ejus ille est, qui et Dominus, cum quo nunc demo-
ratur, qui et tanta bona ei in futura beatitudine con-
donavit. Et iste vero mortalis est, et mortales filios
habet; et dum putatur stare, subito cadit; dum dicit
se vivere, repente moritur, eo quod nec iste illum
Patrem verum agnoscit, quem ille agnovit, de quo
scriptum est: Pater noster, qui es in cœlis, sanctifi-
cetur nomen tuum.
CAP. XXV.

- Igitur cum per unam septimanam inter se disputarent et Christi mirabilia dicerent ad invicem et libenter audirent, Dominica die adveniente, ambo pariter crediderunt in Christum. Quos assumens Vigilantius, perduxit ad quemdam presbyterum sanctum, nomine Bonosum, qui persecutionis

meo, qui est in cœlis; nos sumus qui in eum credi- A ipsius iste est. Vigilantius respondit: Verum Pater mus, et in nomine sancto ejus speramus. 222 Si ergo evenerit tempus persecutionis, et dixerint nobis principes hujus sæculi: Abnegate Deum vestrum, et aderate nobiscum idola, qui sunt magni dii nostri, qui et universa fecerunt; si eis non consenserimus, vel quæ jusserint non fecerimus, sed pro nomine ejus tyrannorum minas tormentaque toleraverimus, continuo et ipse in illa sua felici regione, coram Patre et coram sanctis suis angelis confitebitur nos, id est, amicos, et nimium charos sibi constituet nos. De quorum numero exstitit nunc ille vester unicus et nimium sanctus Astion. Nam ante hos paucissimos dies, dux provinciæ istius Latronianus, dum compelleret eum ut abnegaret Jesum Christum, verum illum quem nos dicimus imperatorem cœlestem, ut B atrocitatem devitans, in quodam secreto loco occulconsentiret ejus voluntati et dæmonibus famulatum exhiberet, ille nullo modo acquiescens jussibus ejus parere, fortis in fide sua, et nimium magnanimus adversus ea quæ sibi ingerebantur mala, cum alio quodam venerabili sene Christiano, Epicteto nomine, perstitit usque in finem immobilis in sua sancta confessione. Hoc intuens eius imperator ille cœlestis, et valde admirans de benevolentia et sincera ipsius erga se dilectione, mittens suos ministros, hoc est, salutiferos angelos, cum ingenti eum honore in illam civitatem ubi ipse demoratur assumpsit, ut illi præmia sempiterna, pro eo quod viriliter contra ipsius adversarios decertatus sit condonaret. Et ideo tam Astioni vestro quam ejus similibus, aptantur ea quæ legisti sacramenta : Ut omnes, inquit, unum sint, Ceos Vigilantius, foras civitatem cum illis egreditur.

sicut tu Pater in me, et ego in te; et ipsi in nobis unum sint, ut credat mundus quia tu me misisti ; et ego claritatem quam dedisti mihi dedi illis, ut sint unum, sicut et nos unum sumus. Ideo quicunque meruerint esse de numero Astionis vestri, o honorabilis pater, Salvatoris nostri martyres vocitantur. CAP. XXIV. Et mater ad hæc : Ne, inquit, mortuus est, et non vis nobis facere manifestum? Vigilantius respondit: Mortui nos sumus, qui in bac mortali carne degimus, et in hoc sæculo vano, absque notitia nostri factoris existere videmur. Nam vera vita ibi est, et verus cibus potusque ibidem habetur, ac dignitas sine fine, his qui meruerunt eam accipere; ibi est ubi semper immortalitas regnat, et perpetua gaudia commorantur. Tunc mater: Volebam, inquit, modo eum videre in illa gloria consistentem. Putasne agnoscere me habeat, eo quod genitrix ejus fuerim aliquando? Aut forte in tauto honore ibidem positus, ut dicis, modo inspicere contemnet, eo quod pulchritudinem mei vultus, ipsum lugendo amisi? Et Vigilantius: Si feceris itaque quæ scripta sunt in hoc libro, quem mihi dereliquit sanctus Epictetus et Astion, et credideris ex toto corde in Jesum Christum regem ipsins, in quem et iste credidit, poteris eum videre. Sin vero nolueris credere, impossibile est ut tu illum videas, vel matrem suam nominet aliquando, eo quod incredula exstitisti in mandatis Patris ipsius. Et mater: Ecce, inquit, pater

