Obrazy na stronie
PDF
ePub

perpessus sum. Si oves me estis, Dominicam pas- A sionem sequimini,

7. Septimus ait: Ego ista assidue meditor, et sine intermissione colloquor mihi, fidem, spem et charitatem; ut spe quidem gaudeam, dilectione vero neminem aliquando contristem, et fide corroborem.

8. Octavus ait: Ego volentem diabolum exspecto, quærentem quem devoret. Et ubicunque ierit, exspecto illum interioribus oculis meis, et Dominum Deum adversus illum interpello, ut sine effectu maneat, et in nullo prævaleat, maxime in timentibus Deum.

12. Duodecimus ait: Vos quidem, Patres, colestem habentes conversationem, cœlestem et sapientiam possidetis. Nihil mirum. Elevatos vos operibus video, et superiora sectantes. Quid dicam? Virtute enim etiam transpositi estis terram, vosmetipsos ex toto alienantes ab ea. Quid dicam? Vos terrenos angelos et cœlestes homines dicens, nou peccaverim. Ego vero me his indignum judicans, video quod peccala mea, ubicunque iero, præcedunt me semper ad dexteram et ad sinistram in infernum vero adjudicavi meipsum, dicens: Esto cum his quibus dignus es, istis post modicum annumeraberis. Video igitur ibi pares gemitus et incessabiles lacrymas, quæ a nullo referri queunt. Aspicio quosdam stridentes dentibus, et salientes toto corpore, el tre

9. Nonus ait: Ego quotidie ecclesiam intellectualium virtutum exspecto, Dominum gloriæ in medio earum video super omnes splendentem. Quando autem abscedam ab eo, ascendo in cœlum, exspe- B mentes a capite usque ad pedes. Et jactans me super ctans admirandas pulchritudines angelorum, et quos emittunt hymnos incessabiliter Deo, et dulces eorum cantilenas; differorque sonis ac vocibus et suavitate, ut libeat reminisci quod scriptum est : Coeli enarrant gloriam Dei, et opera manuum ejus annuntiant firmamentum (Psal. xvш). Et omnia quæ super terram sunt, sicut cinerem et stercora opinor.

10. Decimus ait; Ego angelum meum assistentem mihi juxta me exspecto; et custodio memetipsum, quod scriptum est reminiscens : Providebam Dominum in conspectu meo semper, quoniam a dextris est mihi, ne commovear (Psal. xv). Timeo igitur eum, ut custodientem vias meas, et quotidie ascendentem ad Deum, et insinuantem actus meos et verba,

11. Undecimus ait: Ego personam imponens virtutibus, veluti si abstinentiæ, castitati, benignitati, dilectioni, in meipsum steli: et circumdans mihi illas, et ubicunque iero, dico mihi ipsi: ubi sunt sequaces tuxe? Ne pusillanimis sis, ne deficias, babens juxta te ea semper. Quæcunque libent, loquere de virtute, ut post mortem testificentur de te coram Deo, quia invenerunt requiem in te.

ROSWEYDI

686 Pauca hoc libro notanda sunt cum ex antedictis lux affulgeat.

(1) Lebetone. Pelagius, libello vin, num. 18, habet sacco. Vide Onomasticon.

terram, et amplectens cinerem, deprecor Deum, nunquam casuum me illorum experimenta accipere. Video et mare ignis bullientis immensibile, et circumflentes et mugientes, ut putent aliqui usque ad cœlos attingere fluctus ignis, et in tremendo illo mari innumerabiles homines dejectos ab agrestibus : et una voce omnes illos clamantes et ululantes simul, quales nemo super terram ululatus et voces unquam audierat, et sicut arentia omnis virgulti cremare, misericordia autem Dei avertente se ab illis propter injustitias eorum. Et tunc lamento genus hominum, quod audeat loqui vel cuilibet attendere, tantis mundo repositis malis. Et in his teneo mentem meam, luctum meditans, quod ait Dominus, indignum me C cœlo et terra judicans, reputansque quod scriptum est: Factæ sunt mihi lacrymæ meæ panes die ac nocte (Psal. XLI).

(2) Eulogius.] Eadem historia sensu eodem apud Pallad., cap. 26, quem Hervetus Latinam reddidit. Dissentit ab eo Paschasius in quorumdam vocabulo- D rum translatione, uti et vetus Palladii interpres. Ecce locum unum, sed insignem, num. 4.

(3) Scholasticus. Varia hujus vocis significatio. Fere pro advocato vel declamatore accipitur. Vide Onomasticon.

