610

Auturiaf, ehedaf hynt,
Hwyliaf ddïeithrol helynt,
Drwy fannau diderfynawl,
Erchyll, rhwng y Gwyll a'r Gwawl.

Pan dd'wedodd, ebedodd hwn
Mewn mawrddig; mwy na myrddiwn
Ddyrchafson' o'r Gwyllon gau
Ar unwaith, mal taranau.
Y llïaws yn eu Llywydd
Roent nerthawl, uffernawl ffydd;
Hwy ddymunen' ddamweiniaw
Gwneud anrhaith a drygwaith draw.

Y fradus ddrygionus gâd,
A'u hadenydd ar daeniad,
Ehedai 'r dorf anhydyn
Ar llêd drwy gyrrau y Llyn.
Chwilient, erbyn dychwelyd
Pennaeth y Ffau gaeth i gyd,
Bob gorawr drwy'r Ffwrn fawr faith,
Drwy'r Annwn draw ar unwaith.

O boen a phob rhyw benyd
Y Llyn hagr sy 'n llawn o hyd.

Adda a'i wraig ddiwair wèn
Yn hynaws iawn a hunen':
Tra cysgent, tra hunent hwy,
Y rydaer Ddraig ruadwy
O’i ffyrnig Ffau uffernawl,
Ffau tu hwnt i gaerau 'r Gwawl,
Ehedai 'n llawn o hyder
I berffaith newyddwaith Nêr.
Pan ddaeth at ufelgaeth fawr
Eirias uffernbyrth orawr,
Y gaer oedd yn egored,
Dorau 'r Llyn oedd draw ar llêd ;
A’r flammau yn gwau yn gylch,
Yn ygus iawn o'i ogylch.

Doethion ddibennion beunydd
Gan Ion, uwch pob sôn, y sydd. 600
Yr Ellyll, os tyrr allan
O'i erchyll dywyll Ffwrn dân;
Os Satan wna afian waith,
Unrhyw ddichellgar anrhaith,
Mwy o boen, mwy o benyd
I'r Gelyn fydd hyn o hyd.
Y Ddraig, os gwnelai ddrygwaith,
Yna Nêr, mewn mwynder maith,
I'r dirym greaduriaid
Ro'i fendith i'w plith a'u plaid ;
Gwiw Ior, o'i fawr drugaredd,
Rho'i gymmod a hynod hedd.

Y drwg Yspryd tanllyd hwn Ennyd ar gaerau Annwn A safodd; edrychodd dro Yr helynt orau i hwylio. Yn awr, mal mellten eirias, Ae Satan o'r geulan gâs; Ban hwyliai i ben ei helynt Ei daith ydoedd ganwaith gynt. 620

Yn yr awr pan fo 'r wawr wèn Ar liwio'r awyr lawen,

Adda ac Efa gyfion
O’u llys a ddeuent yn llop.
O flaen y porth, gloywborth glân,
Safent, hwy eilient hoywlan
Emyn pêr i'r Nêr a wnaeth
Degwedd y Greadigaeth.
Moliannent à mêl enau
Yr Ion yn dirion eu dau:
Ti ffynnon dirion y dydd,
Yn llawen mola 'n Llywydd,
Cyn hir y gwelir yn gu
Dy wyneb yn hoyw d'w'nnu;
Ti'r anwyl haul tirionaf,
Mola, gogonedda Naf.
Gwynnion luoedd Gogoniant,
Eilied, emyoned pob mant
Fawl i'r Ion nerthawl a wnaeth

Y bydoedd drwy wybodaeth.
| Duw addwyn! tra bo dyddiau,
Bore a hwyr i barhâu,
Yn ddïau 'n beneidiau ni
Yn felys a wnan' foli.

Pan ddaeth huan eirian wawr,
I'r dwyrain, hyfryd orawr,
Y ddau waraidd lariaidd lwys
A rodient hyd Baradwys.
Afalau, rhosynnau sydd
I'w gweled gør bwygilydd;
Blodau o bob lliwiau llon,
Gannoedd, mewn gwisgoedd gwynnion;
A'r adar mor hyfrydawl
Yn plethu, emynnu mawl.
Pob peth llesol, (ddethol ddau,)
A roes Nêr i'w synhwyrau.
Danfonodd Duw yn fynych
Angylion gwynnion, lu gwych,
O fro lân y fawr loywnef,
Ddyn gwâr, i 'mddiddan âg ef. 660
Mewn cu eiriau mwyn cywrain
Traethent, egorent yn gain
Fod Paradwys loywlwys lân
Yn arwydd o'r Ne' eirian.
Eu 'madroddion doethion da
Oeddynt yn codi Adda
O ardd Eden werdd wiwdeg
I'r wenlon Nef dirion dêg.
Dyddiau dedwydd a diddan
Gan Dduw lwyd roddwyd i'w ran.