D

te degebat. Qui orans pro eis sufficienter, et catechizans eos eadem hora catechumenos fecit. Igitur cum inde egressi fuissent, cœperunt dicere ad Vigilantium Ecce adimplevimus ea quæ in libro illo quem nobis dedisti continentur: veni modo, et thesaurum illum ostende nobis, quem Astion noster, ut ipse affirmasti, tibi commendavit. Et Vigilantius : Sequimini me, ego eum vobis sine mora aliqua demonstrabo. Sed interim eum habeo absconditum, et nescio, si modo possum eum inde ejicere. Ergo, si vobis placet, de noctibus eamus ad locum, et usque ad lucem ibidem permaneamus operantes, forsitan poterimus eum invenire, eo quod satis illum in profundo abscondi. Et cum sol declinasset, assumens

Et pervenientes ad sepulcrum sanctorum, admonet eos secum totam noctem in orationibus vigilatre. Cumque jam aurora ascenderet, et lucere inciperet dies, ecce vident subito circa se lumen refulsisse immensum, ac nimium suavitatis odorem fragrare, sanctosque martyres, qui jam dormierant, in corpore juxta se consistere, ac Dominum secum collaudare. Tunc sanctus Astion irruens in amplexibus matris 223 suæ, cœpit osculari eam, dicens: Bene advenisti ex Orientis partibus, o discipula Christi, et mea mater Marcellina. Similiter et beatissimus EpiCletus apprehenso capite viri ejus, exosculabatur cum, dicens: Lætare in Domino, o dulcissime frater Alexander, eo quod dignus habitus es in numero fidelium deputari, et perennem beatitudinem promereri. Sed et ad Vigilantium dixerunt : Gaude et tu in Domino, o dulcissime frater Vigilanti, eo quod dignus effectus es ut impleatur in te, quod scriptum est : Quia qui converti fecerit peccatorem ab errore viæ suæ, salvabit animam ejus a morte, et operit multitudinem peccatorum.

CAP. XXVI.-Tunc sanctus Astion hoc modo cœpit dicere ad matrem : 0 dulcissima ac benedicta domina mea mater, illa omnia quæ in sacrosancto Evangelio Christi Domini nostri scripta sunt, vera sunt et firma. Festina ergo ea sine mora aliqua adimplere, ut ea quæ illic scripta sunt consequi promerearis. Igitur portionem mihi de tua substantia

ordinem cuncta quæ acta fuissent, rogabant ut in numero fidelium eos Christo consecraret. At ille nimium gavisus in Domino, assumens eos et orans pro eis sufficienter, sacramentum baptismi tradidit. Et exultans cum eís per dies octo, in aliam civitatem, quæ in proximo habetur, remeavit. Cumque sacerdos Domini inde remeasset, taliter ad Vigilantium Alexander et Marcellina dicere cœperunt: Multa beneficia tua erga nos habentur, o dilectissime et nimium nobis amabilis frater, eo quod per tuam salutiferam doctrinam jugum diaboli meruimus evadere, et ad Christi Salvatoris nostri notitiam pervenire. Siquidem nimis existis in sapientia gloriosus in sancta ecclesia, præclarus in doctrinæ gratia; per

