Obrazy na stronie
PDF
ePub

[ocr errors]
[ocr errors]

Confirmationis Sacramentum; Si vero locus talis
Exempti non sit intra fines Diocesis, sed Nullius,
tunc potest. 40. Episcopus potest olea Sacra Ca-
techumenorum, et Infirmorum, si a Cathedrali ab-
fuerit, in alia Ecclesia consecrare, el benedicere.
41. Episcopus ex causa necessitatis potest conficere
olea sacra cum minori numero Ministrorum, quam
præscribatur in libro Pontificali. 42. Episcopus in
publicis Processionibus cum Cappa et Bireto debet
solus incedere.-43. 47. De Episcoporum præcedentia.
ARTICULUS V. Episcopus, quoad absolutionem, et
dispensationem.

[ocr errors]
[ocr errors]

1. Episcopus non potest absolvere a casibus, et censuris publicis reservatis Summo Pontifici. 2. Neque ab aliquibus casibus, et Censuris occultis, et maxime ab hæresi. 3. Potest tamen Episcopus absolvere ab aliis casibus occultis reservatis Summo Pontifici. 4. Episcopus secundum multos potest sive per se sive per alium specialiter delegatum absolvere a Censuris occultis incursis ob violatam clausuram. 5. Contrarium tamen tenent alii cum Fagnano, qui adducit ad hoc responsa et decreta Sacræ Congregationis. 6. Cum impeditis personaliter adire Pontificem, vel in perpetuum, vel ad longum tempus, potest Episcopus directe absolvere ab hæresi, et aliis casibus reservatis. 7. Affertur, et solvitur instantia. 8. Si impedimentum sit perpetuum, absolvuntur sine onere comparendi. Si tamen impedimentum est solum ad tempus, debent absolvi cum onere adeundi Pontificem, cessante impedimento.

9. Alias non comparendo, elapso impedimento, incidunt in aliam similem Excommunicationem. 10. Impediti personaliter adire Pontificem, non tenentur mittere Procuratorem, vel scribere ad Sacram Poenitentiariam pro obtinenda absolutione a casibus et censuris Papæ reservatis. -11. Et si impediti adire Pontificem, sint etiam impediti adire Episco

--

cornu Evangelii, prout melins sibi videbitur, et magis populo satisfecerit. 17. Sedes Episcopi in Ecclesia exempta, ubi Abbas usum Mitræ habens etiam sedem tenet, est collocanda in cornu dextro uno gradu eminentiori. - 18. Episcopus tantum, et non alius, dum private celebrat, potest accipere paramenta in ipso Altari, et duos habere ministros superpelliceis indutos præter alium Ministrum communi veste indutum. 19. Episcopus potest dejure in omnibus Ecclesiis suæ Diœcesis, quantumvis exemptis, et Privilegiatis Missas, et Divina Officia, cum assistentia suorum Canonicorum etiam in Pontificalibus, celebrare, sive ab aliis, sine tamen Pontificalibus celebrari facere, et in eis habere circulos, contradictores per censuras cogendo. - 20. Episcopus extra Cathedralem etiam in Ecclesiis exemplis, Sanctæ Sedi immediate subjectis, intra fines tamen suæ Diœcesis existentibus, dum ibi celebrat, seu Vesperis solemnibus quacumque ex causa interest, potest sibi assumere suos Canonicos, et ibi habere cum eis circulum ad Gloriam; ad ipsum pertinet confessionem facere cum Sacerdote, incensum ponere, et benedicere, ac Benedictionem post Vesperas, vel post Missam dare. 21. Unde Regulares tenentur in propriis Ecclesiis erigere Baldachinum Episcopo volenti ibi Pontificales functiones exercere. -22. Non possunt tamen Episcopi in Regularium Ecclesiis, invitis ipsis Regularibus, exercere illas functiones Episcopales quæ habent mixtam considerationem honoris, et jurisdictionis. 23. Non desunt tamen, qui tenent contrarium. 24. Si Ecclesia Regularis et exempla sit Parochialis, potest ibi Episcopus omnes functiones Episcopales exercere. 25. Supradicta non debent extendi ad Vicarium Episcopi, etiam absente Episcopo. - 26. Nec etiam extendi debent ad Episcopum Titularem suffraganeum. 27. Episcopus, qui celebrat tempore Quadragesimæ singulis diebus, quando non celebrat solemniter, debet uti Habita quotidiano cum stola. - 28. Episcopum, probabilius non possunt a casibus publicis repum celebrantem non decet, ut Prælatos, Canonicos, et alios quoscumque thurificet, et aqua benedicta aspergat. 29. Episcopo celebranti, sive faciat Ordinationes, sive non, tenentur assistere quinque Personæ juxta formam libri Pontificalis. 30. Episcopo celebranti debet assistere prima Dignitas in Ordine Presbyterali constituta, quocumque nomine appelletur. 31. Episcopus volens exercere Pontificalia extra Cathedralem, potest secum aliquos de Capitulo ducere, qui sibi assistant, et administrent. 32. Episcopo Pontificaliter celebranti in Ecclesia Collegiata, vel Parochiali assistere spectat ad Canonicos Cathedralis, si adsint, et non ad Canonicos Collegiatæ. -33. Episcopus debet habere assistentes Digniores, et honoratiores, et si aliquas functiones exerceat in Ecclesia non Cathedrali nec Collegiata, debent ei assistere Canonici Cathedralis, vel Collegiatæ, etiamsi in illis Ecclesiis sufficiens sit alioquin numerus Presbyterorum. - 34. Episcopus si in die Palmarum, una cum Capitulo, et Clero personaliter ad Monasterium Regularium accedere teneatur, debet ipse benedicere palmas privative quoad Abbatem. 35. Episcopus nos debet cum Cappa Vesperas celebrare. 36. Episcopus assistens divinis Officiis cum Cappa non debet singulos Canonicos ante ipsum salutare detegendo caput, sed satis est illis manu benedicere. -37. Episcopo assistenti divinis officiis cum Cappa non debent Canonici ponere, et deponere biretum in ejus capite, nec isto casu ei assistere. 38. Episcopus, qui nullum habet Episcopatum, non potest in Ecclesia sua jurisdictionali veluti si esset Præpositus, Chrisma conferre, nec alia Pontificalia exercere, nisi de licentia expressa Episcopi. 39. Episcopus non potest ministrare Chrisma sine licentia Ordinarii loci, etiam vocatus ab inferiore intra fines Dioecesis existente, etiamsi ille inferior prætenderet ratione exemptionis vocare Episcopum, quem maluerit ad ministrandum

