datum bonum, et utraque cum homine A ipso deterior fiat, quo se indigenti proximo meliorem

putat. Minus quippe inops est qui vestem non habet quam qui humilitatem. Unde necesse est ut cum naturæ nostræ consortes exteriora non habere conspicimus, quam multa nobis desint bona interiora pensemus; quatenus sese super inopes cogitatio non elevet, cum solerter videt quia nos tanto verius quanto'et interius indigentes sumus.

verbum super justificato (Ibid., 17), videlicet, ut datum exhiberi debeat per pietatem, et bonum verbum tribui per humilitatem.At contra, alii egenos fratres non student rebus fulcire cum possint, sed blandis tantum sermonibus a fovere. Quos vehementer Jacobi prædicatio sancta reprehendit, dicens: Si autem frater aut soror nudi sunt, et indigent victu quotidiano, dicat autem aliquis ex vobis illis: Ite in pace, calefacimini et saturamini; non dederitis autem eis quæ necessaria sunt corpori, quid vobis proderit? ↳ Ques Joannes quoque Apostolus admonet, dicens: Filioli mei, non diligamus verbo, nec lingua, sed opere et veritate (1 Joan. III, 13). Dilectio namque nostra semper exhibenda est et veneratione sermonis, et ministerio largitatis. [Vet. XIV.] Pauperibus eleemosynam dantes, patro- B citur: Si despexi prætereuntem, eo quod non habuerit

b

31. Etiam incognitis erogetur eleemosyna. Et quia sunt nonnulli qui pietatis suæ viscera tendere usque ad incognitos nesciunt, sed solis quos per assiduitatem notitia didicerint miserentur, apud quos nimirum plus familiaritas quam natura valet, dum quibusdam necessaria non quia homines, sed quia noti sunt, largiuntur, bene nunc per beatum Job di

indumentum. Ignoto enim proximo misertum se in-
dicat, quem prætereunten vocat, quia videlicet apud
piam mentem plus natura valet quam notitia. Nam
et unusquisque qui indiget, eo ipso quo homo est,
ei jam incognitus non est. Sequitur :
CAPUT XX [Rec. XV].

VERS. 21. Si levavi super pupillum manum meam, detiam cum viderem me in porta superiorem.

nis munera offerimus. Seminamus quæ postea cum maMultum vero ad edomandam yno fenore metamus. dantis superbiam valet, si cum terrena tribuit verba sollicite magistri cœlestis penset, qui ait: Facite vobis amicos de mammona iniquitatis, ut cum defeceritis, recipiant vos in æterna tabernacula (Luc. xvi, 9). Si enim eorum amicitiis æterna tabernacula acquirimus, dantes procul dubio pensare debemus, quia patronis potius munera offerimus quam egenis dona largimur. Hinc per Paulum dicitur: Vestra abundantia illorum inopiam suppleat, ut et illorum abundantia vestræ inopiæ sit supplementum (11 Cor. 11, 14). Ut videlicet sollicite perpendamus quia et eos quos nunc inopes cernimus, abundantes quandoque videbimus; et 693 qui abundantes aspicimur, si largiri negligi- C mus quandoque inopes erimus. Qui itaque nunc temporale subsidium pauperi tribuit, ab eo postmodom perpetua recepturus, ut ita dicam, quasi ad frugem terram excolit, quæ quod acceperit uberius reddit. Restat ergo ut nunquam elatio surgat ex munere quando videlicet dives ex eo quod pauperi tribuit agit ut in perpetuum pauper non sit. Beatus igitur Job ut diligenter ostenderet humilitas atque misericordia quanta in eo fuerit consideratione sociata ait : Si despexi prætereuntem, eo quod non habuerit indumentum, et absque operimento pauperem; si non cbenedixerunt mihi latera ejus, et de velleribus ovium mearum calefactus est. Ac si aperte diceret: In amore proximi uno eodemque ordine et superbiæ vitium, et impietatis premens, prætereuntem quempiam et D Sancti etenim viri quando cum personis minoribus humiliter aspiciens non despexi, et misericorditer calefeci. Quisquis enim super eum cui aliquid tribuit fastu se elationis extollit, majorem culpam intrinsecus superbiendo peragit, quam extrinsecus largiendo, mercedem, fitque ipse bonis interioribus nudus, cum nudum despicit vestiens; eoque agit ut se

