An qui in XXIV, 13, seq.) cum asso pisce etiam favum mellis A contemplationis veniunt, non ad Agni prandium, sed comedit. Quid autem signare piscem assum credimus, nisi ipsum Mediatorem Dei et hominum passum? Ipse enim latere dignatus est in aquis generis humani, capi voluit, laqueo mortis nostræ, et quasi tribulatione assatus est tempore passionis suæ. Sed qui piscis assus fieri dignatus est in passione, favus mellis nobis exstitit in resurrectione. pisce asso figurare voluit tribulationem passionis suæ, in favo mellis utramque naturam exprimere voluit personæ suæ? Favus quippe mel in cera est, mel vero in cera est divinitas in humanitate. Quod ab hac quoque lectione non discrepat, nam piscem comedit et panen). Qui enim assari ut piscis potuit ex humanitate, pane nos reficit ex' divinitate, qui ait: Ego sum panis vivus qui de cœlo descendi (Joan. VI, 41, 52). Assum ergo piscem comedit et panem, ut ipso suo cibo nobis ostenderet quia et passionem ex nostra humanitate pertulit, et brefectionem nostram ex sua divinitate procuravit. Quod si vigilanter inspicimus, nobis quoque qualiter ad imitandum congruat videmus. Sic enim sua Redemptor indicat, ut imitationis viam nobis sequentibus sternat. Ecce in cibo suo Dominus noster pisci asso conjungere favum voluit, quia videlicet illos in suo corpore ad æternam quietem suscipit, qui cum hic tribulationes pro Domino sentiunt, ab amore internæ dulcedinis non recedunt. Cum asso pisce favus sumitur, quia qui hic afflictionem pro veritate suscipiunt, illic dulcedine vera satiantur. ad cœnam vocantur. Quæ videlicet cœna hoc ultimo convivio exprimitur, cui septem discipuli adesse memorantur, quia illos, ut diximus, tunc interna refeetio reparat, qui pleni nunc septiformi gratia in amore Spiritus anhelant. Hæc ergo vobiscum, fratres, agite, hujus spiritus repleri præsentia desiderate. Quid vos sequi in futurum possit ex præsenti perpendite. Pensate si hoc spiritu pleni estis, nostis si ad illud convivium pervenire valeatis. Quisquis namque ille est quem nunc spiritus iste non reparat, profecto ab illa æterni convivii refectione jejunat. Mementote quid de eodem spiritu Paulus dicat: Si quis spiritum Christi non habet, hic non est ejus (Rom. vii, 9). Quasi quidam titulus divinæ possesB sionis est iste spiritus amoris. Nunquidnam spiritum Christi 1545 habet is cujus mentem odia dissipant, elatio inflat, ira usque ad divisionem mentis exasperat, avaritia cruciat, luxuria enervat? Pensate quis sit spiritus Christi. Profecto ille qui facit amicos et inimicos diligi, terrena despici, pro cœlestibus æstuari, carnem propter vitia conteri, mentem a concupiscentiis frenari. Si ergo vultis & cognoscere jus possessionis Dei, personam perpendite possessoris vestri. Ecce enim quod diximus, voce veridica Paulus clamat: Si quis spiritum Christi non habet, hic non est ejus (Rom. vIII, 1x). Ac si aperte dicat : Qui nunc Deo inhabitante non regitur de divinæ claritatis specie postmodum non lætatur. Sed nos tamen ad haec quæ dicta sunt infirmamur, necdum culmen perfectionis attingimus, in via Dei quotidie sancti desiderii gressus ponamus. Consolatur nos Veritas quæ per Psalmistam dicit: Imperfectum meum viderunt oculi tui, et in libro tuo omnes scribentur (Psal. CXXXVIII, 16). Non omnino erit nobis noxia nostra imperfectio, si, in Dei itinere constituti, et ad transacta non respicimus, et ad ea quæ restant transire festinamus. Nam qui imperfectorum desideria dignanter inflammat, hæc quandoque ad perfectionem roborat, per Dominum nostrum Jesum Christum, qui cum eo vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum. Amen. 6. Notandum quoque quod ultimum convivium C Dominus, cum septem discipulis habuisse describitur; Petrus namque et Thomas, Nathanael, filii Zebedæi, et alii ex discipulis ejus duo, in eo fuisse memorantur. Cur cum septem discipulis ultimum convivium celebrat, nisi quod eos tantummodo qui septiformi gratia sancti Spiritus pleni sunt futuros secum in æterna refectione denuntiat? Septem quoque diebus omne hoc tempus evolvitur, et sæpe septenario numero perfectio designatur. 