et ideo hic, i. e. filius hominis, etiam, excitatâ sui conscientiâ, se tamquam proprium Filii Dei inveniat, huic voluntarià obedientia se subjiciat, et ab ipso, communicata secum omniscientia, omnipotentia et charitatis plenitudine, quam ille sibi impertitur secundum consilium divinum et secundum suam cooperationem, in opere redemtionis perficiendo adjuvetur, formalisque inter filium hominis, Jesum, et Filium Dei, óyor, scientiae et vitae communio locum obtineat, pro qua ille cum hoc velut unum ego se apprehendat1). Eandem ob causam docebat, Christum tamquam hominem tantum eatenus unigenitum Filium Dei vocari, quatenus immediate a Deo creatus, noster Redemtor, et primus inter fratres sit, primitiaeque dormientium 2); ipsum quidem a peccato immunem, verumtamen minime impeccabilem esse, quum zò posse peccare ad essentiam naturae humanae pertineat, et quum aliter Christus mereri, et hinc nos redimere non potuisset3). Ideo etiam porro docebat, in Christo duo esse vitae principia, divinum et humanum, et hinc non duas tantum operationes, sed et duos operatores, ita ut redemtio nostra non a Filio Dei, sed a filio hominis sub illius auxilio peracta sit 4). Eapropter tandem statuebat, communicationem idiomatum in Christo realem non dari, Beatamque Virginem nonnisi sensu indirecto Deiparam adpellari 5).

Dum itaque alii statuebant aut statuunt unionem divinitatis et humanitatis in Christo esse essentialem, ita ut essent in Incarnatione duae naturae una essentia effectae, alii vero relativam, zarà oxέow, seu moralem: Ecclesia Catholica tradit velut doctrinam revelatam utriusque unionem esse personalem seu hypostaticam, ἕνωσιν τὴν καθ ̓ ὑπόστασιν. Estque secundum

eandem Incarnatio duarum in Christo naturarum, divinae et humanae, inconfusarum et immutabilium indivisa et inseparabilis in una eademque divina tov Aóyov

1) Günther, Vorsch. 2. B. p. 298. 292-297. Cf. p. 363, s. Trebisch, 1. c. p. 163. 171 s. 149-159. Knoodt, 1. c. p. 271. 278-280-1. coll. 283. p. 286. 287 ss. 290-294. 300. Balzer, 1. c. p. 199. 210 s. Cf. Papst, Der Mensch, u. s. w. p. 112 s. 2) Günther, Vorsch. 2. B. p. 301 s. Peregrin's Gastm. W. 1830. p. 396. Knoodt, l. c. p. 230 s. 3) Trebisch, 1. c. p. 156. Vgl. Günther, D. 1. Symboliker, W. 1834. p. 132. Vorsch. 2. B. p. 361. 366. 4) Günther, Vorsch. 2. B. p. 289. 343. 363. D. I. Symb. p. 115. Trebisch, 1. c. p. 158 s. Knoodt, l. c. p. 182 ss. — 3) Balzer, 1. c. p. 209 ss. 179 s. Trebisch, ll. cc,

persona unio; ita ut haec Verbi divini persona, quae habet inde ab aeterno propriam naturam divinam, sibi in tempore quoque assumserit propriam naturam humanam, quae eâdem, prout divina, per se exsistat seu subsistat. Et quidem sub Incarnatione tam. actio illa divina, qua natura humana Christi in unitatem personae Verbi divinae assumta est, quam status inde ortus, proprie unio hypostatica dictus, intelligitur.

Hinc ex mente Ecclesiae Incarnatio non est ex una parte alterius naturae in alteram conversio, ita ut divinitas sit humanitas et humanitas sit divinitas, neque est utriusque naturae in tertiam aliquam commutatio, ita ut humanitas a divinitate, instar corporis ab anima rationali, informetur, et cum ipsa, ut corpus cum anima naturam humanam, naturam peculiarem Christi constituat; sed quamvis Christus sit unus, i. e. una persona, et hinc unus tantum operans, tamen in ipso adsint duae naturae, divina et humana, integrae, duaeque naturales voluntates et operationes, prout et duplex intellectus et duae intellectiones seu cognitiones.

