tie prædicationem hi quorum contradictione offendimur, cum prius meliora sentirent, ideo se vel maxime contulerunt; quia si profiterentur ab ea omnia bona merita præveniri, et ab ipsa ut possint esse donari; 6 necessitate concedereat, Deum, secundum propositum et consilium voluntatis suæ, occulto judicio, et opere manifesto, aliud vas condere in honorem, aliud in contumeliam (Rom. 1x, 21); quia nemo nisi per gratiam justificetur, et nemo nisi in prævaricatioue nascatur. Sed refugiunt istud fateri, divinoque ascribere operi sanctorum merita formidant: nec acquiescunt prædestinatum electorum numerum nec augeri posse, nec minui, ne locum apud infideles ac negligentes cohortantium ia 5. Cumque inter hæc innumerabilium illis multi- A rito credulitatis acceperint. In istam vero talis gratudo objicitur parvulorum qui utique, excepto originali peccato, sub quo omnes homines similiter in primi bominis damnatione nascuntur, nullas adhuc habentes voluntates, mullas proprias actiones, non sine Dei judicio secernuntur, ut aute discretionem boni ac 5 mali de usu vite istius auferendi, alii per regenerationem inter cœlestis regui assumantur heredes, alii sine baptismo inter mortis perpetuæ transeant debitores: tales aiunt perdi, talesque salvari, qua'e, futuros illos in annis majoribus, si ad activam servarentur æt: êm, scientia divina præviderit. Nec considerant se gratiam Dei, quam comitem, non præviam humanorum volunt esse meritorum, etiam illis voluntatibus subdere, quas ab ea secundum suam phantasiam, non negaut esse B citamenta non habeant, ac superflua sit industriæ ac præventas. Sed in tantum quibuscumque commentitiis meritis electionem Dei subjicầunt, ut quia præterita quæ non exstant, futura que non sint futura cofingant; novoque apud illos absurditatis genere, et non agenda præscita sint, et præscita non acta sint. Hanc sane de humanis meritis præscientiam Dei, secundum quam gratia vocantis operetur, multo sibi rationabilius videntur astruete, cum ad earum nationum contemplationem venitur, quæ vel in præteritis seculis dimissæ sunt i gredi vias suas (Act. xiv, 15), vel nunc quoque adhuc in vet ris ignorant impietate depercunt, nec ulla eis aut Legis aut Evangelii illuminatio coruscavit, cum lamen, in quantom prædicatoribus ostium apertum e-t, et via facta est, gentium populus qui sedebat C in tenebris et in umbra mortis, lucem viderit magnam (Isa. ix, 2; Matth. iv, 16); et qui quondam non populus, non autem populus Dei sit; et quorum aliquando non misertus est, nunc autem misereatur (Oseæ 1, 24, et Rom. ix, 25): prævisos inquiunt a Domino credituros, et ad unamquamque gentcm ita dispensata tempora ac ministeria magistrorum, ut exortura erat bonarum credulitas voluntatum. Nec vacilare illud, quod Deus omnes homines velit salvos fieri, et in agnitionem veritatis venire (I Tim. 11, 4) quandoquidem inexcusabiles sint, qui et ad unius veri Dei cultum potuerint in trui intelligentia naturali, et Evangelium ideo non audierint, quia nec fuerint recepturi. laboris indictio, cujus studium cessante electione frustrandum sit. Ita demum enim posse unumquemque ad correctionem aut ad profectum vocari, si se sciat sua diligentia bonum esse po-se, et libertatem suam ob hoc Dei auxilio juvandam, si quod Deus mandat elegerit. Ac sic cum in his qui tempus acceperunt liberæ voluntatis, duo sint que humanam Operentur salutem, Dei scilicet gratia et hominis obedientia, priorem volunt obedientiam esse quam gratiam, ut initium salutis ex eo qui salvatur, non ex eo credendum sit stare qui salvat; et voluntas hominis divinæ gratiæ sibi parist opem, non gražia sibi humanam subjiciat voluntatem. 7. Quod cum perversissimum esse revelante Dei misericordia, et instruente nos tua beatitudine, noverimus, possumus quidem ad non credendum esse constantes, sed ad auctoritatem talia sentientium non sumus pares: quia multum nos et vitæ meritis antecellunt, et aliqui eorum adepto nuper a summo sacerdotii honore supereminent; nec facile quisquam, præter paucos perfectæ gratie intrepidos amatores, tanto superiorum disputationibus ausus est contraire. Ex quo non solum his qui eos audiunt, verum etiam ipsis qui audiuntur, cum diguitatibus crevit periculum, dum et multos reverentia eorum aut inutili cohibet silentio, aut incurioso ducit assensu; et saluberrimum ipsis videtur, quod pene nullius contradictione reprehenditur. Unde b qua in istis Pelagianæ pravitatis reliquiis non mediocris virulentiæ tibra nutritur, si principium salutis male in homine collatur; si divinæ voluntati impie voluntas humana præfertur, ut ideo quis adjuvetur quia voluit, non ideo quia adjuvatur velit; si originaliter malus receptionem boni non a summo bono, sed a semetipso inchoare male creditur; si aliunde Deo placetur, nisi ex eo quod ipse donaverit : tribue nobis in hac causa, papa beatissime, pater optime, quantum juvante Domino potes, diligentiam pietatis tuæ, ut quæ in istis quæstionibus obscuriora d, et ad Editiones S. Prosperi. hic addunt, obsecro. Abest a miss. percipiendum difficiliora sunt, quam lucidissimis A nem uniuscujusque præviderit, et sub ipso gratiæ expositionibus digneris aperire. 8 adjutorio in qua futurus esset voluntate et actione præscierit. 78. Ac primum, quia plerique non putant Christianam fidem hac dissensione violari, quantum periculi sit in eorum persuasione patefacias; deinde quomodo per istam præoperantem et cooperantem gratiam liberum non impediatur arbitrium; tum utrum præscientia Dei ita secundum propositum maneat, ut ea ipsa quæ sunt proposita, sint accipienda præscita: an per genera causarum et species personarum ista varientur; ut quia diversæ sunt vocationes, in his qui nihil operaturi salvantur, quasi solum Dei propositum videatur existere; in his autem qui aliquid boni acturi sunt, per præscientiam possit stare propositum an vero uniformiter, licet dividi præscientia a proposito temporali B distinctione non possit, præscientia tamen quodam ordine sit a subnixa proposito; et sicut nihil sit quorumcumque negotiorum quod non scientia divina prævenerit, ita nihil sit boni, quod in nostram participationem non Deo auctore defluxerit. Postremo quemadmodum per hanc prædicationem propositi Dei, quo fideles fiunt qui præordinati sunt ad vitam æternam, nemo eorum qui cohortandi sunt impediatur, nec occasionem negligentiæ habeant, si se prædestinatos esse desperent. Illud etiam qualiter diluatur, quæsumus patienter insipientiam nostram ferendo demonstres, quod retractatis priorum de hac re opinionibus, pene omnium par invenitur et una sententia, qua propositum et prædestinationem Dei secundum præscientiam receperunt; ut ob hoc Deus C alios vasa honoris, alios contumelia fecerit, quia fi Ms. Regius unus, obnixa. 9. Quibus omnibus enodatis, et multis insuper, quæ altiore intuitu ad causam hanc pertinentia magis potes videre, decussis, credimus et speramus non solum tenuitatem nostram disputationum tuarum præsidio roborandam, sed etiam ipsos, quos meritis atque honoribus claros caligo istius opinionis obscurat, defæcatissimum lumen gratiæ recepturos: nam unum eorum præcipuæ auctoritatis et spiritalium studiorum virum, sanctum b Hilarium Arelatensem episcopum, sciat beatitudo tua admiratorem sectatoremque in aliis omnibus tuæ esse doctrinæ, et de hoc quod in querelam trahit, jam pridem apud sanctitatem tuam sensum suum per litteras velle conferre. Sed quia utrum hoc facturus, aut quo fine sit facturus, incertum est, et omnium nostrum fatigatio, providente hoc præsenti sæculo Dei gratia, in tuæ charitatis et scientiæ vigore respirat: adde eruditionem humilibus, adde increpationem superbis. Necessarium et utile est etiam quæ scripta sunt scribere, ne leve existimetur, quod non frequenter arguitur. Sanum enim putant esse quod non a dolet; nec vulnus superducta cute sentiunt; sed intelligant perventurum ad sectionem, quod habuerit perseverantem tumorem. Gratia