(4) Fugitive, qui propriam domum devorasti, furalusque es alienam substantiam.] Vetus Palladii interpres Multa mala commisisti, fugitive forsitan domini tui, alienas pecunias furatus es. Hervetus, recentior Palladii interpres : ‹ Abi hinc, scelerate fugitive, suffuratus es alienas pecunias, et dominum spoliasti. Quæ Meursius in Glossario suo ex Græco ms. sic repraesentat : Σχάτα, γλούττον, φαγοκύρι, ἀλ λότρια χρήματα ἔκλεψας. Qui tamen unica dictione et per κ legit σκατογλούττων : vultque Palladio σκατογλούττων idem esse quod σκατοφάγος Aristophani, id est, stercorimanducus. Eidem Meursio gayoxúpis est

Hæc sapientium et spiritualium responsa Patrum, Et veniat et in nos digna memoria, ut narrationem conversationis opere ostendere possimus, ut facti invituperabiles, et perfecti, et irreprehensibiles, placeamus Salvatori nostro. Cui est honor et gloria in sæcula sæculorum. Amen. NOTATIO.

dominus hellua. Non potius, domini helluo, si is sensus placet; quod Herveto dominum spoliasti? Paschasius etiam videtur legisse payozúpis, sed alio sensu; nam vertit, propriam domum devorasti. Quare illi gayozúpis est,quasi aupiov qúyos propriarum rerum devorator. 'Et facilis a suarum rerum dilapidatione ad furtungradus est, quare et rite hæc conjunguntur, sua devorasse, et aliena furatum esse. Vetus Palladii interpres legisse videtur puyozupe: vertit enim, fugitive domini tui. Quod idem Meursius ex exátu, yłoúttov, facit σκαταγλούττων, nondum probare possum potius dixerim esse ca duo verba probrosa, etsi nunc non ita cognita.

(5) De meditationibus.] Quia in tempore ex Augustana Bibliotheca, promptissime submittente Davide Hoeschelio, hoc ipsum caput Græce expressum accepi, juvat hic subnectere:

Διήγησις 16 πατέρων, ἐπὶ τὸ αὐτὸ συνελθόντων περὶ τῶν οἰκείων κατορθωμάτων.

Αναχωρηταί ποτε σοφοὶ καὶ πνευματικοί, δώδεκα τὸν ἀριθμὸν, συναχθέντες ἐπὶ τὸ αὐτό, ἀπήτησαν ἑαυτούς, εἰπεῖν ἕκαστον ὁ κατώρθωσεν ἐν τῷ κελλίῳ αὐτοῦ, καὶ ποίαν ἄσκησιν ἤσκησε καὶ πνευματικὴν ἀρετήν.

Καὶ εἶπεν ὁ πρῶτος, ὁ καὶ πρεσβύτερος ἐξ αὐτῶν Α « Εγώ, ἀδελφοί, ἀφ' οὗ ἀρξάμην ήσυχάζειν, ὅλον ἐσταύρωσα ἐμαυτὸν τοῖς πράγμασιν, ἐννοῶν τὸ γεγραμμένον (Psal. 11, 5), Διαῤῥήξωμεν τοὺς δεσμοὺς αὐτῶν, καὶ ἀποῤῥίψω μεν ἀφ ̓ ἡμῶν τὸν ζυγὸν αὐτῶν. Καὶ τεῖχος ὥσπερ ποιήσας ἀνὰ μέσον τῆς ψυχῆς μου καὶ τῶν σωματικῶν πραγ μάτων, εἶπον ἐν τῇ διανοίᾳ μου, Οτι ὥσπερ ὁ ἔσω τοῦ τείχους οὐχ ὁρᾷ τὸν ἔξω ἑστῶτα, οὕτω μηδὲ συ θελή σης ὁρᾶν τὰ τῶν ἐκτὸς πράγματα, ἀλλὰ ο σαυτῷ πρόσο εχε, ἐκδεχόμενος τὴν ἐλπίδα τοῦ Θεοῦ σου. Οὕτω δὲ ἔχων τὰς πονηρὰς ἐπιθυμίας, ὡς ὄφεις καὶ γεννήματα ἐχιδνῶν, ὅταν αἴσθωμαι ἐν τῇ καρδία μου φυομένας ταύτας, προσέχων αὐταῖς μετὰ ἀπειλῆς καὶ ὀργῆς, καὶ ξηραίνω αὐτὰς, καὶ οὐκ ἐπαυσάμην ποτὲ ὀργιζόμενος τῷ σώματί μου καὶ τῇ ψυχῇ μου, ἵνα μηδὲν φαῦλον ποιή

σωσιν. »

β ́. Ο δεύτερος λέγει· ὁ Ἐγὼ εἶπον ἐμαυτῷ, ἀφ' οὗ ἀπεταξάμην τῇ γῇ, ὅτι σήμερον ἀνεγεννήθης, σήμερον ἐνταῦθα παροικεῖν ἤρξω. Οὗτος ἔσο καθ ̓ ἑκάστην, ὡς ξένος, καὶ αὔριον ἀπαλλαττόμενος. καὶ τοῦτο ἐμαυτῷ καθ ̓ ἑκάστην συμβουλεύω. »

