Gerardi comitis,ad quem scripta est isthæc epistola, Bertha vocabatur, citra omnem controversiam. Illius autem mentio exstat apud Flodoardum lib.ш,cap. 27.ubi recensens epistolas ab Hincmaro Remensi ad diversos scriptas, Vehemens ac generalis necessitas,ut comperistis, abduxerat ; ac propterea nequivimus,quemadmodum interque nostrum cupiebat,dum reverteremini,fido recreari colloquio. Erit autem divinæ gratiæ istud quandoque compensare dispendium. Interim sinceritate amoris probabiliter delectemur. Cæterum redditæ sunt nobis dudum litteræ diem ingressus vestri in monasterium ostendentes: quibus in eonventu recitatis, et ab omnibus merito collaudatis, rescripsimus quæ nobis consequentia videbantur. His autem recentibus inspectis, intelleximusillasnecdum vobis fuisse 178 perlatas. Nunc vero, id est Nonis Martii, vos casdem habere opinamur, atque ideo quæ continentur eisdem otiosum esse repetere. Fratres omnes affabiliter salutate; et ut pro nobis, B utpote sibi devofissimis,orare dignentur,suppliciter obtinete. Optime vos valere optamus. Semper insignis fama de probitate vestra bonos A quosque lætificavit : sed nunc in omnium notitia uberius effloruit, cum eamdem probitatem vestram successu profuturo Christianis omnibus divinitas comprobavit. Illi laudes, illi gratiæ, illi exquisita præconia, quo auctore hostes molestissimos partim peremistis, partim fugastis. Cum vero quæ primo polliceri, postea promittere dignati estis largiti fueritis, conabimur gratias cumulare. Cæterum, quod diligenter scrutamini, noveritis monachum et discipulum meum Ad.nunquam a nostro monasterio aufugisse, sed ad petitionem beatæ memoriæ Marcwardi Abbatis ex Prumia aut (a) Proneam a nobis eum honeste directum, et cum illo aliquandiu conversatum, quorumdam invidiosorum vitasse insidias, et inde(b)discendi studio et quietis amore in urbe Lugdunensium constitisse. Reverentissimis autem viris Remigio memoratæ urbis Metropolitano et H. Gratianopolitano instanter postulantibus, et conversationem memorati fratris laudantibus, quanquam olim meam verbis habuisset licentiam, etiam regulares litteras accepisse ; quæ prolatæ quid de eo sentiam fidei relationefatebuntur.(c) Litteras etiam eum ecclesiasticas habere a venerabili episcopo nostro Guenilone certissime scio, nec impedire aliquid 177 si Deus eum vocat, quo juste ejus infirmari possit electio. Bene apud nos conversatus est. Quo plurimum indiget Ecclesia, idoneus est ad docendum, regularibus et pontificalibus fultus est epistolis,progenitorum nobilitate ornatur. In sancto proposito, judicio prædictorum antistitum inter quos degit,devote perdurat. Quid restat nisi ut quod sanctis præsulibus Deus inspiraverit fiat? Quid autem mirum si aliquando asperius aliquid super eo locutus sum? Illud culpa fuit inimicorum ejus impudenter falsa vulgantium. Istud quod nunc litteris alligo meum est judicium constanter prius visa et postea comperta narrantis. Cupio vos valere feliciter. EPISTOLA CXXIII. AD ANSBOLDUM. Charissimo suo Ansb. Lupus indeficientem salutem. ejus etiam meminit,quæ ad Bertham istam scripta est« Berthe uxori Gerardi comitis pro rebus Ecclesiæ sibi commissæ in Provincia sitis, quas eidem Gerardo tuendas atque ordinandas commiserat, petens ut ipsa strenua sit interventrix apud conjugem suum pro rebus eisdem. » (a)Aut Proneam. Ego sic existimo, delendas esse voces illas,quas additas puto vitio librarii :qui cum non intelligeret, quid esset Prumia, dubitaretque ab legendum foret Prumia,ant Proneam, utrumque posuit; ut eruditus lector eam lectionem præferret, quæ verioresse probaretur. Id enim frequenter accidisse veteribus librariis admonuimus ad librum IV Salviani de Gubernatione Dei. In editione porro Massoni, pro aut Proneam, scriptum est, aut perperam, fœdissimo errore. Vide supra in Notis ad epi stolam 3. (b) Discendi studio. Nola Lugdunensis civitatis fama ob studium litterarum. Unde illud Juvenalis : Palleat ut nudis pressit qui calcibus anguem, C D EPISTOLA CXXIV. AD GUENILONEM