Obrazy na stronie
PDF
ePub

a

vit. Ipsi quippe catuli pro mentis teneritudine et formidinis infirmitate vocati sunt, quia, passo Domino, clausis, foribus residebant, sicut de illis scriptum est: Cum esset sero die illo una Sabbatorum, et fores essent clausæ ubi erant discipuli congregati propter metum Judæorum, venit Jesus, et stetit in medio eorum (Joan. xx, 19). Unde hic quoque de eisdem catulis apte subjungitur :

[ocr errors]

VERS. XL. bus insidiantur.

CAPUT VIII.

Quando cubant in antris, et in specu

26. In antris prius cubarunt, unde in mundum prædas acturi exsilierunt. · · Cum enim nequaquam sancli apostoli contra membra diaboli in voce liberæ

mitur? Quid per annulos nisi signaculum secretorum? A animarum lucrum esurientia apostolorum vota satiaPlerumque enim magistri signant quod ab auditoribus capi non posse considerant. Et quid per dextralía nisi primæ operationis ornamenta 967 * memorantur? Quid per vas aureum in donaria Domini separatum nisi divinitatis intelligentia accipitur, quæ tanto bab inferiorum amore disjungitur, quanto ad sola quæ eterna sunt amanda sublevantur? Quid per hyacinthum nisi spes cœlestium? Quid per purpuram nisi cruor ac tolerantia passionum amore regni perpetui exhibita? Et quid per bis tinctum coccum nisi charitas demonstratur, quæ pro perfections bis tingitur, quia Dei et proximi dilectione decoratur ? Quid per byssum nisi immaculata carnis incorruptio? Et quid per pilos caprarum, ex quibus ciliciorum asperitas texitur, nisi dura pœnitentium afflictio designa- B prædicationis exsurgerent, et necdum post passionem tur? Dum igitur alii per armillas et annulos forte magisterium exercent, alii per inaures et dextralia devotam obedientiam rectamque operationem exhibent, alii per separatum vas aureum præclaram subtilioremque Dei intelligentiam tenent; alii per hyacinthum, purpuram et coccum, audita cœlestia sperare, credere, amare non desinunt, etiam quæ adhuc subtiliori intellectu minime cognoscunt, alii per byssum incorruptionem carnis offerunt; alii per caprarum pilos deplorant aspere quod libenter commiserunt; quasi ex una terra innumera glebæ proferuntur, quia ex uno et pari obsequio facta fidelium disparia procedunt. Quæ nimirum glebæ nequaquam concreLæ ex pulvere surgerent, nisi aquam prius pulvis acciperet, et concepto se humore solidaret, quia nisi C peccatores quosque sancti Spiritus gratia infunderet, constrictos eos ad fidei opera charitatis unitas non teneret. Quando igitur Dominus enarrabit cœlorum rationem, vel concentum cœli dormire faciel, aperiat. Ait enim Quando fundabatur pulvis in terram, et gleba compingebantur. Ac si diceret: Tunc primum vocatione et discretione manifesta, secreta spiritalia et non sine misericordia aliis aperui, et non sine justitia aliis clausi, cum alios respuerem, et alios intra Ecclesiam concordia charitatis adunarem. Quæ sancta Ecclesia quia a perfidia Judæorum repulsa, ad rapiendas gentes se contulit, atque in suo corpore convertendas, quod quidem non suis, sed Domini viribus fecit, apte subjungitur :

[blocks in formation]

25. Ecclesia leana est, cujus catuli fuerunt apostoli.

Ista nimirum illa leæna est de qua Job dicebat, cum superbientem Judæam cerneret prædicante Ecclesia prætermissam: Non calcaverunt eam filii institorum, nec pertransivit per eam leœna (Job. xxviii,'8). Huic ergo leænæ Dominus prædam capit, ut animam catulorum ejus impleat, quia ad augmentum hujus Ecclesiæ innumeros de gentilitate diripuit, et per

Vindoc., Ebroic. et al. Norm., monstrantur. b Laud. et Val. Cl., ab infirmorum. Corb. Germ., Pratel, et pl. Norm., enarravit....

