extremum diri vulneris novitate percussit? Qui hoc A nia considerantes, rapido cursu sibi invicem nuntiant.

opponit, audiat e diverso: non diabolum potuisse hoc, sed Dominum, à quo potestas adversum nos dupliciter datur, vel ad gloriam, si probamur, vel ad pœnam, si delinquimus. Quin potius ex hoc animadvertat, ne contra unum quidem hominem diabolum quidquam potuisse, si non potestatem accepisset á Domino. Nullus enim quod suæ ditionis est ab alio deprecatur. Sed quid Job memoro, quem nec expetitum potuit vincère? sed nec contrá jumenta quidem ejus, nec contra oves suas, sine concessu Dei proprium robur exercuit. Sic etiam in Evangelio scriptum est: Dæmones autem rogabant eum, dicentes : Si ejicis nos hinc, mitte nos in gregem porcorum (Matth. vin). Quomodo igitur qui porcorum expetunt mortes, imaginem Dei hominem, el tam charum Conditori animal suo valebunt jure pervertere?

Magna, dilectissimi, adversum dæmones (45) armá sunt vita sincera et intemerată ad Deum fides. Credite mihi experto pertimescit Satanas recte viventium vigilias, orationes, jejunia, mansuetudinem, voluntariam paupertatem, vanæ gloriæ contemptum, humilitatem, misericordiam, iræ dominatum, et præcipue purum cor erga Christi amorem. Novit teterrimus coluber, ex præcepto Domini sub justorum se jacere vestigiis, qui ait : Ecce dedi vobis potestatem calcare super serpentes et scorpiones, et super omnem virtutem inimici (Lucæ x).

Sed si forte contigerit ut Dei nutu ad finem cœpta nor. veniant, hoc est, și aut viator e media regrediatur via, aut suspensæ nubibus aquæ ad alum cœli cardinem deferantur, tunc decipientium una cum creden. libus error aperitur. Hæc gentilitatis fuere principia, his priesagitorum dotis apud delubra demonum quondam credebantur oracula: quæ adventu Domini nostri Jesu Christi, indicto sibi silentio (47), obmutuerunt, suosque perdidere captivos. Quis (rogo) aut medicum ex observatione morborum, cùm animae e'stuantis incendium de venaruin palsu levi digitorum scrutatur attactu, divinam arbitratur habere notitiam Quis gubernatorem navigationis su viam inter cœli sidera requirentem majestatis honore veneratur? Quis Bagricolam de aridis æstatis fervoribus, aut de hiemali aquarum largitate vel frigore disputantem, non potius experientia landat, quam déi consecrat nomine?

Verum, ut concedamus paulisper vera dæmones nuntiare, respondete mihi, quis fructus est nosse venientia? Nunquid aut sciens hæc aliquando laudafus, aut punitus ést fresciens? In hoc unusquisque sibi præparat, seu tormenta, seu gloriam, si vel negligat Scripturarum mandata, vel faciat. Nullus ob id nostrum hanc arripuit vitam, ut habeat præscientiam futurorum, sed ut præceptis Domini 45 obediens, amicus esse incipiat de servo. Curandum est non præscire quæ veniunt, sed implere quæ jussa sunt; nec institutionibus bonis hanc flagitare mercedem, cum magis debeamus victoriam contra diabolum ab auxiCliatore Domino postulare. Sed si forte aliquis hoc benter assumat, ut futura cognoscat, habeat purum cor; quia credo animam Deo servientem, si in ea perseveraverit integritaté qua nata est (48), plus scire posse quam dæmones. Talis erat anima Elisæi, quæ aliis incognitas virtutes faciebat.

