incolis anuntiaret. Inter eos, qui baptismum admittebant, etiam Simon magus erat. Qui cum miraculosa Spiritus sti. dona videret, a Petro et Joanne, qui paulo post Samariam venerunt, baptizatis impositione manuum communicata; pecuniam eis obtulit, ut. et sibi virtutem, dona ista aliis conferendi tribuerent. A Petro eapropter severe increpatus, apostolos quidem rogavit, ut Deum precarentur, ne quid mali propterea sibi accideret. Sed non multo post indignatus a religione Christiana penitus defecit, et Orientis regiones peragrans doctrinas proposuit, evangelio totas contrarias, et maximam partem ex sic dictorum Gnosticorum placitis desumptas, se ipsum spiritnm coelestem praestantissimum, hominum doctrina sua salvandorum causa, in terram delapsum, aut juxta alios plane supremum Deum venditans. Asseclas Simoni artes magicae, quibus imperitae plebi altiorem de se conceptum instillabat, non minus parasse videntur, quam praescripta ab eo legum salutis causa neglectio, quae pravis hominum cupiditatibus tantopere arridet. Primi, qui ei adhaeserunt, ex Ethnicis potius et Judaeis, religionem suam pertaesis, quam ex Christianis fuisse videntur, quamquam progressu temporis horum quoque complures ad Simonianos accessisse, nullum est dubium. 2) Celeberrimus Simonis discipulus erat Menander, pariter Samaritanus, qui a magistro in eo discessit, quod se ipsum primarium spiritum, ad salvandos homines in mundum missum dictitavit, suisque discipulis baptismum contulit, quo vitam immortalem seu felicitatem aeternam consequerentur. 3) Tum Menandriani, tum caeteri Simoniani, quorum numerus nunquam magnus erat, si non 3. at certe 4. post Christum saeculo exspirarunt. Eos non inter Christianos, sed horum adversarios pertinere, ex penitus ab eis rejecto Jesu Christo manifestum est. Exiguum tamen detrimentum ecclesia Christiana per eos passa esse videtur. - Caeterum, quae de statua, Simoni mago Romae erecta, et de ejus co

namiue in eadem urbe volandi, precibus Sti. Petri, ibidem tum praesentis, in ejus interitum verso, in antiquis quibusdam scriptoribus ecclesiasticis leguntur, majoribus difficultatibus historicis implicita sunt, quam ut in dubius eis assensus praestari possit.

*) Plura de Dositheo habent: Epiphan panar, haeres 13. Coler. patr. apost. tom. I. Moschem. instit. hist. Christ. major. sect. I.

2) Iren, advers. haeres. I. 20, 23. Tertull. de anima. c. 34. Recogn. Clement I. 19. II. 57.

3) Justin. apolog. I. c. 34. 73. Euseb. hist. eccl. III. 26. Epiph. haeres. 22.

§. 48. Religio Christiana a caeteris apostolis

propagata.

Reliquos praeter hactenus commemoratos apostolos, pariter magistri sui divini mandato: Ite in mundum universum et praedicate evangelium omni creaturae, satisfecisse, a viris, pro vera religione et Christi nomine ferventibus, jam per se est exspectandum, et unanimi totius antiquitatis consensu comprobatur. De tempore autem, quo in orbem universum abierint, et de provinciis, in quibus singuli evangelium praedicarint, nec non de fatis et mortibus eorum testimonia omni fide digna desunt. Hinc iis, quae traditio probabilior nobis conservavit, acquiescere debemus. Haec igitur refert, apostolos 12 circiter annos, post Christum in coelum elevatum Jerosolyma discessisse, et provinciis, quas singuli evangelii luce collustrent, sorte inter se distributis, ab invicem per orbem terrarum divisos fuisse. Speciatim Andream evangelium in Scythia praedicasse, ex Origene scribit Eusebius hist. eccl. III. 1. Ut sub hac Scythia Europaeam potius, quam Asiaticam intelligamus, eo movemur, quod Scythia Furopaea imperio Romano fuerit contermina, et Andreas secundum alias relationes etiam in Thracia, a Scythia Europaea non admodum remota,

inprimis Byzantii, nec non in Epiro et Achaja Peloponesiaca Christum annuntiarit; porro quod Russi S. Andream primum fidei Christianae in imperio suo praeconem credant et tanquam ejus patronum colant. Secundum acta martyrii s. Andreae, quae, licet vetustissima, non tamen a presbyteris et diaconis Achajae, quorum nomen in fronte gerunt, conscripta sunt, apostolus iste Patris in Achaja, jussu Aegeae proconsulis anno circiter 70. in crucem actus est. Philippum in utraque Phrygia evangelium praedicasse, Theodoretus memoriae prodit. comment. in psalm. 116. Eundem Hierapoli in Phrygia mortuum esse, Polycrates, saeculo 2. episcopus Ephesinus ad Victorem, Romanum pontificem apud Eusebium hist. eccles. III. 31. scribit. Annos natum 87 sub Domitiano obiisse, scriptor de ejus gestis apud Bollandum ad calendas Majas refert. - Matthiam Sophronius presbyter Jerosolymitanus, Hieronymo aetate et familiaritate conjunctus, Hieronym. catalog. script, eccles. in Matthia. et Nicephorus Callistus hist. eccles. XI. 40. in Aethiopiam exteriorem venisse scribunt. Sub hac Aethiopia Graeci Colchidem intelligunt, atque in hac regione Matthiam evangelium annuntiasse et vitam morte violenta amisisse credunt. Judas praeter Palaestinam, Idumaeam et Syriam, quibus in terris plures apostoli evangelium praedicarunt, praecipue Mesopotamios et Armenos Christi doctrina imbuit. Armeni certe eum suum apostolum celebrant, eumque in Armenia majori obiisse credunt. Quoad tempus, quo e vita migravit, id post annum 71. evenisse arbitrantur.Thomas apostolus, teste Origene apud Eusebium hist. eccl. III. 1. Parthicum regnum, evangelium praedicans perlustravit, ac proinde Parthos, Medos, Persas fide Christiana imbuit. In Indiam quoque eum pervenisse nonnulli referunt. Hinc antiqui in India Christicolae Christiani sti. Thomae dici consueverunt. In eadem terra etiam martyrio coronatum fuisse dicunt, et quidem in urbe Meliapur, Lusitanis urbs sti. Thomae dic

