Obrazy na stronie
PDF
ePub

recipietur, nisi prius cum magistro quem offenderit in iure vel in amicicia se composuerit competenter. Qui si fortassis ignoranter in aliqua scolarum nostrarum receptus fuerit, quam cito magister seu rector offensus suam offensam ad noticiam magistri qui ipsum receperit deduxerit, ipse talem socium in suis scolis 5 non patietur tamdiu, donec rectori offenso satisfecerit competenter. Quod de secundariis et pueris subiugalibus observandum decrevimus penitus et tenendum. Verum extra predicta tempora, videlicet introitus post festum Pasche et beati Michaelis terminos, nullus socius seu secundarius vel puer in aliqua nostrarum scola- 10 rum recipietur, nisi prius suum pastum vel precium rectori suo, cuius regimen deseruit, in toto exsolverit vel, si ipsum offenderit, sibi satisfecerit ut prefertur. Et idem de dormitorialibus recipiendis in dormitorium decrevimus observandum. Ceterum quicunque puer subiugalis post aliquem duorum terminorum predic- 15 torum terminum in aliqua nostrarum scolarum scola tribus diebus informaciones suas recipere visus fuerit, illum ad integrum precium illins termini rectori eiusdem scole voluimus et decrevimus obligari. Ceterum si aliquis rectorum scolarum nostrarum predictarum puerum alterius scole in generali processione vel in monasterio 20 vel in ecclesia, ubi pueri omnium vel plurium scolarum convenerint, disciplinaverit, ipsum videlicet alapando vel per crines seu aurem decenter trahendo, dummodo hoc per fraudem seu dolum et rancorem non fiat, magister eiusdem pueri hoc pro malo seu pro ingrato aliquatenus non habebit. Ceterum rectores nostrarum 25 scolarum predictarum summopere et toto conamine cavebunt, ne socii secundarii et pueri unius scole in ludis ipsorum in stratis seu plateis evidenter exercendis socios secundarios et pueros alterius scole seu aliarum scolarum offendant, commoveant et perturbent verbis seu factis seu ritmis inhonestis: qui secus fecerint 30 ad nostrum arbitrium satisfacient competenter. Omnia premissa, ut preferuntur, bona fide promittimus nostros rectores nostrarum scolarum predictarum debere inviolabiliter observare. In quorum evidens testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Anno domini m°cce septuagesimo in die Purificacionis Marie virginis. 35

4

Verbot zügelloser Schulfeste zu St. Blasien.

1407.

Gregorius episcopus, servus servorum Dei, ad futuram rei memoriam. Illis que pro divini cultus augmento et ad suscitandum fidelis populi devotionem rationabiliter facta sunt, ut illabata persistant, libenter apostolice confirmationis presidium 5 impertimur. Sane petitio dilectorum filiorum, decani et capituli ecclesie sancti Blasii Brunswicensis Hildesemensis dioceseos, nobis exhibita continebat, quod, cum olim in antiquissimis temporibus in eadem ecclesia quedam abusiones et corruptele, que canonicis obviant institutis, invaluissent, videlicet quod scolares qui protempore in 10 scolis eiusdem ecclesie disciplinis litteralibus erudiebantur in profesto sancti Nicolai Confessoris aliquem iuvenem scolarem de se ipsis annis singulis eligebant, quem episcopum nominabant, ante cuius electionem quendam larvatum in similitudinem ribaldi constituebant, qui in decantatione vesperorum in ipsa ecclesia in festo eiusdem 15 sancti, tunc in ipsa ecclesia multitudine cleri et populi congregata, multas insolentias et scurrilitates exercere solebat, ipseque scolaris sic electus in episcopum extunc festivis diebus pontificalibus indutus et ornatus processionaliter incedebat, multis aliis discipolis associatus, et pontificali ritu benedictionem populo largiebatur ac 20 multa similia faciebat, que nedum erant inhonesta, sed etiam perturbabant ipsum divinum officium in ecclesia memorata, ac etiam prefatus sophisticus episcopus suique socii a quocunque novo canonico ipsius ecclesie certam pecunie summam recipere consueverant et in pastu in festo beati Iohannis Evangeliste et Inno25 centum infra festa natalis domini nostri Iesu Christi consumere, potius commessationibus et ebrietatibus quam divinis officiis vacantes, prefati decanus et capitulum considerantes, quod hec et similia etiam cederent in divine maiestatis offensam, necnon, quantum erat in ipsis, huiusmodi abusivas consuetudines ab eadem. 30 ecclesia perpetuo removere volentes, provida deliberatione prehabita statuerunt et ordinarunt, quod abusiones et prandia huiusmodi decetero non fierent, ymo penitus cessare deberent, quodque

