At dextrum moneo tenera lanugine comple, Ut causae ignaros palmae sub imagine fallas. Wah! sed quid dicis, quod ritum infringere gentis 1430 Ac dextro femori gladium agglomerare uideris Uxorique tuae, si qua amodo cura subintrat, Perverso amplexu circumdabis euge sinistram? Iam quid demoror? en posthac tibi quicquid agendum est Laeua manus faciet.' Cui Walthare talia reddit: 1435 Cur tam prosilias admiror lusce Sicamber: Si uenor ceruos, carnem uitabis aprinam. Ex hoc iam famulis tu suspectando uidebis Heroum turbas transuersa tuendo salutans.

Sed fidei memor antiquae tibi consiliabor: 1440 Iam siquando domum uenias laribusque propinques, Effice lardatam de multra farreque pultam:

Hoc pariter uictum tibi confert atque medelam.

1427 & dextram D
D Vuach T | ritu B
AD si quando ea cura y
A sinistra DB sinistre T

1431 si qua ado cura 1432 sinistram

1428 Quo cause T | ignoros A 1429 Wach 1430 glomerare D si qua amodo scripsi 1433 Quid remoror. Certe posthac tibi Test om. T 1434 vualthere T 1435 Cur sic pros. D prosileas A 1436 uitabis om. sed interstitium T 1437 tu f. iam B

quicquid a. e. D | post hac

h

uultare A reddis Merilius

tu suspec

1438 Tur

tando om. sed interstitium adest T | uidebis AB iubebis DT bas heroum torueque t. s. D | transuerso T | tuenda A inuendo T salutas D saluta T 1439 memor antiquae fidei B 1440 si quando BT domi D Molter | pultam AB pultim D pultem T

1441 multra DB mul//ra A mulctra T mulsa 1442 Hoc pariter A

Haec p. BT Quę p. D | tibi uictum A1 | confert A conferat D conferet BT

His dictis pactum renouant iterato cruentum Atque simul regem tollentes ualde dolentem 1445 Inponunt equiti et sic disiecti redierunt: Franci Wormatiam patriamque Aquitanus adiuit. Illic gratifice magno susceptus honore

Publica Hiltgundi fecit sponsalia rite

Omnibus et carus post mortem obitumque parentis 1450 Ter denis populum rexit feliciter annis.

1455

Qualia bella dehinc uel quantos saepe triumphos
Ceperit, ecce stilus renuit signare retusus.

Haec quicumque leges stridenti ignosce cicadae
Raucellam nec adhuc uocem perpende sed aeuum,
Utpote quae nidis nondum petit alta relictis.
Haec est Waltharii poesis. nos saluet III C.

1443 Hic B | iterato D | cruentum A coactum Dy 1445 Inpont A 1446 vuarmaciam T 1448 deest in A hiltgundę D 1449 charus T parentis] paratur T Post u. 1449: Explicit liber Waltharij; T qui uu. 1450–56 non habet 1450 Rexit terdenis populum B Feliciter populum ter denit rexerat annis b 1452 Ceperit w Merilius coeperit IGrimm | retunsus Bb 1453 legis B 1455 nidum A nec dum B 1456 nos A uos DB | IAC A ihs B IESVS D iesus b Waltarius clarus uirtutibus at uir amarus (pr. ni f. add.) A terminat liber duorum sodalium. waltharii et haganonis (magnis litteris) B

LOCORVM

INDEX

VERGILIANORVM

ADDITIS PAVCIS ALIORVM POETARVM VERSIBVS

1 Tertia pars mundi. . Europa uocatur] Ouid. M. V 372 agitur pars tertia mundi Lucan. VIIII 411 Tertia pars rerum Libyae Corippus Ioh. I 47 Tertia pars mundi.. Africa Theodulus 144 Nomen donat ei (Europae) quod habet pars tertia mundi.

6 uirtute uigebat] IIII 175 mobilitate uiget.

12 inpiger I 738

14 solio. . alto] VIII 541 solio se tollit ab alto.

15 Prole recens orta] G. III 156 Sole recens orto.

17 Fama uolans] III 121 Fama uolat VII 104 uolitaus fama per urbes | transuerberat aures cf. 540 t. auras et 704 t. hasta] X 336 transuerberat aera X 484 transuerberat ictu.

23 dextras coniungere dextris] I 408 dextrae iungere dextram. 32 Nec mora] V 141 Haut mora G. IIII 548 etc.