CAP. XVIII. Nunc jam cæteras vobis dæmonum explicabo fallacias. Solent nocte venientes, angelos Dei se fingere, laudare studium, mirari perseverantiam, futura præmia polliceri. Quos cum videritis, tam vos quam domos vestras crucis armate signaculo, et confestim solventur in nihilum : quia metuunt illud rophæum in quo Salvator aereas exspolians potestates, eas fecit ostentui. Solent etiam variis simulationibus membra torquere, et nostris procaci

Si autem et divinationem se habere simulantes, venturos fratres nuntiaverint, et adfuerint quos venire prædixerant, nec sic fides est commodanda mendacibus: ob id enim præcessere venientes, ut credufitas sibi paretur ex nuntio, et postea aditus ex credalitate fallaciæ. Verum in hoc nullum Christiano debet esse miraculum, cum non tantum qui levitate naturæ per cuncta discurrunt, valeant pervenire gradientes; sed homines quoque equorum velocitate prævecti, nuntiant adfuturos. Non enim ea quæ nondum fieri cœpta sunt referunt, quia Deus solus conscius est futurorura (Dan. xin); sed quorum conspiciunt in actu initium, eorum sibi tanquam fures apud ignaros vendicant notionem. Nam quantos nunc putatis qui possint velocitate puerili istum cœtum nostrosque contra se sermones, ante relatum alicujus hic positi, Tonge manentibus indicare? Iloc quod dico vobis, perspicuum fieri potest exemplis. Si quis a Thebaide D ter offerre se visibus, ut mentem pavoré, et corpus aut alicujus region s oppido cœperit proficisci, et hune dæmones viderint in itinere ambulantem, pernicitate memorata possunt prædicere venientem. Ita et de Ni inundatione solemni (46), cùm multas in Ethiopia viderint pluvias, é quibus fluvios intumescens, ultra alveum effluere consuevit, præcurrentes ad Ægyptuin, nuntiant amnis adventum. Hoc autém ét hominés, si illis celeritatis esset tanta natura, facile nuntiarent. Ut enim speculator beati David ad verticem loci celsioris ascendens (11 Reg. xvin), prior quam hi qui in terra erant prospiciens venientes, non quædam incerta de futuris, sed de his qui venire cœperant nuntiabat; sic et dæmones cura pervigili om

horrore concutiant. Sed et in hoc fides Deo tuta fugat eos quasi infirma ludibria.

Non est autem difficilis bonorum spirituum maloFunique discretio (49), quæ sic Deo tribuente panditur: Sanctorum angelorum amabilis et tranquillus aspectus est, quia non contendunt neque clamant, neque audiet aliquis voćem eorum; verum tácite leniterque properantes, gaudium, exsultationem, fiduciam pecioribus infundunt, siquidem cum illis est Dominus, qui est fons et origo lætitiæ. Tunc mens nostra non turbida, sed lenis et placida angelorum fuce radiatur; tunc anima cœlestium præmiorum aviditate flagrans, effracto (si posset) humani

corporis domacílio, et membris exonerata mortalibus, A nomine tuo dæmonia ejecimus, et in nomine tuo

virtutes multas fecimus (Matth. vn)? respondebit Dominus: Amen dico vobis, non novi vos, discedite a me, operarii iniquitatis. Non enim novit Dominus vias impiorum, Hoc ergo magnopere postulemus, ut donum spirituum discernendorum mereamur accipere; quo, secundum sententiam Scripturarum, omni spiritui non credamus (I Joan. Iv).

CAP. XX. - Volueram quidem jam finire sermonem, et silentio premere quæcunque meæ acciderant 46 parvitati ; sed ne putetis me frustra commemorasse quæ evenire non possent, idcirco (licet insipiens fiam, tamen Dominus, qui secretæ mentis est inspector, novit non me causa jactantiæ, sed vestri gratia profectus hoc facere, pauca replicabo de