1544 Illi ergo ultimo convivio de præsentia veritatis epulantur, qui nunc perfectionis studio terrena transcendunt, quos mundi hujus amor non ligat, quibus etsi utcunque per tentamenta obstrepit, cœpta tamen eorum desideria non retundit. De hoc extremo convivio alias per Joannem dicitur: Beati qui ad cœnam nuptiarum Agni vocati sunt (Apoc. xix, 9). Idcirco enim non ad prandium, sed ad cœnam vocatos narrat, quia nimirum in fine diei convivium cœna est. Qui ergo, finito præsentis vitæ tempore, ad refectionem supernæ a Ita Corb. Germ., et potiores Mss. In Gussanv., el qui in pisce asso figurari voluit tribulatione. b Duo priores Gemet. ac prior. Carn., et resurre ctionem nostram. Primus Carn., in æterna resurrectione. d Longip., ad refectionis supernæ contemplationem. • Primus Carn., divinæ passionis. Idem Codex, odia superant. g Ita Mss. et vet. Ed. In recent. legitur cognoscere possessiones Dei. Longip., duo priores Gemet. ac Bigot., hic D ¡ HOMILIA XXV. 8 Habita ad populum in basilica sancti Joannis, que appellatur Constantiniana, Feria quinta Pascha. LECTIO S. EVANG. SEC. JOAN. XX, 11-18: In illo tempore, Maria stabat ad monumentum foris plorans. Dum ergo fleret, inclinavit se, et prospexit in quandoque. iDuo priores Gemet., roborat Jesus C. D. N., cui cum P. et Sp. S. honor et imp. per omnia, etc. Est in Corb. decima quinta. In Later. decima sexta. In Cod. reg. Suec. vigesima. k In Later., in basil. S. Salvatoris quæ appellatur, etc. 1 Hæc in vet. Mss. minime leguntur, sed tantum in duobus post. Gemet. ac aliis ejusdem ætatis aut inferioris. monumentum; et vidit duos angelos in albis, sedentes, A Quæsivit ergo prius, et minime invenit; persevera→ vit ut quæreret, unde et contigit ut inveniret, actumque est ut desideria dilata crescerent, et crescentia caperent quod invenissent. Hinc est enim quod de eodem sponso Ecclesia in Canticis canticorum dicit: Iu lectulo meo per noctes quæsivi quem! diligit anima mea; qaæsivi illum, et non inveni. Suryam, et circuiba civitatem, per vicos et plateas quæram quem diligit anima mea (Cant. 111, 1). Quæ defectum quoque inventionis ingeminat, dicens: Quæsivi illum, et non inveni ( Ibid. ). Sed quia diu inventio se non elongat, si inquisitio non desistat, adjungit : Invenerunt me vigiles qui custodiunt civitatem. Num quem diligit anima mea, vidistis? Paululum cum pertransissem eos, inveni quem diligit anima mea с unum ad caput, et unum ad pedes, ubi positum fuerat corpus Jesu. Dicunt ei illi: Mulier, quid ploras? Dicit eis, Quia tulerunt Dominum meum, et nescio ubi posuerunt eum. Hæc cum dixisset, conversa est retrorsum, et vidit Jesum stantem, et non sciebat quia Jesus est. Dicit ei Jesus: Mulier, quid ploras? Quem quæris? Illa existimans quia hortulanus esset, dicit ei: Domine, si tu sustulisti eum, dicito mihi ubi posuisti eum, et ego eum tollam. Dicit ei Jesus: Maria. Conversa illa, dicit ei: Rabboni, quod dicitur magister. Dicit ei Jesus: Noli me tangere, nondum enim ascendi ad Patrem meum. Vade autem ad fratres meos, et dic eis: Ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum, Deum meum et Deum vestrum. Venit Maria Magdalene annuntians discipulis Quia vidi Dominum, et hæc dixit mihi. B (Ibid., 5, 4). Dilectum namque in lectulo quærimus, 1544 1. Maria Magdalene, quæ fuerat in civitate peccatrix, amando veritatem, lavit lacrymis maculas criminis et vox Veritatis impletur, qua dicitur: Dimissa sunt ei peccata multa, quoniam dilexit multum (Luc. vii, 47). Quæ enim prius frigida peccando remanserat, postmodum amando fortiter ardebat. Nam postquam venit ad monumentum, ibique corpus dominicum non invenit, sublatum credidit, atque discipulis nuntiavit. Qui venientes 1545 viderunt, atque ita esse ut mulier dixerat crediderunt. Et de eis protinus scriptum est: Abierunt ergo discipuli ad semetipsos. Ac deinde subjungitur: Maria autem stabat ad monumentum foris plorans (Joan. xx, 10). Qua in re pensandum est hujus mulieris mentem quanta vis amoris accenderat, quæ a monumento C Domini, etiam discipulis recedentibus, non recedebat. Exquirebat quem non invenerat, flebat inquirendo, et amoris sui igne succensa, 1546 ejus quem ablatum credidit ardebat desiderio. Unde contigit ut eum sola tunc videret, quæ remansit ut quæreret, quia nimirum virtus boni operis perseverantia est, et voce Veritatis dicitur: Qui autem perseveraverit usque in finem, hic salvus erit (Matth. x, 22; xxiv, 13). Et præcepto legis cauda hostia in sacrificio jubetur offerri (Levit. II, 9). In eauda quippe finis est corporis; et ille bene immolat, qui sacrificium boni operis usque ad finem debita perducit actionis. Hinc Joseph inter reliquos fratres talarem tunicam habuisse describitur (Genes. XXXVII, 3). Tunica quippe usque ad talum est opus bonum D usque ad consummationem. a 2. Sed Maria, cum fleret, inclinavit se, et prospexit in monumentum. Certe jam monumentum vacuum viderat, jam sublatum ↳ Dominum nuntiaverat; quid est quod se iterum inclinat, iterum videre desiderat? Sed amanti semel aspexisse non sufficit, quia vis amoris intentionem multiplicat inquisitionis. a Eodem sensu locus hic usurpatur lib. 1 Moral., num. 56, olim cap. 20. Ad quem locum alludens quoque Bernardus in epist. 78, ad Sugerium abbatem, scribit: Hostia caudam junge capiti, ac tum cum Dei gratia jam polymitam cura facere et talarem. b Belvac., Dominum discipulis nuntiaverat : Tres Gemel. ac Bigot., dilexit. е quando in præsentis vitæ aliquantula requie Redemptoris nostri desiderio suspiramus. Per noctem quærimus, quia etsi jam in illo mens vigilat, tamen adhuc oculus caligat. Sed qui dilectum suum non invenit, restat ut surgat, et civitatem circumeat, id est sanctam electorum Ecclesiam mente et inquisitione percurrat; per vicos eum et plateas quærat, id est per angusta et lata gradientes aspiciat, ut si qua in eis valeat invenire ejus vestigia exquirat, quia sunt nonnulli, etiam vitæ sæcularis, qui imitandum aliquid habeant de actione virtutis. Quærentes autem nos vigiles inveniunt qui custodiunt civi, tatem, quia sancti patres, qui Ecclesia statum custodiunt, bonis nostris studiis occurrunt, ut suo vel verbo, vel scripto nos doceant. Quos cum paululum pertransimus, invenimus quem diligimus, quia Redemptor noster detsi humilitate homo inter homines, divinitate tamen super homines fuit. Cum ergo transeuntur vigiles, dilectus invenitur, quia cum prophetas et apostolos infra ipsum esse conspicimus, illum qui natura Deus est esse supra homines consideramus. Prius ergo non inveniendus quæritur, ut post inventus strictius teneatur. Sancta enim desideria, ut prædiximus, dilatione crescunt. Si autem dilatione