pecunie, que per eosdem novos canonicos persolvi consueverant et in huiusmodi commessationibus prius expendebantur, in necessariis et licitis usibus ac utilitatibus ipsius ecclesie expenderentur, prout in litteris autenticis inde confectis, eorundem decani et capituli sigillo munitis, quarum tenorem de verbo ad verbum 5 presentibus inseri fecimus, plenius continetur, quare pro parte dictorum decani et capituli nobis fuit humiliter supplicatum, ut statuto et ordinationi prefatis robur apostolice confirmationis adiicere de benignitate apostolica dignaremur. Nos itaque huiusmodi supplicationibus inclinati statutum et ordinationem prefata 10 ac quecunque inde secuta rata habentes et grata ipsa auctoritate apostolica ex certa scientia confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Tenor vero dictarum litterarum talis est:

Dei gracia Ludolffus decanus, Hermannus de Zozen, Hinricus Sennep, Hinricus de Schenige, Iohannes de Barem, Iohannes Golt- 15 smed, Hermannus Dykeshoved presbyteri, Iohannes Groteian, Hermannus thesaurarius, Magnus Ingeleve diaconi, Hinricus Spange et Bruno Lutze subdiaconi, canonici ecclesie sancti Blasii Brunswicensis Hildesemensis dioceseos, in capitulo generali capitulariter congregati et capitulum generale pronunc represen- 20 tantes et ut capitulum diversis tractatibus capitularibus etiam in aliis capitulis generalibus matura deliberacione prehabita super abusionibus et insolentiis et corruptelis pernitiosis et iuri contrariis infrascriptis, attento, quod, licet iuxta verba veritatis domus Dei domus orationis esse debeat, et illam decet sanctitudo, ut 25 cuius in pace factus est locus, eius cultus sit cum debita veneratione pacificus sitque ab omni scurrilitatum et cachinnationum insultibus liber et alienus, ne, ubi peccatorum est venia postulanda, ibi detur occasio peccandi, tamen in ecclesia nostra sancti Blasii quedam abusiones, insolentie et corruptele iuri et 30 rationi contrarie invaluerunt ita, quod per nonnulla tempora singulis annis scolares de scolis ecclesie nostre in vigilia beati Nicolai, confessoris atque pontificis eximii, consueverunt eligere unum iuvenem de scolaribus nostris, quem nuncupaverunt episcopum, et ante assumptionem illius constituere quendam larvatum 35 in similitudinem ribaldi, qui tempore eodem quo laus divina et vespertina Deo omnipotenti et in honorem beati Nicolai persolvi ac solemniter celebrari deberet a sacerdotibus et clero in eadem ecclesia, insolentias, scurrilitates ac ribaldias exercere in eodem loco sancto non verebatur in nonmodicam turbationem divi- 40