cum his quos videt abire festinat ad coelum. Horum tanta benignitas est, ut si quis pro conditione fragilitatis humanæ, miro fuerit eorum fulgore perterritus, omnem continuo ex corde auferant metum. Ita Gabriel cum Zachariæ loqueretur in templo (Lucæ XII); et angeli cum divinum Virginis partum pastoribus nuntiarent (Matth. xxvii), et qui Dominici corporis agebant excubias, securis videntium se mentibus ostendentes, ne metuerent imperabant. Metus enim non tantum ex pavore animi, quantum ex magnarum rerum sæpe incutitur aspectu. Pessimorum vero vultus truces, sonitus horridi, sordidi cogitatus, plausus motusque indisciplinatorum adolescentum vel latronum; e quibus confestim timor animæ, sensibus torpor incutitur; odium Christiano- B plurimis. Quoties me nimiis laudibus efferre conati rum, monachorum mæror et tædium, suorum recordatio, metus mortis, cupido nequitiæ, lassitudo virtutis, cordis hebetatio. Si igitur post timorem horrore conceptum, successerit gaudium et ad Deum fiducia atque ineffabilis charitas, venisse sciamus auxilium, quia securitas animæ præsentis majestatis indicium est. Sic namque et Abraham patriarcha videns Deum, gavisus est (Joan. viii); et Joannes cum Mariam supervenisse sentiret, quæ in sacri ventris hospitio universitatis gestabat parentem, exsultavit necdum natus in gaudium. (Lucæ 1). Si autem incussa formido permanserit, hostis est qui videtur quoniam nec refovere novit, ut Gabriel paventem Virginem ne timeat jubet (Lucæ1); et sicuti pastores nuntio consolati sunt (Ibid.). Quin- C imo pavorem duplicat, et usque ad profundam impietatis foveam, ut sibi homines prosternantur impellit. Exinde misera gentilitas, dominicæ interdictionis ignara, falso dæmones deos opinata est. Christianorum autem populos his fallaciis irreiri non passus est Dominus, qui diabolum in Evangelio audacter sibi principatum omnium præsumentem repulit, dicens: Vade retro, Satana. Scriptum est enim Dominum Deum tuum adorabis, et illi soli servies (Matth. Iv; Deut. vi et x). Horum verborum etiam nobis licentia est tributa; quia idcirco locutus est talia, ut similitudo tentamentorum auctoris nostri frangeretur eloquiis. CAP. XIX

- Illud quoque, mei charissimi, admo

sunt, cum a me in nomine Domini maledicta reciperent (50) quoties augmenta Nili fluminis futura dixerunt, cum a me audirent: Et hoc ad vestram quid pertinet curam? quoties minitantes ut milites armati, scorpionibus, equis, belluis, et variis serpentibus circumdederunt me, et domum in qua eram repleverunt, cum ego e contra psallerem: Ili in curribus et hi in equis, nos autem in nomine Domini Dei nostri magnificabimur (Psal. xix). Et statim misericordia Christi fugabantur. Quodam autem tempore cum ingenti luce venientes, dixerunt: Venimus, Antoni, nostrum tibi præbere fulgorem. Et ego, clausis oculis, quia lucem diaboli dedignabar aspicere. orabam, et dicto citius impiorum lumen exstinguebatur. Post menses autem paucos, cum coram me psallerent, et de Scripturis sibimet sermocinarentur, ego tanquam surdus non audiebam. Commoverunt aliquando monasterium meum (51), et ego mente inmobili Dominum deprecabar. Sæpe strepitus, sæpe saltationes, sæpe sibilos ingesserunt; et me psallente, sonus eorum in voces flebiles vertebatur

Creditisne, filioli, quod dicturus sum vobis? Vidi aliquando diabolum excelsum corpore, qui se Dei virtutem et providentiam ausus est dicere, et ait ad me: Quid vis, ut a me tibi donetur, Antoni? At ego sputaculum (52) maximum in os ejus ingeminaus, totum me in eum Christi nomine armatus, ingessi: et statim ille procerus aspectu inter medias manus

neo, ut vitæ magis sit vobis, quam signorum sollici- D exolevit. Jejunanti etiam mihi visus est ut mona

tudo. Nullus ex vobis hæc faciens, aut ipse superbia intumescat, aut despiciat eos qui facere non possunt. Conversationem magis scrutamini singulorum : in hac vita et imitari vos quæ perfecta sunt convenit, et implere quæ desunt. Nam signa facere non est nostræ parvitatis, sed Domini potestatis, qui ad discipulos gloriantes, in Evangelio ait : Ne gaudeatis quia dæmones vobis subjecti sunt, sed quod nomina vestra scripta sunt in cœlis (Lucæ x). Nominum enim in libro vitæ conscriptio, testimonium est virtutis et meriti; expulsio autem Satanæ, largitio Salvatoris est. Unde his qui non in vitæ laboribus, sed in prodigiis exsultabunt, dicentibus: Nonne in

