tio et in publicis operibus præfcribi juberet. Lamprid. in A. Sever. c. 51.

2. Ab alio expe&tes, alteri quod feceris. P. Syrus. Syracufis pulfus à Dionyfio tyranno Dion petierat Megaram. Ubi cùm Theodorum principem hujus urbis domi convenire vellet, neque admitteretur, diu ante fores retentus; dixit comiti fuo: Patienter hoc fe-. rendum eft; forfan enim et nos, cùm in gradu dignitatis noftræ effemus, aliquid tale fecimus. Qua tranquillitate animi ipfe fibi conditionem exilii placidiorem reddidit. Valer. l. iv. c. I.

3. Vulpes ad cœnam dicitur ciconiam
Prior invitâffe, et illi in patinâ liquidam
Pofuiffe forbitionem, quam nullo modo
Guftare efuriens potuerit ciconia :
Quæ vulpem quum revocâffet, intrito cibo
Plenam lagenam pofuit: huic roftrum inferens
Satiatur, ipfa, et torquet convivam fame:
Quæ cùm lagenæ fruftrà collum lamberet,
Peregrinam fic locutam volucrem accepimus:
Sua quifque exempla debet æquo animo pati.

CAPUT

Phædr. 1. i. Fab. 26.

XI.

Injuriam pati Jatius eft quàm facere.

Agis Lacedæmoniorum rex ultimus ex infidiis captus, et indictâ causâ ab Ephoris damnatus, cùm àd Jaqueum abduceretur, confpiceretque quendam ex miniftris fentem à Define, inquit, 6 homo, meam vicem fore. Nam fic inique et contra leges moriens fuperior feliciorque fum iis, qui miki vitam iriji jubent. Hæc locutus ultro collum laquco induit. Pat. Apoph.

Athenienfes, quos multis beneficiis affecerat, ingratos, expertus Phocion in concionem prodit, et fapientiffimè dixit: Malo à vobis, Athenienfes, malum accipere, quàm ipfe vebis malum inferre. Alian. 1. ii.

c. 16.

CAPUT XII.

Quod meum non eft, redeat ad dominum.

Pythagoricus quidam emerat à fatore calceos, rem magnam, non præfentibus nummis. Poft aliquot dies venit ad tabernam, pretium foluturus. Quam cùm claufam inveniffet, et oftium diu pulfaret, fuit qui diceret? Quid perdis operam tuam? Sutor ille, quem quaris, elatus et combuftus eft. Quod nobis moleftum effe poteft, qui in æternum noftros amittimus: tibi minimè, qui fcis futurum ut ille renafcatur. Quibus verbis jocabatur in Pythagoricum, qui metempfychofim, hoc eft, migrationem animarum in alia corpora, fieri credebat. At philofophus nofter tres aut quatuor denarios, quod pretium calceorum attulerat, non invitus domum retulit, fubinde manu concutiens. Deinde cùm intellexiffet arrififfe fibi illud lucellum; reprehendens hanc fuam non reddendi tacitam voluptatem ait ipfe fibi: Sutor ille tibi vivit. Tu redde quod debes. Rediit ergo ad eandem tabernam, et per clauftrum quâ parte rimam invenit, quatuor denarios inferuit "as mifit, pœnas à fe exigens improbæ cupiditatis, ne alieno affuefceret. Senec. 7. Benef. c. 20 et 21.

CAPUT XIII.

Verbis non minùs, quàm fallis, fit injuria. Maledicus à malefico non diftat nifi occafione, Quintil. I. xii. c. 9.

Fame damna majora funt, quàm quæ æftimari poffint. Livius, l. iii. c. 92.

Nihil eft tam volucre quàm maledictum; nihil faciliùs emittitur, nihil citiùs excipitur, nihil latiùs diffipatur. Cicer. pro Planc. n. 57.

Providendum eft in primis, ne fermo nofter indicet vitium aliquod ineffe in moribus noftris. Quod maximè folet evenire, cùm joco, aut feriò, de abfentibus detrahendi causâ, maledicè contumeliorefque dicitur. Cicer. 1 Offic. n. 134.

G

. Abfentem qui rodit amicum,

Qui non defendit alio culpante, folutos

Qui captat rifus hominum, famamque dicacis,
Fingere qui non vifa poteft, commissa tacere

Qui nequit hic niger eft, hunc tu, Romane, caveto. Horat. l. i. Sat. 4.

Lingua eft maliloquax mentis indicium malæ. Difficilem oportet aurem habere ad crimina. In judicando criminofa eft celeritas. P. Syrus. Caca invidia eft, nec quidquam aliud fcit, quàm detrectare virtutes. Livius 1. xxxviii. c. 49.

2. Cum Mardonius Xerxem ad bellum Græcis inferendum excitaret deprimendo eorum in armis virtutem, iifque detrahendo; Artabanus ei refpondit longâ oratione, in quâ hæc dixit de alienæ famæ detractione feu calumniâ. Res eft teterrima alienæ famæ detractio in quâ duo funt qui injuriam faciunt, unus cui injuria fit. Qui enim detrahit, injurius eft, quòd accufat non præfentem. Injurius quoque eft, qui credit detrahenti, antequam rem compertam habebat. Sic abfenti fit duplex injuria: ab altero enim infimulatur ut malus, ab altero talis temere putatur. Herodot. 1. vii.

CAPUT XIV.

Ex omni vita fimulatio diffimulatioque tollenda eft.