deficiunt, desideria non fuerunt. Hoc amore arsit, quisquis ad veritatem pertingere potuit. Hinc namque David ait: Sitivit anima mea 1547 ad Deum vivum, quando veniam et apparebo ante faciem Dei? ( Psal. XLI, 3.) Hinc nos admonet, dicens: Quærite faciem ejus semper (Psal. civ, 4). Hinc propheta ait : Anima mea desideravit te in nocte, sed et spiritu meo in præcordiis meis de mane vigilabo ad te (Isai. xxvI, 9). Hinc iterum Ecclesia in Canticis canticorum dicit Vulnerata charitate ego sum (Cant. IV, 9). Justum quippe est ut ex visione medici pertingat ad salutem, quæ per æstum ejus desiderii vulnus amoris portat in pectore. Hinc rursus ait: d Duo priores Gemet. ac secundus Carn., etsi humanitate; quam lectionem præferendam duceremus propter antithesim humanitatis et divinitatis, nisi obstarent ali Mss. non solum plures, sed potiores, Editorumque consensus. • Longip., transeunt. Redemptoris nostri speciem promittunt. Sed notandum juxta historiam est quod mulier non ait : Tulerunt corpus Domini mei : sed, Tulerunt Dominum meum. Usus namque sacri eloquii est ut aliquando ex parte totum, aliquando vero ex toto partem significet. Ex parte etenim totum signal, sicut de Jacob filiis scriptum est : Quia descendit Jacob in Egyptum in animabus septuaginta (Genes. XLVI, 27). Neque enim in Egyptum animæ sine corporibus descenderunt; sed per solam animam totus homo significatur, quia ex parte totum exprimitur. Et solum dominicum corpus in monumento jacuerat, et Maria non corpus Domini, sed sublatum Dominum quærebat, videlicet ex toto designans partem. Hæc с Anima mea liquefacta est, ut dilectus locutus est(Ibid., A excitant, easdem lacrymas consolantur, dum nobis v, 6). Mens namque hominis conditoris sui speciem non quærentis male dura est, quia in semetipsa remanet frigida. At si ardere jam ex desiderio cœperit ad sequendum quem diligit, liquefacta per ignem amoris currit. a Fit desiderio anxia, vilescunt in sæculo cuncta quæ placebant, nihil est quod extra conditorem libeat, et quæ prius delectabant animum, fiunt postmodum vehementer onerosa. Nihil ejus mœstitiam consolatur, quousque adhuc qui desideratur non aspicitur. Moret mens, lux ipsa fastidio est; talique igne in mente decoquitur rubigo culpæ, et succensus animus quasi auri more, quia per usum speciem perdidit, per incendium clarescit. 3. Ista itaque quæ sic amat, quæ se ad monumentum quod perspexerat iterum inclinat, videamus B cum dixisset, conversa retrorsum, vidit Jesum stanquo fructu vis amoris in ea ingeminat opus inquisitionis. Sequitur: Vidit duos angelos in albis, sedenles, unum ad caput, et unum ad pedes, ubi positum fueral corpus Jesu. Quid est quod in loco dominici corporis duo angeli videntur, unus ad caput, atque alius ad pedes sedens, nisi quia Latina lingua angelus nuntius dicitur, et ille ex passione sua nuntiandus erat, qui et Deus est ante sæcula, et homo in fine sæculorum? Quasi ad caput sedet angelus, b cum per apostolum Joannem prædicatur quia in principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum (Joan. 1, 1). Et quasi ad pedes sedet angelus, cum dicit: Verbum caro factum est, et habitavit in nobis (Ibid., 14). Possumus etiam per duos angelos duo Testamenta cognoscere, unum prius, et C aliud sequens. Qui videlicet angeli per locum dominici corporis sibimet suut conjuncti, quia nimirum utraque Testamenta, dum pari sensu incarnatum et mortuum ac resurrexisse Dominum nuntiant, quasi Testamentum prius ad caput, et Testamentum poste- 5. Sed quid est quod viso co quem hortulanum rius ad pedes sedet. Unde et duo cherubim quæ pro- credidit, cui necdum dixerat quem quærebat, ait : pitiatorium tegunt sese invicem aspiciunt versis vul- Domine, si tu sustulisti eum? Quasi enim jam dixisset tibus in propitiatorium (Exod. xxv, 20). Cherubim ex cujus desiderio plangeret, eum dicit qnem non quippe plenitudo scientiæ dicitur. Et quid per duo dixerat. Sed vis amoris hoc agere solet in animo, cherubim nisi utraque Testamenta signantur? Quid ut quem ipse semper cogitat, nullum alium ignovero per propitiatorium nisi incarnatus Dominus rare credat. Recte et hæc mulier quem quærit non figuratur? De quo Joannes ait: Ipse est enim propi- dicit, et tamen dicit : Si tu sustulisti eum, quia altiatio pro peccatis nostris ( I Joan. 11, 2). Et dum Tes- teri non putat incognitum, quem sic ipsa continuo tamentum Vetus hoc faciendum denuntiat quod Testa- d plangit:desiderio. Dicit ei Jesus: Maria. Postquam mentum Novum de Domino factum clamat, quasi D eam communi vocabulo appellavit ex sexu, et agni utraque cherubim se invicem aspiciunt, dum vultus in propitiatorium vertunt, quia dum inter se positum incarnatum Dominum vident, a suo aspectu non discrepant, quæ dispensationis ejus mysterium concorditer narrant. 4. Requirunt Mariam angeli, dicentes: Mulier, 1548 quid ploras? Et dicit eis: Quia tulerunt Dominum meum, et nescio ubi posuerunt eum. Ipsa namque sacra eloquia, quæ in nobis lacrymas amoris • Tertius Gemet., et cum sit desiderio anxia. b Belvac., Germ. et duo Carn., cum per apostolos prædicatur. Tres Gemet., cum per apostolum præd. Val. Cl. et Longip., eum quem illi. Sic olim scri tem, et nesciebat quia Jesus esset. Notandum quod Maria, quæ adhuc de Domini resurrectione dubitabat, retrorsum conversa est ut videret Jesum, quia videlicet per eamdem dubitationem suam quasi tergum in Domini faciem miserat, quem resurrexisse minime credebat. Sed quia amabat et dubitabat, videbat et non agnoscebat, eumque illi et amor ostendebat, et dubietas abscondebat. Cujus adhuc ignorantia exprimitur cum subinfertur: Et nesciebat quia Jesus esset. Qui dixit ei: Mulier, quid ploras? Quem quæris? Interrogatur doloris causa, ut augeatar desiderium, quatenus cum nominaret quem quæreret in amore ejus ardentius æstuaret. Illa existimans quia hortulanus esset, dicit ei: Domine, situ sustulisti eum, dicito mihi ubi posuisti eum, et ego eum tollam. Forsitan nec errando hæc mulier erravit, quæ Jesum hortulanum credidit. An non ei spiritaliter hortulanus erat, qui in ejus pectore per amoris sui semina virtutum virentia plantabat? tus non est, vocat ex nomine. Ac si ei aperte dicat: Recognosce eum, a quo recognosceris. Perfecto quoque viro dicitur: Novi te ex nomine (Exod. xxxIII, 12), quia homo commune omnium nostrum vocabulum est, Moyses vero proprium, cui recte dicitur quia ex nomine scitur, ac si ei aperte Dominus dicat: Non te generaliter ut cæteros, sed specialiter scio. Maria ergo quia vocatur ex nomine, recognoscit auctorem, atque eum protinus rabboni, id est plum fuisse in C. Germ. suspicamur ex abrasis hic quibusdam litteris. d Bigot., plangit desideratum. magistrum vocat, quia et ipse erat qui quærebatur A loquens indicat quia eumdem Patrem et Deum d dis exterius, et ipse qui eam interius ut quæreret docebat. Jam vero ab evangelista non subditur quid mulier fecit, sed ex eo 1549 a innuitur quod audivit. Cui dicitur: Noli me tangere; nondum enim ascendi ad Patrem meum. In his namque verbis ostenditur quod Maria amplecti voluit ejus vestigia, quem recognovit. Sed ei magister dicit: Noli me tangere. Non quia post resurrectionem Dominus tactum renuit feminarum, cum de duabus ad sepulcrum ejus b venientibus scriptum sit: Accesserunt, et tenuerunt pedes ejus (Matth. xxvIII, 9). 