[ocr errors]

servatis Papæ absolvi in foro conscientiæ a Parocho,
aut ab alio Confessario. 12. Sicuti etiam impediti
adire Episcopum pro casibus Diocesanis publicis non
possunt absolvi abinferiori extra casum necessitatis.
- 13. Episcopus nequit absolvere Censuratos ra-
tione violatæ immunitatis Ecclesiasticæ. -14. Unde
Episcopus absolvens Censuratos hujusmodi sine fa-
cultate Sedis Apostolicæ incidit in Excommunicatio-
nem eidem Sanctæ Sedi reservatam.-15. Quare
injungitur Archiepiscopo, qui sine dicta facultate
absolvit Censuratos ex causa extractionis confugiti ab
Ecclesia, ut reaffigat Cedulones contra ipsos.
16. Quinimmo tenetur notificare sic a se absolutis
non potuisse absolvere. 17. Episcopus absolvere
potest Excommunicatos ob percussionem Clerici, vel
Monachi levem, etiam publicam. 18. Excommu-
nicatos autem ob percussionem mediocrem, et enor-
mem potest Episcopus absolvere tantummodo si sit
occulta. 19. Et si fuerit publica, potest Episcopus
ab ea absolvere, si personæ excommunicate sint
impedita adire Pontificem impedimento perpetuo,
vel longissimi temporis. 20. Si-impedimentum est
perpetuum, absolvuntur sine onere comparendi ; si
impedimentum est solum temporale, absolvuntur
cum onere comparendi, cum primum commode po-
terunt, alias reincidunt in aliam excommunicatio-
nem. 21. Quæ persona censeantur impeditæ adire
Pontificem. Remissive. 22. Episcopus non potest
concedere suo subdito, ut absolvatur in aliena Dia-
cesi a Sacerdote non habente jurisdictionem.
23. Nec potest Episcopus prohibere quominus suus
subditus absolvatur in aliena Diœcesi a Sacerdote

[ocr errors][merged small]

jurisdictionem habente a suo Episcopo. 24. EpiScopus dispensare potest cum suis subditis, et in sua Diœcesi in omnibus Irregularitatibus provenientibus ex delicto occulto, excepta ea, quæ oritur ex homicidio voluntario injusto, et aliis deductis ad forum contentiosum. 25. Hinc potest dispensare in

1

Irregularitate ex homicidio occulto patrato ex causa defensionis, non servato moderamine inculpatæ tutelæ. 26. Potest etiam Episcopus dispensare 'in Irregularitate orta ex mutilatione membri occulta, quamvis voluntaria. — 27. Potest insuper Episcopus dispensare in Irregularitate orta ex homicidio casuali, modo delictum sit occultum. 28. Item potest Episcopus dispensare in Irregularitate, quæ contrahitur ex reiteratione Baptismi occulta, etiamsi incurratur ab aliquo publico Baptizante, dummodo nesciatur, an qui baptizatur fuerit baptizatus. 29. Item potest Episcopus dispensare in Irregularitate contracta ab eo, qui duos Sacros Ordines, vel Acolythatum cum Subdiaconatu eodem die suscepit, dummodo delictum sit occultum. 30. Item potest Episcopus dispensare in Irregularitate occulta, proveniente ab administratione in Ordinibus male susceptis, dummodo Episcopus ipse non fuerit quoque scienter particeps ejusdem culpæ. — 31. Item potest Episcopus dispensare in Irregularitate, quam quis contraxit exercendo Ordines, quos non habebat, ut exerceat susceptos, ac alios suscipiat, dummodo delictum sit occultum. 32. Item potest Episcopus dispensare in suspensione, et Irregularitate contracta ab eo, qui ante legitimam ætatem Ordines suscepit, si jam ad legitimam ætatem pervenerit, et delictum sit occultum, licet celebratio fuerit publica. 33. Episcopus dispensare potest cum Ordinato ad Ordines minores, vel ignoranter ad Sacros ab Episcopo, qui renunciavit Episcopatui, et dignitati, aut Censura irretito, schismatico, hæretico, deposito vel degradato, dummodo sit occultum. 34. Item potest Episcopus dispensare in suspensione, quam quis contraxit recipiendo Ordines sine litteris dimissoriis, dummodo sit occulta. — 35. Item potest Episcopus dispensare in suspensione contracta ab eo, qui furtive, id est nesciente Episcopo, neque probante, neque examinante, Ordines suscepit, si occulta sit. 36. Item potest Episcopus dispensare cum eo qui per saltum promotus ad Ordines celebravit, ubi delictum fuerit occultum. -37. Item potest Episcopus dispensare cum Simoniaco occulto, non tamen illum rehabilitare ad Beneficia in posterum obtinenda, nec ad ea retinenda, quæ per Simoniam occultam obtinuit. 38. Episcopus non potest dispensare in Irregularitate orta ex hæresi occulta exteriori. 39. Episcopus dispensare potest cum occulto excommunicato, qui publice celebravit; secus vero si publice sit excommunicatus, et celebravit occulte.

