dùm puritatem manuum mearum in conspectu oculorum ejus (1): neque interim in nobis, sed castè et sincerè gloriemur in Domino, cujus misericordiâ stamus.

XLII. Optimus psalmodiæ usus, ex eodem Augustino.

Neque prætermittendum illud ejusdem Augustini passim; tunc Psalmos videri suavissimos, ac divinissimâ luce perfusos, cùm in his caput et membra, Christum et Ecclesiam, sive apertè propalatos, sive latenter designatos intelligimus. Neque propterea ab historico, sive litterali atque immediato, ut aiunt, sensu aberrare nos oportet: quin eò erit clarior ac fundatior secretioris illius intelligentiæ sensus, quò typum ipsum, hoc est, historiam ac litteram figemus certiùs. Quare iterum atque iterum erigamus animos: atque ubi Davidem atque Salomonem; tum Davidis hostes, Saülem; Achitophelem, alios; ubi bella et pacem, captivitatem, libertatem, ac cætera ejusmodi audimus; tum animo infigamus Christum, et Ecclesiam laboribus periculisque exercitam, atque inter adversa et prospera peregrinantem; tum sanctorum persecutores, non modò visibiles, sed etiam invisibiles illos atque aereas potestates, pugnasque in hâc vitâ perpetes, ac secuturam postea pacem sempi

ternam.

(1) Ps. xvII. 25.

SANCTI HIERONYMI PRESBYTERI

IN PSALMOS

JUXTA HEBRAICAM VERITATEM,

AD SOPHRONIUM PRÆFATIO.

Scio quosdam putare Psalterium in quinque libros esse divisum, ut ubicumque apud Septuaginta interpretes scriptum est, yévolto yévolto, id est, fiat fiat, finis librorum sit, pro quo in Hebræo legitur, amen amen. Nos autem Hebræorum auctoritatem secuti, et maximè Apostolorum, qui semper in novo Testamento Psalmorum librum nominant, unum volumen asserimus. Psalmos quoque omnes eorum testamur auctorum, qui ponuntur in titulis, David scilicet, Asaph, et Idithun, filiorum Core, Eman Ezrahitæ, Mosi et Salomonis, et reliquorum quos Esdras uno volumine comprehendit. Si enim, amen, pro quo Aquila transtulit mengoμéves in fine tantùm librorum poneretur, et non interdum aut in exordio, aut in calce sermonis sive sententiæ, numquam Salvator in Evangelio loqueretur: Amen amen dico vobis; et Pauli epistolæ in medio illud opere continerent. Moses quoque, et Jeremias et cæteri in hunc modum multos haberent libros, qui in mediis voluminibus suis, amen, frequenter interserunt. Sed et numerus viginti duorum hebraicorum librorum, et mysterium ejusdem numeri commutabitur. Nam et titulus ipse hebraicus, Sephar thallim, quod interpretatur, volumen hymnorum, apostolicæ auctoritati congruens, non plures libros, sed unum volumen ostendit. Quia igitur nuper cum Hebræo disputans, quædam pro Domino Salvatore de Psalmis testimonia protulisti, volensque ille te illudere, per sermones penè singulos asserebat non ita haberi in hebræo, ut tu de Septuaginta interpretibus opponebas; studiosissimè postulasti, ut post Aquilam, et Symmachum, et Theodotionem, novam editionem latino sermone transferrem. Aiebas enim te magis interpretum varietate turbari, et amore quo laberis,