6. Sed cur tangi non debeat ratio quoque additur cum subinfertur: Nondum enim ascendi ad Patrem meum. In corde etenim nostro tunc Jesus ad Patrem ascendit, cum æqualis creditur Patri. Nam quisquis B eum æqualem Patri non credit, adhuc in ejus pectore ad Patrem Dominus non ascendit. Ille ergo Jesum veraciter tangit, qui Patri Filium coæternum credit. In corde etenim Pauli jam ad Patrem Jesus ascenderat, cum idem Paulus dicebat: Qui cum in forma Dei esset, non rapinam arbitratus est esse se æqualem Deo (Philip. 11, 6). Unde Joannes quoque Redemptorem nostrum manu fidei tetigit, qui ait : In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. Hoc erat in principio apud Deum. Omnia per ipsum facta sunt (Joan. 1, 1, 2). Tangit ergo Dominum, qui eum Patri æternitate substantiæ æqualem credit. Sed fortasse aliquis tacita quæstione pulsatur quomodo Filius Patri esse æqualis possit. Qua in re humana natura quod ad- C mirando comprehendere non valet, restat ut hoc sibi esse credibile ex admiratione alia sciat. Habet namque quod ad hæc sibi sub brevitate respondeat. Constat enim quia ipse creavit matrem in cujus virgineo utero ex humanitate crearetur. Quid ergo mirum si æqualis est Patri, qui prior est matre? Paulo quoque attestante didicimus, Christum Dei virtutem, et Dei sapientiam (I Cor. 1, 24). Qui ergo Filium minorem putat, Patri specialiter derogat, cujus sapientiam ei esse inæqualem fatetur. Quis etenim homo potens æquanimiter ferret, si quis ei diceret : Magnus quidem es, sed tamen sapientia tua te minor est? Ipse quoque Dominus dicit: Ego et Pater unum sumus (Joan. x, 30). Et rursus ait: Pater major me est (Ibid., xiv, 28). De quo etiam scriptum est, quia subditus erat parentibus suis ( Luc. 11, 51). Quid ergo mirum si ex humanitate sua minorem se Patre asserit in cœlo, ex qua subjectus erat etiam parentibus in terra? Ex qua humanitate nunc Mariæ dicitur Vade ad fratres meos, et dic eis: Ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum, © Deum meum et Deum vestrum. Cum meum dicat et vestrum, cur non communiter dicit nostrum? Sed distincte a Primus Carn., invenitur. b Bigot., currentibus. Consentit tertius Gemet. c In C. Germ., Belvac. et tertius Gemet., ad Deum. D f e similiter habeat ipse quam nos. Ascendo ad Patrem meum, videlicet per naturam: Et Patrem vestrum, per gratiam. Ad Deum meum, quia descendi; ad Deum vestrum, quia ascendetis. Quia enim et ego homo, Deus mihi est; quia vos ab errore liberati, Deus est vobis. Distincte ergo mihi Pater et Deus est, quia quem ante sæcula Deum genuit, hominem in fine sæculorum & mecum creavit. Venit Maria Magdalene annuntians discipulis quia vidi Dominum, et hæc dixit mihi. Ecce humani generis culpa ibi absciditur unde processit. Quia enim in paradiso mulier viro propinavit mortem (Genes. 11, 7), a sepulcro mulier viris annuntiat vitam; et dicta sui vivifi. catoris narrat, 1550 quæ mortiferi serpentis verba narraverat. Ac si humano generi non verbis Dominus, sed rebus dicat: De qua manu vobis illatus est potus mortis, de ipsa suscipite poculum vitæ. 7. Hæc de expositione lectionis evangelicæ succincte transcurrimus; nunc, opitulante eodem de quo loquimur Domino, et resurrectionis ejus gloriam, et pietatis viscera consideremus. Citius enim a morte voluit resurgere, ne nostra diu anima in infidelitatis morte remaneret. Unde bene quoque per Psalmistam dicitur: De torrente in h via bibet, proplerea exaltabit caput (Psal. cıx, 7). In humano quippe genere ab ipso mundi initio torrens mortis effluxerat: sed de hoc torrente Dominus in via bibit, quia mortem in transitu gustavit. Atque ideo exaltavit caput, quia hoc quod moriendo in sepulcro posuit, resurgendo super angelos elevavit; et inde antiquum hostem in æternum perculit, unde sævire contra se manus persequentium temporaliter permisit. Quod aperte Dominus beato Job indicat, dicens: Nunquid capies Leviathan hamo (Job. xl, 19, 20)? 