chus; et panes offerens, his sermonibus suadebat ut vescerer, et huic aliquid indulgerem corpusculo : Et tu, inquit, homo es, et humana fragilitate circumdaris; labor paululum conquiescat, ne ægritudo subripiat. Illico luridam faciem serpentis agnovi; et cum ad consueta Christi munimenta confugerem, tanquam per fenestram fumus laberetur, evanuit. Auri quoque decipulam mihi in deserto frequenter tetendit; quod ideo offerebat, ut aut visu irretiret me aut tactu commacularet. Sæpe quoque me a dæmonibus non denego verberatum. Canebam autem sic: Nullus me separabit a charitate Christi (Rom, vin). Ad cujus vocis auditum, in se invicem defurentes, non meo,

sed Domini fugabantur imperio, qui ait (Lucæ x): A nexuit. Una est ergo ratio vincendi inimicum,

Vidi Satanam quasi fulgur cadentem de cœlo. Hæc ergo, filioli, apostolici memor eloquii, in me transformavi. ut propositum vestrum nec dæmonum terror, nec aliqua lassitudo dissolveret.

lætitia spiritualis, et animæ Dominum semper cogitantis jugis recordatio: quæ dæmonum ludos quasi fumum expellens, persequetur adversarios potius quam timebit. Non est enim nescius Satanas ignium futurorum, et æstuantis gehennæ copiosa novit incendia.

Sed ut mea jam claudatur oratio, illud in finem commemoro: Cum aliqua se vobis obtulerit visio, audacter requirite, quis sit ille, et unde venerit; ac sine mora, si sanctorum fuerit revelatio, angelica consolatione timor vertetur in gaudium. Si vero diaboli fuerit oblata tentatio, fidelis animæ percunctationibus evanescet; quia maximum est securitatis indicium, interrogare quisnam est et unde. Sic et

vit (Josue v); nec Danielem percontautem latere potuit inimicus (Dan. x).

Sed quoniam ob vestram utilitatem multa memorando, insipiens factus sum, et hujus rei vobis impertiri cupio notionem, quam veram esse nullus ambigat audientium. Pulsavit aliquando dæmon monasterii ostium: egrediens, video hominem enormi sublimitate, porrectum caput usque ad cœlum. Cum ab hoc quisnam esset inquirerem, ait: Ego sum Satanas. Et ego: Quid, inquam, hic quæris? Respondit: Cur mihi frustra imputant monachi? cur mihi omnes Christianorum populi maledicunt? Et ego: Juste faciunt, tuis enim frequenter molestantur B Nave filius auxiliatorem suum interrogando cognoinsidiis. At ille ait: Nihil ego facio, sed ipsi se invicem turbant. Nam ego miserabilis factus sum. Rogo, nonne legisti : Quia defecerunt inimici frameæ in finem, et civitates eorum destruxisti (Psal. 1x) ? En nullum jam habeo locum, nullam possideo civitatem, jam mihi nulla sunt arma: per omnes nationes cunctasque provincias Christi personat nomen, solitudines quoque monachorum stipantur choris. Ipsi se, quæso, tueantur, et me sine causa non lacerent. Tunc ego Dei gratiam cum alacritate miratus, sic ad eum locutus sum : Non tuæ veritati, quæ nulla est, tam novam et tam inauditam ascribo sententiam. Nam cum fallacia caput sis, hoc sine mendacio coactus es confiteri. Vere enim Jesus tuas funditus subruit vires, et honore nudatus angelico, volutaris C in sordibus. Vix dum verba compleveram, et ille sublimis aspectu Salvatoris nominatione dejectus est. Quæ ergo jam, o filioli, poterit residere cunctatio? quæ trepidatio manebit ulterius? Quis nos eorum turbo poterit convellere? Securæ sint animæ singulorum: non sibi fingat vana cogitatio vana discrimina; non aliquis timeat a diabolo sublatum ad præcipitia se posse deferri. Pellatur omnis anxietas; Dominus enim, qui nostros prostravit inimicos, manens, ut promisit, in nobis (Joan. xiv), a variis nos Satanæ munivit incursibus. En ipse diabolus, qui hujusmodi cum suis satellitibus exercet astutias, nibil se posse contra Christianos fatetur.