obtingentem,.pro mea requie (11) ac tua salute pau- A Bonoso, ad eum perduxerunt, exponentesque illi per peribus divide ac distribue, ut sic merearis cum justitiæ corona et bonis operibus decorata ad nos pervenire. Et mater: Bene, inquit, haberis a Rege tuo, seu a familiaribus ejus, dulcissime fili? Respondit Astion: In tantum dego bene, ut qualiter tibi exponam nesciam; filium namque suum Dominus ac Deus noster, ex servo per suam gratiam me adoptavit, in civitate sua mansionem mihi tribuit, in palatio suo militare me fecit, inter senatores maximam dignitatem mihi condonavit, paradisi amœnitatem mihi að delicias tradidit. Sed et ministri ejus tanquam de suis me habere dignati sunt, ac diligunt. Pergo namque cum eis per singulos dies ad visitandam infirmos, ad elevandum elisos, ad illuminandum cæcos, ad salvandum periclitantes in mari, ad B fectam habens dilectionem erga sancti Evangelii expugnandum gentes barbaras præliantes in terra, ad consolandum mœstos, ad defendendum impotentes, atque effugandos dæmones de obsessis corporibus, in nomine Domini nostri Jesu Christi. Sed et quotidie de vobis mihi præcipiunt, dicentes: Admone patrem tuum el matrem, ut ad hæc perveniant loca. Et mater: Agnoscunt itaque nos, fili mi? Respondit sanctus Astion, et dixit: Nimium vos diligunt et agnoscunt, domina mater: tantum si vestra voluntas est agnoscere eos, ut ad illam beatitudinem sine aliqua dubitatione possitis pervenire. Et mater, præ nimio gaudio feriens pectus suum, dicebat: Putas quandoque infelix et misera illuc perveniam? Et beatissimus Astion respondit: Si credideris perfecte in Jesum Christum Dominum ac Deum nostrum, quemadmodum credi- C dit Vigilantius, atque omnia bona tua distribueris indigentibus, sine dubio et vivere et exultare habes mecum in illa, in qua et ego dego, beatitudine sempiterna. Cumque his et bujuscemodi verbis athlete Christi instructi essent, recesserunt ab eis.

religionem, et nimium amorem in peregrinorum susceptione, inenarrabilem benevolentiam circa impotentium defensionem, seu infirmorum visitationem ; fervens fidei calore erga idolorum destructionem, vel sanctorum martyrum amorem; ac secundum tui nominis sacramentum, vigilans existis in cunctis bonis operibus propter Dei amorem. Igitur nihil aliud est de te pronuntiandum, nisi eo quod unus ex intimis Dei amicis haberis. Et hæc dicentes, tam eum quam sanctum ac venerabilem presbyterum Bonosum ducentes secum ad propriam civitatem, hilares animo, et perfecti in Domino remearunt; atque universa bona sua egentibus distribuentes, glorificabant Deum Patrem omnipotenten, qui eos de tenebris ad cognitionis suæ lumen perducere dignatus est.

Pertulerunt autem martyrium sancti atque athletæ Christi, Epictetus presbyter et Astion monachus in Almiridensium civitate, octava de mensis Julii, temporibus Diocletiani tyranni, sub duce Latroniano. Secundum nos vero, regnante in coelis Jesu Christo Salvatore nostro, quem decet gloria et imperium una cum Patre et Spiritu sancto, in sæcula sæculorum. Amen.

ROSWEYDI NOTATIO.

In D

224 (1) Epictet presbyteri et Astionis monachi.] Horum sanctorum nullibi in tabulis Ecclesiasticis mentionem invenio, præterquam in Florario sanctorum manuscripto, ubi ita habetur 8 Juli: Oriente sanctorum martyrum Epictici et Astionis pro Christo interfectorum sub Diocletiano imp., quorum miri actus et passiones leguntur. Passi sunt auno salutts 290: Idem dies assignatur in Martyrologio Usuardi aucto a Carthusianis Coloniensibus anno 1521. Ex hac autem Vita citat exemplum Speculum exemplorum, distinct. 8, quæ est ex Vitis Sanctorum, exemp. 21, quod hic habetur cap. 11.