Dei et pax Domini nostri Jesu Christi coronet te in omni tempore, et ambulantem de virtute in virtutem glorificet in æternum, domine papa beatissime, ineffabiliter mirabilis, incomparabiliter honorande, præstantissime patrone. nicum interfectus est, cathedram Arelatensem, teste Honorato Massiliensi in Vita Hilarii Arelatensis, per biennium occupavit. In editis, sperat; in uno ms., spiral. d In mss., quod non dolent, nec vulnus superdu ctum cute sentiunt. Pro Hilario putabant eruditi legendum esse Honoratum: sed inspecti mss. Hilarium omnes ferunt. Hilarius porro iste ex Lirinensi monacho creatus fuit Arelatensis episcopus post Honoratum, anno 428 aut 429 ineunte denatum : quippe Ilonoratus suffectus Patroclo, qui anno 426 juxta Prosperi ChroSequuntur in antiqua Parisiensi editione duo opuscula, nullo jure, nisi forte propter similitudinem et quasi necessitudinem thematis, Prosperi lucubrationibus interponenda, scilicet: epistola Hilarii Arelatensis ad Augustinum, hujusque{Patris liber de Dono Perseverantiæ. Quæ, quoniam jam antea edidimus inter opera Augustinitomis 11 et X (XXXIII et XLIV nostræ Patrol.), huc adire velit lector benevolus. Edit. ADMONITIO JIN EPISTOLAM S. PROSPERI AQUITANI AD RUFINUM De epistola ad Rufinum tria investigari [possunt : 1° Quis iste Rufinus, ad quem data ista epistola; 2° quo tempore scripta fuerit; qua occasione et necessitate ad id S. Prosperum compellente. De Rufino quidem quis ille fuerit, inter multos hujusce nominis circa hæc tempora notos, non facile est decernere, nec ab ullo hactenus pro certo definitum reperimus. Erat certe hic S. Prospero nostro amicus, et ex his quos amicitia charitati spiritali innixa, pro amicorum salute sollicitos reddit. Unde cum ille de motis contra doctrinam S. Augustini contentionibus confusos rumores audiisset, Prosperumque sibi amicissimum male apud plerosque audire cognovisset, veritus ne animæ sibi charissimæ salus periclitaretur, nec etiam inauditum præcipiti judicio damnare ausus, satius duxit ipsum litteris convenire, cum forte ab eo longo locorum intervallo dissitus, id verbis præstare non posset, quas quidem communi amico deferendas commendavit. Nisi forte malueris proficiscenti amico in mandatis' datum ut piam quam gerebat pro amico sollicitudinem coram ipse sine scripto exponeret. Neutrum enim pro certo elici videtur, sed alterutrum certe contigisse judicatur ex primis epistolæ sancti Prosperi verbis: Accepi, inquit ille, per communem amicum fraternæ erga me sollicitudinis tuæ signa, et curam sincerissima charitatis gratulanter agnovi. Ac ne quid maligni rumores, in quantum se auribus tuis subtrahere nequeunt. formidinis tibi aut anxietatis inferrent, absolvere te ab omni scrupulo, quantum 3 PATROL. LI. 1 'epistolari licuit sermone, curavi; in tantum studens omnia plenissima veritate tibi pandere, ut quia non potuisti in totum quæ ab adversantibus disseminantur audire, per me ipsum queas, quidquid de nobis ad inanem invidiam fertur referturque cognoscere. De tempore vero scriptionis hujus, hoc pro indubitato asseri fas est eam, viverte adhuc Augustino, sed ublimis tansi magistri aunis examatam. Quad certe indubitatum reddunt hæc epistolæ istius verba, Beatissimus quoque Augustinus, præcipua utique in hoc tempore portio Domini sacerdotum; el in fine epistola; Ut prædicatio summi hoc tempore in Ecclesia viri, etc. Ultimos vero sancti doctoris vitæ annos clare demonstrant insimulati Galli operum S. Augustini obtrectatores infamatoresque, quos maxime offendit lectio libri de Correptione et Gratia pro monachorum Adrumetinorum institutione et emendatione, circa annum Christi 426 aut 427 scripti. Hos autem ipsos depingit S. Prosper, cum subdit: Huic, id est, beatissimo Augustino, inter tot certaminum palmas, inter tot triumphorum coronas, ad illuminationem Ecclesiæ et ad gloriam Christi, qua ipse illustratus est præfulgenti, quidam nostrorum (quod de ipsis multum dolendum