Obrazy na stronie
PDF
ePub

pocritas mansisse, et pravas suas cupiditates fovendo magnam ecclesiae corruptelam intulisse, ipse Eusebius

testatur.

Plura Eusebius hist. eccl. lib. X. Idem de vita Constant, M. Socrates hist, ecel. Sozomenus hist. eccl. Codex Theodosianus,

6. 189. Religio Christiana per Armeniam, Mesopotamiam, Persiam propagata.

Regnante Constantino M. ejusque filiis, religio Christiana etiam extra imperium Romanum latius propagata est. Ineunte jam saeculo 4. universa Armenia, in qua Christus dudum per apostolos praedicatus, et per commercium cum Romanis in memoriam revocatus, non penitus ignotus erat, eidem subjecta est, ipso rege Tiridate per miraculum in ejus palatio patratum, de divina religionis Christianae origine convicto, subditosque suos ad exemplum suum sequendum pertrahente. Praecipuus hujus conversionis auctor erat Gregorius, quem Armeni post Judam Thaddaeum apostolum suum colunt, et ab introducto in patriam evangelii lumine illuminatorem compellarunt. Eos a fide suscepta vel armis abstrahere, sed frustra conatus est Maximinus Daja, Christianorum in imperio Romano persecutor. Etiam in Mesopotamia, Romanis tunc subjecta, religio Christi nunc universalis facta est, opera potissimum Jacobi, episcopi Nisibiseni, ob vitae sanctitatem et donum miraculorum Magni cognominati. Similiter in Persia ecclesia Christi latiora continuo in crementa cepit, ad quae commercium cum conterminis provinciis Christianis et ipse imperator Constantinus nonnihil contulit, evangelii praestantia in litteris ad Saporem Persarum regem laudata, et Christianis ejus protectioni commendatis. Provinciae imperii Persici Occidentales Christianis plenae, et Adiabene ex integro Christiana erat. Episcoporum in Persia primas erat epis

copus Seleuciae et Ctesiphontis, quae urbes Tygride disjunctae plerumque ceu unica considerabantur.

Sozom. II. Combefis. auetar. biblioth. patr. Graec, Le Quien Oriens Christian. tom. I.

§. 190. Conversio Iberorum et Aethiopum.

Ad Iberorum gentem, quae in hodierna Georgia sedes suas habebat, ecclesiae suae aggregandam, Deus circa annum 326. usus est faemina quadam Christiana, apud eos captiva, quae tum vita, pietatis exercitiis plena, tum morbis, invocato Jesu nomine sanatis, attentionem excitabat. Regina, ejusdem mulieris precibus a gravi morbo liberata, et ab ea de uno summo Deo, ejusque filio Jesu Christo edocta, marito jam instabat, ut hunc solum, rejectis idolis oleret, quod ut reapse tandem faceret, densae tenebrae, venantem meridie obruentes, et omnem semitam eonspectu auferentes effecerunt; in hac enim angustia vovit, se Christum adoraturum, si se ex ea liberasset; quod votum, tenebris mox dissipatis, reapse solvere aggressus est. Itaque populo convocato, iisque, quae sibi et uxori a Deo Christianorum beneficia obtigissent, expositis, hunc unice, rejectis idolis colendum esse pronunciat, per mulierem captivam subditos, quantum fieri potest, in religione Christiana instituit, ecclesiam aedificat, et per legatos ad Constantinum missos, episcopos et fidei praecones impetrat, quorum opera populi ad Christum conversio perfecta est'). Eodem circiter tempore ex eventu non minus fortuito, quem Deus ad hominum salutem direxit, Aethiopum in hodierna Abyssinia conversio enata est. Meropius quidam, philosophus Christianus, Tyro oriundus cum duobus adolescentibus, sanguine sibi junctis in Aethiopiam, ad eam accuratius cognoscendam profectus est. In reditu ipse cum omnibus sociis a feris incolis trucidatur, exceptis duobus illis adolescentibus, quos ad regem Auxumae residentem ducunt. Rex, cui juvenes pla

cebant, munera in aula sua eis defert, et natu majorem, Frumentium tabulario et secretis praeficit. Mortuo rege fratres abituros regina, cui, filio adhuc puero regnum adminisirandum erat, multis precibus detinet, et in societatem regiminis adsciscit, imprimis Frumentium in regni negotiis jam versatum. Is auctoritate sua usus, Christianis ex imperio Romano mercaturae causa illuc venientibus, potestatem fecit, primo in aedibus privatis Deum Christiano more colendi, dein peculiares ecclesias aedificandi; nec eorum sacris se jungere, et indigenas quoque ad ea adhortari omisit, unde ecclesia quaedam Christiana ibidem enata est. Rege adulto Frumentius cum fratre suo nullis porro precibus a dilecta patria repetenda potuit detineri. Ale 'xandriam transiens, hujus urbis episcopo Athanasio narravit, quae Deus per ipsum ad ecclesiam Christi dilatandam operatus esset, quaeque adhuc effici possent, si religionis doctores in Aethiopiam mitterentur. Athanasius Frumentio aptiorem neminem esse intelligens, eum ipsum episcopum consecratum cum pluribus presbyteris in Aethiopam remisit, ubi cum laetitia receptus jam sedulam totius gentis conversioni operam navavit, eo quidem effectu, ut omnis Aethopia ecclesiae Christi aggregaretur. *)

1) Socrates 1. Sozomenus II.

