CAP, XXVI. Responsio ad prædictas auctoritates et
rationes; et quod vere caro illa resurget.
CAP. XXVII. Responsio hæreticorum, qui dicunt
quod auima perit cum corpore.
CAP. XXVIII. Solutio ad prædictas auc'oritates et
rationes; ostenditur quod anima non perit cum corpore.

328

329

CAP. XXXIV. Solutio præmissorum, quod Christus
vere carnem humanam assumpserit, et quod B. Maria pa-
trem et matrem habuerit,
335
CAP. XXXV. Quibus auctoritatibus et rationibus co-
nentur probare hæretici quod lex Mosaica data sit a dia-
bolo.
337
CAP. XXXVI. Prædictarum auctoritatum et rationum
infirmatio; et quod lex Mosaica a Deo benigno data sit.
337

-

-

CAP. LXI. - Opinio hæreticorum qui dicunt quod Chri-
stus dicens: Hoc est corpus meum
demonstraverit
seipsum, et non corpus quod sub forma latebat. 561
CAP. LXII. Quare Christus sub aliena forma dederit
corpus suum.
363
CAP. LXIII. Opinio illorum hæreticorum qui dicunt
nuptias damnabiles esse.
365
CAP. LXIV. Objectorum solutio, et quod nuptiæ non
sint damnabiles.

-

366
CAP. LXV. Quibus auctoritatibus et rationibus pro-
batur quod conjugium bonum et sanctum sit.
367

CAP. LXVI. Opinio hæreticorum qui dicunt, quod
confirmatio nullam habet efficaciam.

-

-

369
CAP. LXVII. Opinio eorum qui dicunt quod ordo
non sit sacramentum.
369
CAP. LXVIII. Opinio eorum qui dicunt extremam
unctionem non esse sacramentum.
370
CAP. LXIX. Opinio quorumdam qui dicunt quod locus
materialis non est dicendus ecclesia.
571
CAP. LXX. - Prædictorum infirmatio, et ad quid sit in-
stitutus locus qui dicitur ecclesia.
372
CAP. LXXI. Quibus auctoritatibus probatur quod ma-
terialis locus dicatur domus Dei et orationis.
CAP. LXXII. Quibus auctoritatibus et rationibus di-
cant hæretici quod orationes sanctorum non prosunt vivis;
nec vivorum orationes defunctis, et quod sancti non orent
pro vivis.

-

373

373

374

CAP. LXXIII. - Prædictorum determinatio.
CAP. LXXIV. Opinio hæreticorum, qui dicunt quod
non debemus carnes comedere.
576

377

- Contra Waldenses.
CAP. I. Quibus auctoritatibus et rationibus probatur
quod nullus debeat prædicare nisi sit a majore prælato
missus.
377
CAP. II. Quibus auctoritatibus et rationibus muniti
Waldenses dicunt neminem debere alicui obedire nisi
Deo.
380

CAP. III. - Solutio præmissorum, et quod Deo et ho-
minibus obediendum est.
381
CAP. IV. Auctoritates quibus probatur quod homini-
bus obediendum est, maxime prælatis.
381

316

CAP. XLII. Solutio præmissorum, et quod baptismus
prodest ante annos discretionis.
317

-

CAP. XLIII.
Opinio hæreticorum qui dicunt quod
baptismus nullam habet efficaciam, vel in parvulis, vel in
adultis.

319

383

CAP. V. Opinio eorum qui dicunt quod bonis præla-
tis tantum sit obediendum, eorumque refutatio.
CAP. VI. Auctoritate probare conantur hæretici quod
tantum apostolorum imitatoribus obediendum est. 383
CAP. VII. Præmissorum determinatio. Quod omnes
sacerdotes habent ligandi et solvendi potestatem. 383
CAP. VIII. - Opinio illorum qui dicunt quod officium
vel ordo nihil confert ad consecrandum, vel benedicen-
dum, ad ligandum et solvendum.
385

-

-

CAP. IX. Infirmatio illorum qui dicunt quod non te-
netur quis confiteri sacerdoti, si præsto sit laicus. 385
CAP. X.
Quod in necessitate potest homo confiteri
peccata sua proximo, vel socio suo, si desit sacerdos.
386
CAP. XI. Opinio eorum qui dicunt, quod generales
absolutiones quæ fiunt ab episcopis in variis officiis, non
sint ratæ.