est) occultis, sed non incognitis susurrationibus obloquantur. Et prout sibi obnoxias aliquorum aures opportunas que repererint, scripta ejus, quibus error Pelagianorum impugnatur infamant: dicentes eum liberum arbitrium penitus submovere, et sub gratiæ nomine necessitatem fatalem prædicare; adjicientes etiam duas illum humani generis massas, et duas credi velle naturas; ut scilicet tantæ pietatis viro paganorum et Manichæorum ascribatur impietas. Deinde vero Cassiani collationem decimam tentiam, quæ est de protectione Dei, indigitare videtur cum ait : Volentes enim in sua justitia magis quam in Dei gratia gloriari, moleste ferunt quod his quæ adversum excellentissimæ auctoritatis virum inter multas collationes asseruere, resistimus. Hæc autem collatio cum Honorato Massiliensi cum aliis sex dicata legatur, ante annum 426, quo in episcopum Massiliensem assumptus est scripta esse convincitur. Hæc autem occasio (ut jam insinuatum est) grata est S. Prospero scribendæ hujus epistolæ, cum Rufinus rumoribus ab inimicis doctrine sancti Augustini contra ipsius Prosperi Augustini discipuli non occulti famam disseminatis, motum se significasset, seque ab hoc scrupulo absolvi optaret. "Sanctus Prosper justis amici postulatis obtemperare satagens, plenius exponit, qui rumores ab inimicis doctrinæ sancti Augustini spargerentur, et sub quo prætextu tanto doctori obloqui non vererentur. Inter præcipuos autem Pelagianorum errores esse, Gratiam Dei secundum merita haminum dari; quo incolumi sibi principio, cætera dogmata sua facile resuscitabant. Primum quidem ipsos docuisse tantam humanæ naturæ esse sanitatem, ut per solum liberum arbitrium posset bonum implere. Quod cum sanæ doctrinæ adversum omnino pateret, ab omnibusque explosum esset catholicis dogma, gratiam quidem ad incipiendum, proficiendum et perseverandum in bono necessariam professos esse; sed intellectum, hoc tantummodo cos de gratia Dei confiteri, quod hæc velut quædam libero arbitrio sit magistra, seque per cohortationes, per legem, per doctrinam, per creaturarum contemplationem, per miracula, perque terrores extrinsecus judicio ejus ostendat, quo unusquisque secundum voluntatis suæ motum, si quæsierit inveniat, si petierit recipiat, si pulsaverit introeat. Unde sequatur gratiam secundum merita hominum dari, et proinde gratiam jam non esse gratiam. Hanc vero filiorum tenebrarum versutiam et Orientalium episcoporum judicio, et sedis apostolicæ auctoritate, el Africanorum præsulum vigilantia fuisse manifestatam. S. Augustinum, quem dicit S. Prosper tunc fuisse præcipuam portionem Domini sacerdotum, hanc scriptis libris polemicis destruxisse, talemque hæresim omni ex parte debellasse; quosdam tamen inter catholicos in Galliis inveniri, qui doctrinam ejus librosque malignis rumoribus infamarent, dicentes eum liberum arbitrium penitus submovere, et sub nomine gratiæ necessitatem prædicare fatalem, duas etiam ab ipso credi velle uno in homine naturas. Quæ si ita se haberent, palam obsisterent, et noxios errores scriptis libris refellerent, non vero occultis susurris nocere tentarent viro illi, cujus doctrina Romanæ Ecclesiæ et Africanorum, immo et omnium toto orbe catholicorum doctrina congrueret. Ad hos ausus impelli hujusmodi homines, quod ægre ferrent iis resisti quæ in suis Collationibus Augustinianæ doctrinæ adversa attulerant, nec ignotum ipsis, quod si talia in qualibet frequentia sacerdotum moverent, centenis sibi beatissimi Augustini voluminibus obviaretur; quibus abunde probatum esset, in nullo alio gloriandum, cum boni aliquid operati sumus, quam in gratia Christi Domini, non vero in viribus liberi arbitrii. Sperare tamen se de misericordiæ Dei divitiis (Ibid., n. 5), quod quos tunc libero falli arbitrio et ab humilitatis via evagari patiebatur, non usquequaque, neque in finem, esset intelligentia fraudaturus. In hoc autem errabant illi (Ibid. et num. seqq.), quod virtutum bonorumque operum principia in naturali