γ. Ο τρίτος «Ἐγὼ ἀπὸ πρωΐας ἀνέρχομαι πρὸς τὸν Κύριόν μου, καὶ προσκυνήσας αὐτῷ, ρίπτω ἐμαυτὸν ἐπὶ πρόσωπόν μου, ἐξομολογούμενος τὰ παραπτώματά μου. Καὶ οὕτω καταβαίνω προσκυνῶν τοὺς Ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ εὔχεσθαι ὑπὲρ ἐμοῦ καὶ πάσης τῆς κτίσεως. Καὶ ὅτ ̓ ἂν τοῦτο ἐπιτελέσω, κατέρχομαι ἐν τῇ ἀβύσσῳ. Καὶ ὥσπερ οἱ Ἰουδαῖοί ποτε, ἐπὶ Σοδόμοις καὶ Γομόῤῥοις ἀπιόντες, καὶ περισχιζόμενοι, καὶ δακρύοντες ἐπὶ τῇ συμφορᾶ τῶν πατέρων αὐτῶν, οὕτω κἀγὼ περιέρχομαι τὰς κολάσεις, καὶ θεωρῶ τὰ ἴδια μέλη βασανιζόμενα, καὶ κλαίω μετὰ κλαιόντων. Ο

B

δ'. Ὁ δὲ τέταρτος ἔφη· « Εγώ οὕτως εἰμὶ ὡς ἐν τῷ ὄρει τῶν ἐλαιῶν καθήμενος, μετὰ τοῦ Κυρίου καὶ τῶν ̓Αποστό λων αὐτοῦ, καὶ εἶπον ἐμαυτῷ· Ἀπὸ τοῦ νῦν μηδένα για νωσκε κατὰ σάρκα· ἀλλὰ μετ ̓ αὐτῶν ἔσο διὰ παντὸς τὸν ζῆλον αὐτῶν καὶ τὴν πολιτείαν μιμούμενος, ὡς ἡ καλὴ Μαρία παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου καθημένη, καὶ τῶν λόγων αὐτοῦ ἀκούουσα Γίνεσθε ἅγιοι, ὅτι ἐγὼ ἅγιός είμι (Γ' Pet. 1, 16)· γίνεσθε οἰκτίρμονες, ὡς ὁ Πατὴρ ἡμῶν ὁ @ ἐν τοῖς οὐρανοῖς (Luca 11, 50) γίνεσθε τέλειοι, ὡς ὁ Πατὴρ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς (Matth. V, 48)· καὶ, Μάθετε ἀπ' ἐμοῦ, ὅτι πρᾶός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ (Matth. xi, 29).

στ'. Ὁ δὲ πέμπτ οςεἶπεν· ὁ Ἐγὼ τοὺς ̓Αγγέλους θεωρῶ πάσαις ὥραις ανερχομένους καὶ κατερχομένους εἰς τὴν κλῆσιν τῶν ψυχῶν· καὶ διὰ παντὸς τὸ τέλος προσδοκῶν, λέγω· Ετοίμη ἡ καρδία μου, ὁ Θεός. »

στ'. Ὁ ἔκτος λέγει· « Εγώ καθημέραν νομίζω τούτους τοὺς λόγους ἀκούειν παρὰ τοῦ Κυρίου· Κάμετε δι ̓ ἐμέ, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς. Ετι μικρὸν ἀγωνίσασθε, καὶ ὄψεσθε τὸ σωτήριόν μου καὶ τὴν δόξαν μου. Εἰ ἀγαπᾶτέ με, τὰς ἐν τολάς μου τηρήσατε (Joan. xvi, 15). Εἰ τέκνα μου ἐστέ, ὡς πατέρα καλοῦντα αἰσχύνθητέ με, ὡς πολλὰ ὑπομεί ναντα δι' ὑμᾶς. Εἰ πρόβατά μου ἐστὲ, τῆς φωνῆς τοῦ ποιμένος ἀκούσατε (Joan. x, 27). Εἰ δοῦλοί μου ἐστέ, τοῖς δεσποτικοῖς ἀκολουθήσατε παθήμασιν. »

ζ'. υ ἕβδομος εἶπεν· « Ἐγὼ τὰ τρία ταῦτα συνεχῶς μελετῶ, καὶ ἀδιαλείπτως ἐπιλέγω ἐμαυτῶ, ἐλπὶς, πίστις ἀγάπη 687, ἵνα τῇ μὲν ἐλπίδι χαίρω, τῇ δὲ πίστει στη ρίζωμαι, τῇ δὲ ἀγάπῃ μηδένα λυπήσω ποτέ. ο

η. Ο όγδοος ἔφη· ι Εγώ πέ... [Ισ., πέσοντα] μὲν τὸν διάβολον θεωρῶ, καὶ ὅτου δ' ἂν ἀπέλθω, θεωρῶ αὐτὸν τοῖς ἔσωθεν ὀφθαλμοῖς, καὶ τῷ δεσπότη Θεῷ ἐντυγχάνω κατ' αὐτοῦ, ἵνα ἄπρακτος μείνῃ, καὶ ἐν μηδενὶ ἰσχύσῃ, καὶ μάλιστα κατὰ τῶν φοβουμένων τὸν Κύριον. »

