Obrazy na stronie
PDF
ePub

- algunos. Sobre la puerta principal de la universidad se halla esta inscripcion que prue

ba el año en que dijimos se erigió el edificio.

Mille et quingentis et sexaginta sub uno
Annis à summi Nativitate Dei,

Cum sua per varias terras populator Averni,
In sanctam sereret dogmata falsa fidem,
Sacra Gerundenses condunt gymnasia, quanta
Conscripti possunt ædificare Patres.

At tu, Summe Deus, sub cujus Numine nostrum
Crectt opus, crescat tempus in omne jube.

CAPITULO XIIL

De varias especies de monedas que se mencionan en los documentos de Gerona.

En 248 un el registro é inspeccion de tantos documentos antiguos como se conservan en Gerona á pesar de los contratiempos de guerras, incendios y devastaciones, se hallan noticias de monedas ó acuñadas ó usadas allí que no se encuentran en otras partes, y creyendo que no serán desagradables á los lectores afitionados á antiguedades, daremos aqui una sucinta idea de sus nombres y valor, citando los documentos de donde se han sacado. Ante todas cosas es indudable que la ciudad de la ciudad de Gerona tuvo moneda propia

desde el siglo X hasta el XV. Pruébase lo primero por una escritura de donacion que hizo á la iglesia el conde Sunyer en el año 934, por la cual cedia la tercera parte de ella. Donator sum dice la escritura, ad domum Sanctæ Mariæ, Virginis, quæ est sita in Gerunda civitate sedis de ipsa moneta dono ibidem tertiam partem de quacumque moneta ibidem expresserint. Marc. hisp. App. n.° 71. Se añade mas en la donacion y es que si los monederos la falsificasen se les castigue severamente. Son muchos los documentos

de los siglos XI y XII en que se hace mencion de sueldos y dineros de moneda gerundense. En uno del año 22 del Rey Luis el Craso que corresponde al de 1129 hay una venta, propter XIII solidos de nariorum Gerundensis moneta ex XVI in solido. (Cartulario de Carlo Magno). En otra del mismo tiempo se dice: XII denarios Gerundensis monetæ aut V. argenteis plate, si hæc moneta mutata fuerit. En el siglo XV corrian en Gerona y se puede asegurar que se fabricaban dos clases de monedas, una llamada Barbarroja y otra Rocabertinos. La primera corria en Gerona á fines del siglo XII, como se ve en una escritura de venta hecha en 1182 por CC. X. morabetinos de Barbarroja, boni auri rectique pensi. (Arc. de la Cated. arm. de la Sacrist. 11). El valor de esta moneda se sabe por la confesion de una deuda en que se dice: Donec reddamus tibi C.-solidos Barchinon. vel aureos Barbæroga boni et fini auri rectique pensi unumquemque ad computum VII solidorum. (Arm. de Bisbes). Los Rocabertinos llevaban las armas de la ciudad que son unas ondas y en el reverso la Tome XLV.

·

letra G. Eran de dos clases, mayores y menudos. En 1467 habian mandado los Jurados, que los Rocabertinos menudos que hasta allí habian corrido á tres por dos, en adelante corriesen á dos por uno: y asi que dos de los dichos me nudos valiesen y fuesen contados por un dinero, y que veinte y cuatro valiesen un sueldo. En 1481 mandaron que se acuñasen de nuevo con las armas y la letra inicial de la ciudad. Se halla tambien noticia de otra moneda llamada Pacifico, que valia veinte sueldos y era moneda de oro. En un depósito que hizo en la iglesia Pedro de S. Celedonio se dice: In auro Pacificorum et quartarum et paucis regalibus et duplis XXXV lib.computando Pacificum ad XX solidos et regale aureum ad XXX sol. et regale argenti ad XX denarios et florenum de terno ad XVI sol. (Manual de 1474 à 1482 fol. 17 vuelto). En este mismo manual al folio 196 se lee, que cuando entró canónigo en la catedral de Gerona Jorge Zarriera que fué á fines del siglo XV se dió al Bedel juxta statuta hujus Ecclesiæ unum aureum pacificum, id est XX solidos. Se halla tambien muy Ff

ordinariamente en los libros de cuenta y razon de aquellos tiempos noticia de otras monedas corrientes como obolo malla y picta barcelonesa. En uno de la colegiata de San Felix, año 1319, se advierte la distincion que habia entre el obolo y picta. El obólo era la mitad de un dinero, y la picta la cuarta parte, advirtiendo que á ésta la añade siempre el adjetivo de barcelonesa.