Domini 968 sancti Spiritus effusione solidati Redemptorem suum firma auctoritate prædicarent, ad. huc contra adversarios suos quasi in antris insidiabantur. Clausis quippe foribus quasi in quibusdam abditis specubus suis catuli rapturi mundum cubabant, ut animarum prædam postmodum præsumentes diriperent, de quibus tunc certum est quod mundi impetum etiam sibimetipsis latendo formidarent. Illis foribus clausis isti catuli mortem mortis nostræ insidiati quæsierunt, ut culpam nostram interficerent, omnemque in nobis peccati vitam necarent. Horum primo illi esurienti catulo, sed jam valenti, ostensa per linteum gentilitate, quasi monstrata præda, dicitur: Macta et manduca (Act. x, 13). His catulis velut adhuc infirmis ut cubare in antris debeant jubetur, cum eis dominica voce dicitur: Sedete hic in civitate quoadusque induamini virtute ex alto (Luc. xxiv, 49). An non recte leænæ catuli vocantur, qui in Ecclesia editi adversantem mundum ore rapuerunt?

27. Illos imitantur perfecti doctores. Ille scit recte dicere, qui novit ordinate tacere. Et hæc quidem facta a sanctis apostolis novimus, hæc nunc etiam fieri ad perfectis doctoribus videmus. Ipsi enim etsi subsequentium populorum patres sunt, tamen sunt præcedentium filii; unde et non immerito catuli dicuntur. Vel certe quia etsi quorumdam fidelium magistri sunt, universalis tamen Ecclesiæ discipulos se esse gloriantur. Leænæ itaque prædam Dominus capit, quia virtute suæ inspirationis ab errore vitam D delinquentium diripit; et animas catulorum illius replet, quia conversione multorum piis doctorum desideriis satisfacit. De quibus catulis bene subjungitur : Quando cubant in antris, et in specubus insidiantur. Neque enim cuncta tempora doctrinæ sunt congrua. Nam plerumque dictorum virtus perditur, si intempestive proferantur. Sæpe vero et quod lenius dicitur conventu temporis congruentis animatur. Ille ergo scit recte dicere, qui et ordinate novit tacere. Quid enim prodest eo tempore irascentem corripere, quo alienata mente non solum non aliena verba perci

[blocks in formation]

dicatorum vola signantur. Qui dum in Ecclesiæ sinum recipere populos ambiunt, magno ardore succensi, nunc ad hos, nunc ad illos colligendos desiderium mittunt. Quasi quædam quippe vagatio est ipsa cogitationis æstuatio; et velut ad loca varia mula is nutibus transeunt, dum pro adunandis animabus in modos innumeros ac in partes diversas esurienti mente discurrunt.

[ocr errors]

pere, sed semetipsum vix valet tolerare? Furentem A in hac vagatione nihil aliud quam æstuantium præquippe qui per invectionem corripit, quasi ei qui non sentiat, plagas ebrio imponit. Doctrina itaque ut pervenire ad cor audientis valeat, quæ sibi congrua sint temporum momenta perpendat. Bene ergo de his catulis dicitur: Quando cubant in antris, et in specubus insidiantur. Doctores enim sancti quando et arguenda conspiciunt et tamen se per silentium in cogitationibus retinent, quasi in specubus latent, et velut in antris se contegunt quia in suis cordibus occultantur. Sed cum opportunum tempus invenerint, repente prosiliunt, nulla quæ dicenda sunt reticent, et cervicem superbientium morsu asperæ increpationis tenent. Sive itaque per apostolos, sive per doctores, quos in apostolorum locum subrogavit, huic leænæ Dominus quotidie prædam capit, et per eos quos cepit alios etiam capere non desistit. Ad hoc quippe justi hujus mundi peccatores rapiunt, ut per conversos eos etiam alii ex mundo rapiantur. Unde et ipsa gentiitas, quæ pio apostolorum a ore rapta est, tanta nunc fame alios esurit quanta se ab apostolis concupitam fuisse cognoscit. Proinde et apte subjungitur :

CAPUT IX [Vet. X11, Rec. VIII].

