et anno prædicto. Ita est in suo originali continuato in libro dicto vermell recondito archivo generalis. ... et particularis Civitellæ de quo fidem facio ego Vicarius ac secretarius infrascriptus. Die secundo junii 1785 ad requisitionem villæ.... P. Joannes Carrio et Font, notarius

et secretarius. Loco sigilli.

II.

Donatio Alphonsi III, Regis Aragonum, facta religiosis ordinis Antoniani insulæ Minoricensis: an. M.CCLXXXVII. (Vid. pág. 4.)

Noverint

Ex arch. ejusd. dom.

overint universi quod nos Alfonsus Dei gratia Rex Aragonum, Maioricarum, Valentiæ ac Comes Barchinonensis, per nos et nostros ad honorem Dei et Beatæ Mariæ Virginis ob remedium animarum parentum nostrorum, damus el concedimus Domino Deo et Beato Antonio Vianensis et vobis fratri Philipo de Claramonte, recipienti nomine eiusdem ordinis per hereditatem propriam, francam et liberam alcariam, vocatam Biniseyda, quæ est circa portum de Maho, cum rafallo eiusdem alcariæ, vocato Binicacaff, cum domibus, campis, ortis, garrigiis et terris, heremis et plantis, et aliis omnibus terris et pertinentiis universis alcariæ prædictæ et rafalli. Damus etiam diclo ordini domos in Ciutadella de cœlo in abissum, quæ domus fuerunt adarmatæ. sub tali vero conditione facimus vobis dietam donationem, quod pro dicto ordine et ratione alcariæ prædictæ et rafalli, aliquis frater seu fratres dicti ordinis in insula, Minoricarum residentiam faciant personalem, et dictam alcariam et teneant populatos: Mandantes, etc. .'. Datum Civitelle calendas martii, anno Dni. M.CC.LXXXVI. Sig+num Alfonsi Dei gratia Regis Aragonum, Maioricarum et Valentiæ, ac Comitis Barchinon. Guillermus de Angelaria, Raimundus de Angelaria, Petrus Cornelii, Petrus Martini de Lluna. Sig+num Raimundi Cescoma, dicti Regis scriptoris.

III.

Rerum apud Maioricas gestarum ab anno 1372 ad 1408.

Chronicon ordinatum ex coevis notulis, quas Matheus Salzet, publicus Maioricarum tabellio, ad oram librorum, quos Protocola vocant, nunc latino, nunc vernaculo sermone, prout res gerebantur appixit. (Vid. pág. 22.)

Gratum posteritati munus.

·Prædicti autem libri in cathedrali Majoric, asservantur.

Anno

Anno 1372. Die dominica, quæ erat festum S. Jacobi, qua computabatur XXV. mensis julii, anno a Nativitate Domini M.CCC.LXX secundo, scitum fuit quod venerabilis crux auri, in qua erat de ligno sacratissimæ vers Crucis Domini nostri Jhesu Christi, fuit a castro regio Maioricarum furtata. Et postmodum, facta diligenti indagatione, fuit dictum sacratissimum lignum repertum in hospitio Bartholomei Poncii, argenterii, die martii XXVII. dictorum mensis et anni. Et ob hoc fuit facla solemnis processio in dicta civitate usque ad dictum hospitium.

1374. Die sabbati VII mensis octobris, anno a Nativitate Domini M.CCC.LXXIV., quatuordecim servi Sarraceni, et neophiti ac Tartari fuerunt suspensi per plateas civitatis ex eo quia voluerunt ignem ponere per diversa loca dictæ civitalis et terram ac regnum Maioricarum sibi ipsis retinere, ac Regi Sarracenorum tradere, Dominum Regern Aragonum inde penitus ab eodem removendo seu alias expoliando.

1375. Anno a Nativitate Domini M.CCC.LXX quinto fuit in Maiorica magna et crebra mortalitas, tam intus civitatem, quam extra, qua gentes diversarum nationum numero decesserunt ultra XXXV milia; et dicta mortalitas incepit in mense januarii dicti anni.