θ'. 'Ο ἔνατος ἔφη. «Εγώ καθ ̓ ἡμέραν τὴν ἐκκλησίαν τῶν ὁσίων θεωρῶ, καὶ τὸν Κύριον τῆς δόξης ἐν μέσῳ αὐτῶν ὑπὲρ πάντας λάμπαντα· ὅταν δὲ ἀκηδιάσω, ἀνέρχομαι εἰς τοὺς οὐρανοὺς, καὶ θεωρῶ τὰ κάλλιστα τάγματα τῶν ̓Αγγέλων, καὶ τοὺς ὕμνους, οὓς ἀναπέμπουσιν ἀπαύστως τῷ Θεῷ, καὶ τὰς μελωδίας· καὶ μετεωρίζομαι ὑπὲρ τῶν φθόγγων καὶ τῶν φωνῶν, ὡς ἐννοῆσαι τὸ γεγραμμένον· Οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ (Psal. xviii, 2), και, Πάντα τὰ ἐπὶ τῆς γῆς σποδὸν καὶ σκύβαλα ἡγοῦμαι.

D

παρα

ι'. Ὁ δέκατος εἶπε· 4 Διόλου ἐγὼ τὸν Αγγελον τὸν μένοντά μοι θεωρῶ πλήσιον, καὶ τηρῶ ἐμαυτὸν ἐννοῶν τὸ γεγραμμένον· Προωρώμην τὸν κύριον ἐνώπιόν μου διὰ παντὸς· ὅτι ἐκ δεξιῶν μου ἐστίν, ἵνα μὴ σαλευθῶ (Psal. xν, 8). Φοβοῦμαι οὖν αὐτὸν, ὡς τηροῦντά μου τὰς ὁδοὺς, καὶ καθ' ἑκάστην ἀνερχόμενον πρὸς τὸν Θεὸν, καὶ ἐμφα νίζοντά μου τὰ ἔργα καὶ τοὺς λόγους.

ια. Ὁ ἑνδέκατος ἔφη· « Ἐγὼ πρόσωπον ἐπιθεὶς ταῖς ἀρεταῖς, οἷον τὴν ἐγκρατείαν, τὴν σωφροσύνην, την μα κροθυμίαν, τὴν ἀγάπην, εἰς ἐμαυτὸν ἔστησα, κυκλώσας μου αὐτάς. Ὅπου δ' ἄν ἀπέλθω, λέγω· Ποῦ εἰσὶν οἱ παι δαγωγοί σου ; μὴ ὀλιγωμήσης, μὴ ἀκηδιάτης, ἔχων αὐτὰς ἐγγύς σου διὰ παντός οἷα θέλεις ὁμίλει περὶ ἀρετῆς, ἵνα μετὰ θάνατόν σου μαρτυρήσωσιν ὑπέρ σου τῷ Θεῷ, ὡς εὑρῆσαι ἀνάπαυσιν ἐν σοί. ν

16. Ο δωδέκατος ἔφη· ο 'Ὑμεῖς μὲν, πατέρες, οὐράνιου ἔχοντες πολιτείαν, οὐράνια καὶ τὰ φρονήματα κέκτησθε καὶ οὐδὲν θαυμαστόν· ἀπηρτισμένους γὰρ ὑμᾶς ὁρῶ τοῖς ἔργοις, καὶ τὰ ἄνω διώκοντας. Καί, τί εἴπω; καὶ ταῖς διανοίαις ἐπαίρεσθε· τῇ γὰρ δυνάμει μετατίθεσθε ἀπὸ τῆς γῆς, οἱ ἑαυτοὺς παντελῶς ἀπαλλοτριώσαντες ἐξ αὐτῆς. Τί εἴπω ὑμᾶς; ἐπιγείους ἀγγέλους, καὶ οὐρανίους ἀν θρώπους, καὶ οὐκ ἂν ἁμάρτοι μι· ἐγὼ δὲ ἔτι ἐμαυτὸν τοῦ τοιούτου κρίνω ἀνάξιον· ὅπου δ ̓ ἂν ἀπέλθω ἢ περιστρατῶ, ἔμπροσθέν μου καθορῶ προλαμβανούσας τὰς ἁμαρτίας μου, καὶ * ὁρῶ ἀεὶ δεξιὰ καὶ ἀριστερά· ἐν τοῖς καταχθο νίοις ἑαυτὸν καταδικάσας λέγω· Εσο μετὰ τούτων, ὧν εἶ ἄξιος, ἐν τούτοις γὰρ μικρὸν ὕστερον καταλογισθήσῃ θεωρῶ οὖν ἐκεῖ, πατέρες, οιμωγὰς καὶ δάκρυα ἄπαυστα, ἃ οὐδεὶς δύναται διηγήσασθαι. Θεωρῶ τινας βρύχοντας τοὺς ὁδόντας, καὶ παλλομένους ὅλῳ τῷ σώματι, καὶ τρέμοντας ἀπὸ κεφαλῆς ἕως ποδῶν. καὶ ῥίψας ἐμαυτὸν ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ σποδόν καταπασάμενος, ἱκετεύω τὸν Θεὸν, τῶν συμφορῶν ἐκείνων πεῖραν μὴ λαβεῖν. Βλέπω δὲ καὶ θάλασσαν πυρός, καχλάζουσαν ἀμετρήτως, καὶ διαφυ σῶσαν, καὶ μυκωμένην· ὡς νομίσαι τινὰ ἕως τοῦ οὐρανοῦ φθάνειν τὰ μυκήματα του πυρός· καὶ ἐν τῇ φοβερᾷ ἐκείνῃ θαλάσσῃ ἀναριθμήτους ἀνθρώπους ἐῤῥιμμένους ὑπὸ το βερῶν καὶ ἀγρίων ἀγγέλων, καὶ μιὰ φωνῇ πάντας βοῶν τας, καὶ ὀλολύζοντας ὁμοῦ, οἵας οὐδεὶς ἤκουσεν ἐπὶ γῆς ὀλολυγὰς καὶ φωνάς· καὶ ὥσπερ φρύγανον πάντας καιομένους· καὶ τοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ Θεοῦ ἀποστρεφομένους ἀπ' αὐτῶν, διὰ τὰς ἀνομίας αὐτῶν. Καὶ τότε θρηνῶ τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων, πῶς τολμᾶ καὶ λαλῆσαι λόγον, ἢ προσχεῖν τινι τοσούτων κακῶν ἀποκειμένων τῷ κόσμῳ καὶ ἐν τούτοις μου κρατῶν τὴν διάνοιαν, τὸ πένθος ἀσκῶ, ὃ εἶπεν ὁ Κύριος, ἀνάξιον καὶ τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς ἐμαυτὸν κρίνας, λογιζόμενος τὸ γεγραμμένον, Ε γενήθη μοι τὰ δάκρυα μου ἄρτος ἡμέρας καὶ νυκτός (Psal. xLI, 4).

Ταῦτα τῶν σοφῶν καὶ πνευματικῶν πατέρων, καὶ τῶν ὄντως ζητούντων τὸν Κύριον, τὰ ἀποφθέγματα· γένο το δὲ καὶ ἡμᾶς ἀξίαν μνήμης καὶ διηγήσεως πολιτείαν δέξασθαι· ινα γενόμενοι ἄμεμπτοι, καὶ τέλειοι, καὶ ἀνεπίληπτοι, εὐαρεστήσωμεν τῷ Θεῷ, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰώ νας, ἀμήν.

Quæ Latine non exhibeo, quia a Paschasio hic Latine expressa habes, et promptum cuique ea cum Latino conferre textu. Utinam plures viri docti, si que ad Vitas Patrum eremitarum facientia Grace habeant, vel publico donent, vel suppeditent, ut interpretum fides appareat, et sua historiæ constet auctoritas.

Adverte me hujus libri non nisi duo Mss. nactum exemplaria, quæ tamen non omnino conveniebant in capitibus et numeris, nec inter se, nec cum Edius. In altero eorum vetustissimo, hoc præterea caput ante caput 5 interserebatur :

De vilitate vestium.

Abbas Agathon dispensabat semetipsum, et in omnibus cum discretione pollebat, tam in opere manuum suarum quain vestimento. Talibus enim vestibus utebatur, ut nec satis bonæ, nec satis malæ cuiquam apparerent. Dicebat autem discipulis suis:

a Deut. xv, 9, in quam Moysis præceptionem exstat homilia Basil. Magni.

Vestis quoque sit monachi quæ nuditatem et frigo- A Sed rectum, inditi, id est ascititii.

rem repellat, non inditi coloris, qua in jactantia elationis, aut in vanitate anima fluctuetur.

Correxerat hic sciolus quidam indici pro inditi.

Adverte etiam, pleraque quæ cum Ruffino Paschasius habet communia, iisdem fere verbis apud Ruffinum et Paschasium haberi.

DE VITIS PATRUM

LIBER OCTAVUS,

SIVE

HISTORIA LAUSIACA,

AUCTORE PALLADIO, HELENOPOLEOS EPISCOPO, INTERPRETE GENTIANO HERVETO.

IN PALLADII LIBRUM PRÆLUDIA,

ET DE EODEM LIBRO ELOGIA.

Lectori.

[ocr errors]

688 Quod libro primo et secundo præstitimus, ut auctorum, quorum potiores in iis libris partes erant peregrinationes sub unum aspectum ex Annalibus illustrissimi cardinalis Baronii exhiberemus, idem hic præstare conabimur. Accipe igitur Palladii peregrinationem, per annos et loca aliquo modo generatim digestam. Nam reliqua minuta et particulares conventus in ipsius textu leges. Subjunxi et Melaniæ junioris varias profectiones, ad lucem Palladii, qui obiter tantum quædam de ejus itinere insinuat. De Melania seniore, cujus etiam Palladius meminit, habes fuse supra in præludiis ad librum secundum, cum de Ruffini, qui ejus libri vel auctor, vel interpres est, peregrinatione egimus, quem Melaniæ lateri comitem hæsisse, et peregrinationis ejus fuisse socium, statuit Baronius.

PEREGRINATIO

PALLADII, HELENOPOLEOS EPISCOPI.

Profectio Ægyptiaca.

