Obrazy na stronie
PDF
ePub

credit ei, qui misit me, habet vitam æternam, et in ju-
dicium non veniet, sed transiet a morte ad vitam.
Amen dico vobis, quoniam venit hora el nunc est,
quando mortui audient vocem filii Dei, et qui audie-
rint, vivent. Sicut enim habet Pater vitam in se : sic
dedit Filio vitam habere in semetipso. Et potestatem
dedit ei et judicium facere: quia filius hominis est
(Joan. v, 24,27). Jungit novissimam resurrectio-
nem Nolite mirari hoc : quia venit hora, in qua om-
nes, qui in monumentis sunt, audient vocem Filii Dei,
et exient qui bona fecerunt, in resurrectionem vitæ :
qui autem mala fecerunt, in resurrectionem judicii
(Ibid., 28,29). Primo dixit, mortui qui audierint, vi-
vent. Secundo, omnes, qui in monumentis sunt, exient.
Item quod in uno homine totum corpus significetur, B
in Regum libro promittit Deus David, de Salomone
dicens: Suscitabo regnum ejus: ipse ædificabit mihi
domum (11 Reg. vii, 15).

Amen dico vobis: quia, qui verbum meum audit, et ▲ Disrumpens disrumpam regnum tuum de manu tua : et dabo illud servo tuo. Verum, in diebus tuis non faciam hæc, propter David patrem tuum. De manu filii tui accipiam illud. Verum omne regnum non accipiam, sceptrum unum dabo filio tuo : propter David servum meum, et propter Hierusalem civitatem, quam elegi, (Il Reg. x1, 11, 14). Quid enim prodest David, si propter eum filius ejus regnum terræ consequere. tur, cœleste perditurus? Quo manifestum est, cum Deo esse Salomonem : cui regum quidem terræ ablatum non est propter David, quod et dixerat : Arguam in virga hominum peccata ejus misericordiam autem meam non auferam ab eo (II Reg.vn, 14). Quod si neque reprobatus est, neque idolorum cultores regnum Dei possident: manifestuum est, figuram fuisse Ecclesie bipartitæ, Salomonem, cujus latitudo cordis et sapientia, sicut arena maris, et idololatria horribilis. Disrumpens, inquit, disrumpam regnum tuum de manu tua: verum in diebus tuis non faciam. De manu filii tui accipiam illud. Jugis operationis est, disrumpens disrumpam: sicut benedicens benedicam, et multiplicans multiplicabo semen tuum. Ostendit enim semper futurum Salomonem in filio, id est, in posteris: cujus posthumis Salomonis temporibus non aufert Deus regnum, secundum promissa Patrum: sed corrigit illud usque in æternum, ut auferat jugiter secundum idololatriam Salomonis, in suo peccato perseverantis. Alias, quomodo de manu Salomonis disrumpens disrumpit aut non disrumpit, si non nuwc est Salomon in filiis bonus aut malus? Quod autem dicit: Verum, non omne regnum accipio in speciem redit, incipiens aliam figuram in filio Salomonis et servo. In Jesu Nave quoque sic dicit Dominus, manifestans in uno homine futurum corpus ostendit : sed hoc loco malum tantummodo. Peccavit, inquit, populus et transgressus testamentum, quod disposui ad illos, furati sunt de anathemate, miserunt in vasa sua (Jos. VHI, 14): eum solus Achar de tribu Juda id fecisset. Quod corpus semper futurum intelligens Jesus, sic ait, cum eum occiderct : Exterminet te Deus sicut et hodie (Ibid., 25). Illud autem multo magis necessarium est scire: omnes omnino civitates Israel et gentium, vel provincias quas Scriptura alloquitur, aut in quibus aliquid gestum refert figuram esse Ecclesiæ. Aliquas quidem partis malæ tantum, aliquas bone, aliquas vero utriusque. Et si sint aliqua, quæ etiam in gentes, quæ foris sunt videantur convenire in parte tamen, quæ intus est, convenitur omne corpus adversum, sicat in Israel captivo, promittitur gentibus ad Deum reditus. Impossibile est enim legem loqui ei, qui in lege non est de eo loqui, ad ipsum tamen non et sive alicubi sine ista occasione non in Israel specialiter alienigenas alloquitur, intus omnimodo credendi sunt: quoniam, etsi eveniebat specialiter quod prophetatum est, Ecclesia tamen est. Proprietas denique non omnibus speciebus convenit. Nam et Damascus et Tyrus et Soor et aliæ multæ

