Satyry i listy

Podobiznę karty tytułowej S, podał Chmielowski1 a podług niego Tadeusz Pini 2.

BZO.

S typograficznie nie różni się niczem od S. Można o niem powtórzyć to samo, co powiedziano o S. Jedyna różnica zachodzi w dacie przywileju. Gdy w S1 i S2 data opiewała: Varsaviae Die XXI. Mensis Augusti, to w S spotykamy datę, zgodną z S1 i S2 co do miejsca i roku, różną jednak co do dnia wystawienia przywileju, a mianowicie: Die VI. Mensis Septembris 3.

Sądzić należy, że obydwa wydania Satyr (S1 i S2) szybko się rozeszły. Gröll postanowił ogłosić trzecią ich edycyę i z tej przyczyny, w tym samym jeszcze roku, podał rychlo o ponowne zatwierdzenie przywileju na tak bardzo poczytną książkę.

Porównanie tekstu dowodzi, że S, jest przedrukiem S2. BE II s. 469, IX s. 475, XX s. 225; ZWS s. 100. BP, BUL, BZO.

S SATYRY. | b. w. m. dr. i r. 8o; 2 s. nlb. + (1−−3) 4-125 lb. 1 nlb. Sygnatura arkuszy: (A) A2--H (Hg); kustosz A, stoi pod: zac, B pod: é, i, C pod ni, D pod: mó, E pod: po, F pod: o, G pod: ws, H pod: t k. Na pierwszej s. nlb. jest napis: SATYRY, jak już nadmieniłem, b. w. m. dr. i r., na s. (1-2) lb. spis satyr p. t.: Które znayduią się w tey Książce (taki sam jak w S1 S2 i S); jak z tego widać napis: SATYRY odnosi się bezpośrednio do spisu satyr. Dołem s. (2) lb. jest przenośnik Satyry. Przywileju ani odezwy Grölla niema. Od s. (3) lb. zaczyna się tekst, którego zestawienie wskazuje, że S jest przedrukiem S2 lub S. Porównanie gatunku druku i ozdób drukarskich stwierdza, że S, należy do późniejszych druków gröllowskich. Czas okazania się S4 wyjaśnia doniesienie

1 Historya literatury polskiej. T. II. Warszawa, (1899), po s. 192.

2 Brückner Aleksander, Dzieje języka polskiego. (Nauka i Sztuka t. III). Lwów, (1906), s. 97.

3 Tę samą datę podług: Sigill. 34, 133, 3 i Kancl. 59, 4, 216, podaje Wierzbowski Teodor, Materyały do dziejów piśmiennictwa polskiego i biografii pisarzów polskich. T. II. Warszawa, 1904, s. 121 (nr. 170, 85).

w Dodatku do nru 19 Gazety Krajowej z 8 marca 1794 r., gdzie czytamy: »W księgarni Gröllowskiej w Marywilu w Sali nad Bramą, znajdują się następujące nowo wyszłe książki: (1) Satyry X. B. W. 8. alla rust. Złł. 3«. S4 wyszły zatem w Warszawie u Grölla w r. 1794. Spotykamy je oprawne razem z Anti-Monachomachią, wydaną w Wilnie 1801 r. (AntiMonachomachia w sześciu pieśniach. Przez X. B. W. Za pozwoleniem cenzury wileńskiej. w Wilnie w Drukarni Piarów. Roku 1801. 8o, s. lb. 48).

BE IX s. 740, XX s. 225. BUJ.

S SATYRY. | [ozdoba drukarska] | Przedrukowane. |~~~ | R. 1800. | 8o; 4 s. nlb. +(1—3) 4—127 lb. +1 nlb. Sygnatura arkuszy: (A) А‚—(Н5) Hg. Na s. (1—2) nlb. jest tytuł, poczem na s. (3—4) nlb. idzie spis satyr p. t. Satyry, | które znayduią się w tey Książce (taki sam jak w S1 S2 Sg i S1). Dołem s. (4) nlb. jest przenośnik: Satyry. Od s. (1) lb. względnie od s. (3) lb. zaczyna się tekst Satyr, przedrukowany z S1. Przywileju ani odezwy Grölla, oczywiście, niema. Przedruk zewnętrznie i wewnętrznie niedbały i niestaranny, przewyższający pod tymi względami S1.