[ocr errors]

VERS. 41. Quis præparat corvo escam suam, quando pulli 969 ejus clamant ad Deum, vagantes to quod non habeant cibos ?

28. Gentilitas conversa corvus est, cujus pulli sunt sancti prædicatores. - Quid enim corvi pullorumque ejus nomine nisi peccatis nigra gentilitas designatur? De qua per Prophetam dicitur : Qui dat jumentis escam ipsorum, et pullis corvorum invocantibus cum (Psal. CXLVI, 9). Jumenta quippe escam accipiunt, dum sacræ Scripturæ pabulo mentes dudum brutæ satiantur. Pullis vero corvorum, filiis scilicet gentium esca datur, cum eorum desiderium nostra b satione reficitur. Iste corvus esca fuit dum ipsum sancta Ecclesia quæreret. Sed nunc escam accipit, quia ipse ad conversionem alios exquirit.

conver

29. Hi sua virtute nihil se posse sciunt. — Cujus videlicet pulli, id est prædicatores ex eo editi, non in se præsumunt, sed in viribus Redemptoris sui. Unde bene dicitur : Quando pulli ejus clamant ad Deum. Nihil enim sua virtute posse se sciunt. Et quamvis animarum lucra piis votis esuriant, ab illo tamen qui cuncta intrinsecus operatur hæc fieri exoptant. Vera enim fide comprehendunt, quia neque qui plantat est aliquid, neque qui rigat, sed qui incrementum dat Deus (I Cor. 111, 7).

30. Zelo lucrandarum animarum æstuant. Quod vero dictum est: vagantes eo quod non habeant cibos,

a Vindoc. et Val. Cl.. ore capta est.
b Vindoc., Corb. Germ., Ebroic. aliique Norm..

conversione.

[merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small]

B

f

[Vet. XIII. 31. Pauli pro omnibus pene ecclesiis sollicitudo. Charitas, quæ divisa unit, cor Pauli per mulla dividebat. Hanc vagationem pulli corvorum, id est filii gentilium, ab ipso gentium magistro didicerunt. Ipse quippe quam valida charitate flagrat, tam nimia ex locis ad loca se vagatione permutat; transire ad alia ex aliis appetit, quia ipsa eum quæ implet charitas impellit. Longe, namque a Romanis positus scribit: Memoriam vestri facio semper in orationibus meis, obsecrans si quo modo tandem aliquando prosperum iter habeam in voluntate Dei veniendi ad vos; desidero enim videre vos (Rom. 1, 9, 10). Retentus Ephesi Corinthiis scribit: Ecce tertiv hoc paratus sum venire ad vos (11 Cor. x11, 14). Rursum Ephesi commorans, Galatis loquitur, dicens: Vellem modo esse apud vos, et mutare vocem meam (Gal. iv, 20). Romæ quoque custodia carceris clausus, quia ire ad Philippenses per semetipsum non permittitur, transmittere se discipulum pollicetur, dicens: Spero in Domino Jesu, Timotheum me cito mittere ad vos, ut et ego bono animo sim, cognitis quæ circa vos sun! (PhiC lip. 11, 10). Constrictus etiam vinculis atque Ephesi retentus, Colossensibus scribit: Nam si corpore absens sum, sed spiritu vobiscum sum (Coloss. 11, 5). Ecca quomodo sancto desiderio quasi vagatur: bic corpore tenetur, illuc spiritu ducitur; et paterni amoris affectum istis præsentibus exhibet, illis absentibus ostendit; coram positis impendit opera, & audientibus exprimit vota, efficaciter præsens eis cum quibus erat, nec tamen 970 illis absens cum quibus non erat. Cujus vagationem melius cognoscimus, si ejus adhuc ad Corinthios verba pensamus. Ait enim : Veniam ad vos, cum Macedoniam pertransiero. Nam Macedoniam pertransibo; apud vos autem forsitan maneto, vel etiam hiemabo (1 Cor. xvi, 5). Perpendamus, quæso, quæ sit ista vagatio. Ecce alio interiin manet, alio se iturum perhibet, atque alio deflexurum promittit. Quid est quod tam anxie per tot loca b partitur, nisi quod circa omnes una charitate constringitur? Charitas enim quæ divisa unire consuevit, unum cor Pauli per multa dividi compel it. Quod ta men tanto arctius in Deo colligit, quanto latius per

