Obrazy na stronie
PDF
ePub

PATROLOGIÆ

CURSUS COMPLETUS

SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM,

SIVE LATINORUM, SIVE GRÆCORUM,

QUI AB EVO Aapostolico ad TEMPORA INNOCENTII III (ANNO 1216) PRO LATINIS
ET CONCILII florentiNI (ANN. 1439) PRO GRÆCis floruerUNT :

[blocks in formation]

OMNIUM QUÆ EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICE TRADITIONIS PER QUINDECIM PRIMA
ECCLESIÆ SÆCULA,

JITA EDITIONES ACCURATISSIMAS, INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUAM DILIGEN-
TER CASTIGATA; DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS, VARIISQUE LECTIONIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA; OMNIBUS
OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUÆ TRIBUS NOVISSIMIS SÆCULIS DEBENTUR ABSOLUTAS DETECTIS, AUCTA;
INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS SIVE AUCTORES ALICUJUS MOMENTI SUBSEQUENTI-
BUS, DONATA; CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS SINGULARUM PAGINA-
RUM MARGINEM SUPERIOREM DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNA-
TA; OPERIBUS CUM DUBIIS, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINE

AD TRADITIONEM ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA ;

DUCENTIS ET AMPLIUS LOCUPLETATA INDICIBUS AUCTORUM SICUT ET OPERUM, ALPHABETICIS, CHRONOLOGICIS, STATIS -
TICIS, SYNTHETICIS, ANALYTICIS, ANALOGICIS, IN QUODQUE RELIGIONIS PUNCTUM, DOGMATICUM, MORALE, LITUR-
GICUM, CANONICUM, DISCIPLINARE, HISTORICUM, ET CUNCTA ALIA SINE ULLA EXCEPTIONE; SED PRÆSERTIM
DUOBUS INDICIBUS IMMENSIS ET GENERALIBUS, ALTERO SCILICET RERUM, QUO CONSULTO, QUIDQUID
NON SOLUM TALIS TALISVE PATER, VERUM ETIAM UNUSQUISQUE PATRUM, NE UNO QUIDEM OMISSO,

IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO SCRIPTURE
SACRE, EX QUO LECTORI COMPERIRE SIT OBVIUM QUINAM PATRES ET IN QUIBUS OPERUM
SUORUM LOCIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM S. SCRIPTURÆ VERSUS, A PRIMO
GENESEOS Usque ad noVISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI SINT:

EDITIO ACCURATISSIMA, CÆTERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR

CHARACTERUM NITIDITAS, CHARTE QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS,

TUM NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO PATRologiæ deCURSU CONSTANTER

SIMILIS, PRETII EXIGUITAS, PRÆSERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, METHODICA ET CHRONOLOGICA, SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSORUM, PRIMUM AUTEM IN NOSTRA Bibliotheca, EX OPERIBUS ET MSS. AD OMNES ÆTATES, LOCOS, LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM.

SERIES LATINA PRIOR

IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESIÆ LATINÆ
A TERTULLIANO AD INNOCENTIUM III.

ACCURANTE J.-P. MIGNE,
Bibliothecæ Cleri aniversæ,

SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTIÆ ECCLESIASTICÆ RAMOS EDITORE

PATROLOGIE TOMUS CXCVII.

SANCTA HILDEGARDIS ABBATISSA.

PARISIIS

APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES,

IN VIA DICTA Avenue du maINE, 189, OLIM CHAUSSÉE DU MAINE, 127.

1882

BR

60

•M4
t. 197

typis societatis dicta Societas impressionis et librariæ administrationum viarumque ferratarum, PAULO DUPONT. - Parisiis, in via dicta Jean-Jacques-Rousseau 41

(Cl.) 14.1.81.

DAMU

SECULUM XII

S. HILDEGARDIS

ABBATISSÆ

OPERA OMNIA,

AD OPTIMORUM LIBRORUM FIDEM EDITA.

PHYSICÆ TEXTUM PRIMUS INTEGRE PUBLICI JURIS FECIT D' CAR. DAREMBERG

Bibliothecæ Mazarinæ Præfectus;

PROLEGOMENIS ET NOTIS ILLUSTRAVIT Dr F. A. DE REUSS,

Professor Wirceburgensis;

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

BIBLIOTHECA CLERI UNIVERSÆ

SIVE

CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTIE ECCLESIASTICE RAMOS EDITORE.

TOMUS UNICUS

PARISIIS

APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE, SUCCESSORES,
IN VIA DICTA AVENUE DU MAINE, 189, OLIM chaussée du MAINE, 127.

1882

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors]

Physica, cujus titulus ex cod. ms. Subtilitatum diversarum naturarum creaturarum libri novem. .

1117

JOOH

SANCTE HILDEGARDIS

NATALES, RES GESTE, SCRIPTA

(Acta sanctorum Bolland., Sept. tom. V, die 17, p. 629.)

§ I. Acta S. Hildegardis jam edita, et illius aucto- A vestræ præceptum accepi, ut post Godefridum, vi-
res: alia quædam ex ms. edenda: Vita supplenda
in hoc Commentario maxime ex Sanctæ scriptis.