Postquam Antonius dicendi finem fecit, lætantibus cunctis, in aliis virtutis cupido exardescebat, in aliis infirma refovebatur fides, ex aliorum mentibus falsæ opiniones pellebantur, ex aliorum sensibus inanium terrorum pellebatur accensio: simulque universi, cum jam dæmonum insidias contemnerent, mirabantur in Antonio tantam gratiam spirituum discernendorum, quam Domino tribuente perceperat. CAP. XXI. Erant igitur in monte monasteria tanquam tabernacula, plena divinis choris psallentium (53), legentium, orantium : tantumque jejunandi et vigiliarum ardorem cunctorum mentibus sermo ejus afflaverat, ut futuræ spei aviditate, ad charitatem mutuam et misericordias indigentibus exhibendas jugi studio laborarent, qui infinitam regionem quamdam, et oppidum a mundana conversatione sejunctum, plenum pietatis et justitiæ videbantur in colere. Quis tantum monachorum agmen aspiciens, quis virilem illum concordiæ cœtum cernens, in quo nullus nocens, nulla detractio susurronis, sed multitudo abstinentium et certamen officiorum erat, non in hanc statim erumperet vocem: Quam bonæ domus tuæ, Jacob! tabernacula tua, Israel, tanquam nemora obumbrantia, tanquam paradisus super fluvios, tanquam tabernacula quæ fixa sunt a Domino, tanquam cedri circa aquas (Num. xxiv)! CAP. XXII.

Dum hæc ita geruntur, quibus in

Jam curæ Christianorum et monachorum sit ne per eorum inertiam vires dæmonibus præbeantur. D dies beatæ vitæ studium cresceret, Antonius manNam quales nos et nostras repererint cogitationes, tales se nobis præstare consueverunt. Et si quod in pectoribus malæ mentis et pavoris semen invenerint, quasi latrones, qui deserta obtinent loca, cœptos cumulant timores, et crudeliter imminentes, infelicem puniunt animam. 47 Si autem alacres fuerimus in Domino, et futurorum bonorum cupido nos succenderit; si semper omnia manibus Dei committamus, nullus dæmonum ad expugnandum valebit accedere; magis enim, cum munita in Christo corda conspexerint, confusi revertentur. Ita et Job firmafum in Domino diabolus refugit; et infelicissimum Judam exspoliatum fide, vinculis captivitatis in

sionum in cœlo positarum recordans, et præsentis vite despiciens inanitatem, quasi parva essent quæcunque jam gesserat, separatus a fratribus instituebatur. Cumque eum sive cibum sive somnum indulgere corpusculo, aut alias naturæ necessitates, cogeret humana conditio, miro afficiebatur pudore, quod tantam animæ libertatem modici carnis termini coercerent. Nam frequenter cum fratribus sedens, a cibo cui fuerat appositus, memoria esca spiritualis, abstrahebatur. Edebat tamen, utpote homo, sæpe solus, sæpe cum fratribus. Et cum hæc mira (ut prædixi) ageret, cum confusione animæ adhibendam magnopere corpori diligentiam persuade.

bat dicens, nec corpus esse penitus enecandum, ne A præpositus (59), cujus filia immundi spiritus infestaoperatio contra voluntatem Creatoris dissolveretur;

et nec ob id omne studium animæ conferendum, ne vitiis superata corporeis, ad æternas inferni tenebras truderetur; quinimo indultum sibi in carne imperium vindicans, domicilium suum, ut apostolus Paulus (11 Cor. xu), ad tertium cœlum sublevaret. Asserebatque hoc a Salvatore præceptum, in quo ait : Nolite solliciti esse animæ vestræ quid manducetis aut quid bibatis, nec corpori quid vestiamini, quia hæc gentes quærunt; vester autem Pater novit quod indigetis his omnibus. Quærite ergo primum regnum Dei et justitiam ejus, et hæc omnia adjicientur vobis (Matth. vi).