D

quippe quem valida charitate flagrantia nímia', ex locis, etc.

Suspicamur legendum, absentibus exprimit vola; scilicet per epistolas, ut legitur in Laud. Nihil tamen in textu mutandum censuimus, quod Mss. nostri Corb. Germ. et Norm. optimæ notæ habeant audientibus, legaturque in omnibus Ed. quos consuluimus. Turon., vagatur.

sancta desideria spargit. Prædicando igitur Paulus A enim vagantur pulli, inde escam corvus invenit, quia

vult simul omnia dicere, amando vult simul omnes videre, quia et in carne permanendo vult omnibus vivere, et de carne transeundo per sacrificium fidei vult omnibus prodesse. Vagentur itaque pulli corvorum, id est magistrum suum imitentur filii gentium, torporem mentis excutiant, et cum animarum lucrum, id est cibum suum minime reperiunt, non quiescant; ad profectum se ex provectibus extendant, et, æstuantes in utilitate multorum, refectionem suam quasi vagantes esuriant. Quia vero per prædicationum opera discurrendo, refectione fidei gentilitatem satiare non cessant, dicatur recte : Quis præparat corvo escam suam, quando pulli ejus clamant al Deum, vagantes eo quod non habeant cibos.

[ocr errors]

dum per laborem prædicantium conversam ad Deum gentilitatem Judaicus populus respicit, ad extremum quandoque stultitiam suæ infidelitatis erubescit; et tunc Sripturæ sacræ sententias intelligit, cum prius quam sibi eas gentibus innotuisse cognoscit, atque, expleta vagatione pullorum, ad percipienda sacra eloquia os cordis aperit; quia peractis in mundum cursibus apostolorum, serò ea spiritaliter percipit a quibus diu se perfidia astringente jejunavit. Quae quia omnia solius divinæ potentiæ virtus operatur, recte dicitur: Quis præparat corvo escam suam, quando pulli ejus clamunt ad Deum, vagantes eo quod non habeant cibos? Subandis nisi ego, qui infidelem populum filiis suis et exorantibus tolero, e et prædicantibus pasco, atque ad alia vagantibus convertendum quandoque in fine sustineo.

[Vet. XV.] 3. Periti magistri, discipulis non satis humiliter de se sentientibus, sublim ́oris doctrinæ cibum subtrahunt. Est adbuc aliud quod de corvo moraliter possit intelligi. Editis namque pullis, ut fertur, escam plene præbere dissimulat, priusquam plumescendo nig escant, eosque inedia affici patitur, quoadusque in illis per pennarum nigredinem sua similitudo videatur. Qui huc illucque vagantur in nido, et ciborum expetunt aperto ore subsidium At cum nigrescere cœperint, tanto eis præbenda alimenta ardentius requirit, quanto illos alere diutius distulit.' Corvus profecto est doctus quisque prædicator, qui magna voce claniat, dum peccatorum suorum memo.