1377. Die sabbati XXI mensis febroarii, anno a Nativitate Domini M.CCC.LXXVII. Rev. in Xpo. P. et D. Bernardus Sancii, Episcopus, ordinis fratrum Minorum, existens intus capellam Beali Pauli constructam intra palatium episco

pale, de licentia et permissu venerabilium Dominorum Berengarii Borroni et Bartolomei de Podio aulucho, canonicorum et Vicariorum, Sede vacante, contulit tonsuram Jacobo Satzeti, filio Mathei Salzeti, notarii Maioricensis.

1379. ... CC.LXX nono fuer. . . . den Boto... quedam Sarracena Raimundi Oliverii quondam ad comburendum, ex eo quia administraverant et fecerant aliquas perfumaciones adversus uxorem dicti Raimundi Oliverii; et inde fuit factus pulxerrimus sermo in loco vocato lo padró, prope ecclesiam Sedis, et lata sententia per reverendum Dominum Maioricensem Episcopum, et per venerabilem magistrum P. Corregerii, per quam extitit pronunciatum dictum Sarracenum fore ereticum.

Die mercurii XIV. mensis septembris, anno a Nativitate Domini M.CCCLXX nono, fuit præconizata publice per civitatem Maioricarum pax inter illustrissimum Dominum nostrum Regem Aragonum et communem Pisarum.

1381. Die sabbati nona mensis marcii, anno a Nativitate Domini M.CCC.LXXX primo, hora terciarum fuit præconizata cum mimmis pecunia argentea per civitatem Maioricarum; et imposita pena amissionis bonorum et corporis, quod nullus renueret recipere dictam pecuniam.

1380. Anno Domini M.CCC.LXXX., VII. die madii, fuit sollempnizatum matrimonium inter illustrem Dominum Infantem Johannem, primogenitum Serenissimi Domini Aragonum Regis, et illustrem neptem, sive neboda illustrissimi Regis Franciæ.

1381. Die lunæ XII. mensis augusti, anno a Nativitate Domini M.CCC.LXXX primo fuit combustus quidam Judeus vocatus Saydo Davidis, pro eo quia supposuit quandam monialem ordinis Sanctæ Claræ, quæ eadem ratione interfecta fuit.

Die sabbati XXXI. augusti, anno prædicto, illustris Infans Petrus, ordinis Sancti Francisci, intravit civitatem Maioricarum el hospitavit in palatio episcopali huius civitatis.

Anno Domini M.CCC.LXXX primo fuit in Maiorica maxima sicheilas, in tantum quod omnes canoni et cequiæ civitatis tam intus quam extra fuerunt clausi. Sed divino iudicio et bonitate Dei segetes et vindimiæ ipsius anni fuerunt suffi→ cienter habundantes et fertiles.

1382. Die veneris XXVI. mensis septembris anno a Na

tivitate Domini M.CCC.LXXXII. paulo post horam tertiarum venerabilis Arnaldus Cerdoni, Raimundi Burguesii, milites, Johannes Umberti, civis, et en Borras de Buyola, nuncii per civitatem et totam insulam Maioricam destinati, recesserunt ab insula iam dicta cum quadam galiota armata Arnaldi Aymar et P. Agulloni, pro eundo et accedendo ad curias, quas Deo volente Dominus Rex celebrare promisit in loco............... (ċetera desunt.).

Die jovis XXX. mensis octobris anno prædicto venerabiles Johannes de Tagamanent, Domicellus, et Jacobus Malhes, lapiscida, jurati anni præsentis regni Maioricarum, et Johannes Lobera, legum doctor recesserunt a regno Maiorica pro eundo apud regnum Valentiæ, pro tractandis negotiis dicti regni coram Domino nostro Rege; ubi iam venerabilis Johannes de Mora, Thomas de Bacho et P. Adarroni, milites sun! presentes pro eisdem negotiis pertractandis.