-

387

CAP. XII. — Opinio illorum qui dicunt suffragia illa quæ
fiunt ab illis qui sunt in peccato mortali, non prosunt
mortuis.
588

CAP. XIII. Præmissorum solutio, et quod oratio quæ
fit ab Ecclesia, a quocunque proferatur, prosit mortuis et
vivis.
389
CAP. XIV. Quibus auctoritatibus et rationibus pro-
batur quod orationes ab Ecclesia institutæ, sive a bono
vei malo sacerdote proferantur, prosunt.
390
CAP. XV. Opinio illorum qui dicunt quod omne men-
dacium est peccatum mortale.

353
CAP. XLIX. Quibus auctoritatibus et rationibus pro-
batur, quod pœnitentia potest iterari.
354

355

-

CAP. LI. Præmissorum solutio, et quod pœnitentia
valet ad peccati remissionem.

356

-

CAP. LII. Opinio hæreticorum qui dicunt quod suffi-
eit soli Deo confiteri.

356

CAP. LIII,Solutio, et quod bomo tenetur confiteri pec-
cata sua.

357

CAP. LIV. Quibus auctoritatibus probatur quod pœ-
nitentia valet ad remissionem peccati.

357

CAP. LV. - Quibus auctoritatibus probatur quod con-

tritio valeat ad remissionem peccati.

358

CAP. LVI. Quibus auctoritatibus probatur quod con-
fessio valet ad remissionem peccatorum.
358

ri.

CAP XVIII.

-

- Utrum in aliquo casu licitum sit menti-
392

Opinio illorum qui dicunt quod nullo

4045

modo est jurandum.

392

CAP. XIX. Quid in quibusdam casibus liceat jurare.

446

394

447

CAP. XX. Opinio illorum qui dicunt quod nullo modo homo est occidendus.

448

394

418

Idem rationibus probare conantur. CAP. XXI. CAP. XXII. Ad prædicta responsio, et quod homicidarum et sacrilegorum punitio non est effusio sanguinis sed legum ministerium. CAP. XXIII.

393

418

4:8

430

596

451

Quod in multis casibus homines interfi

451

ciendi sint.

398

452

CAP. XXIV. Opinio illorum qui dicunt quod prædicatores non debent laborare manibus.

452

399

452

CAP. XXV.

Solutio prædictorum.

599

452

LIBER TERTIUS..

Contra Judæos.

CAP. I. Rationes quibus Judæi pluralitatem personarum divinarum impugnant.

CAP. II. Solutio prædictorum, et quod vere unitas est in essentia, et pluralitas in personis.

401

CAP. III. Quibus auctoritatibus philosophorum et theologorum, et quibus rationibus et similitudinibus locorum, ostenditur quod tres sunt personæ divinæ, et una

earum natura.

CAP. IV. Idem rationibus probatur. CAP. V. - Similitudinibus sic.

saica non est

Opinio Judæorum qui dicunt quod lex Moabolita, sed adhuc est observanda. Determinatio præmissorum.

Opinio Judæorum, qui dicunt quod di

vinæ sanctiones ut tunc non sunt mutandæ.

quantum ad litteram, mortua sit.

399

454

454

461

461

461

463

463

467

403

468

405

469

406

469

470

407

407

Remedia contra vitia,

470

Adventus Hymenæi.

471

De vestibus Hymenæi.

473

408

Adventus Castitatis.

472

409

Adventus Temperantiæ.

473

Quibus auctoritatibus probatur quod lex,

Adventus Largitatis.

474

410

Adventus Humilitatis.

475

475

CAP. XII.

Solutio Christianorum.

411

Legatio Hymenæi cum Naturæ litteris ad Genium.

CAP. XIII. Quibus auctoritatibus probant Judæi Christum non fore Deum,

476

413

Resumit Natura suam querulosam locutionem.

478

Solutio Christianorum.

414

CAP. XIV. CAP. XV. Quibus auctoritatibus probatur Christum esse Deum.

CAP. XVI. Quibus auctoritatibus muniti dicunt Christum esse conceptum de Virgine.