Ex altera vero parte secundum doctrinam Ecclesiae Catholicae non est Incarnatio duntaxat conjunctio divinitatis et humanitatis externa, ita ut illa in hac velut suo templo inhabitet, vel eam instar vestimenti induerit seu velut indumentum assumserit (conjunctio κατ' ἐνοίκησιν, ἔνδυσιν seu ἀνάληψιν), sed est vera naturae divinae et humanae unio, vooots; neque est unio tantum affectionalis, i. e. secundum affectum et operationem (xar' εvvouar xaì ¿véoyɛav), ita ut in sola efficientia Verbi divini in filium Virginis per gratiam et inspirationem consistat, sed est unio substantialis, ita ut duae naturae, divina eth umana quoad ipsam substantiam inter invicem uniantur, atque altera alteram possideat, humana divinae et divina humanae propria sit; neque tandem unio utriusque substantiae per se exsistentis est duntaxat moralis seu relativa, xarà oxέow, ita ut Filius Dei cum filio hominis perpetuam vitae societatem inierit, sibi filium hominis quasi connubio junxerit suumque effecerit, et hinc etiam suae dignitatis et auctoritatis participem reddiderit, atque filius hominis Dei Filius vocetur et tamquam Filius Dei adoretur, attamen non tantum non propter se, verum etiam non in se, sed in eo et cum eo, a quo assumtus sit, sed est unio naturae humanae et divinae in una persona physica, persona videlicet Verbi divina, ita ut natura humana, propriâ destituta, ad divinam Verbi subsistentiam sit assumta, et ideo substantia, quae per se exsistere posset, ad esse alterius trahatur,

et ab illa tamquam pars ipsius pendeat, et hinc ab ea etiam nunquam dividi aut separari possit, atque prout propria ejus efficitur, ita eandem rursus sibi propriam accipiat, adeo ut, licet ambae naturae inconfusae et immutatae suisque proprietatibus praeditae maneant, tamen attributa divina naturae humanae a natura divina, non quidem per se seu in se, sed per accidens, videlicet tamquam in persona divina subsistenti communicentur, et divinitas in humanitate, in qua tamquam in suo proprio corpore inhabitat, omni sua majestate, potestate, etc. luceat, atque in illa et per illam, quaecunque ejus sunt, operetur, et vicissim a natura humana attributa humana divinitati tamquam suae hypostasi se sustinenti participentur.

Quapropter, ut veritatem Incarnationis sensu exposito contra laudatos dogmatis Catholici adversarios evincamus, primum demonstrabimus, duas esse in Christo naturas inconfusas et immutatas, et duas in ipso esse voluntates et operationes naturales; deinde vero unicam nonnisi esse in Christo personam, et hinc porro Christum qua hominem esse verum et proprium Dei Filium, ipsum ut hominem quoque cultu divino seu cultu latriae adorandum, realem dari in ipso communicationem idiomatum, attamen in concreto, non in abstracto, atque ideo B. Virginem vere esse Deigenitricem seu Deiparam.

1

Adnot. Incarnatio, ἐνσάρκωσις seu σάρκωσις nunc communis adpellatio unionis hypostaticae duarum naturarum in Christo est, voce ex verbis Evangelistae composita: Et Verbum caro factum est, non conversione divinitatis in carnem, sed assumtione humanitatis in Deum 1), carne per synecdochen pro tota et integra natura hominis posita 2). A Graecis Patribus dicitur quoque unio illa ἐπιφάνεια, φανέρωσις, sc. θεοῦ, Θεοφάνεια, Dei apparitio, manifestatio3), voois, unio, ovvodos, conventus, ovvdgoun, concursus, σύμβασις, συνάφεια, conjunctio, σύνθεσις, compositio, συμφυΐα, concretio, μίξις, mixtio, κράσις, ἀνάκρασις, σύνκρασις, commixtio, non tamen ea, qua confunduntur, sed tantum intime uniuntur naturae, ἑνότης, unitas, ταυτότης, Diefelbigteit, πρόληψις, assumtio, ἀνάλη wis, susceptio, ¿vooμároois, incorporatio; a Latinis vero unio, unitio, adunatio, consertio, sociatio, concordia, foedus, foederatio,

1) Joan. 1, 14. — 2) Cf. Gen. 6, 12. Luc. 3, 6. Matth. 24, 22, 3) Cf. 1. Tim. 3, 16, 1. Joan, 1, 1-2.

confoederatio, confibulatio, connexio, contextio, concretio, conventio, mixtio, commixtio, mistura, coaptatio, conversio, conjugatio, inhumanatio et incorporatio seu corporatio.

§. 56. Duae in Christo naturae inconfusae et immutatae.

Propter unionem hypostaticam utriusque naturae, divinae et humanae, Christus quidem, licet Deus sit et homo, non tamen duo, sed unus est: verum, non obstante eâdem unione, sed potius postulante, quamvis unus sit, nihilominus ipse tamen simul Deus et homo est. Unde sponte sua colligitur, duas in Christo naturas, quamvis sint intime ac substantialiter conjunctae, et eapropter indivisae ac inseparabiles, ἀδιαίρετοι καὶ ἀχώριστοι, utpote eadem hypostasi subsistentes, tamen una distinctas et integras permansisse, atque inconfusas ac immutatas, άovyzýzovs xaì άrgénrovs, esse, suis proprietatibus praeditas. Quod quamvis per se intelligatur, tamen propter haeresin ab Eutychete excitatam, qui cum suis asseclis unam nonnisi in Christo naturam post unitionem, ut loquebatur, admittebat, ab Ecclesia est solenniter definitum. Ecclesiam autem sua definitione antiquam doctrinam, in sinu suo a Christo Domino repositam, atque in verbo Dei scripto et tradito contentam duntaxat enucleatius proposuisse, facili ostenditur negotio. Etenim