8. Per Leviathan quippe, quod additamentum eɔrum dicitur, cetus ille devorator humani generis designatur. Qui, dum se divinitatem homini addera spopondit, immortalitatem sustulit. Qui prævarica. tionis quoque culpam, quam primo homini propinavit, dum se sequentibus pessima persuasione multiplicat, pœnas eis sine cessatione coacervat. In hamo autem esca ostenditur, aculeus occultatur. Hunc ergo Pater omnipotens hamo cœpit, quia ad mortem illius unigenitum Filium incarnatum misit, in quo et caro passibilis videri posset, et divinitas impassibilis videri non posset. Cumque in eo serpens iste per manus persequentium escam corporis momordit, divinitatis illum aculeus perforavit. Prius vero eum in miraculis Deum cognoverat, sed de cognitione sua ad dubitationem cecidit, quando hunc passibilem vidit. Quasi hamus ergo fauces glutientis tenuit, dum in illo esca carnis patuit, quam devorator appeteret; Tres Gemet. ac Bigot., quia ascendistis. 8 Corb. Germ. et duo priores Gemet., me creavit. h Longip., Val. Cl., tres Gemet., Bigot., bibit... exaltavit. i Primus Carn., divinitatem Domini. 38 cavenduni summopere est ne quis delectatione peccati Leviathan istius ore rapiatur; et tamen si raptus fuerit, non desperet, quia si peccatum perfecte lugeat, adhuc foramen in maxilla ejus invenit, per quod evadat. et divinitas passionis tempore latuit, que necaret. A et tamen peccanti dedit remedia, ne desperet. Unde In hamo ejus incarnationis captus est, quia dum in illo appetit escam corporis, transfixus est aculeo divinitatis. Ibi quippe inerat numanitas, quæ ad se devoratorem duceret; ibi divinitas, quæ perforaret; ibi aperta infirmitas, quæ provocaret; ibi occulta virtus, quæ raptoris faucem transfigeret. In hamo igitur captus est, quia inde internt unde momordit. Et quos jure tenebat mortales perdidit, quia eum in quo jus non habuit morte appetere immortalem præ. sumpsit. с 10. Adest testis divinæ misericordiæ, hæc ipsa de qua loquimur Maria, de qua Pharisæus dum pietatis fontem vellet obstruere, dicebat: Hic si esset propheta, sciret utique quæ et qualis est mulier quæ tangit eum, quia peccatrix est (Luc. vii, 59). Sed lavit lacrymis maculas cordis et corporis, et Redemptoris suid vestigia tetigit, quæ sua itinera prava dereliquit. Sedebat ad pedes Jesu, verbumque de ore illius audiebat. Viventi adhæserat, mortuum quære Tantumque apud eum locum gratiæ invenit, ut hunc ipsis quoque apostolis, ejus videlicet nuntiis, ipsal nuntiaret. Quid itaque, fratres, quid in hac re debemus aspicere, nisi immensam misericordiam conditoris nostri, qui nobis velut in signo ad exemplum pœnitentiæ posuit eos quos per pœnitentiam vivere post lapsum fecit? Perpendo enim Petrum, consi. dero latronem, aspicio Zacchæum, intueor Mariam et nihil in his aliud video, nisi ante oculos nostros posita spei et pœnitentiæ exempla. Fortasse enim in fide lapsus est aliquis; aspiciat Petrum, qui amare flevit, quod timide negaverat (Matth. xxV), 75). Alius contra proximum suum in malitia crudelitatis exarsit; aspiciat latronem, qui et in ipso mortis articulo ad vitæ præmia pœnitendo pervenit (Luc. xxIII, 45). Alius