mundo et in Ecclesia, in creatione et redemptione, in collectione, protectione, sanctificatione, et plena Ecclesiæ suæ glorificatione exeruit, et in æternum

exeret.

VII. Hæc est æterna Dei glorificatio, quæ a beatis tam animo quam corpore exequenda est, cujus varia exempla in Apocalypsi subinde leguntur (capitibus iv.,v.,vii.,viii., xix., xx., xxi.), et modo sub symbolo sacrificiorum eucharisticorum, et suffituum super altari aureo offerendorum describitur (Apoc. v. 8, et viii. 3, 4.), modo sub idea harmoniæ et concentus suavissimi cum angelis peragendi. Unde mentio fit cithararum aurearum, quæ ipsis dantur, tanquam instrumenta laudis et benedictionis, et cantici novi, quod quatuor animalia, et viginti quatuor seniores dicuntur cantare (Apoc. v. 9.), ut i a collectio innuatur totius Ecclesiæ tam veteris quam Novi Testamenti, et multitudinis beatorum, qui dicuntur projecturi coronas suas coram throno, ante pedes scilicet ejus, a quo illas acceperant, ei soli se suaque omnia accepta ferentes, et testantes se quicquid habent juris a Deo accepisse, gloriam illi dantes, et clamantes indesinenter, "Sanctus, Sanctus, Sanctus Deus omnipotens, qui est, qui erat, et qui futurus est" (c. iv. 8.), et (cap. v. 12.) "Dignus est Agnus occisus accipere potentiam, divitias, sapientiam, robur, honorem, gloriam, et benedictionem."

An beati Deum non tantum mentali, sed etiam vocali, sermone sint glorificaturi? Et an diversitati linguarum, an vero unicæ tantum, locus sit futurus?

I. Deum a beatis in æternum esse glorificandum, superiori quæstione probatum est, et in eo potissimam, imo totam, ipsorum occupationem positam esse. Nunc de modo istius glorificationis paucis etiam agendum, an mentali tantum et interno, an vero etiam vocali et externo, sermone hoc fieri debeat? Et an una vel pluribus linguis?

II. Quoad prius. Extra dubiam ponimus utrumque sermonem locum tunc habiturum. 1. Quia Deus ab homine toto, non minus corpore quam anima colendus; ut jam fieri præcipit in hac vita. (1 Corint. vi. 20) "Redempti estis pretio, glorificate ergo Deum et corpore et animo quæ sunt Dei." Si corpus non minus quam anima creatum est et redemptum a Deo, et ab eodem glorificandum, quid justius quam ut corpus istud, ab eo glorificatum, illum etiam glorificet tam opere quam verbo? 2. Quia in Apocalypsi plures referuntur doğoAoyiai beatorum vocali sermone expressæ (Apoc. v. 9, et vii. 9, 10, et x. 16, et xii. 10.), quæ licet maxima ex parte sint allegoricæ, supponunt tamen usum sermonis externi tunc futurum. 3. Quia in transfiguratione discipuli intellexerunt Mosem et Eliam cum Christo colloquentes (Matth. xvii. 3.), et Paulus in tertium cœlum raptus audivit verba ineffabilia. (2 Cor. xii. 4.) 4. Quia nullum potest dari inter homines commercium et colloquium nisi per sermonem externum.

linguarum in cœ

III. Ad posterius, an futurus sit diversitati linguarum An diversitas locus, diversimode respondetur. Alii censent Deum in omlo futura sit? nibus linguis laudatum iri, quia hoc videtur facere ad majorem Dei gloriam, quod omnis lingua eum confiteatur, ex

M m

Phil. ii. 11, ubi Apostolus dicit, "Ideo datum esse Christo nomen supra omne nomen, ut in nomine Jesu flectatur omne genu, et omnis lingua confiteatur eum esse Dominum ad gloriam Patris." Alii probabilius censent cessaturam in altera vita linguarum varietatem, ut uno labio Deus laudetur ab omnibus in perfecta symphonia, ut futuri sumus omnes unus populus, una civitas in cœlesti patria.