tionibus quatiebatur, pulsans ostium obsecrabat, ut suo pignori subveniret, et exiens, Deum pro filia precaretur. Tum ille aperire quidem minime voluit : prospiciens vero desuper, ait: O homo, quid meum poscis auxilium? mortalis et ego sum, et tuæ socius fragilitatis; si autem credis in Christum, cui deservio, vade, et secundam fidem tuam ora Deum, et sanabitur filia toa. Confestim ille credens abiit; et invocato Jesu, filiam reduxit incolumem. Multa et alia mirabilia per illum Dominus operatus est, et merito; qui enim promisit in Evangelio, Petite, et dabitur vobis (Matth. vi), invento qui ejus gratiam mereretur accipere, suam potentiam non negavit. Nam plures vexatorum ante monasterium ejus, clauso introitu, dormientes, fidelibus per eum ad Christum precibus curabantur. Hæc illi multitudo venientium, desideratam solitudinem auferens, tædio fuit.

Metuens itaque ne signorum copiosa concessio aut suos animos extolleret, aut alios plus de se quam videbant in ipso cogeret æstimare, ad superiorem Thebaidem pergere cogitavit, ubi nullus eum agnosceret. Et a fratribus acceptis panibus, sedebat super fluminis ripam, transitum navis observans. Illo talia cogitante, vox ad eum desuper facta est, dicens : Antoni, quo pergis, et quare? At ille intrepide, quasi consuetam vocem loquentis agnosceret respondit : Quoniam non sinunt me quiescere populi, idcirco ad superiorem Thebaidem ire optimum duxi; præcipue, quia ea exigor quæ virtutem meæ pusillanimitatis

das, et ad pastoralia (60), ut cogitas, pergas, majorem ac duplicem sustinebis laborem. Si autem vere quie scere cupis, vade nunc ad interius desertum. Cumque Antonius diceret : Quis mihi locum avium poterit ostendere, ignarus enim sum locorum? confestim ei qui loquebatur Saracenos indicavit, qui mercandi gratia ad Ægyptum venire consueverant. His appropinquaus Antonius, rogavit ut se pariter abducerent in desertum. Nullus obnisus est, sed tanquam a Deo missum comitem suscipientes, amplexi sunt ejus societatem.

CAP. XXIII. - His rebus transactis, cum persecutio impiissima Maximiani (54) furore vesano vastaret B Ecclesiam, sanctis quoque martyribus Alexandriam perduelis, relicto et ipse monasterio secutus est futuras Christi victimas, dicens: Pergamus ad gloriosos fratrum triumphos, aut ipsi congrediamur, aut spectemus alios præliantes. Et amore quidem jam martyr erat, sed cum tradere se ultro non valeret, et sociari confessoribus in metallis vel in carceribus constitutis, magna cum libertate et cura ingrediens ad judicem, exhortabatur, ne terrore impiorum subacti, Dominum negarent. Jamque sententia coronatos exsultans, quasi ipse vicisset, usque ad locum felicis sanguinis prosequebatur. Quamobrem motus judex, ob Antonii sociorumque ejus constantiam, præcepit nullum penitus monachorum aut observare judicium, aut in civitate versari. Et cæteris quidem omnibus C excedunt. Et vox ad illum ait : Si ad Thebaidem vain illa die placuit abscondi; Antonius autem impavidus, neglecto persecutoris imperio, lavit ependyten suum (55). Et alia die, stans in quodam eminenti loco, 48 candente præcinctus veste (56), procedentem judicem suo provocabat aspectu, flagrans cupi ditate martyrii; ostendebatque nobis, contemptorem pœnarum et mortis in Christianis animum perseverare debere, intantum, ut contristaretur quia volenti pati pro Dei nomine martyrium non dabatur. Sed Dominus qui suo gregi parcebat, magistrum servavit Antonium, ut institutum (sicuti factum est) mona chorum non solum oratione ejus, sed et conspectibus firmaretur. Nunquam tamen a sanctorum confessorum vestigiis separatus est, quin, anxia circa eos cura et charitatis vinculis colligatus, magis carcerem a patiebatur exclusus. Postquam autem persecutionis turbo defluxerat, et beato episcopo Petro jam ob martyrii gloriam coronato (57), ad pristinum monasterium regressus, quotidianum fidei ac conscientiæ martyrium merebatur, acrioribus se jejun is vigiliisque conficiens (58), vestimento cilicino intrinsecus, desuper pellicio utebatur, nunquam corpus lavans, nunquam pedibus sordes abluens, nisi cum per aquas transire necessitas compulisset. Nullus denique Antonii ; corpus nudum, antequam moreretur, unquam vidit. CAP. XXIV. - Quodam autem tempore, cun ab omnium se amovisset oculis, et clauso monasterio neminem omnino susciperet, Martinianus militum