415 Solutio Christianorum ad prædicta. 415 CAP. XVIII. Quibus auctoritatibus et rationibus probatur quod B. Virgo manens intacta, Christum concepit. 416

CAP. XIX. Quibus auctoritatibus probatur quod omnes ante Christi adventum ad inferos descendebant, et quod necessarium fuit ad reducendum genus humanum, ut Deus hominem assumeret, et sibi mortem subjiceret.

418

CAP. XX. Quibus auctoritatibus probatur quod Christus passus sit ad nos liberandum, et peccata nostra de419 lendum. CAP. XXI. Quibus auctoritatibus probatur quod Christus vere resurrexit a mortuis, et ad cœlos ascendit, 420

- Contra paganos seu MahometaLIBER QUARTUS. nos. CAP. I. Quibus auctoritatibus et rationibus dicunt pagani, seu Mahometani, Christum conceptum fuisse de 421 Batu Dei communi.

Natura consolatur Largitatem et Prodigalitatem re

478

Adventus Genii.

479

Quomodo Veritas comitabatur Genium.

480

Quomodo Natura occurrat Genio adventanti.

480

Alloquitur Genius Naturam.

480

Hic promulgat Genius excommunicationem prætaxa

481

Conclusio operis.

482

ANTICLAUDIANUS SIVE DE OFFICIO VIRI BONI

ET PERFECTI LIBRI NOVEM.

Ad lectorem.

482

Summarium Anticlaudiani sive librorum de officio viri boni et perfecti.

483

Præfatio ipsius auctoris.

485

Ejusdem præfatio altera.

487

tiam, eamque ab exstasi berat. Exstasis des Tibitur, Prudentiæ languenti datur cœlestis potio. Fides offert Prudentiæ speculum, in quo omnia cernat, quæ in cœlo sunt, licet nonnisi obscure.

LIBER TERTIUS.

508

CAP. 1. Virgo secunda Logica est. Logica axim facit in curru Prudentiæ. Logicæ facies, habitus, etc. Logicæ ars qualis. Sophista fraudes detegit. Logica usus. Quomodo ex ferro axim conficiat. Auctores logica: Porphyrius, Aristoteles, Zeno, Boetius. 509

CAP. II. Virgo tertia est Rhetorica. Rhetorica describitur. In dextra gerit tubam, in sinistra cornu. Rhetorica officium et usus. Rhetoricæ orationis partes. Cicero, de Rhetorica optime meritus. 511 CAP. III. Rhetoricæ auctores alii: Quintilianus, Symmachus, Sidonius. Rhetorica temonem in curru Prudentiæ ornat gemmis et argento. Axi quoque varios flores insculpit.

513

CAP. IV. - Quarta soror est Arithmetica. Ejus forma, opus, etc. Ejus vestimenta. Arithmetica usus. Arithmetica conficit primam rotam in curru Prudentiæ. Arithmeticæ auctores: Nicomachus, Gilbertus, Pythagoras, Chrysippus.

514

CAP. V. Musica est quinta soror. Musica habitus. Musicæ auctores. Musicæ efficacia. Musica secundam rotam facit in curru Prudentiæ. Michalus doctor musices. 516 CAP. VI. Geometria sexta soror est. Geometria ha518 CAP. VII. Geometria rotam tertiam fabricat. 519 LIBER QUARTUS.

bitus. Ejus opus.

CAP. III.

-

541

543

CAP. IV. Prudentia, relicto Rationis ductu, Fidem sequitur. Fides Theologiam etiam assumit in comitem. Prudentia comitata Fide et Theologia cœlestia loca ingre- { ditur. Speculo armat oculos. Prædestinationis causas rimatur. Varia Dei inducia perpendit. Alia cœli empyrei mirabilia considerat. 515

CAP. V. Prudentia freta comitibus suis, Fide et Theologia, arcem Dei conscendit. Prosternit se Deo. A Deo erigitur, et confortatur.} 545

CAP. VI. Deum alloquitur, cum omni humilitate. Causam legationi suæ exponit. Conqueritur mundum totum in maligno positum esse. Naturæ petit succurri formatione hominis novi. Naturæ necessitatem pergit exaggerare. Qualitates exponit novi hominis quem requirit a Deo. 545

CAP. VII. Deus consolatur Prudentiam. Petitioni ejus assensum præbet. Misericordia supereminet judicio. Anima promittitur nova, virtutibus omnibus decorata. 517