2) Rufinus hist. eccles. I. 9. Socrates I. Sozomenus II. Ludolf historia Aethiopum lib. III.

§. 191. Homeritarum et Gothorum. Paulo serius, imperante jam Constantio, Constantini M. filio, illi Arabiae felicis incolae, qui Homeritae dicebantur, et iidem cum Sabaeis existimantur, ad Christum perducti sunt, quem vero non recte cognoverunt, utpote ab Arianis instituti. Conversionis eorum auctor haheri potest ipse imperator Constantius, qui ad regem Homeritarum legatos cum donis misit, petentes, ut in sua ditione ecclesias Christianas exstrui

permitteret, tum in usum Romanorum, commercii causa eo venientium, tum eorum e propriis subditis, qui fidem in Christum essent admissuri. Homeritis evangelium penitus ignotum esse vix potuit, cum jam Bartholomaeus apostolus, et post eum Pantaenus in istis regionibus illud annuntiarint. Verum, sive ad eos usque non penetraverit, sive lapsu temporis iterum interciderit, tempore, de quo loquimur, Homeritae erant idololatrae, praeter solem et lunam etiam daemones colentes. Circumcisionem vel jam originetenus tamquam posteri Abrahami e Cetura adhibebant, vel a Judaeis adoptaverant, qui magna frequentia inter eos habitabant. Rex non tantum petitioni legatorum Romanorum annuit, sed etiam ipse baptismum admisit, et maximam subditorum suorum partem tum exemplo, tum monitis ad idem faciendum permovit, Judaeis incassum contranitentibus. Ecclesiae Christianae jam tres aedificatae sunt, prima in urbe Tafar, totius gentis metropoli, altera in urbe Aden, et tertia in quadam urbe ad sinum Persicum '). Primarius inter Romanos legatos et fidei Christianae apud Homeritas praecones erat Theophilus, ex insula Diu, ad Indiam pertinente oriundus, qui sub Constantino M. tanquam obses in imperium Romanum pervenerat, vitam monasticam, simul tamen Arianismum amplexus, et ad Homeritas abiturus, ab Arianis episcopus ordinatus fuerat. Is legatione feliciter perfunctus, in insulam natalem aliasque Indiae partes, Christo jam addictas se contulit, abusus quosdam sustulit, attamen et Arianismum invexit, quem postea Aethiopibus quoque, jubente Constantio, persuadere conatus est, quod Frumentius sine dubio impedivit. -Gentibus extraneis, hoc tempore ad Christum conversis etiam Gothi accensendi sunt, inter Tanaim et Tibiscum ad littora septentrionalia ponti Euxini et Danubii latissime tunc diffusi. Eorum conversio jam inde ab anno 260. coeperat, quo irruptione in Asiam minorem facta, cum multa praeda etiam captivos secum abduxerunt.

Erant

Erant inter hos clerici, qui et vitae severitate ac pietate, et miraculosis infirmorum sanationibus, et institutione divina, multorum Gothorum animos religioni Christianae conciliarunt et ecclesiam fundarunt, quae a. 325. proprium episcopum habebat, actis concilii Nicaeni, eo anno celebrati subscriptum. Medio autem saeculo 4. numerus Christianorum inter Gothos insigniter auctus est, opera potissimum Ulphilae, inter eos ipsos nati, qui postquam eorum episcopus ordinatus fuisset, non tantum muneris sui partes solerter explevit, sed etiam inventis propriis litterarum characteribus, ad linguae Gothicae sonos accommodatis, utriusque foederis scripturam in hanc linguam transtulit, eoque legendi gnaros pares reddidit, ut se ipsos et audientes in divina salutis doctrina seu instituerent, seu confirmarent").

Philostorg. hist. eccles. epitom. lib. II. et III.

2) Sozom. II. VI. Socrat. IV. Theodoret. hist. eccles. IV. Philostorg. II.

§. 192. Persecutio Christianorum inter Persas et Gothos.

Sedatis in imperio Romano persecutionibus, placuit providentiae divinae, fidem Christianorum inter alias gentes, Persas scilicet et Gothos similibus persecutionibus probare. In Persia lata evangelii propagatio invidiam sacerdotum Ethnicorum, qui magi vocabantur, non minus, quam Judaeorum, nativorum Christiani nominis inimicorum excitavit. Ea urente, bello inter Persas et Romanos sub Constantio exorto, Christianos apud Saporem regem in suspicionem adduxerunt, ac si Romanis, religione sibi junctis faverent, et in regni detrimentum clam cum eis cummunicarent. Igitur rex a. 343. subditos suos Christianos, impositis gravissimis tributis, primo facultatibus exhausit, dein eorum clericos occidi, ecclesias destrui jussit. Secundum hoc mandatum Simeon metropolita Ctesiphontens cum centum clericis varii gradus post constantem

« PoprzedniaDalej »