[Vet. XIV.] 32. Corvi quoque nomine plebs Judaica B significatur. Visa gentilium conversione, olim resipiscet ac de sua stultitia erubescet. Potest etiam corvi nomine nigra per infidelitatis neritum plebs Judaica designari. Nam pulli ejus ad Deum clamare referuntur, ut eidem corvo a Domino esca præparetur, quia nimirum sancti apostoli, plebis Israelitica carne generati, dum pro gente sua preces ad Dominum funderent, quasi pulli corvorum, eum de quo carnaliter editi sunt spiritali intelligentia parentem populum paverunt. Igitur dum pulli ejus clamant, corvo esca præparatur, quia dum apostoli exorant, plebs dudum perfida ad cognitionem fidei ducitur, et ex prædicatione filiorum quasi ex pullorum voce satiatur. Illud tamen in hoc versu debemus solerter intueri, quod huic corvo esca dicitur primum pu'lis clamantibus et C riam atque cognitionem infirmitatis propriæ quasi postmodum vagantibus præparari. Clamantibus namque pullis corvo esca præparata est, cum prædicantibus apostolis verbum Dei Judaa audiens, modo in tribus millibus, modo in quinque millibus spirituali est intelligentia satiata. a Sed cum per reproborum multitudinem crudelitatem suam contra prædicantes exerceret, et quasi pullorum vitam necaret, iidem pulli bin universa mundi spatia dispersi sunt. Unde el eisdem carnalibus patribus spiritali prædicationi resistentibus dicunt: Vobis oportebat primumloqui verbum Dei; sed quia repellitis illud, et ind gnos vos judicatis æternæ vitæ, ecce convertimur ad gentes (Act. XII, 46); scientes profecto quod postquam gentilitas crederet, etiam Judaea ad fidem veniret. Unde et scriptum est: Donec plenitudo gentium & introiret, el Ɗ sic omnis Israel salvus fieret (Rom. x1, 25). Quia igitur summopere sancti apostoli et studuerunt prius 971 audientibus prædicare, et postmodum resistentibus exempla converse gentilitatis ostendere, quasi ésurientes pulli huic corvo escam suam prius clamando et postmodum vagando quæsierunt. Unde

d

a Omnes Mss. nostri ita habent; at Editi, sed cum repr borum multitudo.

Ebroic. aliique Norm., in universam mundi partem. Val. Cl. et Corb. Germ., in universa.... parte. e Vindoc., robis quidem ovortebut. d' Vindoc., intraret.

Gilot., Gussanv, et nonnulli Editi, et prædicantibus perco, contra omnium nostrorum Mss. fidem, in quibus legitur pusco, ut etiam in vet. Ed., sicque le

quanidam coloris nigredinem portat. Cui quidam nascuntur in fide discipuli, sed fortasse adhuc f considerare infirmitatem propriam nesciunt, fortasse a peccatis præteritis memoriam avertunt, et per hoc eam quam assumi oportet contra hujus mundi gloriam humilitatis nigredinem non ostendunt. Hi velut ad accipiendas escas os aperiunt, cum doceri de secretis sublimibus quærunt. Sed eis doctor suus al menta prædicamentorum sublimium tanto minus tribuit, quanto illos peccata præterita minus digne deflere cognoscit. Exspectat quippe atque admonet ut a nitore vitæ præsentis prius per pœnitentiæ la menta nigrescant, et tunc demum congrua prædicationis subtilissimæ nutrimenta percipiant, Corvus in pullis ora inhiantia respicit, sed ante in eis pennarum nigredine indui corpora quærit. Sic et discretus doctor interná mysteria eorum sensibus non ministrat, quos adhuc ab hoc sæculo nequaquam se abjecisse considerat. Quanto igitur discipuli exterius per cultum vitæ præsentis minus quasi nigri sunt, tanto per cibum verbi interius minus repléntur; et quo se a

gendum probat locus qui exponitur qui præparat

[blocks in formation]

corporali gloria non evacuant, eo a spiritali refe- A onera dorsis præcedentium superponunt, sibique inctione jejunant.