CAP. VIII. Prudentia Deo gratias agit. Deus pron:issum implet. Noys præparat ideam animæ creandæ. Deus animam creatam Prudentiæ commendat. Anima unguento perfunditur contra peccata. Prudentiæ voti compos revertitur, cui occurrit ratio. Natura miratur perfectiones animæ recenter creatæ, et a Prudentia sibi oblata. 548

554

556

557

558

CAP. I. Fortunæ domus describitur. Fortuna nusquam stabilis. 559 CAP. II. Nobilitas domum Fortunæ, matris suæ, accedit. Fortuna et Nobilitas domum Naturæ adeunt. Nobilitatis dona parvi momenti sunt, respectu virtutum. Ratio assistit Fortunæ. Non sinit dare divitias, nisi mensurate. 560 CAP. III. Alecto dolet hominem ad tantam perfectionem devenisse. Vitiorum congregatur concilium ad hominem impugnandum. 562 CAP. IV. Alecto Fastum alloquitur. Conqueritur de conversione hominum. Hominem impugnandum decernit. 562

CAP. V. Vitia conspirant in hominem. Prima bellum sitit Discordia famulis suis, seu Livore, Rabie, etc. Discordiæ comites alii recensentur. 563

CAP. VI. Stultitiæ bellum. Ejus comites. Impietatis comites, Avaritia, furia infernalis, et ejus sequela. Vitiis strenue se opponunt Virtutes hominemque defendunt. 564

CAP. VII. - Vitia magno impetu in orbem prorumpunt. Conflictus virtutum et vitiorum præludium. 566 LIBER NONUS.

CAP. I. Pugnæ descriptio insignis. Discordia pugnam inchoat. Homo justus strenue sese vitiis opponit. Discordiam primo aggreditur, et obtruncat. Cætera quoque vitia perimit vel fugat.

565

CAP. II. Paupertatis arma. Invadit hominem. Sodales Paupertatis recensentur. Paupertas sternitur. Ejus fugantur sodales.

567 CAP. IH. Infamia oppugnat hominem. Repellitur. Infamiæ comites. Infamia sternitur, Comites fugiunt 568 CAP. IV. Senectutis impetus. Luctando invadit hominem. Senectutis arma. Senectus sine vulnere vincitur, Victa fugit, armis dejectis, contenta baculo. 569

CAP, V. Fletus ulturus matrem armatur in hominem. Vincitur per risum. Venus fortiori impetu hominem

XV. - Omnes cogitatus, sermones et actus humani ad Deum tanquam ad legitimum finem sunt ex debito dirigendi. 608 XVI. · Voluntati hominis cum effectu, quantum in ipsa est, præmium et pœnam æquum est compensari. 608 XVII.-Voluntas bene merendi perpetua digna est retributione perpetua.

mus.

XVII. -Deum nulla scientia, sed sola fide deprehendi601 XVIII. Deus est in omni tempore, in omni loco, omnia et quantalibet potens. 601 XIX. — Quæ in rerum creatione et dispositione commendabilia contemplamur per effectum et causam attribuuntur Creatori. Unde quia potenter et bene potentia et bona creata sunt, Creatorem potentem et bonum dicimus esse; et quia in rerum dispositione charitas, justitia, misericordia, humilitas, pietas, et hujusmodi perpenduntur, ipsum pium, humilem, justum, misericordem dicimus et sapientem Porro etiam notis similitudinibus dicitur lux, fons, oriens, lumen, vita, videns, aliisque ex omni genere linguarum vocabulis ad ejus magnitudinem prædicandam transumptis.

602

XX. Deus est potentia, qua dicitur potens; sapientia, qua sapiens; charitas, qua diligens. Cæteraqué nomina, quæ divinæ naturæ competunt, de Deo, sed improprie divinam prædicant essentiam. 602

608

XVIII. Bene merentiam apud Deum retributionem non mercedem, sed gratiam esse constat.

608

XXI. Omnia in Deo, et Deus in omnibus, et omnia dicitur esse causative. 603

XXII. Deus essentialiter est ubique, et nusquam localiter. 6v3

XXV. Multiplex morbi causa multiplici indiget remedio medicinæ. 669 XXVI. Creber casus crebrum expetit auxilium resurgendi. 610 XXVII. Ut homo sanior et fortior fiat, instandum est multiplicibus adjumentis. 610

XXIII. Cujuslibet substantiæ admiranda compago, quantus sit suus auctor, ostendit.

XXIV. Materia et forma, earumque compago tria prorsus diversa sunt, quæ in cujuslibet substantia creatione principaliter exiguntur. Unde manifestum est quod

XXVIII. Forma hominis per abusum deformis effecta indiget reformari.

610

603

stit.