[ocr errors]

-40. Episcopus dispensare non potest cum inquisitis de delicto, quod non potuit probari, si nec diffinitive, nec alio modo fuerunt absoluti, sed dimissi cum cautione de se præsentando. - 41. Episcopus dispensare non potest in materia delicti ad forum contentiosum deducti, et jam finito officio puniri. — 42. Potest tamen Episcopus dispensare cum eo, qui finito judicio contentioso obtinuit absolutionem ab injecto crimine. 43. Etiamsi mediis depravatis obtinuerit absolutionem, adhuc cum ipso poterit dispensare Episcopus. 44. Immo etiamsi judicium non fuerit sententia absolutoria finitum, si accusator per annum tacuerit, poterit Episcopus, elapso anno, cum ipso dispensare. 45. Quando Episcopus possit, vel non dispensare quoad Sacros Canones, Constitutiones Apostolicas, et Decreta Conciliorum Generalium. Quoad Bigamiam. Quoad observantiam Festorum. Quoad jejunia. Quoad impedimenta Matrimonii. Quoad Irregularitatem. Quoad juramenta, et vota. Quoad poenas Simonie? Remissive. Episcopus quoad Ordines. Quoad prædicationem, et Predicatores. Quoad professiones. Quoad Regulares. Quoad Visitationem? Remissive. 47. 52. De Episcoporum facultate dispensandi a Legibus Eccle

size.

ARTICULUS VI.

[ocr errors]

46.

Quoad ea, quæ Episcopus potest, et debet, vel non.

1. Episcopus prohibere potest ne in Ecclesiis etiam

Regularium canantur Cantilenæ, vel laudes in idiomate italico. - 2. Immo non obstante quacumque contraria consuetudine poterit Episcopus prohibere, ne in Ecclesiis, et Oratoriis publicis canatur musica lingua vernacula, quantumvis conciuncula, et verba spiritualia sint. 3. Episcopus potest suo arbitrio moderari scamna, et loca laicorum. 4. Episco

[ocr errors]

pus potest prohibere, ne Sedes Laicorum, etiam Præfecti et Commendatarii locorum locentur in Presbyterio apud Altare, non obstante quacumque consuetudine in contrarium. 5. Episcopus potest removere indecentia, et scandalosa in Ecclesiis arbitrio suo. 6. Episcopus potest prohibere Ludimagistris exercitium scholæ, quamvis fuerint nominati a Communitatibus Laicorum, nisi prius fuerint ab eodem approbati. 7. Episcopus potest ordinare, ut Canonici sedeant in sedibus Chori, vel in scamnis apud Altare hinc inde juxta usum introductum, prout melius sibi videbitur. 8. Episcopus potest decretum edere, ne Canonici, et alii de Capitulo discedant ab Ecclesia tempore Concionis, et quod illi intersint quotidie sub pœna amissionis distributionum illius qua die, in qua defecerint. 9. Episcopus potest reducere consuetudinem longioris vacationis Canonicorum a servitio Ecclesiæ ad tempus præscriptum a Sacro Concilio Tridentino. - 10. Episcopus potest auctoritate ordinaria, et Apostolica sibi delegata a Sacra Congregatione prohibere Decano, et aliis quibuscumque Dignitatibus, ne audeant quidquam statuere, vel determinare, quod ad Ecclesiæ commodum, vel incommodum pertineat, extra locum Capitularem, et non vocatis omnibus, et Capitulares. 11. Episcopus potest Regularem exemptum, qui ob notorium delictum in Censuras incidit, denunciare pro publico excommunicato, ut tamquam talis evitetur ab omnibus. 12. Contrarium tamen tenent plures alii. 13. Episcopus potest rationem administrationis officii exigere a Vicario Capitulari tempore sedis vacantis constituto, et si reus reperiatur, punire. - 14. Immo Episcopus omittens scienter, et negligenter facere Syndicatumi Vicario Capituli, secundum graves Doctores peccat mortaliter. 15. Episcopus potest exigere juramentum de fideliter administrando ab administratoribus Locorum, et Legatorum piorum. — 16. Et potest Episcopus ab ipsis rationes, et computa administrationis exigere, tam in Visitatione, quam extra, etiam per suum Delegatum, non obstantibus quibuscumque privilegiis. 17. Immo Episcopus polest ab ipsis rationes, et computos administrationis exigere, etiamsi Defunctus disposuisset, quod Legatum esset nullum, quando se immisceret Episcopus, et rationem requireret ab Executore, et administratore, quem voluit, et vult a nemine posse cogi ad reddendam rationem. 18. Episcopus potest ex aliqua rationabili causa convocationem Capituli Canonicorum habere, et suspendere. 19. Episcopus potest intervenire in actibus Capitularibus, dummodo non agatur de interesse suo, non obstante quacumque consuetudine in contrarium. 20. Episcopus potest cogere Canonicos ad præstandum juramentum de fideliter punctando in Choro. 21. Episcopus potest retinere penes se unum, vel duos Canonicos, qui fructus Præbendæ, non tamen quotidianas distributiones percipiant ac si Choro præsentes essent etiam stante consuetudine in Ecclesia Cathedrali quod Canonici non interessentes divinis, non percipiant proventus Præbendæ. 22. Episcopus potest, el debet providere juxta formam cap. 12. sess. 24. de Reformat. ne una pars Chori aliquando vacua remaneat per absentiam Canonicorum, dum Canonici habentes assignatas sedes in alia parte, sedes suas egredi renuunt. 23. Episcopus potest concedere, ut Canonici ob aeris intemperiem valeant horam Matutini protrahere. - 24. Episcopus de consensu Capituli erigere potest Dignitatem, etiam in Cathedrali. 25. Episcopus potest diebus Festis