Tribus autem diebus et noctibus itinere confecto, invenit montem (61) valde excelsum, ad cujus radices fons aquæ dulcis labebatur, et campus haud magnus totum ambiens montem, qui palmis perpaucis, et his neglectis, consitus erat. Hunc Antonius locum, quasi a Deo sibi offerretur, amplexus est. Is enim erat quem sibi ad fluminis ripam sedenti qui loquebatur ostenderat. Et primo quidem accipiens à comitibus panes, solus remansit in monte, nullo alio cum eodem conversante. Quasi propriam enim domum agnoscens, habebat locum illum. Saraceni quoque videntes ejus fiduciam, optato per eum transitu, panes eidem cum lætitia deferebant; necnon palmarum, licet mediocri, attamen aliquanto solatio refovebatur.

CAP. XXV. Exinde cum fratres, agnito loco, tanquam ad patrem filii, sollicite alimenta transmitterent, videns Antonius quod ob suum refrigerium

(nam semper, ut venientibus pro his quæ sibi deluTerant, aliquod monusculum rependeret, laborabat) traxit quidam sportelle, quam texebat, tricinam sive funiculum (64). Ad cujus motum exsurgens, vidit bestiam puberenus humanam faciem præferentem, que exinde in asinum finiebatur. Post cujus aspe ctum, vexillum crucis in fronte sua pingens, hoc tantum ait: Christi servus sum, si ad me missa es, non fugio. Nulfum in medio spatium, et statim informe prodigium dicto ocius cum satellitum turba fugit, et in medio cursu ruens exstinctani est. Ista autem explosi mors atque ehecati prodigii, dæmonum erat communis interitus; qui omní studio laborantes, Antonium a deserto deduceré non valuerunt. Mirandis plus miranda succedunt.

multis onerosus labor indiceretur, et parcens etiam A et alia oritur cum eodem hoste certatio. Operante illo in hoc monachis, rogavit unum de advenientibus, ut sarculum sibi, bis acutum cum frumento deferret (62). Quibus allatis circumiens montem, haud grandem cultura aptum reperit locum, ad quem derivata aqua desuper poterat influere; ibique seminavit; atque exinde annuum sibi panem laborans, gaudebat, quod sine cujusquam molestia ex propriis manibus viveret in deserto. Sed cum rursus etiam illuc quidam venire cœpissent, misertus est lassitudini eorum, et olus in parvo terræ cespite coluit, ut post asperum iter aliquo venientes solatio refoverentur. Hoc fratrum refrigerium et parvulam messem bestia, propter aquas illuc convenientes, depasta 49 suut: e quibus unam apprehendens dixit omnibus: Cur me læditis, nihil a me læsæ? abité, et in nomine Domini ne buc ap- B propietis ulterius. Quis non credat, post hanc de puntiationem, quasi timentes, nunquam illuc bestias appropinquasse? Sic Antonio impenetrabilia montium et deserti interiora captanti, orationibus etiam dedito, introeuntes fratres magnis vix precibus extorserunt, ut olivas et legumen et oleum, quod post menses aliquot ministrabant, dignaretur accipere, et senili modicum laxaret ætati