1. Cùm duobus modis, vi aut fraude, fiat injuria ; fraus quafi vulpeculæ videtur; vis leonis: fed fraus odio digna majore. Injuria autem nulla capitalior eft, quàm eorum, qui, cùm maximè fallunt, dant operam ut viri boni videantur. Cicer. 1 Offic. n. 23. Bonitatis verba imitari, major malitia.

Malus bonum ubi fe fimulat, tunc eft peffimus. P. Syrus.

C. Canius, eques Romanus, homo nec in facetus, et fatìs literatus, cùm fe contuliffet Syracufas otiandi causâ, dictitabat fe emere velle hortulos aliquos,

quò invitare amicos, et ubi oblectare fe fine interpellatoribus, poffet. Quod cùm percrebuiffet; Pythius quidam, qui argentariam faciebat Syracufis, dixit ei, hortos quidem fuos non effe venales, fed licere illi uti iis, fi vellet, vt fuis. Et fimul invitavit eum in hortos ad cœnam in pofterum diem. Cùm ille promififfet, tum Pythius, qui, ut argentarius' erat apud omnes ordines gratiofus, pifcatores ad fe vocavit, et ab his petivit, ut ante hortulos fuos poftridiè pifca

rentur.

Ad cœnam tempore venit Canius. Opiparè paratum erat convivium: Cymbarum ante oculos multitudo: pifcatorum quifque, quod ceperat, afferebat: ante pedes Pythii pifces abjiciebantur. Tum Canius: Quafo, inquit, quid eft hoc, Pythi? tantumne pifcium, tantumne cymbarum? Et ille: Quid mirum? inquit. Quidquid eft pifcium Syracufi, in boc loco eft : bic aqua-" tio: hâc villa ifti care e non poffunt. Incenfus Canius cupiditate contendit à Pythio, ut hortos venderet. Gravatè ille primò rem accipere eft vifus. Impetrat tandem Canius. Emit hortos homo cupidus et locuples, tanti quanti voluit Pythius, et emit inftructos: negotium conficit.

Invitat in hortos Canius poftridie familiares fuos: venit ipfe mature: cymbam nullam videt. Quærit ex proximo vicino, num feriæ quædam pifcatorum effent, quòd nullos videret? Nulice quod fciam, inquit ille, hodie pifcatorum feriæ funt : fed hic pifcari nulli folent. Itaque beri mirabar quid accidiffet. Stomachari Canius. Sed quid faceret? Nondum enim erant latæ leges adverfus eos, qui dolo malo agerent. Cic. 3 Offic. n. 14.

2. Omnes aliud agentes, aliud fimulantes, ut Pythius, perfidi, improbi, malitiofi funt. Nam ex omni vitâ fimulatio diffimulatioque tollenda elt. Et ratio poftulat, ne quid infidiosè, ne quid fimulatè, ne quid fallaciter fiat. Itaque vir bonus, nec ut emat meliùs, nec ut vendat, quidquam fimulabit aut diffimulabit. Si verò vir bonus eft, qui prodeft quibus poteft, nocet nemini; certè virum bonum non facilè reperiemus. n. 60. 68. 64.

Quædam video, propter depravationem confuetudinis, neque more turpia haberi, neque jure civili fanciri: at naturæ lege fancita funt. n. 69.

CAPUT XV.

Improbi hominis eft mendacio fallere.

'Cicero pro

Muræn. n. 62.

1. Vera dicere, juftum eft; mentiri verò, injuflam. Plato de Jufto.

In virum bonum non cadit mentiri emolumenti fui causâ. Cic. 3 Offic. 81.

Qui mentitur, fallit quantum in fe eft. Vir bonus Fræftare debet ne mentiatur. A. Gell. I. x. c. 11.

Volumus viros fortes et magnanimos, eofdem effe bonos, et fimplices, veritatis amicos, miniméque fallaces: quæ virtutes ad juftitiam pertinent. Itaque Ariftides apud Athenienfes, et Epaminondas apud Thebanos, tam alieni à mendacio et tam veritatis diligentes fuiffe traduntur, ut ne jeco quidem unquam mentirentur. Et Atticus ille, quicum Cicero vixit conjunctiffime, mendacium neque dicebat, neque pati poterat. Illum odi, aiebat Achilles, aquè ac fortas Plutonis, qui aliud quidem recondit in mente, aliud verò dicit. Cicer. Offic. n. 63. Plut. in Artist. C. Nepos in Epam. et in Attic. Plut. Iliad. 1. ix. ver. 310.

2. Quid eft in quo maximè elaborare debemus ? Ut mens fit jufta, oratio mendaci expers. Hoc viri boni proprium eft, nihil à veritate alienum loqui, ut et nihil à juftitiâ alienum exfequi. M. Anton. l. iii. fect. 16. et 1. iv. fia. 33.

Qui injuftè agit, impiè agit. Cùm enim natura homines ediderit, ut fibi invicem profint, nec ullâ ratione obfint; qui hoc naturæ placitum violat, adversùs eam eft impius. Eadem natura veritas quoque nuncupatur; eftque prima omnium, quæ vera funt, caufa. Itaque qui fciens volenfque mentitur, impiè agit: quia fallendo injuftè agit. Idem. 1. ix. fect. I.

Quod verum, fimplex, fincerumque eft, id naturæ hominis eft aptiffimum. Cicer. 1 Offic. n. 13.