B

Anno Christi 388. Baron., t. IV, ad eum an. 689 Hoc eodem anno [Christi 388, Siricii papæ 4, Valentiniani 13, Theodosii 10 impp.], sub consulatu videlicet Theodosii secundo, Palladius Galata, ut ipse testatur (Pallad., in Lausiac., cap. 1), Alexandriam petiit: qui tum ex iis quæ ibi eremum Ægypti peragratus vidit, tum ab aliis audivit, scripsit postea commentarium ad Lausum præfectum; quam ob causam eumdem librum interdum Lausiaca (a) appellarunt, cui et titulus ille præfixus alicubi reperitur, ut Paradisus fleraclidis (b) nominetur. Mansit hic in eremo cum Evagrio Pontico aliquot annis (de trien- C nio ibi confecto ipse meminit (Pallad., cap. 12). Porro Evagrii Pontici consuetudine, Origenis erroribus imbutus est.

PATROL. LXXIII.

Mirati sumus (c) aliquem dubitare num hic Palladius idem sit cum illo quem fuisse natione Galatamı et professione Origenistam sanctus Hieronymus tradit; cum idem ipse Palladius eo commentario id profiteatur his verbis (Pallad., cap. 22): Respondi me esse peregrinum, et de Galatiae partibus venire, et unum ex Evagrii fratribus esse confessus sum. › Hæc ipse. Porro ambos, Palladium scilicet et Evagrium, Origenis erroribus fuisse corruptos, non obscure tum Hieronymus tum etiam Epiphanius aflir

marunt.

Palladius igitur Evagrio inhærens, ejusdem quoque morbi contagione contabuit; de quo Hieronymus adversus Pelagianos agens, hæc habet: ‹ Palladius, servilis nequitiæ, eandem hæresim instaurare conatus est, et novam translationis Hebraicæ mihi calumniam struere num et illius ingenio nobilitatique invidimus? nunc quoque mysterium iniquitatis operalur (Hieron., proœm. advers. Pelag.), › etc. Ob

34

quam etiam causam sanctus Epiphanius eumdem A stari, et omnes qui ejusdem dogmatis erant, ut eos

in Palestina ista docentem deplorans, ait: Palla-
dium vero Galatam, qui quondam nobis charus fuit,
et nunc misericordia Dei indiget, cave; quia Origenis
hæresim prædicat et docet, ne forte aliquos de populo
tibi credito ad perversitatem sui inducat erroris
Apud Hieron., epist. 60). › Hæc ipse scribens ad
Joannem Jerosolymitanum episcopum, cum idem Pal-
ladius jam deseruisset eremum Nitriæ, et morbi
causa, ut ipse testatur (Pallad., in Lausiac., cap. 22),
abiisset in Palæstinam; ubi aliquandiu moratus hæ-
reses docebat Origenis, quem cavendum Epiphanius
Joannem ejus loci episcopum quam primum admo-
nuit. Cum vero Origenistarum nullum alium nomiuet,
nisi Palladium, certe, et si alii essent eadem labe
conspersi, tamen non alium quam ipsum id muneris B
subiisse, ut Origenis deliramenta doceret, satis appa-
ret. Quamobrem Origenistam illum, quem sanctam
Paulam tentasse Hieronymus scribit, neminem certe
præter Palladium tane in Palæstina morantem fuisse
conspicio, de quo ista in ejusdem Paulo epitaphio
habet (Hier., epistola 27) Tangam ergo breviter,
quo modo hæreticorum cœnosos devitaverit lacus,
et eos instar habuerit ethnicorum. Quidam veterator
callidus, atque, ut sibi videbatur, doctus et sciolus,
me nesciente cœpit ei proponere quæstiones, et di-
cere: Quid peccavit infans, ut a dæmone corripiatur ?
In qua ætate resurrecturi sumus? si in ipsa qua
morimur, ergo nutricibus post resurrectionem opus
erit; si in altera, nequaquam erit resurrectio mor:
tuorum, sed transformatio in alios. Diversitas quoque
sexus maris et femine erit, aut non erit? Si erit,
sequentur 690 et nuptiæ, et concubitus, sed et ge-
neratio; si non erit, sublata diversitate sexus, eadem
corpora non resurgent; aggravat enim terrena inha-
bitatio sensum multa cogitantem (Sap. 1x); sed tenuia
erunt, et spiritualia, dicente Apostolo: Seminatur
corpus animale, surget corpus spirituale (1 Cor. xv).
Ex quibus omnibus probare cupiebat rationales crea-
turas ob quædam vitia et antiqua peccata in corpora
esse delapsas, et pro diversitate et meritis peccato-
rum, tali vel tali conditione generari, ut vel corpo-
rum sanitate gauderent, et parentum divitiis ac
nobilitate, vel in morbidas carnes et domos inopum
venientes, pœnas pristinorum luerent delictorum, et
præsenti sæculo atque corporibus quasi carcere
clauderentur