Die jovis IIII. mensis decembris anno prædicto, prænominati, dempto dicto venerabili Johanne de Mora, redierunt huc cum galiota Arnaldi Aymar.

Die mercurii XXIIII. mensis decembris anno a Nativitate Domini M.CCC.LXXXII. in vigilia Nativitatis Domini ex tunc proxime instantis fuerunt creati jurati civitatis Maioricæ cum radolins. El fuerunt hii qui sequuntur, videlicet, venerabilis Arnaldus Cerdoni, miles: Johannes de Portello et Guillermus Serra, cives: Petrus Pontis et Johannes Cimieres, mercatores: ac Andreas Regalis, tintorerius.

Subsequenter die lunæ XXVIIII. mensis decembris anno a Nativitate Domini. M.CCC.LXXXIII, fuerunt inventi in volta picta prope curias versi infrascripti:

Fle misera, geme vitam sortem balearis

Mistrum (a) adest, chaos inseviet, fies et tuis exul.

Et illamet die post prandium fuit inventa responsio ad diclos versus, facta sub hac forma:

Si quem chaos conclusit, et inde liberatus existit
Non est locus fleti, sed leticie et bone spei.

Anis denominabit.

1383. Die veneris quinta mensis marcii anno prescripto subditi judicis Arboreæ, rebelli Domino nostro Regi Aragon. interfecerunt eundem judicem intus civitatem Orislagni gra

(a) latens odium glos, interlin, Z

vissima morte. Et in erastinum ipsius diei interfecerunt quandam filiam eiusdem, ut per diversas litteras aliqui fuerunt cerciorali.

Die sabbati quarta mensis aprilis anno prædicto fuit facla præconizatio cum diversis mimmis, per quam venerabiles jurali Maioricarum notificarunt omnibus generaliter, quod medietates impositionum et adjutarum inde impositarum intus et extra civitatem removebantur, ut in ipsa præconizatione latius expressatur..

1384. Divenres que hom comptava a sinch del mes de fabrer lany de la Nativitat de nostre Senyor M.CCC.LXXXIIII. fo feta crida publica abso de nafils en la plasa de la Cort, que tols astrangers qui venguen habitar en la ila de Mallorques ab sus mulles, fossen franchs e quitis de guayla e de moliga ques cull en la dita ila, per X. anys primers vinants, e ques pusguen alagrar de les franqueses e libertats del dit regne de Mallorques, e los astrangers qui son en la dita ila, que pendran muller, que sien franchs aximatex per dos anys primers vinents, e ques pusguen alagrar de les dites libertats e franqueses; empero ques fassen scriure en la sala dels honrats jurats.

Die jovis XI. mensis februarii anno a Nativitate Domini M.CCC.LXXX. quarto. Reverendus D. Bonanatus Tarini, Episcopus Teldensis, nomine Reverendi Domini Petri Dei gratia Maioricensis Episcopi, pro nunch a regno Maioricas absentis, contulit tonsuram Vincentio Falzeli, filio Mathei Falzeti, nolario.

En lo mes de agost lany M.CCC.LXXXIIII. lo honorable Mossen Francesch Sagarriga, cavaller, Gobernador del régne de Mallorques, feu gran exequcio de armes, posat que aquells qui les portaven, hageressen privilegi de portar aquelles. i

Die dominica XVIII. mensis augusti dicti anni, Illustris Infanta Regina Ciciliæ, neptis sive neta Illustrissimi Domin Aragonum Regis aplicuit Maloricas cum quadam pulxerrima navi Castellana.1

In mense octobris anno predicto fuit feta preconizatio perularum et aliarum rerum.

1386. Digous a XXVII. de setembre lany M.CCC.LXXXVI. fo aportat e pujat hun seny gran de pes de XXXVII. quintas e dues liuras en la torra gran de la ciutat situada en lo fossar