EPISCOPUM. Reverentissimo Gueniloni pontifici, Lupns præsentem et futuram salutem. Non est mirum si vos tandiu(d)metropolitanus episcopus mendacio fefellit, quando David nequam servus verisimili figmento ad horam decepit. Prædiorum quibus donatus fuerat medietate servus ille multatus est. Episcopo vero timendum est ne promissionum cœlestium integritate privetur, cum, teste sapientissimo Salomone, eum detestetur anima Dei qui seminat inter fratres discordias (Prov.v1). Et hoc et omnia quæ ab imprudentibus velut tædio et impossibilitate contemnenda ducuntur facillime judicii exitum sortientur,cum tanta evidentia in memoriam cuncta revocabuntur ut nec auctores malorum purgare objecta imo declarata conentur, nec ulla rationalis creatura inde dubitare prævaleat quæ Creatoris æquitas omnibus proposuerit cognoscenda. Ibi, nisi satisfecerit, eum trepidare frustra videbitis,quem vera referre ut homo falsi credidistis. Quomodo enim tantæ possem effici pravitatis ut depositionem ejus cuperem cujus acceperam divinitus consecrationem? Testem eum 179 secuVide illustrissimum virum Petrum de Marca archiepiscopum Parisiensem, in libro de Primatibus, $105. (c) Litteras ecclesiast.Sic vocat litteras quibus Wenilo monacho illi licentiam tribuerat proficiscendi in alienam diœcesim. Nam alias id non licebat. Vide Notas ad epistolam 102. (d) Metropol. episcopus. Herardus nimirum Turonensis, ut dixi.Nam huic demandata cura est adeundi Wenilonem ad eumque referendi mandata synodi. Sed quoniam tum llerardus in morbum incidit, Robertum Cenomanensem episcopum vice sua misit, qui legatione pro se fungeretur apud Wenilonem, ut patet ex commonitorio ipsius Herardi ad Wenilonem. Et haud dubie llerardus viva voce per Robertum significavit Weniloni per Lupum abbatem Ferrariensem non stetisse quin Wenilo deponeretur. Is ergo de hoc facinore et perfidia,si vera forent quæ jacerentur, conquerendi sibi justam subesse causam scripsit ad Lupum: qui, ceu antea diximus, se purgare studuit apud Wenilonem. rus facio cujus experiemur uterque judicium quo- A (a) Folerico. Tricassium episcopo, qui variis per ea tempora conciliis Gallicanis interfuit. Factus est autem eqiscopus post Prudentium; qui, ut scriptum est in Annalibus Bertinianis, obiit anno 861. Ergo hinc quoque habemus Lupum non esse mortuum ante annum 861, cum ad Folericum scribat. (b) Aliquam insulam. Sitam haud dubie juxtaOscellum, ut patet ex Aimoino in libro secundo de Miraculis santi Germani episcopi Parisiensis cap. 10: «Nortmanni vero apud eumdem locum qui dicitur Oscellus, in quadam Sequanæ insula residentes, Parisius sæpe, dum prorsus placebat, navali excursu veniebant. Ejusdem meminit et Carolus Calvusin Proclamatione adversus Wenilonem. (c) Pagani crudelissimi. Id est, Dani, qui tum adversus Nortmannos intra Galliam gerebant bellum, iisdem postea sociati, ut dicetur statim. (d) Melleduni. Oppidum est in dioecesi Senonensi, ad Sequanam fluvium, vulgo Melun. Itaque hinc discimus oppidum illud fuisse combustum a Normannis in priore adventu; nam hæc irruptio, de qua hic agitur, secunda tantum fuit. Prior contigit anno 851, ut ad epistolam 113 dictum est; posterior anno sequenti, ut patet ex Chronico Fontanellensi: «Anno 852; classis Sydroc et Godefridi ducum Danorum 7. Idus Octobris Sequanam ingreditur, et usque Augustodunas accedit. » Epistola ista scripta est ad Folericum Tricassium episcopum, qui anno 861 ad eam cathedram pervenit. Itaque iste paganorum accessus ad Melledunum intelligi non potest de secunda Normannorum irruptione, quam contigisse docuimus anno 852, mense Octobri. Veram autem istius epistolæ epocham colligere possumus ex Annalibus B 180 EPISTOLA CXXV. AD FOLCRICUM. Reverentissimo præsuli (a) Folcrico, Lupus temporalem et æternam salutem. Affluentiam gratiæ divino munere vobis indultam litteris comprehendere placuit ac laudem illius qui dedit et ad condemnationem avaritiæ commendationemque invictissimæ charitatis. Nam cum (b) aliquam insulam Sequanæ (c) pagani crudelissimi piratæ applicuissent, quæ sita est sub (d) Melleduni oppido ab (c) aliis recens exusto, et (f) eorum viciniam nobis, ut erat, periculosissimam, nisi Dei mlseratio subveniret, duceremus, nec in monasterio consistere audebamus, nec quo migrare possemus, depressi ærumna tantæ calamitatis, inveniebamus. Inter hæc, cum me graviter ægrotantem visitatum venissetis, ac nos ingenti exterritos metu offendissetis, illico absque ullo deliberationis tædio nostrum exonerastis pudorem; et prævenientes nostram supplicationem, obtulistis (g) prædium Aquense, dominationis vestræ præcipuum, in quo totius malitiam temporis vitaremus, tenendæ nostræ professionis opportunitate non penitus destituti. Præterea largissimam humanitatem vos præbituros vix credibili benevolentia ostendistis. Hinc incomparabili consolatione per vos ultro nobis divinitus oblata, præsertim in tam immani discrimine, quid faceremus, conati sumus, ut par erat, Deo et vobis saltem gratias referre. Sed, succumbente ingenio, nequivimus. eas digne mente concipere, 181 nedum ore proferre. Ergo attoniti, abundante ubique iniquitate, et Crefrigescente charitate multorum, admirati sumus diebus nostris aliquem repertum qui cum tanto rei Bertianis, in quibus hæc leguntur ad annum 861: «Dani, qui pridem Morinum civitatem incenderant, de Anglis revertentes duce Welando, cum ducentis et eo amplius navibus per Sequanam ascendunt, et castellum in insula que Oscellus dicitur a Nortmannis constructum eosdem Nortmannos obsident. >> Infra: «Interea Danorum pars altera cum sexaginta navibus per Sequanam in fluvium Tellas ascendunt, indeque ad obsidentes castellum perveniunt,eteorum societate junguntur. Obsessi autem famis inedia et miseria omni squalore compulsi sex millia libras inter aurum et argentum obsidentibus donant, eisque sociantur, et sic per Sequanam usque ad mare descendunt,quos imminens hiems ingredi mare prohibuit. Unde se per singulos portus ab ipso loco Parisius usque secundum suas sodalitates dividunt. Welandus autem per Sequanam usque ad castrum Milidunum cum sociis suis ascendit. Castellani vero cum Welando filio Fossatis monasterium occupant. » D (e) Ab aliis recens exusto. Id est, a Nortmannis. Et oportet incendium istud contigisse paulo antequam epistola ista scriberetur. (f) Eorum viciniam Danorum nimirum ac Nortmannorum. Quidni enim idem auderent in monasterio Ferrariensi quod in Fossatensi facernnt? Nam Welandi filius monasterium Fossatense tum occupavit, ut dictum est. 16 (g) Prædium aquense. Id est villam Aqnensem, f M. P. ab Augusta Tricassium, Vulgo Aix en Oth, quod in ea provinciæ parte sita sit quæ vocatur le pays d'Oth res, potestis nos clientes vestros mense gratis alere dimidio, non sine usura quasi ex debito sustentare. Ac ne nos impudentiæ, imo stultitiæ, arguatis, recolite rhetorica a nobis non improbari peritiam, quæ instituit ut cum minora impetrare disponimus, (c) majora poscamus, Cupimus vos valere feliciter et vestræ dignitatis eminentiam honestis jugiter moribus et sanctis actibus exornare. EPISTOLA CXXVI. AD GUENILONEM. Reverentissimo pontifici Gueniloni, Lupus præsentem et futuram salutem. familiaris detrimento et imminutione indigentibus A tas suffragetur. Deinde pollicitationis veræ memosubveniret. Nimirum hoc fuit a fratribus necessitatem patientibus non claudere viscera, hoc fuit episcopaliter compati,hoc postremo charitatem implere. Verum quoniam exuberans Dei nostri clementia, tegens indulgentia innumeras maximasque culpas nostras (a) minas prædonum, quibus, vastatis longe lateque celeberrimis locis, etiam sedem negotiatorum cappas se pelituros jactabant subvertit, ac eos a nobis, quod utinam ab omnibus Christianis faciat, avertit, nec hac vice avulsi a nostro cœnobio cogemur peregrinari, optamus omnes, quasi concesso nobis usi beneficio, ut sit vobis tam copiosi boni salva merces repræsentanda a Deo, cnm cœperit electos glorificare et(b) gratiamm pro gratia reddere. Parvitas autem nostra pene . . . audita vestra liberalitate obligata, nunquam