A. in SS. Litteris Christo et divina et humana attributa adscribuntur, atque ipse praedicatur tam Deus ab aeterno 1), quam homo in tempore factus 2), oculis visus et manibus contrectatus 3); in forma Dei exsistens, aequalis Deo, atque formam servi accipiens et habitu inventus ut homo1); unum cum Patre3), et simul minor Patre); Filius hominis, qui tamen una est in coelo '); qui erat antequam Abraham fieret ®), et nihilominus ex posteris Abrahae natus est '); qui ex patribus est, et tamen simul Deus benedictus 10). Quae quidem de uno eodemque Christo, uti est, considerato, Deo et homine unâ personâ subsistente, recte praedicantur, quatenus ipse ceu talis constat ex duabus naturis, divina et humana, inconfusis ac immutatis. At si una poneretur in Christo na

1) Joan. 1, 1.2) Joan. 1, 14.3) 1. Joan. 1, 1.) Phil. 2, 6-7. 5) Joan. 10, 30. — 6) Joan. 14, 28.) Joan. 3, 13. -) Joan. 8, 58.9) Matth. 1, 1. Luc. 3, 23 ss. Rom. 1, 3.10) Rom. 9, 5,

tura: id nequaquam amplius fieri posset; nam caderent in illam contrariae ac oppositae proprietates, quae uni eidemque naturae convenire non possunt, et divinitas passa, vel humanitas omnipraesens, paucis divinitas humanitas, et humanitas divinitas esse, statui deberet, quo sane nil absurdius cogitari aut dici potest 1).

B. Ita quoque Graecorum, Latinorumque Patrum multitudo perpetuum Ecclesiae monstrat consensum de duabus in eandem personam convenientibus naturis, etiam post unionem sine ulla confusione vel exstinctione alterutrius in Christo remanentibus. Et quidem id tradunt non tantum SS. Patres omnes, qui post Concilium Chalcedonense vixerunt, in quo dogma nostrum solenniter definitum fuit, sed et qui vixerant ante. Horum unanimem doctrinam quoad nostrum fidei articulum ab Apostolorum temporibus usque ad laudatam Synodum Theodoretus, Leontius, et alii, qui adversus Monophysitarum haeresin scripserunt, ostendunt. Multa quoque eorum testimonia in epistola Leonis M. ad Flavianum, in Concilio Chalcedonensi a. 630. a Patribus suscepta et approbata, recitata leguntur. Et quidem

a. omnes hi veteres Patres, Christum Dominum Deum esse perfectum pariter ac perfectum hominem, constantem ex duabus naturis distinctis ab invicem atque in unam personam coëuntibus, verbis definitis edicunt. Quod nominatim faciunt: Clemens Alex. 2), Petrus Alex. 3), Athanasius 1), Gregorius Naz. 5),

1) Cf. J. Damasc. De fid, orth. l. 3. c. 3. Opp. T. 1. p. 205 ss. -2) Paedag. l. 1. c. 3. Opp. T. 1. p. 101. In omnibus prodest, et in omnibus juvat Dominus, et tamquam homo et tamquam Deus: peccata quidem remittens, ut Deus: ne peccemus autem, paedagogi ritu instituens, ut homo. Et al. s. 3) Ap. Leont. Cont. Nestor. et Eutych. l. 1. Galland. B. PP. T. 12. p. 668 s. Haec, et his similia, et signa omnia, quae fecit, et virtutes demonstrant, esse eum Deum factum hominem. Utraque itaque demonstrant, et quod erat Deus naturâ, et quod fuit homo naturâ. 4) Epist. ad Epictet. n. 2. Opp. T. 1. P. 2. p. 902. Quo pacto viri, qui dicuntur Christiani, vel ambigere ausi sunt, sitne Dominus, qui ex Maria natus est, substantiâ et naturâ suâ Filius Dei; secundum carnem vero ex semine David et ex carne S. Mariae ortus? De Incarn. cont. Apollinar. l. 1. n. 16. Ib. p. 936. Sicque dicendus fuerit Christus perfectus Deus, et perfectus homo ratione exsistentiae indeficientis. Ut utraque unus sint, omnino perfectus, idem Deus et homo. Et al. s. 5) Epist. 1. ad Cledon. Opp. T. 1. c. 670. Quamquam enim Deus et homo duae naturae sunt, quemadmodum