norum, et illo cessante ab huiusmodi insolentiis dicti scolares iuvenem quendam, quem episcopum, et alium, quem abbatem vocare solebant, in simulationem pontificalis et abbatialis dignitatis infulis et ornamentis episcopalibus et abbatialibus cum baculis 5 pastoralibus ornatos sibi eligere solebant et simulata solemnia dictarum dignitatum cum eisdem iuvenibus exercere in choro ecclesie et in ipsa ecclesia et extra in singulis festivis diebus infra dictam vigiliam beati Nicolai et festum beatorum Innocentum inclusive, qui iuvenis sic, ut premittitur, quasi pontificalibus 10 ornatus, in fine vesperorum festivorum benedictiones solemnes ut pontifex dare et singulis diebus processionalibus, quasi pontificali dignitate constitutus, processionaliter in summo loco processionis, candelis cereis precedentibus, cum comitiva sibi ad hoc deputata ut pontifex incedere consuevit et alia simulata ponti15 ficalia exercere in elusionem pontificalis dignitatis et offensam divine maiestatis, occasione quarum abusionum cum dicto vocato episcopo pastus inconvenientes et iure prohibiti tam canonicis vicariis quam scolaribus venire, solempnium divinorum in festis beatorum, presertim Iohannis Evangeliste et Innocentum, et aliis 20 predictis diminutio, scolarium in scolis negligentia, populi indevotio et alia inconvenientia varia provenire dinoscebantur: quodque canonici novitii, per principes iuxta ordinem et vicissitudinem suos presentati, ad prebendas sibi debitas per capitulum non consweverunt admitti nisi prius prestita cautione, quod ille quem 25 ordo tangeret iuxta ordinem presentationis facte de eo ad dictas prebendas in vigilia beati Nicolai Confessoris predicti tradere et presentare vellet unam summam pecuniarum bursario ecclesie nostre distribuendam taliter, quod de eadem summa tradi deberet una marcha cum dimidia argenti Brunswicensis warandie procu30 ratoribus scolarium de scolis ad pastum et solemnitates cum suo simulato episcopo exercendas et pro suo servitio et ad ludum larvatorum et ritmizantium, de quibus ludo et ritmizatione non pauce exhorbitationes et inconvenientie provenire consueverunt: item dabatur de eadem summa certa pars, videlicet una marcha 35 cum dimidia, dicti argenti vicariis nostris et officiatis ecclesie nostre ad pastum seu prandium, quod habere consweverunt in die beati Iohannis Evangeliste, ipso iure prohibitum, quod etiam non sine ebrietatibus, divinorum negligentiis in eodem festo et aliis inconvenientiis fieri consuevit: etiam dabantur cuilibet 40 canonicorum tres solidi ad vinum et ferinas pro suo servitio

iure vetito: item dabantur duo banneria de sindali vel serico pro solemnitatibus cum eodem simulato episcopo equitando exercendis: item consuevit fieri alia exorbitatio a dictis scolaribus in die beati Odalrici, quod dicti scolares cum quodam simulacro, quod appellabatur in vulgo seu vulgariter Papenboem, in equitando et s ducendo undique per dictum opidum Brunswicense, in cuius factura scolarium seu puerorum in scolis negligentie per longa tempora et alie inconvenientie nonmodice etiam provenire solebant: unde nos decanus et capitulum, perpendentes predictas abusiones fuisse et esse illicitas, iuri et rationi contrarias, ymmo fortius 10 ipso iure prohibitas, de quibus etiam non pauca incommoda, ut premittitur, provenire solebant, easdem abusiones, insolentias et corruptelas de nostra ecclesia et alias, ubi opus erit, duximus abolendas, tollendas et penitus extirpendas, statuentes et ordinantes, quod decetero in eadem ecclesia nostra et alias, ubi 15 nostra interest seu intererit, huiusmodi simulati episcopi electiones et abusiones circa easdem electiones habende et cum eodem, ac larvatorum ludi, ritmizationes, equitationes ac commessationes et pastus predicti a quibuscunque et quibuscunque faciende et facienda, fieri non debeant quovis modo. Et quia non est rationi 20 dissonum, quod aliquando pro varietate temporum statuta variantur humana, ymmo fortius huiusmodi corruptele, et non aufertur quod in melius mutatur: nos decanus et capitulum in eodem capitulo nostro generali statuimus et ordinamus, quod dicta pecuniarum summa, que per canonicos novitios in receptione eorun- 25 dem iuxta ordinem suum singulis annis in vigilia beati Nicolai Confessoris predicti consuevit exsolvi ad abusiones predictas illicitas et iure prohibitas, exnunc et ammodo perpetuis temporibus in dicta vigilia sancti Nicolai per eosdem novitios canonicos singulis annis iuxta ordinem suum debeat exsolvi illi vel illis, quos 30 decanus et capitulum dicte ecclesie nostre protempore ad hoc deputabunt, in necessarios et evidenter utiles usus ecclesie nostre convertenda, distribuenda modo et forma infrascriptis, videlicet una marcha coralibus seu scolaribus ad divinum officium in ecclesia nostra deputatis, qui die noctuque, presertim illis temporibus, 35 eisdem officiis invigilent, scolastico eiusdem ecclesie nostre septem fertones ad reformandum libros et alia in scola necessaria, et quod tunc remanet de eadem summa in dictos necessarios et utiles ecclesie nostre usus, maxime fabrice, que multa reparatione indiget, et ad ornatus ipsius ecclesie debeat converti. Et ut hec 40

« PoprzedniaDalej »