Hujus Vitæ nullum exemplar manuscriptum babui, prarter unum ex ecclesia Sancti Salvatoris Ultrajecti, a recenti manu. Nullum quoque impressum, præter unum Coloniense in Vitis Patrum. Nam reliquæ editiones hac Vita carent.

(2) Diocletiani profanissimi imperatoris.] Editus addebat: qui regnavit circa annos Domini 190, quod deest manuscripto, et plane erroneus est numerus.

(3) Ego.] Quæ sequuntur usque ad Ecce deerant in edito. Quædam ex narratis historiis conveniunt quidem temporibus Diocletiani, et eo superioribus;

quædam tamen videntur Diocletiano posteriores. Un-
de colligeretur assumentum hic aliquod accessisse.
(4) Viginti quatuor libri.] Varie olim numerus ini-
tus sacrorum librorum; prò qua varietate locus hic
intelligendus est.

(5) Almiridensium civitatem.] Scythiæ civitatem esse, Vita hæc indicat. Vide Onomast.

(6) Galilæis.] Ita olim vocati Christiani. Lucianus, in Philopatr. Vide Onomasticon.

(7) Latroniani ducis. | Scythia hoc tempore dux vel præses fuit iste Latronianus. De quo porro inquirendam.

(8) Vinculatorium.] Carcerem intelligit. Sic Graci vocant δεσμωτήριον, quod ibi δεσμῶν vinculorum copia.

(9) Evangelicus.] Diversissima Scytharum natio. Quidam ante tempora Diocletiani, quidam post conversi. Jam Scythæ aliqui ad Christum conversi erant tempore Tertulliani, ut constat ex libro ejus adversus Judæos, cap. 7 et 8. Imo sanctus Philippus dicitur Scythia fidem intulisse, ut habet breviarium Romanum, 1 Maii, ut non mirum sit imperante Diocletiano Evangelicum fuisse Scythiæ episcopum.

(10) Epibatæ. Ita Hirtio dicuntur, qui navalibus A jori videlicet gloria accidentali. Nam scitum illud ex operis as merent. Hic nautæ intelliguntur. Augustini serin. 22 de verbis Apost. ‹ Injuriam facit martyri, qui orat pro martyre. ›

(14) Pro mea requie.] Sane hæc intellige, pro ma

OCTOBRIS XXIII.

VITA SANCTI MACARII ROMANI «,

QUI

SERVI DEI,

INVENTUS EST JUXTA PARADISUM,
AUCTORIBUS THEOPHILO, SERGIO, ET HYGINO (2).

CAPUT PRIMUM. Gloria et magnificentia Deo soli B Deinde exeuntes in Bethlehem, vidimus et salutavibenignissimo, qui per innumerabilia miraculorum exempla nos tepidos et indignos quotidie invitat ad beatæ vitæ cœlestis gaudia. Nos itaque miseri et humiles monachi Theophilus, Sergius et Hyginus, deprecamur vos omnes sanctissimos patres et fratres, ut accommodetis aures his, quæ vobis narraturi sumus de vita et conversatione sanctissimi Macarii Romani, qui apparuit nobis prope paradisum ad viginti milliaria. Et hoc rogamus, ut fidem dictis adhibeatis, qui quidem multo melius nobis fuisse credimus sub silentii portu innoxios remanere, quam falsitatis reos puniri.