[ocr errors]

[ocr errors]

[ocr errors]

larvas prohibere, non obstante asserta contraria consuetudine. 26. Item potest etiam Episcopus Meretricibus larvam prohibere, quamvis Gubernator eisdem illam deferendi permissionem, et facultatem dedisset. 27. Episcopus potest prohibere, nedum Clericis sæcularibus, sed etiam Regularibus, ne in-, cedant cum larva. 28. Potest Episcopus carcerare Regulares offendentes suos Ministros, et Officiales.

-

-

[ocr errors]

29. Episcopus potest coercere, et punire Militem Hierosolymitanum, et alios exemptos offendentes personam Officialium sua Curiæ Episcopalis in actu exercendi suum Officium, aut alios suam jurisdictionem impedientes. 30. Episcopus potest tenere familiam armatam, et Satellites. 31. Et si non habeat familiam armatam, potest concedere licentiam Lectoribus Tribunalis Laici, ut capiant Clericos deferentes arma, modificatione a Sacra Congregatione statuta. 32. Episcopus in sua Diocesi utitur familia armata Tribunalis Laici absque Judicis licentia. 33. Episcopus contra Clericos non deferentes Habitum, postquam ter monuit, potest illos privilegiis Clericalibus privare. 54. Episcopus potest punire Clericum delinquentem, et requisita Concilii non habentem, et tanquam Laicum se habentem; etiamsi Judex Laicus prævenerit, a quo repetere potest, dummodo ille per declarationem, a jure, vel ab homine, servatis servandis, factam, non fuerit privilegiis Clericalibus denudatus. 35. Episcopus potest procedere contra Clericum, qui Clericatui renunciavit, et inquisitus de delicto in foro sæculari fuit absolutus. 36. Episcopus punire potest contrahentes Matrimonia contra suam prohibitionem. 37. Item punire potest, qui contrahunt coram Parocho dissentiente. - 38. Item punire potest eos, qui contrahunt omissis denunciationibus. 39. Item punire potest testes intervenientes, si sint in dolo. 40. Licet autem Episcopus prohibuerit Parocho assistere Matrimonio, adhuc Matrimonium contractum, servata forma Concilii, est validum, quamvis Parochus puniri valeat ob inobedientiam. 41. Episcopus potest contra concubinarios, nullis præcedentibus monitionibus, procedere, quando non procedit ad Censuras. 42. Episcopus absque Inquisitore potest cognoscere, decidere, et determinare causas illorum, apud quos reperiuntur libri prohibiti, non sapientes manifestam hæresim. — 43. Episcopus potest procedere contra Laicum, qui subrogare attentavit testes in causa pendente coram Judice Ecclesiastico. 44. Episcopus potest delegare alicui Sacerdoti sibi beneviso Benedictionem Ecclesiæ, seu Cappella in agro existentis, si alias sit legitime constructa. 45. Episcopus solus potest habere fenestram e domo respicientem in Ecclesia. 46. Episcopus potest ex causa concedere Confraternitatibus Laicorum, ut in eorum Ecclesia conservent Sanctissimum Sacramentum. 47. Episcopus potest pro contributione Seminarii taxare bona Confraternitatum quatenus sint Ecclesiastica.

-

--

-

48. Episcopus debet esse vitæ irreprehensibilis. 49. Episcopus debet esse hospitalis et eleemosynarius. 50. Episcopus debet esse pudicus, et continens, unde debet fugere consortia mulierum. 51. Episcopus debet esse sobrius, et non vinolentus, nec epulator. 52. Episcopus debet esse modestus, 53. Episcopus debet mansuetus, et humilis. avaritiam, et iracundiam fugere. 54. Episcopus debet esse doctus, et prudens. 55. Episcopus debet concordiam, pacem, et unitatem, non solum inter Ecclesiasticos, sed etiam inter Laicos fovere. 56. Episcopus debet pupillis, viduis, aliisque pauperibus oppressis providere, tueri, et justitiam ministrare. 57. Episcopus debet quotidie Missam celebrare, vel saltem audire. 58. Episcopus debet mores in populo, disciplinam in Clero, nitorem et decorem in Ecclesiis totis viribus fovere, et promovere. 59. Episcopus debet delicta Clericorum præsertim publica punire, et mores reformare.

arcere. -

[ocr errors]

-

75.

