Obrazy na stronie
PDF
ePub

Octovianus per Trullum ad suum proprium fanum fecit reportari. Undè tanta fuit exultatio populorum, ut præ gaudio omnium calamitatum suarum oblivioni traderentur. Tertiò, quòd de cætero provincia totalis inter Mosam et Isaram, Scaldum et mare, Martisia seu Martisiensis vocaretur.

CAPITULUM XI.

De condemnatione istorum vocabulorum Belgis, Belgensis, et Belgica, atque consimilium.

QUARTò, inhibens sub pœnâ capitis ut neque in scriptis, neque in prolationibus publicis aut privatis, hæ dictiones seu nomina Belgis, Belgensis, Belgus aut Belga, quoquo modo scriberentur aut proferrentur; volens omninò delere Belgorum aut Belgensium nomen atque denominationem à viventium memoriâ. Quintò, quòd deinceps hujusmodi nomina scripta in libris, chartis, litteris, parietibus, aut quomodolibet reperirentur, non solùm hæc observantes capitibus truncarentur, verùm et tota civitas aut vicus perpetuo discrimini proscriberetur. Sextò, quòd in dictâ martisiensi provinciâ nullus alius deus à Marte

tions sacerdotales. Et comme Jules César avait fait transporter à Reims la statue d'or de Mars, Octavien donna l'ordre à Trullus de la rapporter en l'ancien temple qu'elle occupait. Cette disposition causa tant de plaisir aux peuples, que la joie qu'ils en éprouvèrent leur fit oublier tous leurs malheurs passés. Troisièmement, que du reste tout le pays compris entre la Meuse et l'Oise, l'Escaut et la mer, prendrait le nom de province Martisienne.

CHAPITRE XI.

De la proscription des dénominations de Belgis, Belge, Belgique, et autres semblables.

QUATRIÈMEMENT, il était défendu, sous peine de mort, à qui que ce soit, d'employer dans ses écrits, dans ses discours publics ou familiers, les dénominations de Belgis, Belge et Belgique; car on voulait abolir le nom des Belges, et en effacer le souvenir de la mémoire des hommes. Cinquièmement, que dorénavant toutes les dénominations de ce genre qu'on trouverait écrites dans les livres, les chartes, les lettres ou sur les murs, causeraient la mort à leurs auteurs, et que même la ville entière ou le bourg qui les recèleraient seraient à jamais détruits. Sixièmement, que nulle autre divinité que Mars ne serait adorée dans la province martisienne, et que s'il arrivait qu'on eût besoin de recourir à d'autres

coleretur: si verò contingeret aliquando aliorum deorum uti consilio, ad provinciam Rhemorum accederent liberè, in quâ civitate sacerdotium omnium deorum, quod ab antiquo Belgis floruerat, à Romanis erat translatum. Septimo, Fanum-Martis metropolim suæ provinciæ decreto confirmavit, cæteras civitates atque castella sibi subjiciens circà Sambram; dictumque Trullum auctoritate imperiali ipse Octovianus ducem dictæ civitatis atque totiùs provinciæ in scriptis pronunciavit, Crispino Romam honorificè revocato et ad majora promoto. Quievit igitur provincia sub Trullo pacificè circiter quindecim annis. ACTOR. Fortè ab isto Trullo denominata est ripariola quæ ad pedem montis Castri-Cæsaris fluit in Hainiam, gallicè le Trouille.

CAPITULUM XII.

De Marco Varrone.

EUSEBIUS.

ANNO imperii Augusti quinto decimo, regni verò Herodis quinto, olympiadis CLXXXVII anno cundo (1), Marcus-Terentius Varro propè nonage

se

(1) La quinzième année d'Auguste et la cinquième d'Hérode répondent à l'an 28 avant J.-C.; mais la seconde année de la 187° olimpiade répond à l'an 30 avant notre ère. M. Ter. Varro mourut en l'an 27 avant l'ère chrétienne, selon M. d'Aunou, dans la Biographie universelle..

dieux, on pourrait se rendre dans la ville des Rémois, où le sacerdoce de tous les dieux, qui jadis avait honoré la ville de Belgis, avait été transféré par les Romains. Septièmement, il fut confirmé par le décret

que la ville de Famars resterait la métropole de sa province, et que toutes les autres villes et châteaux situés sur la Sambre continueraient à lui être soumis. En même tems Octavien déclara, de son autorité impériale, Trullus, duc de Famars et de toute la province qui en dépendait. Crispinus fut rappelé à Rome et promu à de plus grands honneurs. Le pays jouit de la paix pendant quinze ans environ, sous le gouvernement de Trullus. L'AUTEUR. C'est peut-être à ce Trullus que la rivière qui coule au pié de la montagne du Camp de César, en Hainaut, doit le nom de Trouille qu'elle porte aujourd'hui.

CHAPITRE XII.

De Marcus Térentius Varron.

EUSEBE.

EN la quinzième année d'Auguste, cinquième du règne d'Hérode, et la seconde de la 187° olimpiade, Marcus-Térentius Varron mourut presque nonagénaire. SAINT AUGUSTIN, Cité de Dieu, liv. VI, chap. 2. Quel autre que Varron a recherché avec plus de soin tous les attributs des dieux? Qui les a trouvés avec plus de

narius moritur, de quo Augustinus, libro vi, de Civitate Dei. Quis, inquit, Marco Varrone curiosiùs deorum figmenta quæsivit? quis invenit doctiùs? quis consideravit attentiùs? quis distinxit acutiùs? quis diligentiùs pleniùsque conscripsit? qui, tametsi minùs est suavis eloquio, doctrinâ tamen atque sententiis ità refertus est ut in omni eruditione, quam nos secularem illi autem liberalem vocant, studiosum rerum tantùm iste doceat, quantùm studiosum verborum Cicero delectat. ACTOR. Hunc Marcum Varronem commendaverunt oratores, poetæ atque philosophi, ut potè Tullius in academicis, et Terentianus, Macrobius, et multi alii quorum nomina atque dicta, brevitatis causâ, prætermittimus.

CAPITULUM XIII.

Qualiter Belgæ-Treverini Romanis rebellaverunt (1).

HUGO TULLENSIS.

POSTQUAM Strasiburgenses Romanos judices eorum

(1) Voyez si pour les faits rapportés dans ce chapitre et les suivans, on ne trouve pas dans Dion Cassius, aux 1 LIV et LV, un fondement historique suffisant. Voyez aussi Tite-Live, épit. 137; Suet. Claud,, I; Flor. IV, 12; Oros. VI, 21; Strab. IV; Tac. Annal., I.

« PoprzedniaDalej »