Ac erbyn i'r Gelyn gau
Gyrraedd goleuddydd gaerau,
Duw Nef, o'i gariad a'i nawdd,
I Eden fwyn danfonawdd
Gennad o Seraph gwiwnaws,
Rhag i Satan aflan naws,
Dig'wilydd daeog Elyn,
Ddinystrio, drwy dwyllo 'r dyn.

Efa 'n ddistaw draw a drodd;
Duwies aufwyn, deisyfodd

680 Glywed ei gwr goleuwych Gàn' gwell na 'r Angel gwyn gwych.

Ebe 'r Seraph purgraff pêr,
Hanbych well, y gwr hoenber!
Y llonfwyn wr llawenfad,
Tydi a genhedli hâd,
Mawr fendith! rif ġ gwlith glân,
Mal amlder y ser seirian.
Y Mawredd anghymmarol,
Ior Nef, ni thry ’i air yn ôl.

Ebre Adda 'n bereiddiawl;
Geinwawr fab gorawr y Gwawl,
Pa iawn attebiawn i ti,
Fawreddog Ior, wnaf roddi?
Un adill o'th flaen ydwyf,
Isel radd, a sâl wr wyf.
Tithau, o ba raddau 'r wyt,
Un gwiwdeg enwog ydwyt,
Ni wn;-Un cyfiawn ynad,
Nefol gyffredinol Dad,

700 A feddwn; yn ufuddawl I Dduw fyth rhoed pob gradd fawl.

Addaf, eb 'r Angel hoywddoeth,
Wr diwair, pob gair sydd goeth
o d' enau; hawdd adwaenir
Doniau Nef ynod yn wir.
Cefaist gan y Duw cyfiawn
Baradwys belaethlwys lawn.
Diddan lu glân Goleuni
Ryfeddan' d' eirian ardd di.

O wiwddoeth Angel addwyn!
A ddeui, fyddi mor fwyn,
Ymostyngi di, a d'od
I'm hannedd, lle mae hynod
Ganghennawg goed caerawg coeth,
Ac Efa, fy holl gyfoeth?

Benfelyn ddyn diddanol,
Mae f' eres neges yn ôl.
Y doethwr, gwrando dithau
O'th fodd yr ymadrodd mau. 720

Ddisgleiriol fab nerthol Naf, Dywed, a mi wrandawaf.

Gwybydd, ddyn, fod Gelyn gwyllt, Gwynnias a chynfigenwyllt, I ni, i ti, ac i'n Tad; E soddodd, am droseddiad Yn erbyn Duw gwyn, i'w gerth Ennynfawr Annwn anferth. Denu wnaeth i Dân, o Nef, Gantoedd, fyrdd, gyd ag yntef. O'i flammiawg anffodiawg Ffau Y daeth i'th hudo dithau. Ein Naf, ein hanwylaf Nawdd, I minnau orchymmysawdd Dy rybuddio, etto, ddyn, I wylio rhag dy Elyn A dorrodd o'r Dyfnderau Diffaith, yn llawn gweniaith gau. Gweledig pob Gwaelodion Mawrfaith ar unwaith i'r Ion. 740 Addwyn lu'r Nefoedd wèn lân, O gaerau 'r wlad gu eirian,

Welodd y drwg Lywydd draw
Annedwydd yn newidiaw
Ei lun a'i wedd yn lân iawn,
A thrwy'r nen rhuthro 'n uniawn
O’u golwg, drwg ei galon,
A wnaeth i'r helaeth fro hon.
Cofia 'n dêg, wr cyfion da,
Beunydd am air Duw 'n benna'.
Ymgadw, że ymgadw 'n gaeth
Beidio cwrdd pren gwybodaeth.
Adwaenost ef, gwel, dyna
Y pren a'i ffrwyth, dewlwyth da.
Ti, os profi'r pêr afal,
Angau a gei dithau 'n dâl.
Cofia 'r gorchymmyo cyfion,
A chadw 'n bur air eglur Ion.
I Naf os byddi 'n ufudd,
Cei nefawl anfeidrawl fudd. 760

O fwyn iawn Angel fy Naf!
Ei gyfiawn air a gofiaf.
Un fu o luor Nef wèn lận
Ddyddiau gynt yn ymddiddan
Gan roddi i mi'r un modd
Eres hanes a'm synnodd.
Feiddiaf fi holi am hyn?
Wyf addas ? p'odd fu iddyn'
Fyth syrthio o’u bro a'u braint ?
Pa wedd bu camwedd cymmaint?

Gwybydd, y celfydd wr cu,
I'r unig ddoeth Dduw rannu
Rhadau sydd angenrheidiol
I ti, ac i ni, yn ol
Ein graddau ; pawb yn groywddoeth
Yn eu 'stâd wnaeth y Tad doeth.
O herwydd mor ddedwydd wyt,
Dedwydd drwy ddawn Duw ydwyt;
Mae'r parhad, wr gloywfad glân
Hynaws, arnad dy hunan.