34. Secus si in confessione peccatorum humilientur.

Si vero in confessione vitæ præteritæ lamenti sui gemitus velut nigrescentes plumas proferant, illico in contemplatione doctor, ad escam de sublimibus deferendam, quasi pullorum refectionem cogitans corvus, volat, eisque hiantibus in ore 972 cibum revocat, dum ex ea intelligentia quam cœperit esurientibus discipulis alimenta vitæ loquendo subministrat. Quos tanto ardentius de supernis reficit, quanto verius a mundi nitore nigrescere poenitentiæ lamentatione cognoscit.

[ocr errors]

55. Quo major est humilitas, major etiam spes provectus. Pulli autem dum nigro se pennarum colore vestiunt, de se etiam volatum promittunt, quia quo magis discipuli abjecta de se sentiunt, quo magis sese despicientes affligunt, eo amplius spem provectus sui in altiora pollicentur. Unde et curat doctor festinantins alere quos jam per quædam indicia providet posse et aliis prodesse. Hinc enim Timotheum Paulus admonet, velut plumescentes pullos sollicitius nutrire, dum dicit : Quæ audisti a me per multos testes, hæc commenda fidelibus hominibus, qui idonei erunt et alios docere (11 Tim. 11, 2). Quæ doctrinæ discretio dum caute a prædicatore custoditur, ei divinitus largior copia prædicationis datur. Dum enim per charitatem compati afflictis discipulis novit, dum per discretionem congruum doctrinæ tempus intelligit, ipse non solum pro se, sed etiam pro eis, quibus laboris sui studia impendit, majora intelligentiæ suæ munera percipit. Unde hic quoque apte dicitur : Quis præparat corvo escam suam, quando pulli ejus clamant ad Deum, vagantes eo quod non habeant cibos? Cum enim pulli ut salientur clamant, corvo esca præparatur, quia dum verbum Dei boni auditores esuriunt, pro reficiendis eis majora doctoribus intelligentiæ dona tribuuntur. Sequitur :

CAPUT X [Vel. XVI, Rec. IX].

[ocr errors]
[ocr errors]

CAP. XXXIX, VERS. 1. Nunquid nosti tempus partus ibicum in petris, vel parturientes cervas observasti? 36. Cur magistri spirituales in ibicibus et cervis signati. Ibicum descriptio. Qui cervi flumina transmittant. Quæ agimus apud Deum eo magis crescunt quo apud nos per humilitatem decrescunt. Meridiana pars ibices aves vocat, quæ Nili fluentis inhabitant. Orientalis vero Occidentalisque plaga parva quadrupedia ibices nominat quibus et moris est in petris parere, quia neque sciunt nisi in petris habitare. Quæ si quando etiam de altis saxorum cacuminibus ruunt, in suis se cornibus illæsa suscipiunt. Caput quippe ruentes feriunt, cujus dum prima cornua ^ opponunt fit omne corpus a jactura casus alienum. Cervarum vero moris est inventos serpentes exstinguere, eorumque membra morsibus dilaniare. Fertur autem quia si quando flumina transeunt, capitum suorum

a Plerique Norm. et Vindoc., apponunt.

b Laud., excipiunt.

• Omittitur de in Laud.