32. Sancti libenter injuriam patiuntur, et quæ sibi debentur cavent districtius exigere. Mos apud veteres fuit ut ad portam seniores sederent, qui certantium jurgia judiciaria examinatione discernerent; quatenus urbem, in qua concorditer oporteret vivere, discordes minime intrarent. Unde et per prophetam Dominus dicit: Constituite in porta judicium. (Amos. v, 15). Hoc itaque loco quid portæ nomine exprimitur nisi id quod agebatur in porta? Sicut enim pug. nare castra dicimus, pro eo quod pugnatur ex castris; ita judicium, quod in porta agi consueverat, porta nominatur. In porta ergo se superiorem videt, qui se melioris partis esse in judicio æquitatis merito conspicit. Beatus igitur Job, quia nec tunc contra pupillum & manum exeruit, cum se etiam per justitiæ meritum potiorem vidit, nobis timoris regulam insinuans, dicit: Si levavi super pupillum 694 manum meam, etiam cum viderem me in porta superiorem. Ac si patenter dicat: Neque tunc utilitatis meæ nego. tia virtute contra pupillum exsequi volui, quando me in judicio etiam ex justitia potiorem vidi. [Vet. XV.]

contentionum negotia subeunt, dum gravare vel in minimis timent, ipsi contra justitiam gravari nequaquam refugiunt. Sciont quippe quia omnis humana justitia injustitia esse reprehenditur, si divinitus districte judicetur. Unde hoc quod sibi competit cavent vehementer exigere, ne eorum actus supernam f Norm., in castris.

Ita Corb. Germ., Laud. et pl. Norm., ubi Editi cum Germ. habent manum exercuit; et paulo post, potentiorem pro potiorem, ut legitur passim in Mss. præsertim Corb. Germ., Norm., Turon., Germ. Laud., et Val. Cl.

h Al., deprehenditur ut est in recent. Excusis, invitis Mss.

rectitudinem contingat subtiliter examinare. Sed ut A cum quibuslibet videatur esse & virtutibus, solvitur

nisi per charitatis vinculum patientia conservetur. Sua enim bona e perdit operari qui aliena mala renuit perpeti. Fervore quippe iracundi spiritus læsus quisque a dilectione resilit, et cum se exterius gravari non tolerat, intus se per amissum flumen charitatis obscurat; nec videt jam quo tendat pedem boni operis, qui oculum perdidit dilectionis. Sed sancti viri humerus a junctura sua non cadit, quia videlicet ejus dilectio a socialis vitæ concordia per impatientiam non recedit. Ejusque brachium minime frangitur, quia omnis ejus operatio in conjunctione humeri, id est in charitatis connexione custoditur, Sed qua consideratione bona hæc tanta egerit, atque a malis omnibus sese abstinuerit, adjungit diCAPUT XXII [Rec. XVII].

33. Concordia in societate, sine patientia perseverare non potest. — Quia opcratio corporea per humerum ac brachium agitur, bona quæ ore protulit, si opere non implevit, cadere sibi humerum et conteri brachium exoptat. Ac si aperte dicat: Si ea quæ dixi B cens. operari renui, ipsum quod mihi ad operandum datum est corporis membrum perdam, ut videlicet cadat a corpore, quod exercere nolui ad utilitatem. Si vero hæc maledicti sententia ad spiritualem est intelligentiam referenda, liquet profecto quod brachium corpori per humerum jungitur. Et sicut per brachium bona operatio, ita per humerum socialis vitæ conjunctio designatur. Unde propheta quoque intuens sanctos universalis Ecclesiæ populos Deo concorditer servituros, ait: Et servient ei b in humero uno (Sophon. m, 9). In eo ergo quod dicit: Si levavi super pupillum manum meam, etiam cum viderem me in porta superiorem, miram virtutem patientiæ servasse se asserit, qui gravari se a personis minimis, nec contra hoc quod sibi juste competere poterat, decli- c navit. Quod tamen si minime fecerit, adjungit: Humerus meus a junctura sua cadat. Quia nimirum qui patientiam servare contemnit socialem vitam citius per impatientiam deserit. A junctura etenim humerus cadit, cum adversitatis aliquid ferre animus non valens, fraternam concordiam relinquit; et quasi membrum separatur a corpore, cum is qui operari bona poterat a bonorum omnium abscinditur universitate. Neque enim unquam servari concordia nisi per solam patientiam valet. Crebro namque in humana actione nascitur, unde mentes hominum vicissim • a sua unitate ac dilectione separentur; et nisi ad adversa toleranda se animus præparet, procul dubio humerus corpori non inhæret. Hinc etenim Paulus ait: Invicem onera vestra portate, et sic adimplebitis D sum mundum 696 subruat tempestas animarum, legem Christi (Galat. vi, 2). Hinc per semetipsam Veritas dicit: In patientia vestra possidebitis animas vestras (Luc. xxi, 19).