possibilitate statuerent; aut si hæc a gratia fluere dicerent, hanc a bono aliquo opere aut ab aliqua bona voluntate fuisse præventam, et talium merito concessam. Hujusmodi errorem S. Prosper sedulo evertit, ex Scripturarum bestimoniis probans, homini post lapsum mullas ad bonum superesse vires, nec ad merendum quidem, sine prævenientis gratia auxilio: et a perditione quam Ada peccato incurrerunt homines solius Dei miserantis gratia gratuita erui passe. Quod efficit adducto infantium sine baptismo decedentium exemplo, et earum gentium ad quas hactenus salutis Evangelium nondum noscitur pervenisse. Gratia vero non negari liberum arbitrium, sed statui et reformari. Quod sibi-relictum ad malum et ad tapsum dumtaxat homini sufficit, gratia vero sanandum est, qua aliter cogitare el agere ipsi inspiratur, sanitatemque suam, non sibi, sed medico suo acceptam referve docetur (Num. 19). Tandem sanctus Prosper obductam Augustini doctrinæ calumniarum nubem dissipat, qua fatum aut duplicem naturam inducere fingebatur. Nihil talibus erroribus proximum ab eo umquam scriptum contendit. Augustino aut discipulis ejus nihil quidquam fato contingere, sed omnia divinæ providentiæ ordinatione dirigi, docet. Nec duas ab illis statui naturas, unam bonam, malam alteram, sed unam cmnino; quæ cum creata esset recta, a rectitudine primi hominis peccato decidit, mortique æternæ facta est obnoxia: sed nova in Christo creatione reparandam, qui libertatem hominis reparando el continuis auxiliis præveniendo salvat. Operi finem imponit (Num. 20), Rufinum amicum exhortando ut Augustini disputationibus cognoscendis curam impendal, si vère de sana circa Dei gratiam doctrina instrui desidere sicut eum desiderare conve niebal. Domino fratri dilectissimo in Christo, el merito A rectitudine ac possibilitate subsistere, atque hanc venerabili RUFINO, PROSPER æternam e salutem dicit. • definitionem doctrina sana respueret; damnatum a catholicis sensum, het multis postea hæretice fraudis varietatibus coloratum, hoc apud se ingenio servaverunt, ut ad incipiendum, et ad proficiendum, et ad perseverandum in bono necessariam homini Dei gratiam profiterentur. 87 PROLOG. 1. Accepi per communem amicum fraternæ erga me sollicitudinis tuæ signa, et curam sincerissimæ charitatis gratulanter agnovi. Ac ne quid maligni rumores, in quantum se auribus tuis subtrahere pequeunt, formidinis tibi aut anxietatis inferrent; absolvere te ab omni scrupulo, quantum epistolari licuit sermone, curayi: ju tantum studens omnia plenissima veritate tibi pandere, ut quia non potuisti in totum quæ ab adversantibus disseminantur audire, per me ipsum queas quidquid de nobis ad inanem invidiam fertur referturque cognoscere. Sed insinuanda prins sanctitati tue est qualitas quæstionis, de qua ista nascuntur: quo. tibi magis pateat falsitas obloquentium et videas quam B si quæsierit, inveniat; si petierit, accipiat; si pullucem quibus tenebris conentur obducere. d CAP. 1.-2. Pelagiana igitur hæresis, quo dogmate catholicam fidem destruere adorta sit, et quibus impietatum venenis viscera Ecclesiæ atque ipsa yitalia corporis Christi voluerit occupare, notiora sunt quam ut opere narrationis indigeant. Ex his tamen una est blasphemia, nequissimum et subtilissimum germen aliarum, qua dicunt Gratiam Dei secundum merita hominum dari. Cum enim & primum tantam naturæ humanæ vellent astruere sanitatem Alias sanctitatem], ut per solum liberum arbitrium posset assequi Dei regnum eo quod tam plene ipso conditionis suæ præsidio juvaretur, ut habens naturaliter rationalem intellectum, facile bonum eligeret, malumque vitaret et ubi in utraque parte libera es. C sent opera voluntatis, non facultatem his qui mali sunt ad bonum 88 deesse, sed studium. Cum ergo, ut dixi, totam justitiam hominis ex naturali vellent с Scripta, vivente Augustino, circiter annum Christi 429. a Editiones Lovan. Duac. et Colon. anni 1630 legunt hic ad Ruffinum, et paulo infra Ruffiao. Mss. Remigiano-Remensis et Joliensis, capituli Ecclesiæ metropolitane Parisiensis, cum edit. Lugdun. 