Conveniunt ista: sed excedit speciem, dicens : Et dirigam thronum ejus usque in æternum. Item in utrumque Ego ero ei in patrem, et ipse erit mihi in filium. Et si venerit injustitia ejus, arguam eum in virga hominum, et in artibus filiorum hominum; misericordiam autem meam non auferam ab eo, sicut abstuli, a quibus abstuli a conspectu meo, et fidelis fiet domus ejus. Iterum excedit speciem : et regnum ejus in æternum in conspectu meo, et fidelis fiet domus ejus. Iterum excedit speciem et regnum ejus in æternum in conspectu meo, et thronus ejus erit confirmatus usque in æternum (Ibid., 13, 16). Quod C autem videtur in excessus specie thronum Christi promittere in æternum, thronum filii hominis promittit, et ita Corpus Christi, id est, Ecclesiæ. Non enim propter David promisit Deus regnaturum Christum: cui ante constitutionem mundi promisit hanc claritatem. Et per Isaiam sic dicit Deus Christo : Magnum tibi erit istud: ut voceris puer meus, et statuas tribus Jacob, et Israel dispersionem convertas. Ecce posui te in testamentum generis, in lumen gentium, ut sis in salutem usque in novissimum terræ (Isa. XLIX, 6). Quid majus Filio Dei vocari puer meus, et Israel dispersionem convertere, aut per cum factum esse ipsum Israel et coelum et terram, et quæ in eis sunt visibilia et invisibilia? Sed ei dixit magnum esse, qui Filio Dei mixtus est ex semine D David. Omnis enim promissio Abrahæ et David, ipsa est, ut semen eorum misereretur ei, cujus sunt omnia, et esset cohæres in æternum : non propter eos regnaret Christus, qui est omnium rex a Patre constitutus. Quid dicimus de Salomone? cum Deo est, an post idololatriam reprobatus est? Si cum Deo dixerimus: impunitatem spondebimus idolorum cultoribus. Non enim dicit Scriptura, pœnitentiam egisse Salomonem, aut recepisse sapientiam. Si autem reprobatum dixerimus: occurrit vox Dei, quæ dieit, nec-terræ quidem regnum auferre Salomoni propter David, sicut scriptum est in libro Regum : a Al. evenit.

usque nunc exstant, quas Deus penitus tolli, nec A Non erat, inquit, finis gentilibus illius: cum esset civirestaurati dixerat. In alienigenis autem civitatibus Ecclesiam conveniri apertum est in Ezechiele, cui cum Dominus diceret, prædicere interitum in Theman, quæ est Esau, et in Dagon, quod est idolum allophylorum, intellexit parabolam esse adversum Hierusalem et templum. Factus est, inquit, sermo Domini ad me, dicens: Fili hominis, confirma faciem tuam super Theman, respice in Dagon, propheta in silvam summam Nages: Audi verbum Domini. Hæc dicit Dominus: Ecce, ego incendam in te ignem, et comedel in le omne lignum viride, et omne lignum aridum. Non exstinguetur flamma incensa el cumburetur in ea omnis fucies a subsolano usque ad aquilonem, ut cognoscat omnis caro, quia ego Dominus succendi illud, non exstinguetur ultra. Et dixi, non, Domine. Ipsi dicunt ad me: Nonne parabola est hæc, quæ dicitur (Ezech. xx, 45,49)? Et factus est, inquit, sermo Domini ad me, dicens: Propterea, fili hominis, propheta et confirma faciem tuam ad Hierusalem, respiciens sancta eorum: el prophetabis super terram Israel. Hæc dicit Dominus: Ecce ego educam gladium meum de vagina sua et disperdam de te inimicum et injustum. Sic exiet gladius meus de vagina sua super omnem carnem a subsolano usque ad aquilonem, et sciel omnis caro, quia ego sum Dominus, qui emisi gladium meum de vagina sua, non egredietur ultra. Confirma, inquit,