60. Episcopus debet per seipsum legitime non impeditum Dioecesim visitare singulis annis, et si propter ejus latitudinem non possit visitare totam quotannis, debet saltem toto biennio per se, vel per suos 61. Visitatores totam Visitationen complere. Episcopus debet Officiales, et Ministros bonis moribus, bonaque fama præditos retinere, et improbos 62. Episcopus debet Sacramentum Ordinis sine labe, et suspicione Simoniæ, aut spe mune63. Episcopus rum, et tantum dignis conferre. debet mulctas, et poenas pecuniarias locis, et usibus applicare. 64. Unde debet constituere fidelem Depositarium, qui ipsa recipiat, et fideliter de suo 65. Et demandato locis, et usibus piis applicet. bent applicari pauperibus, et locis piis propria Dice66. Nec potest Epicesis ad arbitrium Episcopi. scopus ipsas sibi applicare, quamvis sit pauper, et egenus, nisi sibi a Sed. Apost. fuerit hoc specialiter concessum. 67. Nec Episcopus potest partem ipsarum pœnarum applicare suo Fiscali, vel alteri Officiali. 68. Episcopus debet Beneficium Parochiale conferre per concursum, si conferat jure de69. Epivoluto ob negligentiam Patroni Laici. scopus in collatione Beneficii debet servare formam a fundatore præscriptam, etiamsi conferat jure devoluto, et sic debet conferre uni ex vocatis. — 70. Episcopus in fundatione Beneficii debet admittere conditiones præscriptas a fundatore, quamvis juri communi contrarias, dummodo non sint turpes, impossibiles, et contra naturam Jurispatronatus. -71. Episcopus debet in publicatione decretorum Synodi, Capituli consilium exquirere, aliter nulliter agit. 72. In Beneficiorum unione Episcopus adhibere de73. Item bet consilium, et assensum Capituli. debet Episcopus adhibere consilium, et assensum Capituli in erectione novæ Dignitatis, et novi Canonicatus. 74. Quid possit, et debeat Episcopus quoad Regulares, et Moniales? Remissive. Episcopus non potest erigere Collegiatam neque in actu Visitationis. 76. Neque potest Episcopus Curam supprimere, ut erigat Dignitatem. 77. Neque potest Episcopus de novo concedere Almutiam Canonicis, neque Cappam sine privilegio, et expressa licentia Sedis Apostolicæ. 78. Episcopus non potest statuere, quod Canonici, qui non sunt in Sa cris, non lucrentur distributiones. 79. Neque potest statuere, quod Canonicis Jubilatis vigore Indulti 80. Neque potest non debeantur distributiones. statuere, quod distributiones, quæ amittuntur a Canonicis absentibus, et accrescunt inservientibus, applicentur Fabricæ Ecclesiæ, aliisque usibus piis. 81. Episcopus sicuti et Capitulum non potest amissas distributiones ob non residentiam remittere, 82. Epiaut condonare illi ipsi, qui eas amisit. scopus non potest uti Oratorio privato extra domum propriæ habitationis, cum declaratione tamen data sub verb. piæ habitationis, cum declaratione tamen data sub verb. Oratorium n. 70.83. Episcopus non potest cogere, sed hortari Curatos, et Rectores Ecclesiarum, ut necessaria ministrent Presbyteris -84. Epicelebrare volentibus in eorum Ecclesiis. Scopus non potest concedere licentiam, ut quis celebrare possit Missam cum Biretino, aut Pileolo in capite, sed spectat tantum ad Summum Pontificem eam dare. 85. Immo neque ipse Episcopus potest 86. Episcoeo uti sine Sedis Apostolicæ licentia. pus non potest ultra duos menses uti opera Parochi. 87. Episcopus non potest concedere licentiam Canonicis se a residentia absentandi ultra tres menses. - 88. Episcopus non potest dispensare, ut Dignitas in Ecclesia Cathedrali non habens Curam animarum possit conferri illi, qui non habuerit 22 annos completos. 89. Episcopus non potest dispensare, ut habens duo Beneficia, etiam simplicia, et ad honestam Clerici sustentationem non sufficientia, possit obtinere, et retinere tertium Beneficium, etiamsi omnia simul ad Beneficiati sustentationem