. Proh nefas! quantas ibi conversans expertus est luctas. Veré, secundum quod scriptum est, non illi adversus carnem et sanguinem fuisse colluctationem, sed adversus principatus et potestates (Ephes. vi); ab his qui ad eum ingrediebantur agnovimus. li enim tumultus et voces populi, armorumque sonitus, prorsus plenum montem dæmonum multitudine se vidisse referebant: ipsum etiam quasi contra inimicos palam resistentem et fortiter colluctantem. Qui tamen et advenientes suo refovebat hortatu, et flexis genibus, armis quoque orationum omnem Satane prosternebat exercitum. Admiratione plane dignum est, in tam immani solitudine, unum hominem nec dæmonum quotidianas expavisse congressiones, nec tantarum bestiarum, quadrupedum sive reptilium diversæ cessisse feritati. Juste David cecinit: Qui confidunt in Domino, sicut mons Sion non commovebitur in æternum (Psal. exxiv), Immobilem et tranquillam retinens animi firmitatem, et dæmones fugabat, et feras, sicut scriptum est (Job. v), secum pacificabat. Sed et diabolus, ut supra dictus propheta ait (Psal. LXII), observans eum, frendebat dentibus suis; et ille Salvatoris auxilio, ab universis tutus perseverabat insidiis. Quadam ergo nocte cum pervigil Antonius obsecraret Dominum, tantos in monasterium ejus bestiarum greges coacervavit, ut omnes eremi belluas (63) circum se aspiceret. Quæ cum rictu oris morsum corpori minitarentur, intellexit hostis astutias, dixitque: Si a Domino in me vobis est tributa licentia, devorate concessum; si autem dæmonum huc venistis impulsu, quantocius abite, quia Christi famulus sum. Ita factum est, et cum jubentis voce omnis bestiarum multitudo, quasi majestatis verbere cæderetur, aufugit.

Non multi post hæc fluxerant dies,

CAP. XXVII. Non grande post ista tempus excesserat, et tantarum victoriarum homo fratrum precibus vincitur. A monachis enim rogatus, ut eos dignaretur invisere, una cum his profectus est, impositis camelo aqua et panibus, quía nusquam, præter monasterii locum ex quo hauserant, potabilis aqua per arentem viam reperiebatur. Verum in medio itinere bibendi subsidia defecerunt. Ardor nimius, æstus intolerabilis, mortem cuncta minitantur. Circumeunt, et quærunt saltem coffectam pluviis lacunam, nihil prorsus remedii, nihil occurrit penitus ad salutem. Camelus quasi periturus et ipse æstuans dimittitur, æstuantis pectus exuritur, et sitis desperatione fervescit. Movit senem fratrum secum comC mune discrimen, et vehementissime contristatus ingemuit. Dehinc ad solita precum auxilia confugiens, paululum ab eis secessit; ibique, genibus fixis, supplices manus tetendit ad Dominum. Nec mora, et ad primas rogantis lacrymas, in orationis loco fons ebulliens erupit, ibique exstincta sitis, et arentia membra refecta sunt, ét plenis utribus inventum potant camelum. Ita enim casu evenerat, ut camelus errans per eremum, dum funiculum trahit, in quodam lapide ejusdem alligatione funiculi teneretur. Tandem confecto itinere ad monachos qui invitaverant pervenit. Tunc vero quasi patri omnes obviam occurrerunt et honorifico salutatu in oscula ejus et amplexus certatim ruunt. Proposito ferventi gaudet Antonius ; et lætantibus de adventu suo cunctis', quasi xenia (65) de monte portans, spiritualia impartitur alimenta. Laudat veterum studia, hortator novorum. Sororem quoque jam vetulam virginem videns, et ali rum puellarum magistram, mira exsultatione sustollitur. Exinde, quasi diu abesset ab eremo, rursum festinavit ad montem.