erit vobis ingrata . . . ad obsequendum paratissimam quibuscunque valuerit. indiciis confirmabit. Sit tamen Aquensis fundus tempore prælationis vestræ, quod Deus diuturnum esse concedat, nostro perfugio, si infelicitas similis acciderit, destinatus. Contineantur ædificia, hortus etiam diligentius excolatur, quod recte facere disposuistis. Agri ad hoc apti vitibus conserantur, acervi frugum justi laboris industria multiplicentur, ut et vobis suppetat quod de mone quotannis domesticis tribuatis, et quod opem quærentibus misericorditer largiamini, et si illo nos, quemadmodum formidamus, 182 peccatis nostris id exigentibus, ultima necessitas traxerit, latibuli nostri asperitas memoratis subsidiis leniatur. Quid autem velimus super his quæ a nobis dignati estis accipere cur quæritis? quare non aspicitis quota portio sit nostræ servitutis, si vestro maxlmo beneficio conferatur? Ac ne hujusmodi, quam non ferimus, dissimulatione nos callide ampliora suspicemini eligere meditari, quæ cogitamus absque obscuritate exprimimus. Comperistis, quanquam locus noster Bethlehem, hoc est domus panis appelletur, panis nos penuriam cito passuros, nisi vestra aliorumque amicorum benigni (a)Minasprædon. Goldastus, tom. I,Rer. Alamann., pag. 197, hunc locum, quem ait esse corruptissimum, sic censet emendandum: «Minas prædonum, qui vastatis longe lateque celeberrimis locis etiam sedem nostram et otiatorum capas se petituros jactabant, subvertit, » etc. Sanctitatis vestræ litteris alacriter paruissem, nisi votum meum molestia corporis impedisset. Nam, cum post diuturnas et asperas hujus anni B ægritudines bene revelascerem, subito tussim incurri, 183 quæ meatus obstruens, pene totam mihi spirandi facultatem (d) adimebat. Hinc factum est ut multum sanguinis detraherem, maximamque imbecillitatem contraherem. Proinde nusquam avdeo progredi donec quietis ac medicamentorum imo Divinitatis ope mihi quantulacunque sospita reformetur. Unanimis tantum vobis in omnibus supplicabo, et ad idem agendum fratres meos hortabor, ut Deus inspiret vobis consilium quo generaliter prositis omnibus Christianis; ne peccatum injustitiæ, quæ nos jam miseros fecit, in damnationem pertrahat sempiternam. In diebus pontificatus vestri ad tantam libertatem (e) vitia proruperunt, ut vindicata impunitate apertis quibusque nec Deus, nec rex, nec episcopus timeatur. Quid moramini? Quid ultra expectatis? Aut Deus vestra industria et auctoritate ad æquitatem reducet res humanas; aut hæc malorum incrementa, post inauditas contumelias, pene omnes, qui pauci remanserunt, oppriment innocentes. Videtis quia secundum beatum Isaiam, qui recedit a malo, prædæ patuit. (IS. LIX. nec tutus quisquam contra violentiam raptorum est, nisi qui viribus prævalet, aut in eorum conces C (b) Gratiam pro gratia. Contra apnd Tacitum in D ALEXANDER. MORTUS. NON. EST. SED. VIVIT. SUPER. in epistola 116, in qua pro adimente scriptum fuit adjuvante. Eadem medicina adhibenda est Arnulpho Lexoviensi in epistola 52, ad Alexandrum III, in qua sic elitum est: «< Siquidem dignitas ecclesiastica regiam provehit potius quam adjuvat dignitatem.» Pro quo legendum est, adimit; ut recte monuit Juretus ad epistolam 190 Ivonis Carnotensis. (e) Vitiaproruperunt. Nimirum ob bella plus quam civilia quæ regnum hoc miserabiliter afflixerunt. Tunc enim multa interdum in seipsis, multain populo neglexerunt episcopi, multa negligere coacti sunt; ita ut in omnibus ordinibus, clericorum videlicet, monachorum, et laicorum, religio magnum detrimentum acceperit, et alii quidem per ignorantiam in interitum tenderent, alii vero longa licentia assuefacti, impune se peccare posse confiderent, ut scriptum est in canone secundo concilii Vernensis. Et eo processerat licentia sæculi, ut, velut impunitas proposito edicto promissa foret, nec Deum quisquam, nec regem, nec episcopos timeret. Itaque nec lenta remedia, nec segnes medicos expetebant illa tempora. Propterea Lupus hortatur Wenilonem, ut manum operi diligenter admoveat. |