B

faciem tuam, super Theman, et respice in Dagon
(Ezech. xxi, 1,5). Et interpretatus est dicens: Con-
firma faciem tuam ad Hierusalem, et respice in sancta
eorum. Et ostendit in omnem Hierusalem, dicens: C
Disperdam de te inimicum et injustum. Ita futurum
generaliter ait: Sic exiet gladius meus super omnem
carnem a subsolano usque ad aquilonem. Ostendit in
Hierusalem esse Theman, quam illic Deus interficit,
et Dagon, et omnia exsecrabilia gentium operante
filio David Salomone in filiis suis, quo etiam evi-
denter dejecta templa Dei et demolita, atque spiri-
tualiter exusta, projecit in torrentem, id est, sæcu-
lum, qui nascitur filius David Josias, ut disrumpatur
altare in Bethel, sicut scriptum est: Altare, allare,
hæc dicit Dominus, Ecce filius nascetur de domo Da-
vid Josias nomen illi (III Reg. XII, 2). Ninive ci-
vitas alienigenarum, bipartitæ Ecclesiæ figura est.
Sed quia ordinem lectionem interpretando prosequi,
longum est: satis erit, quod specie convenire non 1)
potest dicere. Erat, inquit, Ninive civitas magna
(Jona III, 3): adeo, cum esset adversa Deo, ut me-
tropolis Assyriorum, quæ et Samariam delevit,
et omnem Judæam semper oppressit sed in fi-
gura Ecclesiæ prædicante Jona, id est, Christo,
omnis omnino liberata est. Eadem Ninive om-
nino insequenti Propheta peritura describitur, cui
prædicans Dominus: Signum est Jona in ventre
celi (Matth. x11, 40; Luc. x1, 30). Atque ut et ipse
Propheta ostendit, non esse illam civitatem specia-
lem, interponit aliqua, quæ speciei modum excedant.

• Græce βεβηλοῦσι profanant.

tas unius gentis. Et iterum: Multiplicasti mercatus tuos super astra cæli, id est, Ecclesiam. Et iterum: Super quem non venit malitia tua semper? Numquid potuit unius civitatis malitia, super omnem hominem, aut semper venisse, nisi illius, quam Cain fratris sanguine fundavit nomine filii sui, id est, posteritatis? Manifestius adhuc docet Propheta, Ecclesiam esse Ninive. Et extendet, inquit, manum suam in Aquilonem (id est, populum solis alienum adversus Mcridianum) et perdet Assyrium (Soph. 11, 13). Et illud: Ninive, exterminium sine aqua in desertum: el pascentur in medio ejus greges, omnes bestia terræ et cameleonti, et hirci in laquearibus ejus cubabunt, et bestic vocem dabunt in fossis ejus, et corvi in portis ejus, quoniam cedrus altitudo ejus. Civitas contemnens, quæ habitat in spe, quæ dicit in corde suo : Eyo sum, et non est post me (Ibid., 13, 15). Et adhuc Quomodo facta est in exterminio, pascua bestiarum? Omnis, qui transit per illam, sibilabit et movebit manus suas (lb., 15). O illustris et redempta civitas, columba, quæ audivit vocem, non recepit disciplinam, in Domino non est confisa, et ad Dominum suum non appropinquavit. Principes ejus in ea, ut leones frementes; judices ejus, ut lupi Arabiæ, non relinquentes in mane. Prophetæ ejus, spiritu elati, viri contemptores. Sacerdotes ejus prophetant sacra, et a conscelerant legem; Dominus autem justus, in templo ejus non faciet injustum (Soph. m, 1,5). Ægyptus item bipartita est. Ecce, inquit, Deminus sede: super nubem levem, et venit in Egyptum (Isa. xix, 1,3). [Nubes, corpus est spirituale post Baptismum, et claritas filii hominis. Primus est enim adventus Domini jugiter corpore suo venientis, sicut dicit: Amodo videbitis venientem in nubibus cœli] et comminuentur manufacla Ægypti a facie illius, et cor ipsorum minorabitur in illis, et exsurgent Ægyptii super Ægyptios, et expur · gabit homo fratrem suum et homo proximum suum, el pugnabit civitas contra civitatem, el exsurget gens super gentem (Matth. xxiv, 30), id est, Ægyptus super Ægyptum, et lex supra legem, sensus scilicet diversitate sub una lege: Et turbabitur spiritus Ægyptiorum in ipsis, et cogitationes eorum dispergam. Et postquam nunc generi speciem, nunc genus speciei miscuisset, adjecit, dicens: Die autem illo erit altare Domini in regione Egyptiorum, et tituli ad terminos ejus Domino. Erit autem in signum in æternum Domino, in regione Egyptiorum (Isa. xix, 19). Non dixit licebit esse altare ad terminos Ægypti in æternum sed, erit. Ezechiel vero apertius ostendit totum mundum esse Ægyptum, dicens : 0 dies! quia prope est dies Domini, dies nubis, finis gentium erit et veniet gladius super Ægyptios. Et jungit speciem Et erit tumultus in Ethiopia, et cadent vulnerali in Ægypto, et cadent fundamenta ejus, Persæ et Cretes, et Lydi, et omnes commesticii, et

b Lege expugnabit.

