Obrazy na stronie
PDF
ePub

ness for herself and her friends, and that she being conformable so to do, I doubt not but your Highness would suffer her to have about her such persons as should be to her pleasure, and intreat her as your Grace's most dearest sister, with all liberty and pleasure; with divers other things which by her much interlacing I was forced to answer unto. The specialties whereof and of her obstinacy, that she will no ways ne for any peril or loss of her life and her goods, relinquish the name of a queen, we do remit for tediousness unto the wisdoms and directions of my lord of Chester, master almoner, and Mr. Redell, who as they have very substantially, wisely, and effectually ordered themselves in the execution of the premises, so we doubt not they will sincerely report the circumstances unto your Highness: whom we beseech Almighty God long to preserve in much honour, to his pleasure, and your Highness's desire. At Huntington, May the 21st day.

By your Highness's

Most humble subjects, servants, and chaplains,

EDVARDUS EBOR.

CUTHBERT DURESME.

17.

Biblioth.
Cotton.

fol. 207.

XXVI.

Protestatio sive Confessio facta per quosdam Episcopos, Decanos, et Magistros Ecclesiarum Cathedralium, quod Episcopus Romanus non habet majorem aliquam Jurisdictionem a Deo sibi collatam in hoc regno Angliæ quam quivis alius externus Episcopus.

Illustrissimo et excellentissimo principi domino Henrico Cleop. E. vi. Octavo, Dei gratia Angliæ et Franciæ regi, Fidei Defensori, et domino Hiberniæ; Edvardus permissione divina Eborum Archiepiscopus, Angliæ Primas et Metropolitanus, salutem in eo per quem reges regnant et principes dominantur. Vestræ regiæ celsitudini tenore præsentium innotescimus, et significamus, quod cum juxta vestræ majestatis regiæ mandatum coram prælatis et clero Eborum provinciæ, in sacra synodo provinciali, sive convocatione prælatorum et cleri ejusdem provinciæ Eborum, in domo capitulari Ecclesiæ metropolitica Eborum, quinto die mensis Maii anno Domini 1534 jam instantis, cele

brata, et de diebus in dies continuata, congregatis; proposita fuit sequens conclusio, quod Episcopus Romanus in sacris Scripturis non habet aliquam majorem jurisdictionem in regno Angliæ quam quivis alius externus episcopus. Ac insuper ex parte præsidentium in eadem synodo per nos deputatorum memorati prælati et clerus rogati et requisiti, ut illam conclusionem suo consensu confirmarent et corroborarent, si illam veritati consonam, et sacris Scripturis non repugnantem existimarent aut judicarent: tandem dicti prælati et cleri Eborum provinciæ antedictæ, post diligentem tractatum in ea parte habitum ac maturam deliberationem unanimiter et concorditer, nemine eorum discrepante, prædictam conclusionem fuisse et esse veram affirmarunt, et eidem concorditer consenserunt: quæ omnia et singula vestræ regiæ celsitudini tenore præsentium intimamus et significamus. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium, sigillum nostrum præsentibus apponi fecimus.

Dat. in manerio nostro de Cawood, primo die mensis Junii 1534, et nostræ consecrationis anno tertio.

Consimilis protestatio sive confessio facta per episcopos et decanos infrascriptos, viz.

Ep. Litchf. et Covent.

Ep. Menevens.

Ep. Bath. et Wellens. et Decanum Ecclesiæ Cathedralis cum 15 aliis.

Priorum et Capitulum Ecclesiæ Cathedralis Menevens. propriis signis subscript. manibus cum 7 aliis.

Præceptorem Ecclesiæ Cathedralis de Landavens. subscript. cum 4 aliis.

Decanum et Capitulum Sancti Pauli London. subscript. cum 78 aliis.

Decanum et Capitulum Assavens. subscript. cum 3 aliis. Decanum et Capitulum Ecclesiæ Cathedralis Lincoln. subscript. cum 70 aliis.

Consimilis protestatio facta fuit per 34 abbates monasteriorum maxime insignium, cum multis de eorum conventibus.

Ditto, fol. 209.

XXVII.

Protestatio, &c. Universitatis Oxon. Quod Romanus Episcopus non habet majorem aliquam Jurisdictionem sibi a Deo collatam in hoc regno Angliæ quam quivis alius externus Episcopus.

Universis sanctæ Matris Ecclesiæ filiis ad quos præsentes literæ pervenerint, Joannes permissione divina Lincoln. Episcopus almæ Universitatis Oxon. Cancellarius, necnon universus doctorum ac magistrorum regentium et non regentium in eadem cœtus, salutem in Autore salutis. Quum illustrissimus simul ac potentissimus princeps et dominus noster Henricus Octavus Dei gratia Angliæ et Franciæ rex, Fidei Defensor, et dominus Hyberniæ; assiduis petitionibus et querelis subditorum suorum in summo suo parliamento, super intolerabilibus potestatum exterarum exactionibus, nuper propositis; controversiisque quibusdam habitis super potestate ac jurisdictione Romani episcopi variisque et urgentibus causis contra eundem episcopum tunc ibidem expositis et declaratis, aditus atque rogatus fuerit ut commodis suorum subditorum in hac parte consuleret, et querelis satisfaceret; ipse tanquam prudentissimus Salomon solicite curans quæ suorum sunt subditorum, quibus in hoc regno, divina disponente clementia, præest; aliasque secum considerans quo pacto commodissimas regno suo sanciret leges; denique ante omnia præcavens ne contra sacram Scripturam aliquod statuat, quod vel ad sanguinem usque defendere semper fuit, et erit paratissimus: solerti suo ingenio sagacique industria, quandam quæstionem ad hanc academiam Oxon. publice et solenniter per doctores et magistros ejusdem disputandam, transmisit, viz. "An Romanus episcopus habeat majorem aliquam jurisdictionem sibi a Deo collatam in sacra Scriptura in hoc regno Angliæ quam quivis alius externus episcopus?" Mandavitque ut habita super hac quæstione matura examinatione et deliberatione diligenti, quid sacræ literæ nostro judicio in hac parte statuant, eundem certiorem facere, sub instrumento sigillo communi nostræ Universitatis communito et firmato, curaremus. Nos igitur cancellarius, doctores, ac magistri prædicti sæpe reminiscentes ac penitus apud nos pensitantes, quanta sit virtus sanctitas, ac nostræ professioni quam consona res, et debitæ submissioni, obedientiæ, reverentiæ, ac charitati congrua, præmonstrare