VERS. 23. Semper enim quasi tumentes super me fluctus timui Deum, et pondus ejus ferre non potui. 35. Timoris Dei quanta vis ad omnium contemptum persuadendum. Extremi judicii signa prævia. A pavore tantæ similitudinis pensemus, si possumus, quanta in sancto viro fuerit vis timoris. Fluctus etenim cum tumentes desuper imminent, cumque eam quam deferunt mortem minantur, nulla tunc navigantibus rerum cura temporalium, nulla carnis delectatio ad mentem reducitur; ea ipsa quoque ex navi projiciunt, pro quibus longa navigia sumpserunt; cunctæ res in despectum mentis veniunt, amore vivendi. Quasi ergo tumentes super se fluctus Deum metuit, qui dum veram vitam desiderat, omnia despicit quæ hic possidens portat. Nam velut tempestate deprehensi pondus navis abjicimus, quando ab oppressa mente desideria terrena removemus. Fitque ut sublevata navis enatet, quæ mergebatur onerata, quia nimirum curæ quæ in hac vita deprimunt mentem in profundum trahunt. Quæ videlicet mens tanto altius inter tentationum fluctus attollitur, quanto sollicitius ab hujus sæculi cogitatione vacuatur. Est vero et aliud quod de maris concussione debeat solerter intueri. Tempestas quippe cum oritur, prius lenes undæ, et postmodum volumina majora concitantur; ad extremum fluctus se in alta erigunt, el navigantes quosque ipsa sua altitudine subvertunt, Sic sic nimirum extrema illa properat, quæ univer

Nunc enim bellis et cladibus quasi quibusdam undis sua nobis exordia ostendit, et quanto ad finem quotidie propinquiores efficimur, tanto graviora irruere tribulationum volumina videmus. Ad extremum vero commotis omnibus elementis, supernus judex veniens finem omnium apportat, quia videlicet tuna tempestas fluctus in cœlum levat. Unde et dicitur

Adhuc

Sed contra sancti Gregorii mentem, qui docet cessare
bona operari qui aliena pati recusat, et contra fidem
Mss. Anglic. et Norm., necnon Corb. Germ., Turon.,
Germ., Laud., etc., quibus consentiunt vet. Edit.
Val. Cl. lumen claritatis.

Gemet., aliique pl., relevata navis.
h Laud. et Val. Cl., ipsa valitudine.

modicum, el ego movebo non solum terram, sed etiam A vescit invenisse. Sed inter hæc pensandum est quia

beatus Job ista de se loquitur laudatus et flagellatus. Si igitur saltem ad meritorum profectum ita percussus est qui sic timuit, quomodo feriendus est qui contemnit? Quomodo depressura sunt Dei judicia eos qui se elevant, si et illos ad tempus deprimunt qui hæc semper in humilitate formidant ? Quomodo pondus Dei poterit ferre qui despicit, si hoc et ille in verbere pertulit qui per timorem prævidit? Unde summopere formidandum nobis est illud tantæ districtionis examen. Constat autem quia in hae vita cum percutit, si percussionem correctio sequitur, disciplina patris est, non ira judicis ; amor corrigentis est, non districtio punientis. Ex ipso ergo præsenti verbere judicia æterna pensanda sunt. Hinc eteB nim perpendere summopere debemus quomodo feratur illa quæ reprobat, si ferri modo vix valet ejus ira quæ purgat.

LIBER VIGESIMUS SECUNDUS.

Quod supererat capitis xxx1 libri Job explicatur, commendanturque præsertim animi demissio et moderatio, patientia, charitas, et erga subditos sollicitudo.