4539, Venetiana 4538, et nova editio Operum S. Augustini tertia parte appendicis, ad Rufinum, et, Rufino. Antiquissimum exemplar Remensis abbatiæ sancti Remigii, de quo supra (ad quod hæc epistola per viros doctissimos monachos ordinis sancti Benedicti Sangermanensis cœnobii fuerat jam recognita), D hoc loco præterit fratri, sed sub finem tamen cum editis consentiens habet, veneratissime mihi frater. Ms. Jol., æternam salutem, absque voce hac di cit. d Ms. Jol. omittit hanc vocem, primum. Alii codices non omittunt. CAP. II. 3. Sed in hac professione, quo dolo vasa iræ molirentur irrepere, ipsa Dei gratia vasis misericordiæ revelavit. Intellectum est enim, saluberrimeque perspectum, hoc tantum eos de gratia confiteri, quod quædam libero arbitrio sit magistra, seque per cohortationes, per legem, per doctrinam, i per creaturarum contemplationem, per miracula, perque terrores extrinsecus judicio ejus ostentet, quo unusquisque secundum voluntatis suæ motum, sayerit, introcat. Quia scilicet gratiæ ipsius vocatio, hoc primum circa nos agat, ut nostræ facultatis arbitrium admoneat; nec aliud sit gratia, quam lex, quam propheta, quam doctor, cui circa omnes ho mines per universum mundum commune et generale sit studium, ut qui yoluerint credant, et qui crediderint, justificationem merito fidei et hona voluntatis accipiant ac sic gratia Dei secundum hominum meritum tribuatur: atque hoc modo gratia non sit gratia: quia si meritis redditur, et non ipsa est bonorum creatrix, frustra gratia nominatur. e Ms. Jol., possit assequi. Editio Veneta., tam plane. g Ms. Jol. et edit. Venet., diffinitionem. i Sic ms. Joliensis. Codex Remig., quod dolo. Editi autem, quomodo, et paulo post idem. Jol. ms., in vasis misericordiæ. ilta mss. Remig. et Jol. Editi vero, per creaturam, per contemplationem. Et post pauca uterque ms. ostentet, ubi editi habent, ostendal. Sic ms. Jol. cum edit. Veneta. Alii codices, recipial. Editi Lugd., Lovan., Duac. et Colon., ac si. Editio Ven. conformiter mss. Remig. et Jol., ac sic. Ita editi omnes. At vero ms. Remig. copiosa el pulchra in multis voluminum disputatione destruxerit. Ms. autem Jol., copiosa et pulchra in multorum 'voluminům disputatione destruxit. b adversum excellentissimæ auctoritatis virum, inter multas collationes asseruere, resistimus. Nec dubitant, si quam hinc moverint quæstionem, in qualibet frequentia sacerdotum, in qualibet congregatione populorum, centenis sibi beatissimi Augustini voluminibus obviandum. Quæ cum cordibus audientium manifestare cœperint potentissimam Christianæ fidei veritatem, et de fontibus divini eloquii præsentium animos inundare, quis fidelium, quis piorum, recognitis et commendatis sibi salutis suæ causis, amaritudinem istam volet fumosæ recipere vanitatis? Ego quidem etiam hoc de divitiis misericordiæ Dei spero, quod quos nunc libero falli arbitrio suo, et ab humilitatis via patitur evagari, non turus; sed hunc ipsum in longinquiora progressum, ideo ab eo tardius revocari, ut opus gratiæ ejus majore gloria celebretur, cum sibi etiam adversantium corda subdiderit, quibus de virtutum studio exortum est periculum, et de morum probitate discrimen. Non quia quisquam carere his debeat, sed quia miserrimus eorum usus est, cum ex naturali putantur facultate i prodisse; aut ex largitate quidem gratiæ, sed aliquo vel boni operis, vel bonæ voluntatis merito præcedente venisse. pulchre, in multis voluminum disputationibus de- A in Dei gratia gloriari, moleste ferunt quod f his quæ struxit: utpote inter multa Dei dona, quibus illum abundantissime Spiritus veritatis implevit, habens etiam hanc scientiæ et sapientiæ ex Dei charitate virtutem, ut non solum istam adhuc in suis detruncationis palpitantem, sed etiam multas prius hæreses invicto verbi gladio debellaret. Cui inter tot certaminum palmas, inter tot