Quod cum audisset, et ad me retulisset, indicans hominem; mihique incubuisset necessitas nequissimæ vipera ac mortifera bestia resistendi, de quibus Psalmista commemorat, dicens: Ne tradas bestiis animas confitentium tibi (Psal. Lxxv); et, Increpa, Domine, bestias calami, quæ scribentes iniquitatem, loquuntur contra Dominum mendacium, et elevant in excelsum os suum (Psal. LXVII); conveni hominem, et orationibus ejus, quam decipere nitebatur, brevi interrogatione conclusi, dicens, etc. Refert dispu tationein tunc cum eo habitam, atque ad postremum addit: Ex quo die ita cœpit Paula hominem dete

C

voce publica hostes Domini proclamaret. Hæc llieronymus. Sic igitur a sancto Hieronymo confutatus Palladius, in ipsum stylum convertit, atque primum hæc de Paula adversus eumdem sanctum Hieronymum in suo commentario ad Lausum effutiit:

Multas feminas vidi, plurimasque tam viduas quam virgines novi, inter quas Paulam Romanam, matrem Toxotii, feminam ad genus vitæ, quod est secundum spiritum, dexterrimo ingenio: cui quidem, quo minus ei se daret, impedimento fuit Hieronymus quidam genere Dalmata, qui mulierem optima indole ad genus vitæ perfectum, cum in eo multos, ne dicam omnes, longissimo post se intervallo videretur posse relinquere, ipse invidia motus ad suum peculiare vivendi institutum pertraxit, Ejus filia nomine Eustochium in Bethlehem vitam adhuc monachalem exercet quam quidem ego nunquam allocutus sum; cæterum fertur insigni esse pudicitia, et regere societatem virginum quinquaginta (Pallad., in Lausiac., cap.29). Hæc Palladius; mansisse autem ipsum in Palæstina saltem usque ad annum trecentesimum nonagesimum secundum, inferius dicemus ex epistola Epiphanii ad Joannem.

Profectio in Bithyniam.

Anno Christi 592. Baron., t. IV, ad an. Christi 588. - At quid postea de Palladio? Accidit quidem ut recedens e Palæstina in Bithynia, catholici hominis personam induerit, et inter Catholicos consueseeps, postea in Joannis Chrysostomi episcopi Constantinopolitani se amicitiam insinuarit. Et unde hoc, inquies, de consuetudine cum Joanne accepisti? Ex eo potissimum, quod favit eidem Joanni Chrysosto mo; cui quidem non communione catholica tantum. modo conjunctus, sed et eidem fuit tolerantia malorum propinquus ; nam quæ ob ejusdem Joannis defensionem passus est, his verbis ipse declarat: De Palæstina autem ad provinciam Bithyniam veni, in qua nescio quo modo, utrum studio hominum, an voluntate divina (hoc Deus novit) episcopus ultra meritum meum factus sum. In qua tempestatis illius, quæ sub sancto Joanne commota est, interfui malis, et per decem menses in obscurissima cellula occultatus, cœpi illius sancti dicta reminisci (Pallad., in Lausiac., c. 22), elc.

Profectio in Asiam.

Anno Christi 400 Baron., t. V, ad eum annum. — Anno Christi 400, Anastasii papæ 3, Arcadii et llonorii impp. 6, synodus est habita Constantinopoli xx episcoporum in causa Asianorum episcoporum, cum Antonini episcopi Ephesini causa examinata est, et 691 Palladius cum duobus aliis in Asian destintus (Pallad. in Dial.). De qua re ita Palladius, v.! quisquis auctor, in dialogo de rebus Joannis Chrysostomi: Consilioque synodi præsentis habito, quosdam ex præsentibus episcopis in Asiam mittit ad testes interrogandos. Tres enim ex omnibus electi sunt, Syncletius Metropolitanus, Hesychius Opariensis, et Palladius Helenopolitanus. His dederat syn

quid tandem? ipsum foris pro tempore mutasse personam potius, quam animum impietate refertum, non leve argumentam est, quod eo libro, quem post eas turbas conscriptum ab eo constat (nam in eo meminit de Melaniæ obitu, qui contigit post urbis Romæ excidium) Origenistas complures laudavit, fpsumque Evagrium Origenis erroribus infamatum ad cœlum

dus in mandatis ut qui intra duos menses non occur- A pro pace Ecclesiarum ea functus est legatione. Sed risset Hypæpis Asiae civitatis ad sua tuenda jura, quod vicini essent et qui arguebantur, et episcopi reliqui a Syncletio sociisque judicandi, excommunicatus esset. Descenderunt igitur Smyrnam prænomimati episcopi Syneletius et Palladius Hesychius enim, quod faveret Antonino, finxit se valetudinarium. Significaruntque continuo per litteras utrisque partibus adventum suum, ut concurrentes in memoratam civitatem, implerent quæ polliciti fuerant.