D

bitur, quo tendit quod tenet. Prius itaque curandum est ne quis temporalia diligat, ac deinde ne in eisdem Lemporalibus quæ non ad delectationem sibi, sed ad usum retinet, fiduciam ponat, quoniam conjunctus decurrentibus mox statum suum animus perdit. Nam vitæ præsentis fluctus trahit quem levat, et valde demens est qui in unda volvitur, et plantam figere conatur. Sed sunt plerique qui etsi in rebus transeuntibus fiduciam nequaquam ponunt, cum tamen sibimet ad usus necessarios abunde adsunt, mente tacita lætantur. Qua in re dubium non est, quia tanto quisque minus dolet quod desint æterna, quanto magis gaudet quod adsint temporalia; et qui minus dolet quod desint temporalia, certius exspectat ut adsint æterna. Hoc itaque de terrenis rebus gaudium beatus Job non se habuisse testificans, subjungit di

3. Omnes in Job convenerunt. — -Beatus itaque Job, A Qui enim rebus labentibus inhæret, illo videlicet traquod non unam sine alia, sed conjunctas in se virtules habuerit, enumerando singulas innotescit. Nam bona pudicitiæ insinuans, dicit : Si deceptum est cor meum super mulierem (Cap. xxx1, 9). Atque ut eidem pudicitia demonstraret humilitatis gratiam nullatenus defuisse, post cætera subjungit: Si contempsi subire judicium cum servo meo (Vers. 13). Qui ut humilitati suæ ostenderet misericordiam fuisse conjunclam, paulo post dicit : Si negavi quod volebant pauperibus (Vers. 16). Atque ut misericordiam suam ostenderet de justitiæ radice descendere, paulo superius præmisit, dicens: Si ambulavi in vanitate, et festinavit in dolo pes meus (Vers. 5). Atque ut moustraretur quam fuerit ad cuncta pavidus, et ad omnia circumspectus inferius asserit, dicens: Semper B enim quasi tumentes super me fluctus imui Dominum (Vers. 25). Qui scilicet in prosperis positus, atque abundantia rerum fultus, a si spem aut in suis actibus aut in circumfluentibus rebus poneret, profecto justus non esset. Sed quando iste vir sanctus in se spem posuit, qui aperte dicit: Ecce non est auxilium milá in me (Job. vi, 13)? [Vet. et Rec. II.] Quid ergo nunc superest, nisi ut ipsas quoque divitias qua mente possederit innotescat? Ait enim :

698 CAP, XXX1, vers. 24. · Si putavi aurum robur meum, et obryzo dixi, fiducia mea.

CAPUT II.

cens :

CAPUT III [Vet. I11].

VERS. 25. Si lætatus sum super multis divitiis meis, et quia plurima reperit manus mea.

5. Sancti bonorum temporalium onus aut largiendo partiuntur, aut contemnendo totum deponunt. - Sancti quippe viri in hujus peregrinationis ærumna quoniam eam quam appetunt adhuc creatoris sui speciem contemplari minime sinuntur, omnem præsentis vitæ copiam inopiam deputant, quia videlicet nil extra Deum sufficit menti quæ veraciter Deuin

hementer onerosa, quia hoc ipsum graviter tolerant, C`quod festinantes ad patriam in itinere multa portant. Unde fit ut hæc cum indigentibus proximis devote partiantur, quatenus dum sumit iste quod non habet, deponat ille quod amplius habebat; nec conviator vacuus ambulet, nec eum quem retardare in via poterat nimium onus gravet. Electi ergo de multa abundantia minime 699 lætantur, quam videlicet pro amore cœlestis patrimonii aut largiendo dispergunt, aut despiciendo deserunt. Sequitur: CAPUT IV.