vel translatione, vel judicio meo esse contentum. Unde impulsus à te cui et quæ possum negare non possum, rursum me obtrectatorum latratibus tradidi, maluique te vires potiùs meas, quàm voluntatem in amicitiâ requirere. Certè confidenter dicam, et multos hujus operis testes citabo, me nihil duntaxat scientem de hebraicâ veritate mutasse. Sicubi ergo editio mea à veteribus discreparit, interroga quemlibet Hebræorum, et liquidò pervidebis me ab æmulis frustrà lacerari, qui malunt contemnere videri præclara, quàm discere, Perversissimi homines. Nam cùm semper novas expetunt voluptates, et gulæ eorum vicina maria non sufficiant; cur in solo studio Scripturarum, veteri sapore contenti sunt? Nec hoc dico, quò prædecessores meos mordeam, aut quidquam his arbitrer detrahendum, quorum translationem diligentissimè emendatam, olim meæ linguæ hominibus dederim; sed quod aliud sit in Ecclesiis Christo credentium Psalmos legere, aliud Judæis singula verba calumniantibus respondere. Quod opusculum meum, si in Græcum, ut polliceris, transtuleris, et imperitiæ meæ doctissimos quosque viros testes facere volueris, dicam tibi illud Ho. ratianum: In sylvam ne ligna feras. Nisi quòd hoc habebo solamen, si in labore communi intelligam, mihi et laudem et vituperationem tecum es se communem. Valere te in Domino Jesu cupio, et meminisse meî.

NOTE ABBREVIANTES.

Hier. Hieronymus : quâ item notâ hebræus textus intelligitur : ubi autem Hieronymus ab hebræo deflectere visus, Hebræum sic notamus Heb. Vulg. Vulgata. Ch. Chaldæus seu chaldaica paraphrasis. Syr. Syrus, seu antiqua versio syriaca. Antiqui autem interpretes ex hebræo in græcum sic notantur: Aq. Aquila : Symm. Symmachus. Theodot. Theodo'ion. Theodor. Theodoretus. Comm. Hier. Commentarius Hieronymi in Psalmos: cætera obvia.

LIBER

PSALMORUM.

LIBER PRIMUS PSALMORUM

SECUNDUM HEBRÆOS, USQUE AD PSAL. XLI.

PSALMUS I. MORALIS.

SINE TITULO.

Vir bonus idem beatus; contrà malus idem miser. Præclarissimum sanctæ cantionis exordium, ut beatæ vitæ fine constituto, animus ad pietatis studium Deique laudes incitetur. Hic Psalmus licet inscriptione careat, tamen, cùm primus sit in libro Davidi potissimum attributo, videtur ejus esse, ut et sequens, æquè sine titulo, quem tamen ejus esse constat ex Act. IV, 25.

VERSIO

S. HIERONYMI PRESBYTERI.

BEATUS vir, qui non abiit in consilio impiorum, et in vià peccatorum non stetit,

VERSIO

VULGAT A.

1. BEATUS vir, qui non abiit in consilio impiorum, et in viâ peccatorum non stetit,

1 Non abüit... non stetit... non sedit... Nota tres gradus. Primus est ire ad impios, et eorum consiliis aures præbere, contra vetitum illud: Fili, ne ambules cum eis. Prov. 1. 15. Secundus, cum peccatoribus progredi, eorumque vestigiis insistere. Tertius, in peccandi consuetudine acquiescere, et aliis corrumpendis operam dare. Quare Theodor. tria hic notat, 1. motum in malum: 2. statum, 3. habitum, sive obdurationem. Cathedrá, alii, consessu. Pestilentiæ, pestilenBOSSUET. I.

6

tium hominum, qui alios corrumpunt. Hieron. derisorum, alibi illusorum. Comm. in Ps, quo nomine passim perversi homines designantur in Scripturis, ut est illud: Parata sunt derisoribus judicia. Prov. XIX. 29. etc.

Voluntas ejus, Studium. Deum ejusque legem amat et assiduė meditatur, sicut scriptum est: Erunt verba hæc in corde tuo: meditaberis in eis, sedens in domo, et ambulans in itinere. Deut. vi, 6, 7, etc.

:

3 Et erit: Primò docuit divertere à malo secundò facere bonum, juxta illud Ps. xxxvI. 27. Declina à malo, et fac bonum: tertiò his transactis, nunc mercedem proponit. Tanquam lignum; hæc est arbor bona, quæ bonum fructum facit. Matth. vII. 17.

4 Non sic: Repetitio deest Hier.

5 Non resurgent: Non subsistent. Heb. non justificabuntur impii Deo judice. Ch. causà cadent.

6 Novit Dominus: Probat, diligit. Sic: Novi te ex nomine. Exod. XXXIII, 17.