BE II s. 469. BP, BZO.

b) Satyr część pierwsza. Satyra: II (Złość ukryta i jawna), III (Szczęśliwość filutów), XI (Gracz).

c) Satyr część druga. Satyra: I (Pochwała milczenia), II (Pochwała wieku), III (Pochwała głupstwa), IV (Wziętość), V Człowiek i zwierzę), VI (Klatki), VII (Mędrek), VIII (Małżeństwo), IX (Podróż). d) Listy. List: I (Do króla), II (Do Krzysztofa Szembeka, koadjutora płockiego), III (Do Pawła), IV (Podróż pańska, do księcia Stanisława Poniatowskiego), V (O obowiązkach obywatela, do Antoniego hrabi Krasickiego), VI (Do ks. Naruszewicza, koadjutora smoleńskiego), VII (Do pana Rodkiewicza), VIII (Do pana Lucińskiego).

D1 Do | J. O. Xięcia Stanisława | Poniatowskiego | Obieżdżającego Polskę. b. w. m. dr. i r. 4o; 2 k. nlb. Osobnej karty tytułowej niema; k. 1-2′ mieszczą napis i tekst. Datę wyjścia oznacza list Krasickiego z dnia 3 sierpnia 1780 r. List: Do St. Poniatowskiego ogłosił Gröll, w Warszawie, 1780 r. BE IX s. 560, 740, XX s. 224. BZO.

A1 Autor Podstolego | Do JMć Pana | Lucińskiego | Podczaszego J. K. Mci. | b. w. m. dr. i r. 4o; 2 k. nlb. Sygnatura arkusza: A—(A), A stoi pod: p. Osobnej karty tytułowej niema; k. 1—2′ zajmuje napis i tekst, cały drukowany kursywą. Datę wyjścia wyjaśnia list Krasickiego z dnia 3 sierpnia 1780 r. oraz przedruk w S (obacz niżej). List: Do Lucińskiego wyszedł u Grölla, w Warszawie, 1780 r.

BE IX s. 484, 740, XX s. 220. BMCz.

Ja do stron się nie wiążę, gdyż obu czczę wenę,
Niech miód, czy wino chwalą, ja ich Hippokrenę.

S. (3)—6 I. Autor Podstolego do IMć Pana Lucińskiego, podczaszego I. K. Mci; s. 7—10 II. Luciński podczaszy J. K. Mci. do autora Podstolego; s. 11-14 III. Koncyliacya autora Podstolego z Lucińskim podczaszym. Przy końcu podpisany M. E Pojawił się S w handlu księgarskim 26 lipca 1780 r.; egzem-.. plarz kosztował gr. 71/2.

GWS 1780 nr. 60; BE IX s. 484, XX s. 225; ZWS s. 101. BZO.

A Autor Podstolego | Do JMć Pana | Rotkiewicza. | b. w. m. dr. ir. 4o; 4 k. nlb. Sygnatura arkusza: (A) A—(A), A stoi pod: m ho. Na k. 1 jest napis; k. 2—4′ zajmuje tekst, cały drukowany kursywą. Datę wyjścia wskazuje, prócz listu Krasickiego z dnia 3 sierpnia 1780 r., Doniesienie GWS z dnia 8 lipca 1780 r.: W drukarni nadwornej J. K. Mci wyszły wiersze 1. Autor Podstolego do J. Pana Rodkiewicza. gro: 15...« List: Do Rodkiewicza drukował tedy Gröll, w Warszawie, 1780 r.

GWS 1779 nr. 55; BE IX s. 484, 740, XX s. 220. BZO.

Opisanie (k. 2-13) i Satyra (zaczynająca się od słów: Chcesz się żenić? Winszuję, ale nie zazdroszczę = Małżeństwo) k. 13'-15'.

BE IX s. 503, XX s. 223. BZO.