[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

[ocr errors]

non sufficiant. - 90. Immo neque potest Episcopus dispensare, ut quis retineat tertium Beneficium simplex, etiamsi esset de Jure patronatus. 91. Episcopus non potest Beneficiatis reddere nova onera in fundatione non apposita, aut a Sacris Canonibus non imposita. 92. Episcopus non potest primam Præbendam vacantem assignare pro Pœnitentiario quamvis in loco videretur magis necessarius, sed prius debet erigi Theologalis. 93. Episcopus non potest conferre Canonicatus Poenitentiariæ, et Theologales, nisi per viam concursus. - 94. Episcopus non potest sine consensu Capituli Canonicatum de novo erigere. 95. Episcopus non potest transferre in Cathedralem Cappellanos habentes servitium Chori in Cappella prope Cathedralem existente, ob parvum numerum Cappellanorum, propter quod minus decenter ibidem Chorus retineatur.-96. Episcopus non potest ad privationem procedere ob non susceplos Ordines contra Canonicos suæ Ecclesiæ absque solemnitate a Concilio præscripta. 97. Episcopus non potest cogere, sed hortationibus invitare Clericos, et Presbyteros non Confessarios ad interessendum conferentiis casuum conscientiæ. 98. Episcopus, aliique Prælati, et Superiores Monasteriorum Monialium Clausuram ingredi non possunt, nisi in casu necessitatis, et nonnisi sociati a paucis, senioribus, et Ecclesiasticis viris. 99. Unde non potest Episcopus secum ducere ullos Laicos tamquam comites, et socios. 100. Adducitur, et solvitur instantia.-101. Propter necessitatem tamen, et ad promovendam utilitatem Monasterii poterit Episcopus secum ducere aliquos peritos Laicos. 102. Non potest Episcopus secum ducere in Clausuram plusquam octo personas. 103. Affertur ratio. -104. Episcopus contrafaciens Dispositioni d. Constitutionis Gregorii XIII, pro prima vice incurrit interdictum ab ingressu Ecclesiæ, pro secunda incurrit suspensionem a munere Pontificali et a Divinis, et tertia, ac deinceps incurrit excommunicationem ipso facto absque ulla declaratione. . 105. Absolutio ab istis Censuris est Papæ reservata.-106. Episcopus nequit delegare simplici Sacerdoti facultatem benedicendi Sacra paramenta, nisi ad hoc habeat speciale privilegium Sedis Apostolica.- 107. Episcopus non potest recipere munera occasione receptionis habitus, seu emissionis Professionis Monialium.

- 108. Episcopus, et quilibet alius Superior Ordinarius in his transgressor tenetur ad restitutionem, et si minus excedat summam decem Scutorum, nequit absolvi neque a Summo Pœnitentiario, nisi facta restitutione. 109. Episcopus, qui habet congruam pinguem excedentem taxam a Concilio præscriptam non potest exigere charitativum subsidium.-110. Episcopus non potest prohibere, quod Judices Synodales, aut Capitulum non valeant uti opera alterius Notarii, quam Cancellarii Episcopalis præterquam in Visitatione. 111. Immo nec etiam quoad Moniales pro instrumentis Depositorum. 112. Quinimmo nec etiam pro conficiendis Censuum, et aliorum quorumcumque contractuum.-113. Episcopus, sive ejus Delegatus non potest pro revisione computorum locorum piorum mercedem, seu propriam exigere, sed gratis hoc munus tenetur implere, non obstante quacumque contraria consuetudine. -114. Episcopus non potest pro administratione Sacramenti Confirmationis in locis Diœcesis procurationem exigere. -115. Episcopus non potest taxare in pecunia id, quod pro victu necessario sibi contingeret visitando, sed victualia tantum recipere debet, neque alia utensilia, vecturas equorum, et expensas prætendere. 116. Episcopus non potest permittere, nec concedere, ut Confessarii ingrediantur clausuram Monialium pro funere peragendo. -117. Episcopus non potest permittere, quod Puellæ educandæ recipiantur ju Monasterium sine licentia Sacræ Congregationis. -118. Episcopus non debet auferre Monialibus jus, quod habeut eligendi Officiales. -119. Neque debet,

corum.

et potest Episcopus tale jus auferre Laicis, qui illud habent. 120. Episcopus non debet, nec potest cogere simplices Sacerdotes, qui non habent Officium, neque Beneficium in Ecclesia Cathedrali, ut inserviant ibi in functionibus, seu munere Diaconi, et Subdiaconi, non obstante exiguo numero Canoni121. Episcopus non debet Clericis permittere ludum alearum. 122. Et a fortiori non debet Episcopus ipse aleis ludere. — 123. Quid non possit, nec debeat Episcopus quoad Regulares, et Moniales. Remissive. 124. Episcopus nequit prohibere Clericis, ne conveniant Laicos in causis profanis coram Judice Laico.125. 173. Supplementa Auctoris e III Editione.-174. 180. Novissimæ Additiones ex aliena manu.

ARTICULUS VII.

Episcopus, quoad ea quæ concernunt Episcopum Regularem, Titularem, et Suffraganeum.