4. Non in labentibus divitiis, sed in Deo solo confi- quærit; et plerumque eis ipsa sua abundantia fit vedendum. Obryzum dicimus bobrude aurum. Sanctus ergo vir nec aurum robur, nec sibi esse obryzum, id est rudis auri molem fiduciam credidit, quia spem e atque delectationem suam in solius gratia conditoris figens, neque de quantitate auri, neque de specie peccavit. De creatore quippe desperasse fuerat, spem in creatura posuisse. In rebus autem dubiis spem fixerat dives ille, qui dicebat: Anima, habes mulia bona a reposita in annos plurimos, requiesce, comede, bibe, epulare. Sed hunc superna vox increpat, dicens : Stulle, hac nocte animam tuam repetunt a te; quæ autem parasti, cujus erunt (Luc. xi, 19, 20)? Eadem enim nocle sublatus est, qui in rerum sibi abundantia multa tempora fuerat præstolatus, ut scilicet qui in longum sibi subsidia colligendo prospiceret, subsequentem diem vel unum minime videret. Quasi in aquis enim defluentibus fundamentum ponere est in D rebus labentibus spei fiduciam velle solidare. Stante enim in perpetuum Deo, transeunt omnia. Quid ergo a stante fugere est, nisi transeuntibus rebus inLærere? Quis namque unquam decurrentium fluminum tumidis vorticibus raptus manere ipse fixus potuit, deorsum unda defluente? Quisquis ergo defluere devitat, superest ut quod defluit fugiat, ne per hoc quod amat in hoc cogatur pervenire & quod vitat..

e

Pratell. et alii Norm., si spem in suis actibus poneret, profecto justus non esset.

b Turan., Laud., Val. Cl., Norm., rude aurum..... rudem auri molem.

• Gemet. aliique Norm. ac Turon. ; atque dilectionem.

VERS. 26-28. ·Si vidi solem cum fulgeret, et lunam incedentem clare; et lætatum est in abscondito cor meum, et osculatus sum manum meam ore meo, quæ est iniquitas maxima, et negatio contra Deum altissi

mum.

6. Sensus coercent, et continuo studio intra mentem Incertum non est quod utraque suam se colligunt. hæc luminaria humanis ministeriis deputata, cœli militiæ vocantur. In quorum cultum multos novimus, scriptura teste, cecidisse, sicut scriptum est: Adoraverunt universam militiam cœli (IV Reg. xvi, 16). Et quia sol et luna aliter videntur ad usum, aliter ad venerationem, eo more quo a cultoribus suis venerari solent, solem et lunam beatus Job nequaquam

vidisse se perhibet, nec lætatum fuisse cor suum, A novatione fervoris. Nescit enim mens per torporem

b

a veterascere, quæ studet per desiderium semper inchoare. Hinc namque per Paulum dicitur: Renovamini spiritu mentis vestræ (Ephes. iv, 25). Hinc Psalmista, qui ad perfectionis jam culmen pervenerat, quasi inchoans dicebat: Dixi, nunc cœpi (Psal LXXVI, 11), quia videlicet si lassescere ab inchoatis bonis nolumus, valde necesse est ut inchoare nos quotidie credamus. Nec abhorret a rationis ordine quod auro dicimus ingenium designari, quia sicut in ornamento aurum supponitur, ut gemmarum desuper ordo disponatur, ita clara sanctorum ingenia divinis muneribus bumiliter substernuntur, et distincta super se gratiarum dona percipiunt. Et nisi quid simile aurum cum sapientia haberet, quidam sapiens minime dixisset: Sapientia absconsa, et thesaurus invisus, quæ utilitas in utriusque (Eccli. xx, 32; XLI, 17)? Sancti autem viri robur suum aurum non deputant, quia quantolibet ingenio fulgeant, nihil se esse ex suis viribus pensant. Et cum sentire omnia valenter possunt, prius intelligere semetipsos cupiunt, quatenus lumen ingenii more solis prius illustret locum in quo oritur, et postmodum cætera, ad quæ procedendo dilatatur, ne si intendendo cognoscendis aliis semetipsos nesciant, ibi solis radius ubi oritur obtenebrescat. Ingenii itaque virtutem ad cognoscendam propriam infirmitatem dirigunt, atque ex infirmitatis suæ melius cognitione convalescunt. Aurum ergo robur non creditur, si in accepto ingenio fiducia non habetur. Quod bene Salomon admonens, ait: Habe fiduciam in Domino e in toto corde tuo, et ne innitaris prudentiæ tuæ (Prov. 111, 3). Dicat ergo : Si putavi aurum robur meum, et obryzo dixi, fiducia mea. Ac si aperte fateatur, dicens: Nec quæ veraciter intellexi, meo ingenio tribui, nec menti propriæ, si qua egisse me bona contigit, hæc principaliter deputavi. Qui adhuc subtilius humilitatem nobis sui cordis insinuans, adjungit dicens :