triumphorum coronas ad illuminationem Ecclesiæ, et ad gloriam Christi, qua ipse illustratus est, perfulgenti, quidam nostrorum (quod de ipsis multum dolendum est) occultis, sed non incognitis susurrationibus obloquuntur; et prout sibi obnoxias aliquorum aures opportunasque repererint, scripta ejus, quibus error Pelagianorum impugnatur, infamant; dicentes eum liberum arbitrium penitus submovere, et sub gratiæ nomine B usquequaque neque in finem sit intelligentia fraudanecessitatem prædicare fatalem. Adjicientes etiam, duas illum humani generis massas, et duas credi velle naturas: ut scilicet tantæ pietatis viro paganorum et Manichæorum ascribatur impietas. Quæ si vera sunt, cur ipsi tam negligentes, ne dicam tam impii, sunt, ut tam abruptam perniciem ab Ecclesia non repellant, tam insanis prædicationibus non resistant, nec saltem aliquibus scriptis eum, a quo talis emanat doctrina, conveniant? Magna enim gloria sua humano generi consuluerint, si Augustinum ab errore revocaverint. Nisi forte modesti homines, novique censores, magnorum prius meritorum seni honorabiliter ac misericorditer parcunt, et securi quia libros ejus nemo usquam recipiat, conquiescunt; atque ignoverint, immo noverint, non solum C Romanam Africanamque Ecclesiam, et per omnes mundi partes universos promissionis filios cum doctrina hujus viri, a sicut in tota fide, ita in gratiæ confessione congruere: sed etiam in his ipsis locis, in quibus adversus eum querimonia concitatur, esse, proprio Deo, plurimos, qui ad perceptionem evangelicæ apostolicæque doctrinæ saluberrimis ejus disputationibus imbuuntur, et quotidie in membris corporis 90 Christi, in quantum ea ipse multiplicat, dilatantur. Si recte reprehendimur, cur non constanter arguimur? Si arguendi non sumus, cur occulta obtrectatione mordemur? C - CAP. IV. 5. Sed quis nescit curista privatim de stomacho garriant, et publice de consilio conticescant? Volentes enim in sua justitia magis quam Edit. Lov., Duac. et Colon., sibi noxias; minus bene. b Ms. Jol. solus, scripturas ejus. Edit. Lugd., Lovan., Duac. et Colon., atque ignoverint. Immo noverunt. Me. Jol. post hanc vocem, conquiescunt. Atqui non noverint, immo noverunt, etc. d'Ms. Jol., sicut tota fide. • Ms. Jol., quis nesciat. Ms. Remig., qui nescial. f Ms. Jol., in his quæ, etc. Collationes Patrum intelligit, a Joanne Cassiano presbytero editas anno 426. Earum scilicet ille classem secundam, quæ ab undecima collatione incipit, Honorato et Eucherio inscripsit, nondum episcopis : quandoquidem eos in præfatione fratres appeilat; ipse autem Honoratus Arelatensem episcopatum - CAP. V. 6. Asserunt quidem hæc quibusdam sanctarum Scripturarum testimoniis, sed non rationabiliter assumptis. Ad defensionem enim alicujus definitionis ea promenda sunt, quæ alteri intellectui, a quo videtur definitio dissonare, non cedant, et eam regulam, cui sunt aptata, non deserant. Dictum ergo aiunt libero arbitrio utentibus: Venite ad me, omnes qui laboratis et onerati estis, et ego vos reficiam: tollite jugum meum super vos, et discite a me quoniam mitis sum et humilis corde; et invenietis requiem animabus vestris jugum enim meum suave est, et onus meum leve (Matth. x1, 28). Quod ad omnes homines volunt pertinere, laborantes in incerto istius vitæ oneratosque 91 peccatis, ut qui voluerint mansuetudinem et humilitatem Salvatoris imitari, et jugum mandatorum ejus subire, inveniant requiem * animabus suis in spe vitæ æternæ; qui autem hæc facere noluerint, sua culpa careant salute; quam si voluissent, m potuerant obtinere. Sed audiant et D dictum a Domino libero arbitrio utentibus: Sine dicto anno 426 obtinuit. Definitionibus porro tertiæ i Edit. Lugd. et Ven., humanitatis; alii rectius, humilitatis. i Edit. Ven. sola, prodesse. Ms. Jol., animis suis. 1 Editio Augustiniana sola, in spem. m Sic mss. Remig. et Jol. et edit. Operum S. Aug. At editiones Ven., Lugd. et Lovan., potuerint. Duac. et Colon., potuerunt. |