b

B

filii testamenti mei, gladio cadent in ea cum ipsis A in stupore mentis, stupebunt et timebunt in interitu (Ezech. xxx. 3-5). Hoc autem factum est, cum post excidium descenderent in Egyptum, et occiderentur illic a Nabuchodonosor secundum Hicremiæ prophetationem. Fiet autem et generaliter, novissimo die, quando cum Ægyptiis filii testamenti ceciderint, Ægyptiorum more viventes. Item per Ezechielem minatur Deus regi Ægyptiorum, et ejus multitudini, quod essent terribiles in sanctos, inter circumcisos deputati: quod non convenit, nisi in eos, qui sibi circumcisione, id est, sacris blan diuntur. Quoniam igitur dedit timorem suum super terram vita: ut dormiret in medio incircumcisorum vulneratus gladio Pharao, et omnis multitudo ejus cum ipso, dicit Dominus. Et illic a genere ad speciem : Hæc dicit Dominus : Circumjaciam te super terram populorum multorum et extraham te in hamo meo, et extendam te super campi tui: et constituam super le omnes aves cæli, et saturabo omnes bestias universæ terræ: et dubo carnes tuas super montes, el saturabo sanguine tuo colles, et rigabitur terra ab his, quæ de te procedunt; a multitudine tua in montibus vepres implebo abs te, et cooperiam cœlum cum exstingueris, et obscurabo astra ejus, solem in nube contegam, et lunæ non lucebit lumen ejus. Omnia quæ lucent lumine in cœlo obscurabuntur, et dabo tenebras super terram tuam, dicit Dominus. Jungit speciem : Et exasperabo cor populorum multorum: cum ducam captivitatem tuam in nationes, in terram, quam non noveras (Ezech. xxx11, 4-8). Excedit speciem : Et contristabuntur super te multæ nationes, et reges earum, mentis alienatione stupebunt, cum volabit gladius meus super facies eorum, in medio eorum erit ad ruinam ex die ruinæ tuæ. Redit ad speciem : Quoniam hæc dicit Dominus: Gladius regis Babylonis venit tibi in gladiis gigantum, et dejiciam virtutem tuam, pestes a nationibus omnes, et pendent contumeliam Egypti, el conteretur omnis virtus ejus. In genus: Et perdam omnia pecora aqua multa : et non turbabit eam pes hominis ultra, et vestigium pecorum non calcabit eam. Tunc requiescent aquæ eorum, et flumina eorum, ut oleum habebunt, dicit Dominus (Ibid. 9-14). Species: Et dubo Egyptum in interitum, et desolabitur terra cum plenitudine sua, et dispergam omnes inhabitantes in ea (Ibid., 15). Genus: Et scient, quia ego Dominus sum. Operiam, inquit, cœlum, cum exstingueris: et cbscurabe astra ejus, solem in nube contegam et lunæ non lucebit lumen ejus. Omnia, quæ lucent lumine in cœlo obscurabuntur super te : et dabo tenebras super terram tuam ( Ezech. xxxu, 7, 8). [ In passione Domini, non in terra Ægypti tantum fuerunt tenebræ sed in toto orbe. Sed nec, capta Ægypto, obstopuerunt gentes, exspectantes ruinam suam ex die ruinæ ejus. Nam et de Soor sic scriptum est: llæc dicit Dominus ad Soor: Nonne, a die ruinæ tuæ, in gemitu vulneratorum, dum interficiuntur gladio, in medio tui commovebuntur insulæ, et discedent a sedibus suis omnes principes maris, et aufeent mitras el vestem aurium suarum : dispoliabunt se PATROL. XVIII.