nec osculatum manum ore suo. In qua videlicet osculatione, quid aliud quam gratia venerationis exprimitur? Quod si fecisset unquam, hoc iniquitatem maximam et Dei negationem vocat. Sed postquam tanta de se locis superioribus virtutum culmina narravit, a quid nunc mirum memorat, si solem ac lunam non se adorasse manifestat? Unde pensandum est quod postquam in auro non habuisse fiduciam, nec in multis divitiis lætatum se fuisse testatur, adhuc ad sublimiora ducitur, ut tanto nos magis erudiat, quanto de se aliqua subtilius narrat. Ait enim : Si vidi solem cum fulgeret, et lunam incedentem clare, et lætatum est in abscondito cor meum. Quid hoc in loco videre dicitur, nisi desideranter intueri? Unde Psalmista ait : Iniquitatem ↳ si conspexi in corde meo, non B exaudiat Deus (Psal. LXV, 18). Quæ nimirum iniquitas in ore exprimi non posset, si non conspiceretur in corde. Sed aliud est videre per judicium, aliud per appetitum. Beatus ergo Job fulgentem solem, et clare incedentem lunam nequaquam vidisse se perhibet, ut se demonstret præsentis lucis speciem non appetisse. Ac si post despectum terrenæ suæ abundantiæ patenter insinuet: Quid dicam, quia nequaquam in auro lætatus sum, qui in ipsa quoque luce corporea delectatus non sum? Sancti etenim viri postquam omnia præsentis vitæ oblectamenta despiciunt, præ illius lucis internæ dulcedine, ab hac exteriori animum luce quasi a tenebris avertunt: multumque secum intrinsecus contendunt, ne hujus lucis, quæ fulget extrinsecus, delectatione rapiantur. Lux quippe C visibilis si incaute diligitur, a luce invisibili cor ca ́catur, quia quanto extra se inhians animus funditur, tanto amplius in internis obtutibus reverberatur. Unde solertes quique ne corporeis sensibus nimis ad exteriora dilabantur, continuo studio intra mentem suam occulta custodia disciplina se colligunt, ut tanto magis inveniantur interius integri, quanto minus sunt exterius fusi. Hoc enim vigore disciplina intra mentis suæ se arcana constrinxerat, qui exterioris vitæ appetitum fugiens, dicebat: Diem hominis non concupivi, e tu scis (Jerem. xvII, 16). Quod ergo apud prophetam dicitur : Diem hominis non concupivi, tu scis, hoc de semetipso beatus Job verbis aliis asserit, quia fulgentem solem et lunam incedentem clare non viderit, atque ex his in cordis abditis lætatus D invenit, cum hæc cogitatio tractantis gignit. Ilas ete

с

non sit, quia nimirum gaudere non poterat de his quæ per delectationis desiderium non videbat.

[Vet. IV.]7. Cavent ne suæ prudentiæ innitantur.— Si vero cuncta hæc quæ juxta historiam tractando 700 discurrimus per allegoriæ quoque mysteria perscrutemur, quid hoc in loco aurum accipimus, nisi præclari intellectus ingenium; quid obryzum, nisi mentem? quæ dum igne amoris excoquitur, semper in se servat claritatem pulchritudinis quotidiana in

a Laud., quod nunc nimirum memoral.

b Prat. et alii Norm., si aspexi... non exaudiet. Deus.

• Deest tu scis in Utic., Pratel. ac plur.

CAPUT V [Rec. 111}.

VERS 25. Si lætatus sum super multis divitiis meis, et quia plurima reperit manus mea.

8. Multa in sacris litteris intelligere periculosum, nisi intellecta custodiantur. — Quid multas divitias appellatas per significationem credimus, nisi abundantia acumina consiliorum? Quæ quærentis manus

nim Salomon sapientiæ divitias contemplatus ait : Corona sapientium divitiæ eorum (Prov. xiv, 24). Qui quia divitias non metalla terrena, sed prudentiam nominat, illico per contrarietatem subdit: Fatuitas stultorum imprudentia (Ibid., 24). Si enim coronam sapientium terrenas divitias diceret, procul dubio fatuitatem stultorum paupertatem potius quam imprudentiam fateretur. Sed dum fatuitatem stultorum imprudentiam subdidit, sapientum divitias quia pru

d Germ., Lauu. et Corb Germ., veterescere. e Corb. Germ., Laud., Germ. et pler., ex toto corde. 1 Vindoc., dicimus.