1. Inter sanctos qui sæculo XII floruerunt, locum
non vulgarem habet S. Hildegardis virgo, virtuti-
bus, miraculis, propheticis scriptis, ac mira no-
minis celebritate clarissima, cujus gesta modo il-
lustranda suscipio. Vita ipsius ad hunc diem im-
pressa est apud Surium, et jam anno 1566 Colo-
niæ edita. Auctorem Vitæ Theodoricum abbatem
Benedictinum omnes passim recentiores dicunt,
sed non addunt cujus monasterii sit abbas. Apud
Surium de Theodorico hæc notantur: « Claruit is
anno 1200, estque diversus a Theodorico abbate
S. Trudonis. » Distinctio hæc certa est, cum Theo-
doricus Trudonopolitanus abbas anno 1100 florue-
rit. Trithemius in Catalogo illustrium virorum,
pag. 138, parum exacte de Theodorico, ejusque
ætate loquitur : « Theodoricus, inquit, abbas or-
dinis S. Benedicti, beatæ Hildegardis quondam
amator castissimus, vir tam in Scripturis sanctis
quam in litteris sæcularibus exercitatus et doctus,
ingenio promptus, sermone scholasticus, scripsit
ad multorum ædificationem vitam ejusdem Hilde-
gardis sponsæ Christi lib. iv, Epistolas quoque va-
rias ad diversos, et quædam alia nobis incognita.
Claruit temporibus Henrici VI (defuncti anno 1198)
anno Domini 1200. » Trithemius memoriæ lapsu, aut,
ut magis credo, errore transcribentium aut impri-
mentium, vitam in quatuor libros videtur dividere,
cum tantum sint libri tres, ut clarum et certum
est ex singulorum præfatione, et conclusione libri
tertii. De scriptorum ætate infra.

2. Primus forte est Trithemius qui Theodoricum,
biographum, vocavit abbatem; multumque dubito
an revera abbas fuerit, imo potius credo monachum
fuisse, non abbatem. Certe monachus tantum fuit,
quando vitam conscripsit. Præterea non solus
Theodoricus laudatam Hildegardis Vitam scripsit;
sed eam ante ipsum scribere cœpit Godefridus
monachus, cujus est liber primus. Secundum vero
et tertium composuit Theodoricus, jubentibus Lu-
dovico et Godefrido abbatibus. Hæc omnia clare
eruuntur ex præfationibus, quas omnes composuit
Theodoricus. Etenim toti vitæ ita præfari incipit :
Dominis venerabilibus, Ludovico et Godefrido ab-
batibus, Theodoricus humilis servorum Dei servus
salutem cum devotis orationibus. Auctoritatis
PATROL. CXCVII.

513

D

[ocr errors][merged small]

rum ingenio clarum, Vitam sanctæ ac Deo dilectæ
Hildegardis virginis (quam ille honesto stylo inchoa-
vit, sed non perfecit) in ordinem redigerem, et
quasi odoriferis floribus serta contexens, visiones
ejus, gestis suis insertas, sub divisione librorum,
in unius corporis formam redigerem. » Tum post
aliquot excusationes, quid fecerit, sic explicat:
<«< Itaque parui eo modo, ut præfati viri liber, pri-
mæ positionis locum obtinens; nullam suæ dispo-
sitionis patiatur jacturam; deinde secundus liber
visionum pulcherrimum et admirabilem textum :
tertius miraculorum... a nobis digestam, divisam
et ordinatam contineret scripturam. » Itaque pri-
mus liber est Godefridi, excepta præfatione, con-
tinetque pleraque Sanctæ gesta, non tamen mor-
tem, visiones quoque et miracula in hoc libro ali-
qua referuntur. At liber secundus de visionibus et
tertius de miraculis et morte Hildegardis, solius
sunt Theodorici.

3. Jam vero ambos hosce scriptores, non abba-
tes, sed monachos fuisse, habeo ex Actis mss., pro
canonizatione S. Hildegardis compositis, et apud
nos edendis, in quibus num. 7 hæc leguntur :
<< Bruno custos S. Petri in Argentina et presbyter
juratus dicit de vita beatæ Hildegardis,... quod
in libello qui de ejus vita a duobus religiosis,
scilicet Gotfrido et Theodorico, qui cum beata
virgine morabantur, statim post ejus obitum est
scriptus, legit quem omnibus modis vera credit
continere, etc. » Ex his habemus primo, auctores
Sanctæ convixisse, et non modo esse contempora-
neos, sed in multis etiam testes oculatos. Hac de
causa Theodoricus, licet in præfationibus de more
multis utatur excusationibus, nunquam pro excu-
satione allegat ignorantiam gestorum, visionum
aut miraculorum S. Hildegardis, et ne insinuat
quidem nisi raro, se aliorum instructione indigere,
aut aliorum relatione uti, ad gesta Sanctæ conscri-
benda. Itaque dubitare non possumus quin Gode-
fridus et Theodoricus fuerint ex iis monachis, qui
in monasterio B. Hildegardis rem divinam perage-
bant, eaque de causa poterant omnia habere per-
spectissima. Godefridus verosimiliter erat natu
major, isque solus Vitam scripsisset, nisi mors in-
tervenisset. Nam defunctum fuisse Godefridum,
quando scribebat Theodoricus, liquet ex præfatio-
ne libri secundi, in qua « Godefridus bone memo-
1

« PoprzedniaDalej »