tuo, et ingemiscent super te, et accipient lamentationem et dicent tibi: Quomodo destructa est de mari civitas illa laudabilis, quæ dedit timorem suum omnibus inhabitantibus in ea? et timebunt insulæ ex die ruinæ tuæ (Ezech. xxvi, 15-18, sec. LXX): Ad clamorem vocis tuæ, gubernatores tui timore timebunt, et discedent de navibus omnes remiges tui et vectores el proretæ maris super terram stabunt, et ululabunt super te voce sua, et clamabunt super te amarum, et imponent super caput suum terram, et cinerem sternent, et accipient super te lamentationem filiorum, lamentum Soor. Quantum invenisti mercedis de mari? Satiasti gentes multitudine tua, el a commixtione tua locupletasti omnes reges terræ. Nunc autem contristata es in mari, in profundo aquæ commixtio tua, et omnis congregatio iua in medio tui. Ceciderunt omnes remiges tui: omnes qui inhabitant insulas contristati sunt super te, et remiges corum mentis alienatione stupuerunt, et lacrymatus est vultus eorum super te. Mercatores eorum de gentibus exs bilabunt te perditio facta es, ultra non eris in æternum, dicit Dominus (Ezech. xxv, 28-56, sec. LXX). ] Numquid in unam insulam conveniunt, que dicta sunt: aut sola potuit locuplet re omnes reges terræ? Sed aliqua relinquimus locis opportunis: quibus etsi strictim dicuntur, videri possunt. Tyrus bipartita est, sicut per Isaiam dicitur, qui post multa speciei et generis, hoc quoque adjecit, dicens: Erit post septuaginta annos Tyrus, sicut canticum fornicariæ. Accipe citharam angularem, civitas forniceria, Coblita bene citharizare, multa cantica canta: ut tui commemoratis fiat. Et erit post septuaginta annos, respectionem faciet Deus Tyri, et iterum restituetur in antiquum (Isa. xxmu, 15-17). | Numquid credibile est, universa regna terrarum, Tyrum venisse negotiandi causa? Quod si veniant; quæ utilitas, pra-dixisse futura Tyro commercia omnibus regnis terr:e, si non Tyrus, Ecclesia est, in qua emne terrarum negotium est æternæ vitæ? Sequitur enim et ostendit, quod sit ejus negotium, dicens: Et erit negotiatio ejus et merces sancia Domino (Isa. xxm, 15-17). Non enim in illis colligitur: sed illis, qui habitant in conspectu Domini. Omnis negotiatio ejus, cdere et bibere et repleri, in signum memoriæ in conspectu Domini (Ibid. 18). Si ergo negotiatio ejus, sancta Do mino: quomodo potest omnibus esse regnis, nisi ubique fuerit ista Tyrus? Sequitur enim aperte, ostendit quid sit Tyrus, dicens: Ecce Dominus corrumpet orbem terrarum, et vastabit illum, et nudabit faciem ejus disperget eos, qui inhabitant in eo, et erit populus sicut sacerdos (Isa. xxiv, 4-6). [Num iliios orbis, cujus negotiatio sancta Domino? et famulus sicut Dominus et famula sicut domina ] Et erit emens sicut et vendens: et qui debet, sicut ille cui debetur; et qui fœnerat, sicut ille qui fœneratur: quia corruptione corrumpetur terra, et vastabitur vastatione terra. Os enim Domini locutum est hæc. Planxit terra, curvatus est orbis terræ, planxerunt alti terræ. Terra autem fa · cinus admisit, propter eos, qui inhabitant in ca : quia 2

D

transierunt legem, el mutaverunt jussa testamenti ▲ et asinorum, et omnium pecorum, quæ sunt in castris

