Obrazy na stronie
PDF
ePub

HERFORD.

ROM.

Quo dicto eat sacerdos ad medium altaris: et elevando manus suas dicat. Gloria in excelsis Deo.

Postea in medio altaris extendens et jungens manus caputque aliquantulum inclinans, dicit, si dicendum est,25 Gloria in excelsis Deo. Et prosequitur junctis manibus. Cum dicit Adoramus te, Gratias agimus tibi et Jesu Christe, et Suscipe deprecationem, inclinat caput: et in fine dicens, Cum sancto Spiritu, signat se a fronte ad pectus.

extra tempus pascha. In omnibus autem festis unius confessoris vel plurimorum confessorum utantur vestimentis crocei coloris."

25 “ Gloria in excelsis dicitur quandocunque in Matutino dictus est Hymnus Te Deum, præterquam in Missa feriæ quintæ in cæna Domini, et Sabbati sancti, in quibus Gloria in excelsis dicitur, quamvis in Officio non sit dictum Te Deum. In Missis votivis non dicitur, etiam tempore paschali, vel infra Octavas, nisi in Missa beatæ Mariæ in Sabbato, et Angelorum: et nisi Missa votiva solemniter dicenda sit pro re gravi, vel pro publica Ecclesiæ causa, dummodo non dicatur Missa cum paramentis violaceis. Neque dicitur in Missis Defunctorum." Rubr. Generales. Miss. tit. viij. 3,4.

Very anciently, and, indeed it has been supposed, up to the year 1000, only Bishops were permitted to say this Hymn, except on Easter-day, when Priests also were allowed. Walafrid Strabo, cap. 22, says, "Statutum est, ut ipse Hymnus in summis festivitatibus a solis Episcopis usurparetur, quod etiam in capite libri Sacramentorum designatum videtur." Cardinal Bona. tom. iii. p. 85, cites a very early Missal, now in the Vatican, with this regulation, which Strabo appears to mean, at the beginning. “Dicitur Gloria in excelsis Deo si episcopus fuerit, tantummodo die Dominico, sive diebus festis. A Presbyteris autem minime dicitur, nisi in solo Pascha." An old anonymous writer, in a book called Speculum Ecclesiæ, says that this hymn was sung only once in the year, on the day of the Nativity and further, that in the first Service it was sung in Latin, in the second in Greek. Benedict XIV. Opera, tom. ix. p. 81.

SARUM.

BANGOR.

EBOR.

LORIA in excelsis Deo.26 Et in terra pax hominibus bonæ voluntatis. Laudamus te, Benedicimus te, Adoramus te, Glorificamus te. Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam.27 Domine Deus, Rex cœlestis, Deus Pater omnipotens. Domine Fili unigenite Jesu Christe. Domine Deus, agnus Dei, Filius Patris. Qui tollis peccata mundi, miserere nobis. Qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem nostram. Qui sedes ad dexteram Patris, miserere nobis. Quoniam tu solus sanctus, Tu solus Dominus, Tu solus altissimus, Jesu Christe, Cum sancto Spiritu, in gloria Dei Patris, Amen.28

His itaque peractis, factoque signaculo Postea conversus

sa

26 This, as is well known, is called the Angelical Hymn, from the first few words having been sung by the Angels at the Nativity of our Redeemer. By whom the remainder was added, is involved in the deepest obscurity. Some ascribe it to Telesphorus, Bishop of Rome about A.D. 130. Innocent, De Mysteriis, c. 20. Alcuin, de Div. Off. cap. xl. gives it to Hilary of Poictiers, and with him agree Hugo, de Div. Off. cap. xj. and the Author of the Gemma Animæ, lib. i. 87: but against these (and others who may be mentioned) Bona observes that S. Athanasius, a contemporary of Hilary, speaks of this hymn, with its additions, as well known in his own time. The Fathers of one of the Councils (iv. Tolet. can. 12,) could not err, when they cautiously observed, "Reliqua quæ sequuntur post verba Angelorum, Ecclesiasticos Doctores composuisse." By the Greeks this Hymn is called the Great Doxology: and is said by them at their morning prayer. In many MSS. of the Latin Church, especially in the most ancient, it is added to the end of the Psalter with the Apostles' and the Athanasian Creeds, with the title "hymnus matutinus.”

The Salisbury, Bangor and Hereford Missals add several interpolations which were appointed to be said at certain Festivals of the Blessed Virgin, or Services in her Chapel. They commence after “Domine fili unigenite Jesu Christe," and continue thus: " Spiritus et alme orphanorum Paraclyte. -Filius Patris. Primogenitus Maria virginis matris. Qui tollisdeprecationem nostram. Ad mariæ gloriam.- -tu solus sanctus. Mariam sanctificans. Tu solus Dominus. Mariam gubernans. Tu solus altissimus. Mariam coronans, &c." The rubric is, (after sundry directions for other times)" nisi quando, &c.――tunc enim dicitur sequens cantus cum sua farsura, videlicet in choro. Et etiam dicitur cum sua prosa in quotidianis missis in capella beatæ Mariæ omni sabbato.- -In omnibus aliis missis quando dicendum est: dicitur sine prosa." Rubr. Sar. Independent of the great objections to these in particular, no one can regret that all such additions have been removed from our present Liturgy: for although Clichtoveus in his Elucidation, (p. 137) says that they were appointed secun

G

[blocks in formation]

LORIA in excelsis Deo. Et in terra pax hominibus bonæ voluntatis. Laudamus te, Benedicimus te, Adoramus te, Glorificamus te. Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam. Domine Deus, Rex cœlestis, Deus Pater omnipotens. Domine Fili unigenite Jesu Christe. Domine Deus, agnus Dei, Filius Patris. Qui tollis peccata mundi, miserere nobis. Qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem nostram. Qui sedes ad dexteram Patris, miserere nobis. Quoniam tu solus sanctus, Tu solus Dominus, Tu solus altissimus, Jesu Christe, Cum sancto Spiritu, in gloria Dei Patris, Amen.