CAP. II.Igitur nos præetitulati fratres, Theophilus, Sergius et Hyginus, propitia Divinate abrenuntiantes sæculo, venitus ad monasterium, quod est C in Mesopotamia Syriæ in medio duorum fluminum Tygris et Euphratis, 225 in quo vir clarissimus Asclepion hegumenus. (5), multorum exstitit Pater monachorum. Ibi denique conjungentes, a præno. minato Patre et omni cœtu fratrum gratanter suscepti, ac jugo regula colla submittentes, communi vita. conversati sumus,

CAP. III. Factum est autem tempore longo post hæc, hora nona quadam die synaxi expleta (4) accedentes ad Euphratis fluminis littus, consedimus ibi, aliquandiu inter nos de sustinentia et conversatione simul et labore servorum Dei disputatum est. Tunc mihi misero Theophilo venit in mentem cogitatio; el respondens, dixi fratribus meis Sergio et Hygino : Velle mihi adest, o fratres dilectissimi, cunctis vitæ D mex diebus ambulare, illoque ire, ubi cœlum terræ se conjungit (5). At illi: Te, inquiunt, frater Theophile, ut fratrem spiritalem semper habuimus, et priorem, et amodo nullatenus a te separabimur; nobis enim verba tua placent: idcirco, ubi corde concepisti, perge; et nos in vita et morte tecum erimus. Itaque surgentes de loco, intravimus monasterium : factaque vespera, omnique diurni officii oratione completa, cæteris quiescentibus clam monasterio egressi sumus. Post hæc vero decem et septem dies ambulantes, conjunximus Jerusalem (6), et sanctam resurrectionem Jesu Christi et crucem adoravimus.

mus sanctum præsepe, ubi Christus nasci dignatus est, et ubi stella magos adduxit, Christo munera deferentes; et vidimus locum mirabilem ubi angelus cum multitudine exercitus cœlestis, gloriam in altissimis Deo canebat, qui locus ad duo milliaria longe a Bethlehem situs est. In montem quoque Oliveti ascendimus, et in ipso loco sancto adoravimus, ubi Christus pedibus stetit, quando elevatus est, et a nube susceptus ascendit ad coelos. Exinde Jerusalem reversi adoravimus Deum, et consignantes nos et commendantes Christo et sanctis ejus (7), exivimus non habentes jam animum et mentem in hoc sæculo.

CAP. IV. Igitur nos Christi comitante gratia, viam continuo aggredientes, ac quinquagesimo die fluminis Tygris alveum pertranseuntes, terram Persarum ingressi sumus, et venimus in campum magnum et planitiosum vocabulo Assia, in quo martyr Christi Mercurius (8) apostatam Julionum peremisse legitur. Deinde civitatem Persidis, nomine Kitissefodo (9), intrantes, in qua tres pueri, Ananias, Aza. rias, Misael, requiescunt, non longe a Babylone, adoravimus ibi; et in eodem loco manducantes, et Domino laudis hymnum offerentes, mansimus dies aliquot. Inde profecti post menses quatuor, pertransivimus Persidis regionem, et India terram sumus ingressi. Ingredientes vero domum quamdam, et neminem ibi habitatorem reperientes, duos ibidem fecimus dies. Et ecce tertia post hæc die, apparuerunt advenientes duo armati, vir et femina; nos vero niinio terrore perterriti, surreximus, illisque obviam ire deliberavimus. Ipsi autem nos videntes, simul et exploratores esse credentes, concito gradu per viam qua venerant redierunt; et post aliquantulumn congregati, de suis quasi tria millia Æthiopes advenerunt. Qui festinanter domum, in qua eramus orantes, vallo circumdantes, nosque cuncti aspicientes, per quatuor ejusdem domus angulos ignem copiosum applicuerunt, vivos nos cremare nitentes. Quod nos ut aspeximus, timore valido exterriti, Christum omnium Salvatorem invocavimus, et in medium illorum prosilivimus. Tunc ipsi lingua sua multum

• Sequentia desunt in Menæis, et a viris quibusdam doctis censentur apocrypha.

invicem murmurantes, diuque contra nos frendentes, À in quo elephantorum magna multitudo stabat, et per

Inde igitur profecti contra Orientem, cum centum et decem dies eos pertranseuntes iter C nostrum fecissemus, intravimus terram gentis quæ nominatur Pichiti (12); ipsa vero gens in statura et altitudine sua non 226 plus quam mensuram unius cubiti habebat. Et videntes nos, timore perculsi fugerunt. Nos autem Deum collaudantes, qui de illorum manibus nos liberavit, cursum nostrum quotidie acceleravimus.