æterni. Propterea ergo maledictio comedit terram : quia peccaverunt, qui inhabitant in ea. Propter hoc egentes erunt, qui inhabitant terram (Isa. xxiv, 1-6). (Numquid illi a gentes esse possunt, quibus in omnibus regnis terræ negotiatio est edere, et bibere, et repleri, non quodam tempore, sed in sigrum memoriæ in conspectu Domini? Et relinquentur homines pauci. Lugebit vitis, lugebit vinum. Gement omnes quorum jocundatur anima. Cessabit jocunditas tympano, cum cessabit impudicitia et divitiæ impiorum. Numquid sanctorum cessabit vox citharæ? Confusi sunt: non b berunt merum, amarum factum est vinum illis, qui bibunt illud. Deserta est omnis civitas : plaudent omnes ne introeant, ululate divini, ubique cessabit omnis jocunditas terræ, et relinquentur civitates deseriæ, et domus derelictæ peribunt (Ibid., 6-8).] Hæc Omnia erunt terræ in medio gentium. Si deserta est omuis civitas; quæ sunt gentes, in quarum medio ista faciant? Etsi aliqua horum videntur imperspicue fieri, tamen omnia spiritualia sunt. Omnem civitatem desertam spiritualiter mortuam dicit : sed Tyr: illius meretricis, non cujus negotiatio sancta toto orbe. Hierusalem autem relinquentur homines pauci, salvo utique statu eorum, qui perimunt. Pauci relinquentur ex eis, quos spiritualiter mortuos dicit: qui per recordationem vixerunt, quos Ecclesiasticus non interfecerit : sicut multis in locis legimus. Sed quia propositum nobis implendum est, duobus contenti sumus exemplis. Minatur Deus ignem ex igni Israel, regi Assyriorum, id est, adverso corpori, et dicit ad Syrum vel ad stipulam, post paululum, ignem futuros. Mittet, inquit, Dominus sabaoth, in tuum honorem, ignominiam : et in claritatem tuam, ignem arde tem et ardebit Israel lumen, et erit tibi ignis, et sanctificabit illud in flamma ardente (scilicet lumen Israel), et manducabit quasi fenum, silvam. In illo die ardebunt montes: et per præcipitia fugiunt, quasi qui fugit a flamma ardente ; et qui remanserint ab illis, numerabuntur, et puer scribet illos (Esa. x, 16-19). Qui remanserint, inquit, ab illis. Non enim potest ignis, qui comburit bardere? Qui autem ex combustis superaverint, ignis efficientur. In Zacharia tegimus, illos remeare quos Ecclesia non occiderit, quod ad se converiantur: cæteros vero spiritualiter cruciatibus interficere. Siquidem sta tibus oculos eruat, et carnes tabescere faciat : Habitabit, inquit, in Israel confidens: et hæc erit strages, qua cædet Deus populos, quotquot militaverunt adversus Israel. Tabescent carnes corum stantibus eis sub pedes suos : et oculi eorum fluent a foraminibus suis, et lingua eorum tabescet in ore eorum. Et crit in illa die alienatio magna super illos, et apprehendet unusquisque manum proximi sui, et implebitur manus ejus, manu proximi ejus (id est, carcus cæcum ducens). Et Judæa præliabitur in Hierusalem, et colliget viros omnium populorum, el aurum, el argentum, et vestem, in multitudinem nimis. Et hæc erit strages equorum, et mulorum, camelorum, a Egentes, recte.

B

[ocr errors]

illis secundum stragem istan. Et erit, quicumque relicti fuerint ex omnibus gentibus convenientibus supër Hierusalem, et ascendent quotannis adorare regem Domini Deum omnipotentem, celebrare diem festum scenopegiæ (Zach, xvi, 11-16). Elam alienigenarum est. Hic speciali jungit generalem, monstratque bipertitam. Hæc dicit Dominus : Confringam Nair arcus, in Elam principatus eoram. Et excedit speciem. Superducam, inquit, quatuor ventos, a quatuor cardinibus coli, nec erit gens quæ illuc non veniat, quæ expel'at Elam. Redit in speciem : Et terrebo illos, coram inimicis eorum, qui quærunt animas eorum, et superducam eos secundum iram indignationis meæ, et mistam post cos gladium meum, donec consumat eos. Jungit genus : Et ponam sedem meam in Elam : et perdam inde regem el potentes. Erit in novissimis diebus in æternum captivitatem, Elam, dicit Dominus (Jerem.xxv, 35-38, sec. LXX; sed juxta. Vulg. XLIX, 35-39).] Numquid credendum est non fuisse gentem, quæ non venerit ad expugnandam Elam, aut illic sedes Domini, cujus captivitatem vertit, nisi Ecclesiastica sit figura? Que vero species: Sinistræ tantum sunt, ut Sodoma, sicut scriptum est: Audite verbum Domini, principes Sodomorum (Isa. 1, 10), et quæ vocatur spiritualiter Sodoma et Ægyptus : ubi et Dominus eorum crucifixus est (Apoc. x1, 8). Ex his Sodomis exit Loth, quod est, discessio, ut reveletur homo peccati ( Thess. H, 5). Babylon civitas adversus lierusalem: Totus mundus est in parte sua, quam in hac Israel. Hæc convenientur : Visio, inquit, adversus Babylonem, et dicit adversas orbem terrarum venturos sanctos Dei miltes: Tollite vicem et exsultate vicem illis, nolite timere, exhortamini; manus aperite magistratus: quia ecce ego præcipio. Sancrifi cuți sunt el vocati gigantes veniunt iram meam lenire gaudentes simul et injuriam facientes. Vox multarum gentium in montibus similis gen'ium multarum, vox regum et gentium collectarum (Isa, x..., 4-4, sec. LXX): cum Babylonem gens et rex Medorum everterit, Sequitur enim et dicit, qui sint isti reges, et quæ Babylon. Deus sabaoth præcepit genti bellatrici venire de longinquo, de summo fundamento cœli. Deus cl bellatores ejus corruperunt universum orbem terræ. Ululate, proximus est enim dies Domini, et contritio a Deo aderit. Propter hoc omnes manus resolventur, el omnis anima hominis trepidabit. Turbabuntur legati parturientis, et parietes circumstantes, alins ad alium expavescent, et facies eorum sicut flamma commutabuntur. Ecce enim dies Domini insanabilis venit indignationis et iræ ponere orbem terrarum desertum, et peccatores perdere ex eo (Ibid., 4-9). [Diem Domini, ex quo passus est, dicit : ex quo spiritualiter interficitur mundus, interficiente exercitu Dei: dum ejus lumen iniqui non vident, sicut serventur, dicens : Stella enim cœli exterioris et omnia luminaria ejus, lumen dabunt et tenebrescet, et non permanebit lumen cjus. El infligam mortuis terræ mala, et injustis pecb Forte tardate, vel manere, vel non ardere