1. Episcopus Regularis a die confirmationis, et assumptionis ad Episcopatum liberatur ab obligationibus suæ Regulæ. — 2. Non absolvitur tamen a Votis essentialibus, sed solum est exemptus quoad aliquos effectus Paupertatis, et Obedientiæ juxta decentiam status.—3. Episcopi Regulares illarum Religionum, quæ ultra tria vota essentialia omnibus communia, emittunt aliud quartum Votum essentiale, ut est votum vitæ Quadragesimalis apud Minimos, tenentur etiam ad illud, nisi specialiter a Sede Apostolica dispensentur. -4. Episcopus Regularis tenetur Habitum sæ Religionis deferre.-5. Retento tamen colore habitus suæ Religionis, potest se conformare cum Episcopis sæcularibus in forma, seu figura.-6. Canonici autem Regulares S. Augustini in Episcopos promoți possunt uti habitu, quo utuntur alii Clerici sæculares in Episcopos creati. —7. Episcopus Regularis tenetur recitare Officium juxta ritum suæ Dioecesis, et non juxta ritum suæ Religionis.-8. Episcopo tamen ex Ordine Fratrum Minorum de Observantia assumpto conceditur, ut possit recitare tuta conscientia Officia Sanctorum Ordinis S. Francisci, et celebrare eorum Missas, dum modo privatim celebret in sua Cappella dictis diebus SanClorum Ordinis cum Missali Romano, et Officium pariter recitet cum Breviario Romano.-9. Episcopi Regulares, qui ex indulto Sedis Apostolicæ gaudent privilegiis suæ Religionis, de quibus sunt capaces pro eorum conditione, non possunt de Beatis suae Religionis recitare Officium, et in propriis Cathedralibus Missam celebrare et Altare Beatis prædictis erigere. 10. Episcopus Regularis recuperat Jus successionis ad hæreditatem sibi delatam post promotionem, non obstante renunciatione. - 11. EpiScopus Regularis non acquirit Monasterio, cui fuit filius, sed propriæ Mensæ, seu Ecclesiæ quoad proprietatem; ad proprium tamen commodum quoad usumfructum. 12. Episcopus Regularis post adeplum Episcopatum non recuperat bona ante Episcopatum jam tertio quæsita. 43. Frater Minor factus Episcopus auctoritate Papæ recuperat Jus succedendi ab intestato, et ex testamento. 14. Episcopo Ordinis Fratrum Reformatorum S. Francisci conceditur facultas disponendi de bonis intuitu suæ persona acquisitis in quoscumque usus pios convertendis, et etiam ad favorem consanguineorum, et affinium, si Sanctissimo placuerit.-15. Episcopus Regularis, si sit negligens in exigendo bona hæreditaria, vel eis renunciet, tunc succedit Ecclesia proprietaria, et pro ea Capitulum potest agere, dum tractatur de præjudicio Ecclesiæ, et Episcopatus. 16. Episcopus Regularis adeundo hæreditatem sibi delatam potest sibi præjudicare quoad usumfructum, non autem quoad proprietatem, quæ fuit acquisita Ecclesiæ. 17. Regularis factus Episcopus debet relinquere Religioni, vel Monasterio totum id, quod ante promotionem in Religione acquisivit, et habuit. 18. Episcopus Regularis non subjicitur Bullæ de largi

tione munerum.

19. Episcopus Regularis, si ad suam Religionem redierit, dignitates, et officia illius obtinere prohibetur.-20. Episcopus Regularis, si Episcopatum resignet, aut ob culpam deponatur, dummodo non degradetur, non tenetur ad Regularem observantiam redire, sed remanet in perpetuum exemptus, sicut prius.-21. Episcopi Titulares antiquitus non creabantur. - 22. Modo tamen passim creantur.-23. Episcoporum Titularium nulla origo reperitur ante decretum Concilii Lateranensis. 24. Episcopi Titulares sunt veri Episcopi. — 25. Episcopus Titularis non potest exercere Pontificalia nisi in illa Diœcesi, cui datus est suffraganeus. - 26. Neque in locis exemptis, nisi de licentia Episcopi loci, intra cujus fines locus hujusmodi exemptus fuerit constitutus.-27. Neque potest Episcopus Titularis in Ecclesia sua jurisdictionali, veluti si esset Præpositus, Chrisma conferre, nec alia Pontificalia exercere, nisi de expressa licentia Episcopi, intra cujus Diœcesis fines Præpositura existit. -28. Neque potest Episcopus Titularis familiarem suum etiam triennalem ordinare absque sui proprii Episcopi expresso consensu.-29. Immo ordinati ab Episcopo Titulari sine consensu proprii Episcopi, ipso jure suspensi sunt, donec proprio Prælato visum fuerit.-30. Et ipse Episcopus Titularis Ordines conferens seu Pontificalia exercens sine licentia Ordinarii Diocesani est suspensus per annum ab usu Pontificalium. 31. Episcopus Titularis non est creandus, nisi urgeat necessitas. 32. Invectiva Glossæ in eos, qui anhelant ad Vicarias Episcoporum, et Ecclesias Titulares. 33. Episcopus Titularis. Canonicatum obtinens in Ecclesia Cathedrali, potest, et debet in ea uti habitu Ordinario, quo utuntur Episcopi in Romana Curia, id est Rochetto supra subtanam, et Mantelletto violacei coloris. -34. Et ARTICULUS 1.

[blocks in formation]

(1. Nomen Episcopi est nomen græcum idem importans, ac latine speculator; cap. Cleros Episcopus dist. 21. vel superintendens; cap. Qui Episcopatum 8 quæst. 1. cap. Legimus dist. 93 (1). Præcipuum enim Episcopi munus est gregis sibi commissi mores, et vitam explorare, et inspicere. Unde S. Ambrosius de Dignitate sacerdotum cap. 6. Episcopatum dici censet, quasi perinspectorem, ideoque et in solio eum in Ecclesia editiori residere, ut et cunctos respiciat, et a cunctis respiciatur. (2. (2) Episcopus vocatur Summus Sacerdos ratione Ordinis, ad differentiam simplicium Sacerdotum; cap. Deus

(1) Jam multis ante Christiana tempora Episcopi nomen et apud Græcos, et apud Latinos erat in usu: non tamen eadem vis apud omnes huic voci suberat, nec iisdein erat addicta muneribus. Is Romanis erat Episcopus, qui annonæ præerat; ille vero Atheniens., qui civitates Athenis subditas statis lustrabat mensibus, quo eas et in fide, et in officio contineret. Inde Episcopi appellatio invecta in Ecclesiam est, præeuntibus maxime sacris Novi Testamenti Scriptori bus, iisque indita potissimum, qui et Clericis erant, et Presbyteris Præfecti, quod eorum esset oppida, urbes, regiones integras lustrare; identidem Fideles, Clericos, Presbyteros officii sui admonere; præcepta, leges, canones cuique pro suo vita: genere præscribere; omnesque et verbis, et exemplo ad pietatem erudire. (EDIT. Barbiell.)