His itaque peractis, factoque sig- Deinde osculatur altare in me

dum ecclesiæ catholicæ ritum," there can be no doubt, that they were mere private interpolations, which by degrees crept into very general observance. Two examples are given by Pamelius of other similar additions made to this most glorious hymn. Liturg. tom. xi.

"Gloria in excelsis" says the old author of the Gemma Animæ “solus sacerdos incipit, et chorus simul concinit: quia et solus angelus hoc incepit, et militia cœlestis exercitus simul concinit." Cap. 93.

27 (Propter magnam gloriam tuam.) "Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam." Magnæ Dei gloriæ, potius quam gratiarum actio, procul dubio Honor, obsequium, reverentia, ac prostratio debetur: dicendum igitur, quod ibi Gloriam, usurpetur pro eo attributo, in quo Deus ipse summe gloriatur, scilicet pro ejus misericordia, quæ erga nos exercita, semper in ipsius Dei miserentis vertitur gloriam; sæpenumero etiam in Sacris Scripturis gloria pro misericordia accipitur, sicut ex verbis Apostoli, ad Romanos, c. 3. Omnes enim peccaverunt, et egent Gloria Dei, id est, Dei misericordia." Cavalieri Opera, tom. v. p. 20.

28 Post inceptionem Gloria in excelsis divertat se sacerdos ad dexterum cornu altaris, et ministri cum eo prosequentes: diaconus a dexteris et subdiaconus a sinistris submissa voce dicant idem.

-Et

"Notandum est quod omnes clerici stare tenentur ad missam nisi dum lectio epistolæ legitur, et Graduale, et Alleluya, vel Tractus cantatur. In duplicibus tamen festis stare tenentur omnes dum a choro Alleluya canitur. Pueri vero semper sunt stantes ad missam choro canente.notandum est quod omnes clerici conversi ad altare stare tenentur dum ad missam Gloria in excelsis inchoatur: quousque chorus cantet. Et in eodem hymno ad hæc verba Adoramus te et ad hæc verba Suscipe deprecationem nostram et in fine ejusdem cum dicitur, Jesu Christe cum sancto Spiritu in gloria Dei, usque ad epistolam. In fine vero grad. vel tr. vel Allel. vel sequentiæ, chorus ad altare se inclinet antequam ad lectorem evangelii se vertat: et ad Gloria tibi Domine, semper ad altare se vertat lector evangelii, et etiam omnes clerici signo crucis se signent." Rubr. Miss. Sar.

[blocks in formation]

cat:

EBOR.

crucis in facie sua, vertat se sacerdos ad cerdos ad populum dipopulum, elevatisque aliquantulum brachiis junctisque munibus dicat:

[blocks in formation]

et uno

[blocks in formation]

Cum collecta.
quod una dicitur prop-
ter unitatis sacramen-
tum: et tres exemplo
Domini qui ter ante
passionem orasse legi-
tur: quinque propter
quinque partitam Do-
mini passionem: sep-
tem, ad impetrandum
septem dona sancti
Spiritus: quem nume-
rum nemo excedere ul-

Oremus dicantur: ita tamen quod sep- la ratione permitti

29 Vel, si sit Episcopus Pax vobis. Ritus Celebr. Miss. tit. v. 1. 30 (Plures collectæ dicendæ. Sar.) "Sacræ synodi approbatione salubriter duximus statuendum, ut per diœcesim nostram in celebratione missarum, præterquam in festis duplicibus, dicantur quinque collectæ : una de pace ecclesiæ, scilicet Ecclesiæ tuæ, quas (sic. quæsumus?) Domine preces &c. alia pro domino nostro rege, et regina et eorum filiis, scilicet, Deus, in cujus manu corda sunt regum."" Concil. Provinc. Scoticanum. Wilkins. Concilia. tom. i. p. 617.

[ocr errors]
[ocr errors]
[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small]

31 (Oremus.) "Numquid ubi audieritis sacerdotem Dei ad ejus altare populum hortantem ad orandum, non respondebitis, Amen?" S. August. epist. 106. ad Vitalem. "In iis horrendissimis mysteriis communia sunt omnia: omnes eandem dicimus, et non sicut in veteri lege partem sacerdos, et partem populus, sed omnibus unum corpus proponitur, et unum poculum." S. Chrysostom. Homil. 10. in 2 Epist. ad Corinthios. Vide Durant. de ritibus Ecclesiæ. lib. ii. cap. 16.

« PoprzedniaDalej »