Illi ante judicum adventum amicitias inieran', partim persuasi auro, partim jurejurando constricti. Congregati igitur in ipsa civitate, judices ludere se posse putabant dilatione testium, quasi peregre profecti essent ob varias causas. Ad hæc judices accusatorem rogant, intra quos dies adducturus esset testes, se exspectaturos pollicentes. Ratus ille eos aeris inclementiam ferre graviter, ac per id velle discedere (erat enim fervor æstivi solis) intra quadraginta dies producturum promittit testes; alias pœnæ canonum sua se sponte subjicit. Exspectavere judices quadraginta dies: cum ille ad inquirendum dimissus testes, on isit hoc interim, et Constantinopolim venit, illicque delituit. Ubi vero nusquam comparuit, scripsere judices omnibus Asia episcopis, denuntiantes excommunicatum, sive ut desertorem, sive ut detraetorem. Post hæc alios quadraginta dies persistentes, cum ille minime appareret, Constantinopolim rediere. Illic invento Eusebio, ei quæ gesserat exprobrant. Rursus ille infirmitatem corporis allegans, pollicetur testes exhibiturum. >

Profectio Romana.

Anno Christi 404. Baron. 1. IV, ad annum 308, et l. V, ad an. 404. Quo etiam tempore, cum vigeret vehementior in eumdem Chrysostomum persecutio, ex Oriente recedens, Romam se contulit ad Innocentium, a quo una cum aliis exceptus est. Et unde hæc? dices. Testatur id ipse, cum de Piniano atque ejus conjuge Melania juniore, a quibus exceptus in urbe fuit, sermonem habens, hæc ait: Ne nobis quidem certe, cum plurimi simul essemus, qui Romam propter beatum episcopum Joannem perreveramus, exigua præstiterunt; sed dum in illis partibus degeremus, officiosissimo nos susceperunt hospitio, largissimisque sumptibus, cum inde profici-ceremur, honoraverunt (Pallad., in Lausiac., cap. 49). › Hæc ipse.

Quando autem id acciderit (d), expressumn babes in dialogo de rebus ejusdem sancti Joannis a his verbis : ‹ Vix mensis effluxerat, cum Palladius quoque episcopus Helenopoleos (est enim Helenopolis civitas in Bithynia, de qua superius) absque litteris venit, qui et ipse fugisse dicebat vesaniam principum; expressius autem atque signantius enarravit omnia, ipsumque exemplar edicti protulit, etc. Licet hunc, de quo agimus, Palladium diversum ab illo esse oporteat qui in eo dialogo interloquitur; etenim tunc primum Romam se venisse dicit, cum sub Zosimo papa

Exstat tom. I Joan. Chrys., edit. Paris., col. 10.

B

C

D

evexit.

Palladii secundus Romam cum Cœlestio in causa Pelagii hæresiarchæ adventus.

Anno Christi 417. Baron., tom. V, ad eum annum. -692 Quadringentesimus decimus septimus Christi annus [Innocentii papæ 16, Honorii 23, Theodosii 10, impp.] Honorio Augusto undecimum et Constantio secundum consulibus aperitur: quo Pelagius hæresiarcha, cum accepisset non esse recepiam ab Innocentio Romano pontifice purgationem suam habitam in concilio Palæstino, sed priori apud eum astrictum teneri damnatione, ut eum falleret, omnem adhibuit fallendi artem; etenim ipse ad Innocentium papain litteras dedit, quibus profiteretur se vere esse catholicum. Dedit et alias de hoc ipso Praylius Jerosolymitanus, quibus legitime factam Pelagii purgationem significaret. Adjectum ut una cum bis mitteretur Roman, qui æque esset hæresis infamatus Coelestius ejus discipulus suam causam acturus srosque accusatores ad sedis apostolicæ judicium, quasi calumniis exagitatus, provocaturus; quo declararet se non aliter credere quam quod catholica teneret Ecclesia.

Quantum autem (e) opinari licet, cum his omnibus et ad hæc omnia videtur etiam legatus fuisse Palladius Galata episcopus Helenopolitanus, quem Pelagio favisse, testificatione sancti Hieronymi superius dictum est. Ipse enim Palladius in dialogo quem scripsit de rebus sancti Joannis Chrysostomi, ipso ejus exordio de se testatur venisse Romam sub Zosimo papa. Palladius Galata ab Hieronymo impudicitiæ notatus.

Baron., t. V, ad annum Christi 413. - Porro quod in eam dementiam superbus iste (Pelagius) elatus fuerit, ut assereret esse hominis, vi liberi arbitrii non tantum non peccare, sed etiam non tentari, hinc ipse Hieronymus ex persona Pelagii, ejusque verbis. hæc ait: Alii clausi cellulis, et feminas non videntes, quia miseri sunt, et verba mea non audiunt, torquentur desideriis; ego etiam, si mulierum vallor agminibus, nullam habeo concupiscentiam; de me enim dictum est: Lapides sancti volvuntur super terram (Zachar. 1x); et ideo non sentio, quia liberi arbitrii potestate Christi trophæum circumfero (Hicron., contra Pelag. I. 1). Hujusmodi plane hæreticos visus est idem sanctus Hieronymus alibi suggillasse, dum ait : ‹ Si nota fecissent verba mea populo meo, non blandientes eis, et adulatione perdentes, ut dicerent: Non habetis peccata, perfectam justitiam pos. sidetis, sanctitas et pudicitia atque justitia in yobiş tantummodo reperiuntur; et ego non tradidissem eos

« PoprzedniaDalej »