CAP. VII. Post hæc autem devenimus in montes altissimos terribilesque, ubi sol non intrat, nec arbor nec herba crescunt; ibi ergo serpentes innumerabiles, et dracones et aspides, sed et basiliscos, et viperas, et unicornes, et bubalos vidimus multos; alias quoque bestias mortiferas multos, et venenosa animalia, quorum nomina vel naturam penitus ignoramus. Dextera igitur Dei nos protegente, illæsi D pertransivimus illa; sed et sibilos draconum et serpentium per viginti continuos dies in auribus babuimus, et non nisi aures obturantes illos ferre quivimus.

CAP. VIII. Interea in locum incidimus terribilem, rupes habentem asperrimas, in altum erectas, et in ima descendentes. Nos ergo septem dies ibi fecimus, ultra progredi non valentes. Septima autem post hæc die apparuit cervus ante nos ambulans ragiendo, quem surgentes secuti sumus. Iter autem facientes, multo majores invenimus ante nos rupes. Nos vero maximo cum labore et angustia exinde evasimus, et venimus in campum planum et magnum,

mordebat. Capilli autem hujus mulieris ad terram A et cantabant canticum cœleste, id est, voces cheruusque descendebant. Cumque in illam mirantes et pavidi aspiceremus, subito de ipsa profonditate vallis miserabiles audivimus voces, dicentes: Miserere nobis, miserere, Christe, Fili Dei altissimi. Nos itaque vehementer exterriti, ponentes genua in terram oravimus, dicentes cum lacrymis: Domine, qui nos creasti, tolle animas nostras, quoniam judicia tua oculi nostri viderunt in terra.

CAP. XI. < Surgentes autem, ingenti luctu et moerore simul et timore venimus in locum alium, in quo arbores multas et maximas vidimus, habentes similitudinem ficurum: 227 in ramis autem ipsis volatilia multa, similia avibus cœli (15), voce bu

bim. Nos autem hæc intuentes, timuimus valde. Ipsa vero ecclesia a parte Meridiana similitudinem habebat lapidis prasini pretiosi, a parte Australi colorem sanguinis mundissimi prætendebat, a parte autem Occidentali tota erat alba, instar lactis et nivis candidissimæ stelle super ipsam ecclesiam plus quam hujus mundi sidera lucebant, sol ibi septempliciter lucebat et calebat, quam in hujus terræ regione; alpes et arbores omnes plus altæ, et folia ac fructus plures et dulciores, quam istius mundi arbores habebant; sed et aves cœli aliter resonabant, quam aves terræ istius: omnis autem terra ipsa duplices habebat colores, id est, una facies alba erat ut nix, et alia rubicundissimis coloribus erat. Nos igitur stu

mana fortiter clamabant, dicentia: Parce nobis, B pentes, et in eodem loco adorantes, ac ipsos viros

Domine, qui plasmasti nos; parce nobis, misericors, quia peccavimus ante faciem tuam, super omnem terram. Nos autem oravimus, dicentes: Domine misericordissime, ostende nobis ista, quæ vidimus, miracula tua, quoniam ignoramus quid sint. Venit ergo vox dicens: Non est vestrum nosse mysteria quæ vidistis, viam pergite vestram.