ta, in qua vetus inscriptio reperta fuit, secundum quam lancea confossus periit. Id pariter post mortem Petri et Pauli factum fuisse, s. Nilus, scriptor saeculi 5. apud Photium in bibliotheca codice 276. affirmat. Quae de Bartholomaeo scriptores fide digniores habent, haec fere sunt: eum in Arabia meridionali, quae et India veteribus dicebatur, Christianam religionem docuisse, Matthaei evangelium Hebraice scriptum illuc secum tulisse, eademque in terra, detracta pelle, et capite resecto martyrem obiisse.

§. 49. Continuatio.

Isti quidem in Asia, sequentes vero in Africa Christi doctrinam disseminasse perhibentur. Matthaeus, qui juxta Rufinum hist. eccl. X. 9. et Socratem hist. eccl. I. 19. in Aethiopia, hodierna Nubia et Abyssinia, ubi etiam mortem violentam passus est, evangelium tradidit. Simon Cannanaeus, etiam zelotes dictus, a Graecis Nathanael, et ille sponsus putatur, cujus nuptiis Salvator Cannae in Galilaea interfuit. Aegyptum, Cyrenen, Lybiam, Africam minorem, Numidiam et Mauretaniam ab eo Christi praecepta accepisse, scribit Nicephorus II. 40. Eadem ferme in Graecorum menaeis leguntur. Latinorum tamen nonnulli ex historiis apostolorum apocryphis referunt, Simonem una cum Juda in Persidis urbe Suanir ab Ethnicis sacerdotibus interfectum fuisse. His apostolorum itineribus perpensis apparet, religionem Christianam labente dimidio saeculo non tantum per totum imperium Romanum, sed etiam extra illud per vastissima et dissitissima regna propagatam fuisse. Quod si quis humanis tantum consiliis viribusque, et non potius vi divinae, evangelii praecones agitanti et roboranti adscriberet, causam effectui haud proportionatam statueret, et Paulo adversaretur, qui Heb. 2, 4. diserte dicit, evangelium a Deo ipso confirmatum fuisse signis prodigiosis diversisque Spiritus s. donis et virtutibus, ab eo pro beneplacito suo di-,

stributis. Quodsi nihilominus tum Judaeorum, tum Ethnicorum quam plurimi, apostolorum dictis fidem moremque non praestitere, perpendendum, veritatem in animum humanum, cui sua libertas semper salva esse debet, vim cogentem haud exerère, et propterea frequenter nimis ab eo respui, ut vitiis adamatis eo liberius et tranquillius indulgere possit. Alias praeterea causas in hominum illius aetatis mente perversa sitas, Paulus 1 Cor. 1, 22. his verbis innuit: Quoniam et Judaei signa petunt, et Graeci sapientiam quaerunt, nos autem praedicamus Christum crucifixum, Judaeis quidem scandalum, gentibus autem stultitiam.

Rufin, hist. eccles. X. 9. Socrat. hist. eccles. I. 19. Auctor additionis ad catalog. script, eccles. Hieronymi. Sandini hist. apost.

§. 50.

Status Christianorum post Neronem. Eorum persecutio per Domitianum.

Postquam Nero, a. 68. a senatu hostis patriae judicatus ipse se interemisset, laetiora Christianis tempora affulserunt; extinctae enim cum persecutore fuerunt leges, eorum persecutionem praescribentes, quamquam vexationes, quas magistratus et plebs proprio motu subinde in Christianos exercebant, non penitus cessarint. Deinde Jerosolyma, a. 70. duce Tito a Romanis funditus eversa, Judaeorum, infensissimorum hactenus nominis Christiani hostium vires adeo fractae sunt, ut Christianis non amplius tanta mala inferre potuerint. Titus qui ab a: 79. — 81. imperio praefuit, summae erga omnes clementiae princeps erat. Neque frater et successor ejus Domitianus, qui ab a. 81.—96. imperavit, aliquid Christianis adversi decrevit, nisi postremo imperii sui tempore, quo multos eorum vinculis, exilio, cruciatibus ipsaque morte mulctari jussit. Ad hoc eum potissimum permovisse videtur magnum in ipsa urbe Roma incrementum Christianorum, qui alioquin admodum invisi erant, partim quod adhuc cum