viam justitiæ et veritatis cupientibus sacrarum literarum vestigiis inhærere, securiorique et tranquilliori conscientia in lege divina sacra (ut aiunt) suam anchoram reponere: non potuimus non invigilare sedulo quin in petitione tam justa ac honesta tanto principi (cui velut auspicatissimo nostro supremo moderatori obtemperare tenemur) modis omnibus satisfacere

Post susceptam itaque per nos quæstionem antedictam cum omni humilitate, devotione, ac debita reverentia, convocatis undique dictæ nostræ academiæ theologis, habitoque quamplurium dierum spatio ac deliberandi temporis satis amplo, quo interim quam cum omni qua potuimus diligentia justitiæ zelo, religione et conscientia incorrupta perscrutaremur, tam sacræ Scripturæ libros quam super eisdem approbatissimos interpretes, et eos quidem sæpe ac sæpius a nobis evolutos, et exactissime collatos, repetitos et examinatos, deinde, et disputationibus solennibus palam et publice habitis et celebratis, tandem in hanc sententiam unanimiter omnes convenimus et concordes fuimus; viz. Romanum episcopum majorem aliquam jurisdictionem non habere sibi a Deo collatam in sacra Scriptura, in hoc regno Angliæ, quam alium quemvis externum episcopum. Quam nostram assertionem, sententiam, sive determinationem sic ex deliberatione discussam, ac juxta exigentiam statutorum et ordinationum hujus nostræ Universitatis per nos conclusam, publico totius academiæ nomine, tanquam veram, certam sacræque Scripturæ consonam affirmamus, sincereque testificamur per præsentes. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium has literas fieri, et sigillo nostræ Universitatis communi roborari fecimus. Dat. Ibid. in domo convocationis nostræ vicesimo septimo die Junii anno Domini 1534.

Protestatio ejusdem tenoris facta fuit ab omnibus ejusdem Universitatis collegiis, et per præpositos et magistros quindecim collegiorum in diœcesibus Wigorn. Norwich. Exon. et Menevens. et a septem hospitiis in diœcesibus London. Wigorn. Norwich. Lincoln. et a quamplurimis prioribus.

Protestatio ejusdem tenoris facta fuit ab Universitate Cantabrigiensi. Vid. Fox, vol. ii. p. 338.

And here it may not be improper to insert the congratulatory addresses of both Universities to the king, made after the dissolution of the monasteries, upon this subject.

fol. 210.

18.

XXVII.

Biblioth.

Cotton.

fol. 242.

A Letter from the University of Cambridge to King Henry
VIII. congratulating his Majesty for throwing off the Pope's
Supremacy, and suppressing Superstition.

Octavius Augustus princeps invictissime cum veteranus Cleop. E. vi. quidam illi pro tribunali sedenti libellum timidius porrigerat, Quid (inquit) trepidas, commilito, tamquam si stipem elephanto dares? Ægre nimirum tulit modestissimus imperator, quod quam lenitatem et animi moderationem toto orbe notam illustremque esse voluit, eam ejus miles ita timide reformidaret. At nos immensa clementia meritorumque magnitudo tuorum, et ardens ille atque inflammatus in pietatem amor, quem in tua majestate cernimus, ita consolatur et ad se invitat, ut quod alioqui ne optare quidem aut sperare fuissemus ausi, id tuæ majestatis in virtutem ac religionem animi impetu et ardore abusi, etiam petere audeamus. Acceptis enim duobus a tua majestate beneficiis, quibus nihil majus aut populus accipere aut melius princeps dare, aut omnino uberius homo homini conferre, præstareve potest, pace nimirum et pura purgataque religione: nova quidem et alia petere, cum quæ dedisti sint maxima, nec volumus nec debemus. Quæ autem ad hæc defendenda et sarta tecta conservanda pertinent, si postulaverimus, et velle illud tuam majestatem, et jubere speramus. Quamquam alteram ita tua serenitate tutatam fuisse cernimus, nihil ut quisque amplius exoptare possit. Alteram tanto studio inchoatam vidimus, ut omnia jam sperare queamus. Nam cum initio faustissimi tui regni subactis Scotis, Gallos ad conditiones pacis adegisti; illa tum fuerunt fundamenta pacis et quietis jacta, tot ut jam annos ad hunc usque diem, non nemo fortasse cupit, nemo tamen ausus est eam convellere.

Ad religionem vero corrigendam, quæ longe a prima puritate recesserat, sero animum adjecisti; non profecto sero, si quanta res quam parvo spatio in illa emendanda et corrigenda, transacta confectaque sit, reputemus; sed nimirum certe sero, si quanto desiderio veræ religionis tua majestas, quanto amore jam agnitæ pietatis populus flagret, velimus considerare. Illa quoque quæ ingenti labore magnoque studio in vineam Domini repastinanda refodiendaque peregeris, non solum paranda, sed etiam fruenda fuerant.

Utque tanquam excellens artifex non speciosum præcla

« PoprzedniaDalej »