avaritiæ æstibus anhelans aliena diripuit; aspiciat Zacchæum, qui si quid ali· cui abstulit, quadruplum reddidit (Luc. xIx, 8). Alius libidinis igue succensus, 1552 carnis munditiam perdidit; aspiciat Mariam, quæ in se amorem carnis igne divini amoris excoxit. Ecce omnipotens Deus ubique oculis nostris quos imitari debeamus objicit, ubique exempla sua misericordiæ opponit. Mala ergo jam displiceant, vel experta. Libenter obliviscitur omnipotens Deus quod nocentes fuimus, paratus est pœnitentiam nostram nobis ad innocentiam deputare. Inquinati post aquas salutis, renascamor ex lacrymis. 1553 Itaque juxta primi Pastoris vocem, sicut modo geniti infantes lac concu 9. Hinc est etiam quod hæc ipsa de qua loquimur Maria vivit, quia ille pro humano genere qui morti nihil debebat occubuit. Hinc est quod nos quotidie ad vitam post culpas revertimur, quia a ad pœnamn nostram conditor sine culpa descendit. Ecce jam an- B bat. Viventem reperit, quem mortuum quæsivit. tiquus hostis ea quæ de humano genere cœperat spotia amisit, supplantationis suæ victoriam perdidit. Quotidie peccatores ad vitam redeunt, quotidie de ejus faucibus Redemptoris manu rapiuntur. Unde bene quoque ad beatum Job voce dominica iterum dicitur: Aut armilla perforabis maxillam ejus (Job. XL, 21)? Armilla ubi ponitur, ambiendo constringit. 1551 Quid ergo per armillam, nisi circumplectens nos divina misericordia designatur? Quæ Leviathan istius maxillam perforat, dum nobis post perpetrata quæ prohibuit, adhuc pœnitentiæ remedium ostendit. Armilla Dominus maxillam Leviathan perforat, quia ipse ineffabili misericordiæ suæ potentia sic malitiæ antiqui hostis obviat, ut aliquando eos etiam quos jam cœpit amittat. Et quasi ab ore illius cadunt, qui post perpetratas culpas ad innocentiam redeunt. Quis enim ore illius semel raptus, maxillam ejus evaderet, si perforata non esset? An non in ore Petrum tenuit, cum negavit (Matth. xxvi, 76, seq.)? An non in ore David tenuit, cum in tantam se luxuriæ voraginem mersit (II Reg. XII, 4)? Sed dum ad vitam uterque per pœnitentiam rediit, Leviathan iste eos aliquo modo quasi per maxillæ suæ foramen amisit. Per foramen ergo maxillae ab ejus ore subtracti sunt, qui post perpetrationem tantæ nequitiæ pœnitendo redierunt. Quis autem hominum Leviathan istius os evadat, ut illicita nulla committal? Sed hine cognoscimus, quantum Redemptori humani generis debitores sumus, qui non solum nos in ore Leviathan ire prohibuit, D piscite (1 Petr. 11, 2). Redite, parvuli filii, ad sinum sed ab ore etiam ejus redire concessit. Qui spem peccatori non abstulit, quia maxillam ejus, ut evadendi viam tribueret, perforavit, ut saltem post morsum fugiat, qui incautus prius cavere noluit ne morderetur. Ubique ergo nobis occurrit superna medicina, quia et dedit homini præcepta, ne peccet, Val. Cl., Longip. et Bigot., ad pœnam noster conditor. b Ed. Rothomag., Antuerp. et aliæ vet., ad veniam veniendo a sua potestate recedunt. In tota hac homilia Gregorius ex tribus sanctis feminis, sc. Maria sorore Lazari, Maria Magdalene, et muliere peccatrice cui dimissa sunt peccata, quia dilexit multum, unicam couflavit. De hac Quæstione matris vestræ æternæ sapientiæ; sugite larga ubera pietatis Dei; transacta plangite, imminentia vitaté. Redemptor noster momentaneos fletus nostros æterno consolabitur gaudio, qui vivit et regnat cum Deo Patre in unitate Spiritus sancti Deus, per omnia sæcula sæculorum. Amen. plurimæ exstant dissertationes. Vide præsertim quæ e In duobus priorib. Gemet., cui cum Patre el Spir. sancto honor et imp. per, etc. |