XXIX.-Male merens apud Deum Deo injuriosus exi610

XXX. Male merens in infinitum magna puniendus est pœna. 610

LIBER QUARTUS.

1.

Prædicatio et sacramenta Ecclesiæ necessaria

REG. XXII. Omni theologica prædicatione ostenditur Deus esse quid, vel ad quid. 631

REG. XXIII. Omnis terminus, qui de Deo dicitur secundum subs antiam, de tribus personis dicitur singillatim, et in singulari numero; et de tribus in summa, et in singulari numero.

631 REG. XXIV. Nullum nomen substantivum voce et significatione, vel voce tantum, pertinens ad essentiam de tribus personis dicitur in summa, et in plurali numero, sed in singulari tantum. 632

REG. XXV. Omne nomen adjectivum, adjective retentum, ad essentiam pertinens, de tribus personis dicitur in summa, et in plurali numero. 632

REG. XXVII.

REG. XXVI. Omnis translatio in divinis, nominis est, et non rei. 633 Omne nomen, vel pronomen distinctivum, in masculino, vel feminino nomini personali adjunctum, pertinet ad personam, in neutro vero ad essentiam. 634 REG. XXVIII. Nullum nomen, vel pronomen partitivum convenienter adjungitur nomini essentiali. 635 REG. XXIX. Quotiescunque dictio exclusiva adjungitur nomini essentiali, nomen potius facit in genus rei, quam in rem generis: nec est pro quo fiat suppositio, sed indeterminate fit sermo de aliquo. 633 REG XXX. Omne nomen essentiale, aut est quasi mathematicum, aut est quasi concretivum. 635

REG. XXXI. Omne nomen mathematicum minus improprie dicitur de Deo, quam concretivum. 636 REG. XXXII. Omne nomen, quod de Deo dicitur, aut est essentiale, aut coessentiale, aut personale, aut compersonale, aut partim personale, partim essentiale. 636

REG. XXXIII.Nullum nomen privationis, vel obnoxietalis, vel violentiæ designativum cadit in Deum 637 REG. XXXIV. - Omnis sermo theologicus debet catholius esse, generalis, usitatus, ab intellectu non dissonus, rei, de qua loquimur, consonus. 637 REG. XXXV. Nomina substantiva minus improprie dicuntur de Deo, quam adjectiva. 637 REG. XXXVI. Quotiescunque per pronomen demonstrativum de Deo fit sermo, cadit a demonstratione. 638 REG. XXXVII. Verba per majorem improprietatem dicuntur de Deo, quam nomina, vel pronomina. 659 REG. XXXVIII. Nullum nomen in divinis est nota ejus quod de altero dicitur, vel quod alterum, sed potius ejus quod idipsum est.

639

REG. XXXIX. Nullum verbum minus improprie dicitur de Deo, quam hoc verbum est.

640

REG. XL. Omne verbum præsentis temporis minus improprie dicitur de Deo, quam præteriti, vel futuri. 640 REG. XLI. Omne adverbium locale dictum de Deo prædicat immensitatem divinam, sive quamdam collationem Creatoris ad creaturas, secundum quam Creator in creaturis tanquam causa efficiens in suis effectibus esse dicitur. 640

REG. XLII. Localibus circumlecutionibus de Leo prædicatur aut immensitas divina, aut collatio, aut unio. 640 REG, XLIII. — Adverbia temporalia de Deo dicta prædicant æternitatem. 640 REG. XLIV. Adverbia similitudinis de Deo dicta, aut essentiæ veritatem, aut improprietatem, aut adjunctioncm significant. 610 REG. XLV. - Hæc præpositio, in, in divinis aliquando notat essentiæ identitatem, et persone pluralitatem; a iquando quasi diversitatem; aliquando æternam prædica