CAP. XII. Inde igitur cum ingenti pavore egressi, deveṇimus ad locum honorabiliorem ac speciosissimum, in quo quatuor viri stabant, habentes figuras venerabiles, tanquam mira pulchritudine decoras, ut credi aut fari omnino facile vix possit: isti siquidem coronas aureas, gemmis et lapidibus honorifice compositas, in capitibus habebant, et in manibus palmas aureas gestabant; ignis vero maximus C ac terribilis ante illos, et spathas acutissimas ante se tenebant. Nos vero ista cernentes, ac valido perculsi timore, exclamavimus ad illos, dicentes: Domini et servi Dei excelsi, miseremini nostri, ut spathæ et iste iguis nobis non prævaleant nocere. At illi respondentes nobis, dixerunt : Nolite timere, viam quam vobis Deus demonstravit, ite securi: nos enim Dominus in isto posuit loco, ut viam hanc servaremus et custodiremus, usque in diem judicii, quando orbem terræ judicaturus adveniet

CAP. XIII. Hæc nos audientes a sanctis viris illis, ac de longe eos salutantes, pertransivimus locum ipsum, et per quadraginta continuos dies ambulavimus, nullum omnino cibum sumentes, aquam tantum bibentes. Ambulantibus ergo nobis, subito vo- D ces populi innumerabilis (16) audivimus psallentium, et odor suavissimus, quasi balsami optimi et pretiosissimi, venit nobis, et sicut de mellis favo dulcissimo, os nostrum indulcoravit. De suavissimo igitur odoris nectare, ac cœlestis melodia cantilena sopor nos arripuit. Post modicum autem surgentes e somno, vidimus ante hos ecclesiam, mirabili ornatu decoratam, ac pretiosissimam, quæ tota quasi crystallina videbatur, in medio autem ipsius ecclesia altare honorificum, et de altari aqua egrediebatur, 'quæ lactis candidissimi colorem habebat. Nos autem aquam ipsam in veritate lac speravimus. lo circuitu vero fontis illius stabant viri sancti et honorabiles,

salutantes, cum timore egressi, cœptum iter arripere festinavimus.

CAP. XIV.

Denique post hæc centum impleti sunt dies, ut Dominus testis est nobis, quod nullo refecti sumus cibo, aqua nos frequentius refocillantes: cum ecce subito euntibus nobis, venit populi innumerabilis multitudo virorum ac mulierum obviam, in unum conglobati; non autem inter illos longiorem præterquam unius cubiti staturam vidimus. Igitur visis illis, valde pertimuimus. Tunc mi serabilis ego peccator Theophilus dixi fratribus meis Sergio et Hygino: Solventes capillos nostros, veniamus adversus eos; forsitan fugient a nobis, et liberabit nos Dominus de manibus illorum. Quod cum ipsis visum fuisset bonum, solutis fasciolis et capillis nostris, irruimus super eos repente, ipsi autem hoc cernentes, confestim filios suos arripientes, stridentesque dentibus, citius aufugerunt omnes. Nos autem Dominum collaudavimus, qui eripuit nos; et transeuntes flumen, invenimus herbas candidas et albas, sicut lac, dulces velut mel, altas vero usque ad unum cubitum. Manducantes itaque de herbis mellifluis, ac nos saturantes ex eis, gratiarum actiones Creatori omnium obtulimus, qui nos per tanta servavit pericula, ac gratuita nos sua gratia nutriebat. Nos interea iter agentes per devia, subito semitam invenimus speciosam; et cadentes in terram, adoravimus et collaudavimus Dominum misericordem, qui eam nobis demonstravit. >

CAP. XV. Igitur per dies plurimos ipsam viam sequentes, tandem ad speluncam pervenimus hono rabilem. Tunc signaculo sanctæ crucis membris undique munitis, in eamdem ingressi sumus cryptam, sed nullum ibi invenientes habitatorem, diximus inter nos Munditia hæc non est, nisi de manu hominis. Maneamus ergo hic, usque ad 228 vesperam, et videre habebimus loci hujus habitatorem. His ergo dictis, una hora, utpote lassi, resediinus, et subito odore suavissimo perfusi, obdormivimes. Rursum igitur parvo intervallo excitati a somno, foras speluncam exivimus, et contra Orientem respeximus; et ecce subito figuram hominis a longe properantis vidimus, cujus capilli capitis, instar lactis candidis

".