780
Dy feibion cariadlon certh,
Eu gwynfyd, neu 'u gwae anferth,
A fydd fel y gwnei foddio
Tad nefol y freiniol fro.
Ar ol y rheidiol barhâd
Yn deilwng iawn yn d'alwad,
Cyflawn, cyfiawn y cefi
Ein mawrion hanesion ni.
Pob pur greadur, gwir yw,
Dedwydd, anghenraid ydyw
Bod ar y Duwdod, heb dawl,
Beunydd yn ymddibynnawl.
Pob perffeithlawn ddawn a ddaeth,
Hael Awdwr, o'i law odiaeth.
Mal pelydr hyfryd yr haul
Wna 'n eirian y nén araul,
Ffrwythlona, oleua 'n lwys
Buredig ardd Baradwys,
O'i ddeutu mae 'n taenu tês
Cannaid, bendigaid, cynnes ; 800
Cynnes ogoniant ceinwawr
Yr un modd daena 'r Ion mawr.

Y sawl, drwy ymchwyddawl chwant, Yn yngwrth a swrth syrthiant O'r Gwawl pelydrawl;--pa lid A gafant ?-Oh eu gofid! Tost bod heb gymmundeb mâd A gwawl rhagorawl Gariad! Fal hyn y mae d'Elyn du Yn gwynnias gynfigennu I'th rwydaw, drwy athrodion, Yn gaeth o'r helaeth ardd hon I'w fawrboen;-na bydd fyrbwyll; Ymogel rhag dirgel dwyll. Try 'r Gelyn yn wyn ei wedd A gau weniaith ddigonedd. Tydi adwaeni 'r Denydd Drwy'r gaeth athrawiaeth a rydd. Os Angel goleuffel, glwys O bryd, ddaw i Baradwys

820
I'th ddenu âg iaith Annwn;
Hudwr, Cyhuddwr fydd hwn.
Dywed, Ar Dduw gwrandawaf,
A ffyddlon weision fy Naf.
Ffy 'r Gelyn; dychryn di ddr
Hagr chwerw a'i gwna ’n Garcharor.
Efa wendon, drwy fwynder,
Cofia, rhybuddia hi'n bêr
Am byn, rhag i d'Elyn di
Dy rwydaw mewn dirieidi;
Felly byddwn gyfeillion
Bythawl, yn unawl yn Ion.

Nodedig Gennad odiaeth!
Mor drwm dy hoff reswm ffraeth!
O gu lon wên goleuni
Hyd brydnhâwn y gwrandawn di.

Iawn-wyddost, weithion, Adda,
Yr hyn i'w ddilyn sydd dda.
Mi wnaethum, wr mwyn, weithion
Yn rhwydd fy nyledswydd lon. 840
Dy byder o'r dyfnder død,
Wr dedwydd, ar y Duwdod.
Angylion Nef wenlon fydd
I d' annerch ar adenydd.
Wr ufuddol, rhyfeddi
Fawr gariad y Tad i ti.
Weithion o'r byd hyfryd hwn
Uwch heulwawr ni ddychwelwn.

Cawn lawn ganfod y rhodau
Disgleiriawl, er mawl Ior mau:
Oddiyno ’n ebrwydd union
At orsedd ryfedd yr Ion.
Arwyrain a leinw'r oror-
Nefawl, gan drag'wyddawl gôr.

Rywioglon nefol Raglaw,
Yn lwys estynnodd ei law;
Wel, Addaf,-Duw a'th lwyddo;
I'th ran fyth yr Ion a fo.

A gwâr wedd, y gwr addwyn
Ymgrymmodd o'i fodd yn fwyn: 860 |
Gwaraidd Gennad ragorol!
Fy llon fendithion ar d' ôl!
O wlad anwyl daioni,
Hael Angel, ymwel å mi!

Mewn mawl caredigawl da,
Gweddus, y' ngolwg Adda,
Lwys gannaid lu, esgyrnan'
I wlad rydd y gloywddydd glân.

Addaf aeth â'i newyddion
I'r deildy fry ar y fron.
Yn fedrus gwnai fe adrodd,
Wr addwyn, ym mha fwyn fodd
Y darfu 'r fâd Gennad gu
Ddewisgoeth ei addysgu.
Ebr Efa, Mae 'n bêr yfed
Dwr glân hyd raian a red; V
Pur felys pêr afalau,
Pêr yw eirin i'r mîn mau;
Mêl i gyd ydyw mawl gwar
A didawl ganiad adar.

880
Geiriau dy fîn a gerais,
Mwy pêr o lawer dy lais.
Y ddau anwyl ddi weniaith,
Am waith Nêr, mewn mwynder maith,
Rhesymmen' yn gymmen gu
Dan fâd hyfryd wynfydu.
Ae 'r huan llydan lliwdeg,
Brenin dydd, o'r wybren dêg.
Du nôs oedd yn dynesu
A'i hyfryd oleubryd lu.
Ar ol i'r ddiddanol ddau
A glân berffaith galonnau
Roi 'n felys i'r Ion foliant,
Gorphwys yn wiwlwys a wnant.

medo 20 lasy