Habia igualmente marmudinas de oro, avinaiars, deazalmus, alfonsinos, Jucefinos, Carlines, onzas de oro Jaari, aut cepti, aut Almeedi aut Almanzori aut alcarozi. En una palabra, era tanta la diversidad de monedas, que habia necesidad de largas esplicaciones para que no se introdujesen errores y equivocaciones en las cuentas.

f

2

DOCUMENTA

ad tomum XLV pertinentia.

Núm. I.

Architectorum vota pro fabrica Ecclesiæ Cathedralis prosequenda. Ex libris Notularum.

[ocr errors]

In nomine Sanctæ ac individuæ Trinitatis, Patris, et Filii, et Spiritus Sancti. Amen.

¿Si mansiunculas et domos profanas mundanorum usibus dicatas fideles Domini erigunt et fabricant opere polimento, quanto magis ipsi fideles verique zelatores fidei orthodoxæ circa templi Domini fabricam construendam devotius accelerare deberent? Numquid prisci patres pro archa Domini tabernaculum opere deaurato mirificè non fabricaverunt? Hodie namque archa illa verissima, et sanctissimum illud Mamná in templo Domini à catholicis præservantur. Dignum quin imo et congruum potest et debet à quolibet reputari ut domus illa, quam orationis Veritas nominavit, in qua etiam illud sacrum Christi fidelibus pignus datum reconditur et tenetur, artificioso ex politis lapidibus opere construatur. Hæc enim domus ritè noscitur pastori verissimè dedicata, in illa nempe populus Domini et oves ejus Paschuæ cibum dulzoris assumunt. Sane in domo ista latices sacrosancti noxas perimunt, culpas diluunt et veternas cuilibet occurrenti. Heu igitur, quam dolendum sacrum Domini templum ecclesiam Sedis clarissimæ Gerundensis imperfectum opere minorari! Idcirco cunctis pateat, quod reverendus in Christo Pater et dominus dominus Dalmacius, Dei gratia episcopus Gerundensis ipsius ecclesiæ tunc electus, et honorabile capitulum ecclesiæ Gerundensis prædictæ præmissa omnia pio sydere aspectantes, considerantesque à quantis citra temporibus fabrica dicta

Sedis cessavit ex diversorum controversia juxta opiniones varias artificum subsequentes; nonnulli enim asscrebant opus dictæ fabricæ sub navi una debere consumari, affirmantes illud fore nobilius, quam si sub tribus navibus opus hujusmodi subsequatur. Alii autem à contrario asserebant dictum opus sub prosecutione trium navium continuari debere, dicentesque, quod firmius et proportionabilius esset capiti jamque cœpto, quam si cum navi una ipsa fabrica prosequatur, quoniam opus navis unius multum reddunt debile distantia parietum, ac etiam testudinis altitudo; et quod terræmotus, tonitrua, ventosque vagantes timebit apetentes etiam circa directionem operis dictæ fabricæ consummandæ solertius vacare, ac de opinione prædictorum veridica informari: et ideo ut controversia et opiniones hujusmodi clarius tollerentur, convocaverunt artifices peritissimos, lapiscidas de diversis partibus regni hujus, et etiam aliunde ad hanc civitatem Gerundæ, quorum nomina inferius annotantur, indeque habitis collationibus plurimis, tam coram dictis reverendo domino Episcopo tunc electo, et honorabili capitulo dictæ ecclesiæ, Gerundensis, quam alias inter ipsos artifices opere præmisso subjecto primitus oculis cujuslibet eorundem cernentium opus, quod coeptum fuerat, et qualiter hucusque fuerat prosecutum in illo, et formatis super hujusmodi opere prosequendo articulis infrascriptis.

II.

INTERROGATORIO (1).

En nombre de Dios nuestro Señor y de la Virgen nuestra Señora Santa María deben ser preguntados los maestros, obreros y canteros, llamados para la direcciou de la obra de la catedral de Gerona por los interrogatorios siguientes:

Este interrogatorio y la declaracion de los doce arquistán en idioma lemosino en el original, y se han traal castellano para mejor inteligencia.

« PoprzedniaDalej »