(2) In eamdem sententiam S. Augustinus de Civit. Dei 1. XIX, c. 19. aiebat, Episcopatum nomen esse oneris, non honoris. Græcorum enim est, atque inde ductum vocabulum, quod ille, qui præficitur,

debet præcedere omnibus aliis Canonicis, et Dignitatibus tam quoad stallum, quam quoad functiones cantandi Missas et omnia alia.-35. Episcopus Titularis, qui est Canonicus, subest Visitationi Ordinarii adinstar aliorum Canonicorum, et tenetur ad observantiam Legis Diocesanæ, aliter subjicitur pœna etiam Excommunicationis in ea content. 36. Familiares etiam Episcopi Titularis gaudere debent privilegio Fori, ita tamen ut conveniri debeant, et sint puniendi ab Ordinario loci, ubi degunt, et non ab Episcopo, seu Archiepiscopo Titulari.-37. Beneficia, et Pensiones non vacant in eo, qui ad Titularem Episcopatum assumitur, cui etiam de novo conferri possunt præsertim simplicia.—38. Episcopus Titularis est de Jure vocandus ad Concilia generalia.-39. Episcopus Titularis administrator alterius Ecclesiæ, quas functiones in illa facere possit, et quomodo teneantur ei assistere Canonici Cathedralis? Dantur ad hoc decem dubia cum suis resolutionibus, ad n. 40. - 41. Pro Episcopo Titulari obtinente Canonicatum in Cathedrali dantur octo dubia cum suis resolutionibus. 42. Episcopis Titularibus præcedunt Episcopi locales, etiamsi posteriores sint Consecratione. 43. Episcopus, cui datus est Coadjutor, potest esse Coadjutor alterius. 44. Episcopus suffraganeus datus Episcopo cum facultate exercendi Pontificalia Officia in civitate, et Diocesi de expresso consensu Episcopi pro tempore existentis, mortuo Episcopo, et Sede vacante, non potest eadem Pontificalia exercere, Capitulo contradicente. 45. Unde mortuo Episcopo illius suffraganeus Ordines conferre non potest. 16. Alia de Episcopo suffraganeo. Remissive. 47. 97. Additio Auctoris.98.101. Supplementa Auctoris e II editione. -102. 106. Alia e Ill editione. - 107. 114. Additiones novissimæ ex aliena manu.

[ocr errors]

ergo 3. q. 1. cap. Videntes 12. q. 1. cap. 1. § Per fontis, de Sacram. Unct. (3) Episcopus enim congrue dicitur Sacerdos Summus, quia ultra suum Ordinem nullus est alius Ordo; cap. De his cap. Munus, de Consec. dist. 5. nam Episcopatus est maximus Ordinum, qui sint in Ecclesia Dei. Gloss. verb. Episcopus in prooemio lib. 9. Decretal. Gloss. verb. de Episcopis in cap. Quia periculosum, de

Sentent.Excomm. in 6. (3. Episcopus dicitur Præsul, quia Concilio præsidet; cap. Quod translationem, de Temporib. Ordin. (4. Dicitur Antistes, quia ante alios stans, præminet populo, et est primus templi, et Diœcesis Sacerdos; § Nos autem, Instit. de Attiliano Tutore, leg. Si quemquam, et leg. Decernimus Cod. de Episcopis, et Clericis, Calvin. v. Antistes. (5.4) Dicitur Pontifex,cap. Ponti- . eis quibus præficitur superintendit, curam eorum scilicet gerens. In Psalmum quoque 126, eadem spectans, altior, inquit, in Ecclesia locus positus est Episcopis, ut veluti in specula constituti, superintendant, et custodiant populum. (EDIT. BARBIELL.)

(3) Tertul. 1, de Bapt. c. 17. Dandi quidem Baptismi habet jus Summus Sacerdos, qui est Episcopus. Hieronymus eodem titulo Episcopos ornat Dial. contra Lucifer. ubi ait: Ecclesiæ salus in Summi Sacerdotis dignitate pendet. Hinc etiam Principes Sacerdotum Episcopos vocavit antiquitas. Vide Ambrosiastrum in Epist. ad Eph. c. 4, et Hieronymum ep. 28 et 99, ad Asellam. (EDIT. BARBIELL.)

(4) Cyprianus Relig. Antistes: ità Pontius Diaconus in ejus Vita. Tertullianus quoque lib. de Corona milit. cap. 3. Aquam adituri ibidem, sed et aliquando prius in Ecclesia sub Antistitis manu contestamur. (EDIT. BARBIELL.)

« PoprzedniaDalej »