B

C

D

vicem succedentes laborem ponderis omnino non sentiunt. Quid est ergo quod beatus Job de partu ibicum cervarumque discutitur, nisi quia in cervis vel ibicibus magistrorum spiritalium persona signatur? Ipsi quippe velut ibices in petris pariunt, quia in doctrina patrum, qui petræ pro soliditate vocati sunt, ad conversionem animas gignunt. Ipsi velut ibices nullius casus damna sentiunt, dum in suis cornibus excipiuntur, quia quidquid eis ruinæ temporalis accesserit, in testamentis sacræ Scripturæ se suscipiunt, et quasi cornuum exceptione salvantur. De his enim testamentis dictum est: Cornua sunt in manibus ejus (Habac. 1, 4). Ad Scripturarum ergo consolationem refugiunt, dum aliqua temporalis casus jactura feriuntur. An non more ibicum, hujus mundi adversitatibus cadens, quasi in suis se cornibus excipiebat Paulus, cum diceret: Quæcunque scripta sunt, ad nostram doctrinam 973 scripta sunt, ut per patientiam et consolationem scripturarum spem habeamus (Rom. xv, 4)? Ipsi etiam cervæ vocati sunt, sicut per Jeremiam de doctoribus genitos filios incaute deserentibus dicitur: Cerva in agro peperit, et reliquit (Jerem. 14, 5). Ipsi, more cervarum, interemptis vitiis, quasi exstinctis sèrpentibus vivunt, et de ipsa exstinctione vitiorum, ad fontem vitæ acrius inardescunt. Unde Psalmista ait: Sicut cervus desiderat ad fontes aquarum, ita desiderat anima mea ad te, Deus (Psal. XLI, 1). Ipsi etiam dum labentia hujus temporalitatis momenta quasi quædam flumina transeunt, compatientes charitate, onera sua sibi invicem superponunt, quia cauta observatione custodiunt id quod scriptum est: Invicem onera vestra portate, et sic adimplebitis legem Christi (Galat. vi, 2). Quia vero post adventum Domini spiritales magistri per mundum sparsi sunt, qui auditorum animas in conversione parere prædicando potuissent, et quia hoc idem tempus incarnationis Domini ante prophetarum voces cognitum non fuit, quamvis futura ipsa incarnatio præcognita omnibus electis fuit, bene beatus Job de tempore partus ibicum cervarumque discutitur, eique dicitur: Nunquid nosti tempus partus ibicum in petris, vel parturientes cervas observasti? Ac si dicatur ei : Idcirco te egisse aliquid sublimiter credis, quia illud tempus necdum prævides quo spiritales magistri in mundum missi per doctrinam antiquorum patrum filios generant, suisque laboribus animarum mihi lucra comportant. Nam si illorum fructum quasi ibicum cervarumque partus aspiceres, valde humiliter de tua virtute sentires. Magna quippe quæ agimus quasi minima ducimus, cum hæc per fortiora exempla pensamus. Sed tunc apud Deum crescunt per meritum, cum apud nosmetipsos per humilitatem decre

scunt.

[Vet. XVII.] 37. Per cervas, doctores; per ibices, auditores possunt intelligi. Exempla 'sanctorum inspi

d Ebroic., Laud., Corb. Germ., Val. Cl., in conversatione.

mus.

d

cienda. Regis David humilitas et patientia. Contume- A quia perceptæ gratiæ meminit, vim culpæ imminenliosa verba non convicia, sed adjutoria credidit. lis tis fregit. Cum enim voluptas lubrica tentat in progratia magis quam ira debetur. Possunt vero cer- speris, hæc ipsa sunt prospera aculeo tentationis varum significatione doctores, appellatione autem opponenda, ut eo erubescamus prava committere, ibicum, qui animalia sunt minima, auditores intel- quo nos a Deo meminimus gratuito bona perceligi. In petris vero ibices pariunt, quia ad exercenda pisse, et illatam gratiam exteriorum munerum versancta opera per exempla patrum præcedentium fe- tamus in arma virtutum, ut sint ante oculos quæ cundantur, ut cum fortasse præcepta sublimia au- percepimus, et quæ nos alliciunt subigamus. Quia diunt, et, infirmitatis propriæ conscii, ea se implere enim voluptas ipsa ex prosperitate nascitur, ejusposse diffidunt, majorum vitam conspiciant, atque dem prosperitatis est consideratione ferienda, quain eorum considerata fortitudine bonorum operum tenus hostis noster unde, oritur, inde moriatur. Confetus ponant. Ut enim pauca de multis loquar, qua- siderandum quippe est ne acceptum munus vertamus tenus studiosus lector multa in paucis intelligat, in vitium, ne per favorem vitæ nos absorbeat voiste, verborum contumeliis pressus, cum virtutem rago nequitiæ. Iram namque contra nos superni jupatientiæ servare non sufficit, David factum ad me- dicis inexstinguibiliter accendimus, si contra benimoriam reducat, quem cum tot Semei conviciis ur- B gnitatem illius etiam ex ipsa sua largitate pugnageret, et armati proceres ulcisci contenderent, ail: Quid mihi et vobis filii Sarviæ? Dimittite eum ut maledicat; Dominus enim præcepit ei ut malediceret David; et quis est qui audeat dicere, quare sic fecerit (II Reg. xvi, 10)? Et paulo post : Dimittite eum ul maledicat juxta præceptum Domini, si forte respiciat Dominus afflictionem meam, et reddat mihi bonum pro maledictione hac hodierna (Ibid., 12). Quibus profecto verbis indicat quia pro perpetrato Bethsabee scelere, exsurgentem contra se filium fugiens, reduxit ad animum malum quod perpetravit, et sequanimiter pertulit quod audivit; et contumeliosa verba non tam convicia quam adjutoria credidit, quibus se 974 purgari sibique misereri posse judicavit. Tunc enim illata, convicia bene toleramus, C eum in secreto mentis ad male perpetrata recurrimus. Leve quippe videbitur quod injuria percutimur, dum in actione nostra conspicimus quia pejus est quod mereremur; sicque fit ut contumeliis gratia magis quam ira debeatur, quaruin interventu Deo judice pœna gravior declinari posse confiditur.