cata eorum, el perdam injuriam scelestorum, et inju- A siones Esau, Serras vero ferreas; homines dicit du

ros el asperos, qui secant parturientes Ecclesias. Item; omnes gentes quæ sub coelo sunt, in civitate Dei iram Dei bibere et illic percuti, Jeremias testaLur, dicens: Sic dicit Dominus Deus Israel; Accipe calicem vini meri de manu tua, et potabis omnes gentes ad quas ego mitto te et voment et insanient a facie gladii, quem ego mitto in medio illarum. Et accepi calicem de manu Domini, et potavi gentes ad quas misit me Dominus ad ipsas Hierusalem et civitates Judæ, et reges ejus, et principes ejus : ut ponerentur in desolatione, et in devastatione, et in sibilatione, el Pharaonem regem Egypti, et pueros ejus, et potentes ejus, universum populum ejus, et omnes promiscuos ejus, et reges omnes alienigenarum, Ascalonem et Gazam et Accaron, et quæ contra faciem Azoti, et Idumæam et Moabitem, et filios Ammon, et regem Tyri, et regem Sidonis, et reges qui trans mare sunt, et Dedan et Theman et Bosor, et omnem circumlunsam a facie, et omnes promiscuos qui commorantur in deserto, el omnes reges Elam, et omnes reges Persarum, et universos reges a subsolano, qui longe et qui juxta sunt, unumquemque ad fratrem suum, et omnia reyna terræ quæ super faciem terræ sunt, et dices illis: Hæc dicit Dominus omnipotens : Bibite et inebriamini, et vomite, el cuderis et surgetis a facie gladii, quem ego mitto in medium vestrum. Et ad eos qui noluerunt accipere caLicem, ita ut bibant, dices: Sic dicit Dominus : Bibentes bibetis, qu'a in civitate in qua invocutum est nomen meum, super ipsam incipio vexare vos: et vos purgatione non eritis purgati, quin gladium ego invoco super inhabitantes terram (Jerem. xxv, 15-29).] Potabis, inquit, Hierusalem, civitates Juda, et reges ejus et principes ejus. Deinde dicit: Et waiversa regna terræ, quæ super faciem terræ sunt : ut o tenderit, speciali Hierusalem Transitum fecisse ad generalem, in qua sunt omnes gentes terræ, quas illie Deus percutiet, sicut et interpretatus est, dicens: Quoniam in civitatem in qua invocatum est nomen weum, in ipsa incipio vexare vos, et vos purgatione non eritis purgati. Numquid Jeremia, cum esset in corpore qui de Judææ carcere numquam, nisi tractus, is et in Egyptum perspicue adjecto mero in calice id potum daret omnibus gentibus quæ sub cœlo sunt, aut nunc per Ecclesiam prophetat? Quod si tunc D quoque et nunc in Ecclesia locus est, manifestum est, et omnes gentes, ad quos ille Jeremiás loquitur, conveniri in principali eorum parie. Si quid enim summum Sathanas, si guid grave, si quid dextrum in suo corpore habet,cœlestibus miscuit, ut bellanlium mos est, fortibus fortes opponere. Unde ApoStolus dicit, non esse sanctis pugnam adversus humanitatem, sed adversus spiritualia nequitia in cœlestibus (Ephes. VI, 12).