P Przydatek | Do Opisania Podroży Do | Biłgoraia | w którym się znayduią następuiące wiersze: | 1. Satyra (zaczynająca się od słów: Koń głupi, nie koń, osieł, nie osieł, mój bracie! Człowiek i zwierzę). 2. O obowiązkach obywatela do mego Brata. 3. Do moiego worka. 4. Czerwony złoty. | 5. Laur. 6. Do Pana Antoniego. 7. Do Pana Woy-ciecha. 8. Do Pana Jendrzeia. 9. Do J. O. Xiążę- | cia Stanisława Poniatowskiego obieżdzaiącego Polskę. 10. Autor Podstolego do Pana Rotkiewicza 11. Autor Podstolego do Pana Lucińskiego. [ozdoba drukarska] W Warszawie | - | w Drukarni Nadworney J. K. Mci Roku 1783. 8°; 17 k. nlb. Sygnatura arkuszy: A—D2 (D1). Pojawił się P w handlu księgarskim 16 sierpnia 1783 r. Cena egzemplarza oprawnego alla rustica była 3 grosze srebrne.

GWS 1783 nr. 66; BE IX s 512, XX s. 224. BZO.

P1 - Podroż | Do | Biłgoraja |— Ten tytuł jest na s. 1; na s. 3 jest tytuł główny: Opisanie Podroży | Z Warszawy Do Biłgoraja | W Liscie | Do | J. O. Xiążęcia JMci | Stanisława | Poniatowskiego | [ozdoba drukarska] w Grodnie |— w Drukarni J. K. Mci. | Roku 1783. 8°; (1-5) 6-96 s. lb. Sygnatura arkuszy: (A—A。) B—F1⁄2 (F). Po s. 26, na której kończy się Opisanie, zaczyna się: Przydatek dla rozrywki y nauki. Mieści na s. 29-35 Powinszowanie na nowy rok. | Do Panów Filutów (=Szczęśliwość filutów), na s. 36–40 Do tego, co się ma ženić (Małżeństwo), na s. 41-48 Do Panów Szulerów (= Gracz), na s. 49-52 Do Pana Lucinskiego Podczaszego J. K. Mci.; na s. 52-96 wiersze innych autorów.

BE IX s. 512, XX s. 223. BZO (Z Biblioteki Stanisława S. P. R. Hrabi Krasickiego Podkomorzego Bełzkiego).

0, Oszusty modne. b. w. r. m. i dr. 8°; 16 k. nlb. Sygnatura arkuszy: (A) A‚—B, (B). Zawiera z części pierwszej Satyr satyrę: (III) Szczęśliwość filutów, (II) Złość ukryta i jawna, (XI) Gracz; wszystkie są niezatytułowane. Druk straganowy, niedbały, z przed r. 1784, w którym okazało się drugie wydanie Oszustów modnych (02).

BE IX s. 740, XX s. 223. BUJ.

02 Oszusty Modne | Swiat Cały | Plądrujące. | Nędzę z Biedą | Na Zgubę Ludzi | Towarzyski spoprzysięrzone | Łatwo za sobą pociągaiące. | Ciekawemu Czytelnikowy | Dla ucieszney rozrzywki i zabawy. | Pow tornie | z Druku | Na Widok Wystawione | Roku 1784. | b. w. m. i dr. 8o; 21 k. nlb. Sygnatura arkuszy: 1, 2(-8) potem 1, poczem A2—B2 (B). Na k. 1' jest wiersz: Do Czytelnika, kursywą drukowany; pod nim przenośnik NĘ-; k. 2-8 zawierają te same trzy satyry, co 0, w tym samym porządku (III, II, XI); k. 8–10′ mieszczą Wiersz na grymaśnika wszystko krytykującego, po swoim powrocie z cudzych krajów; dołem k. 10′ jest znowu przenośnik NĘ-; na k. 11-21' znajduje się Nędza z Biedą z Polski idą; na k. 21′: Koniec. Z sygnatur arkuszy i z przenośnika widać, że przestawiano Nędzę z Oszustami. W egzemplarzu BUJ idą Oszusty przed Nędzą, w egzemplarzu BZO Nędza jest przed Oszustami; co do ostatniego egzemplarza zaznaczam, że jest rozdzielony na dwie części: część pierwsza, obejmująca trzy satyry i Wiersz na grymaśnika, jest pod liczbą inwentarza druków 8,040, część druga, pod liczbą inwentarza 11,893, mieści Nędza z Biedą.

BE IX s. 521, 523, XX s. 223–224. BUJ, BZO.

« Poprzednia Dalej »

Książki