in

39. Ad contemplationem anhelanti Daniel imitandus. Sapor carnalium reprimendus. Exteriorum evagationem cohibenti, secessus interior aperitur. — Alius internæ scientiæ dulcedinem quærens, nec tamen secreta ejus contingere prævalens, Danielis vitam e adimitandum conspicit, et desideratum scientiæ culmen apprehendit. Ille quippe qui postmodum voce angelica pro cognitionis internæ concupiscentia vir desiriorum dicitur (Dan. x, 11), prius in aula regia carnis in se desideria edomuisse memoratur, ut nil ex delectabilibus cibis attingeret, sed lautis ac mollioribus duriora atque asperiora cibaria præferret (Dan. 1, 12), ut dum sibi exterioris cibi blandimenta subtraheret, ad interni pabuli delectamenta perveniret; et tanto avidius gustum sapientiæ intus acciperet, quanto saporem caruis pro eadem sapientia foris robustius repressisset. Si enim a carne hoc quod libet abscindimus, mox in spiritu quod delectet invenimus. Intentioni quippe animæ, si exterior evagatio clauditur, interior secessus aperitur. Nam quo extra se spargi propter disciplinam mens non potest, & eo super se intendere per profectum potest, quia et in altum crescere arbor cogitur, quæ per ramos diffundi prohibetur; et cum rivos fontis obstruimus, fluenta surgere ad superiora provocamus. Igitur dum studiosi quique sanctorum vitam imitando conspiciunt, in petris ibices fetus ponunt. Hinc est quod auditores suos quasi ibices in petris parere Paulus

[Vel. XVIII.] 58. Qua arte Joseph luxuriam vicerit. Illatam gratiam exteriorum Dei munerum, arma virtutum convertamus. Contra Deum ex ejus beneficiis pugnare nos pudeat. Ecce alius dum mundi hujus successibus proficit, lenocinante cordis lætitia, tentari se luxuriæ stimulis sentit; a sed Joseph factum ad memoriam revocat, et in arce se castitatis servat. Qui dum sibi a domina conspiceret b pudicitiæ damna suaderi, ait: Ecce dominus meus, D admonebat, 975 cum enumeratis majorum virtu

[blocks in formation]

tibus diceret: Habentes tantam impositam nubem testium, deponentes omne pondus, et circumstans nos peccatum, per patientiam ↳ curramus ad propositum nobis certamen (Hebr. x11, 1). Et rursum: Quorum intuentes exitum conversationis, imitamini fidem (Hebr.

[blocks in formation]
« PoprzedniaDalej »