riam superborum humiliabo.] Et erunt qui remanse-
rint (id est, quos supradicti milites non occiderint),
honorati magis quam aurum, quod non tetigit ignem,
et homo honoratus erit magis quam lapis ex Saphir :
Coelum enim indignabitur, et terra commovebitur a
fundamentis, propter animationem iræ Dei in die, qua
aderit indignatio ejus. Jungit speciem : Et erit qui re-
lictus est: quasi capreola fugiens, el sicut ovis erraus,
et non erit qui colligat, ut homo ad populum suum
convertatur, et venire in tribum suam festinet. Qui
enim inciderit, superabitur ; et si qui collecti sunt, gla-
dio cadent, et filiæ eorum, in conspectu eorum cadent,
el domus eorum diripient, et uxores eorum habebunt.
Ecce, excito vobis Medos, qui nou computant pecu
niam, neque auro opus est illis (Isa. xii, 10-17). B
[Subtiliter inserit genus: cum enim a estis, nou
Opus est auro et argento: nisi Ecclesiasticus, qui
fruitur spiritualiter vita. Sagittationes juvenum con-
fringent, et filiis vestris non miserebuntur, et super ne-
poles vestros non parcent oculi eorum (Ibid., 18).]
Omida spiritualiter, sicut de eadem Babylone, scripta
sunt : Felix est, qui obtinebit, et collidet parvulos suos
ad petram (Psal. cxxxvi, 9). Neque enim regem Mle-
dərum, quod obtinuerit adversus Babylonem, dixit
felicem, et non Ecclesiasticos, qui obtinent et colli-
dunt filios Babylonis ad petram scandali. Obtinet
antem, sient scriptum est : Qui obtinet modo, teneat,
donec de medio fiat ( Thess. a, 7). Et post multa
speciei et generis, clausura periochiæ aperte oumes
ostendit es e Babylonem, et eos in terra atque in
montibus suis, id est in Ecclesia perdere. Hæc dicit
Dominus: Ponam Babylonem desertum: ut inhabi-
tent în ca erici, et crit in nihilum, et ponam illud duti
voraginem in perditionem. Hæc dicit Dominus subaoth,
dicens : quomodo dixi, sic erit: et quemadmodum co-
gitavi, sic perseverabit, ut perdam Assyrios in terra
mea et in montibus meis, et erunt in conculcatione, .et
auferetur ab eis jugum earum, et gloria ab humeris
eorum auferetur. Hæc cogitatio, quam cogita it Domi-
nus in orbem terræ totum, et hæc manus alta super
omnes gentes orbis terræ. Deus enim sanctus quod co-
gitavit, quis disperget, et manum illam fortem quis
avertet (Isa. x4v, 22-27)]? Quotiescumque autem
post excidium minatur ruinæ civitatis habitationem
bestiarum, spiritus immundos dicit habitaturos in
hominibus, quos sanctus Spiritus deseruit. Non enim
trane injuriam possunt interfecti habitatores, aut
ruinam sentire. Sermones (inquit Amos) quos vidit
super Hierusalem, et cœpit. In tribus impietatibus
Damascielin quatuor non aversabor cam, eo quod se-
cabant serris ferreis in utero habentes (Amos 1, A-3).
Et itermn: In tribus impietatibus Idumæœ et in qua-
tuor non aversabor eam, propterea quod persecutus
est in gladio fratrem suum (Ibid., 41). lt multas alias
civitates alienigenarum in Ecclesiæ figura convenit.
Ubicumque aut Idumæam, Theman, Bosor, Seir no-
minat, fratres malos siguifical. Sunt autem posses-

[blocks in formation]

REGULA V.
De Temporibus.

ab

Tearporum quantitas in Scripturis frequenter mistica est tropo synecdoche; au legitimis numeris, qui

« PoprzedniaDalej »