44 Ibant aequati numero sic prorsus VII 698 atque Ibant et Ibat

non raro initio uersuum.

45 Quadrupedum] III 542 X 892 etc. || tellus concussa gemebat, Scutorum sonitu pauidus superintonat aether] VIIII 709 Dat tellus gemitum et clipeum super intonat ingens.

47 Ferrea silua] X 887 Inmanem aerato circumfert tegmine siluam Lucan. VI 205 densam ferens in pectore siluam XII 284 ferreus .. imber III 45 ferrea. . telorum seges XII 663 seges. . ferrea || rutilando] VIII 528 arma. . rutilare uident.

53 Attollens oculos] IIII 688 oculos. . attollere | uociferatur] II 679

Talia uociferans etc.

54 condenso] II 517 VIII 497.

55 Uis inimica] I 67 Gens inimica.

57 compellat] I 581 II 280.

63 qui foedera firment] XI 330 qui . . foedera firment XII 212 firmabant foedera.

64 Ibant] uid. ad 44.

68 Corippus Iust. III 328 sqq. Sanctum hoc imperium toto sic floruit orbe Bella gerens pacemquè tuens. nos more parentum Pacem diligimus, nunquam fera bella timemus. Pax est subiectis, pereunt per bella superbi etc.

73 pactumque ferit] X 154 Iungit opes foedusque ferit.

79 primaeuo flore] VII 162 primaeuo flore iuuentus.

84 trepidare pauore] II 685 Nos pauidi trepidare metu || ingenti.. pauore] VII 458 ingens. . pauor.

86 bella mouere cf. 107] G. 1 509 mouet.. bellum A. VIII 565 arma mouenda.

92 Sed quid plus remorer?] III 481 quid ultra Prouehor et fando surgentis demoror austros?

120 fugam molitur] II 108 fugam. . moliri.

121 ad pugnas praecesserat Hunos] VIIII 47 Turnus.. tardum praecesserat agmen.

123 regia coniunx] II 783.

124 talia dicta] non raro.

132 labores Passus eras] VII 421 patiere labores VIII 577 patior quemuis durare laborem.

145 infit] non semel.

160 ducere uitam] III 315 uitam . . duco.

165 Testor per ] III 599 per sidera testor.

167 taedas] IIII 18 etc.

170 Venerat] frequens initio uersuum.

179 Nec mora] V 140 haut mora etc.

181 latos campos] G. I 492.

182 Iamque infra iactum teli congressus uterque Constiterat] sic prorsus XI 608 nisi quod Vergilius scripsit progressus et sub

stiterant (constituerant Mediceus pr. m.).

185 hastae uolitant cf. 670] hasta uolans VIIII 411 || hastae densae]

G. II 142 densis uirum seges horruit hastis.

186 771 cornus] G. II 448 VIIII 698 XII 267 || miscebat in unum uid. ad 930.

188 Boreas] non raro.

192 Fulmineos enses] IIII 579 VIIII 542 ensem Fulmineum.

193 Concurrunt acies] X 361 691 etc.

197 Obuia quaeque metens armis ac limite pergens] X 513 Proxima quaeque metit gladio latumque per agmen ardens limitem agit ferro.

198 dare strages] XII 454 dabit. . stragem G. III 247 stragemque dedere 556 dat stragem.

199 praesentem. . mortem] I 91 Praesentemque uiris intentant

omnia mortem VIII 495 praesenti Marte.

201 terga dederunt Et uersis] G. IIII 85 uersa fuga uictor dare

terga subegit.

202 laxis habenis] I 63 G. II 364 laxis immissus habenis.

205 fugientes proterit] XII 329 agmina curru Proterit aut raptas

fugientibus ingerit hastas.

209 festa cum fronde reuinxit] IIII 459 festa fronde reuinctum. 210 Victrici lauro] E. VIII 13 hanc sine tempora circum Inter uictrices hederam tibi serpere laurus.

211 sequitur quos cetera pubes sic V 74.

215 Ecce] V 324 Ecce uolat.

216 equitem (pro equo)] G. III 116 uid. Gellius XVIII 5, 7 Macrob. Sat. VI 9, 8.

222 cui post amplexus et oscula dulcia dicit] I 687 cum dabit

amplexus et oscula dulcia figit.

225 porrexit] VIII 274 pocula porgite.

236 talia reddit] II 323 Vix ea fatus erat, gemitu cum talia reddit

X 530 contra cui t. r.