IV. Atque eo non male refertur, quod (1 Corinth. xiii. 8.) dicit Paulus quod linguæ sint cessaturæ, "Prophetiæ abolebuntur, yλwooai γλωσσαι TaÚGovTal, linguæ cessabunt, et cognitio abolebitur." Nam ut linguarum varietas duplici potissimum de causa data est hominibus, primo in pœnam peccati ad confundendos Babelis ædificatores, secundo in gratiam fidelium, maledictione in benedictionem versa, ad ædificandam Sionem, ex omni lingua et gente; ita post abolitum peccatum, et congregatam ecclesiam, et congregandam Ecclesiam, ut nulla diversitatis linguarum necessitas est futura, nec illi locus futurus videtur.

V. Nec contrarium probatur, ex Phil. ii. 11. Quia non aliud intendit Apostolus quam ostendere summam, ad quam Christus a patre gloriam evectus est, quæ ab omnibus creaturis, tam cœlestibus, quam terrestribus et subterraneis agnoscenda, ut se illi flectant, eumque adorent, vel voluntarie ut pii, vel coacte ut impii. Et omnis lingua, id est, omnes populi cujuscunque linguæ, sive Judæi, sive Græci, confiteantur eum esse Dominum ad gloriam patris. Ita passim linguæ pro populis et gentibus poni solent Dan. vii. 14, Zac. viii. 23, et sæpe in Apocalypsi.

VI. Non fortius est, quod additur de perfectione cogniQuæ lingua locum tionis beatorum, quæ extendi debeat ad cognitionem omsit habitura in cœlo ? nium linguarum, non minus ac scientiarum, ex qua sequatur beatos dono linguarum præditos in omni lingua locuturos Dei magnalia, ut factum die Pentecostes. Quia cognitio omnium linguarum vel earum exercitium non magis facere videtur ad perfectionem felicitatis, quam cognitio scientiarum, quam Apostolus cum linguis cessaturam dicit. (1 Cor. xiii. 8.)

VII. Si ulterius quæritur, qua lingua Sancti Deum sint celebraturi ? non una est etiam omnium sententia. Judæi, ut Galati. lib. 12, Arca. Relig. cap. 4, et alii statuunt beatos lingua Hebraica in Dei laudibus et multis colloquiis usuros; quos sequuntur varii ex patribus. Quia prima est et nobilissima omnium linguarum, et quæ sanctæ nomen obtinuit, qua Adamus usus est in Paradiso, qua usi sunt patriarchæ et prophetæ, et Christus ipse tum in diebus carnis suæ, tum post ascensionem Hebraica dialecto Paulum alloquens (Act. xxvi. 14.), quæque ideo per "labium electum" intelligenda sit, de qua loquitur Sophon. (iii. 9.), et sancti in Apocalypsi utuntur multis vocibus Hebræis. "Amen," "Halleluia, &c." (Apoc. vii. 9, &c.)

VIII. Alii volunt beatos locuturos lingua angelica, respicientes ad locum Pauli. (1 Corinth. xiii. 1.) "Si loquerer," inquit, "linguis hominum, imo et angelorum, et non habeo charitatem, nihil sum nisi æs resonans, et cymbalum tinniens." Sed sine ratione ita loquuntur. Cum enim angeli sint spiritus, nec linguam habeant, qua loquuntur, nec sermonem externum et vocalem a lingua formatum, quo conceptus suos exprimant; nec a nobis percipi potest quomodo inter se communicent conceptus suos, et a se invicem intelligantur. Quod si leguntur in apparitionibus locuti; ut dicuntur ambulasse, commedisse, hoc intelligendum est improprie ratione corporum in quibus apparebant, in quibus tales operationes edebant, movendo linguam illorum, et loquendo lingua hominibus, quos alloquebantur, nota et familiari, non ipsis propria et singulari. Nec locus Pauli eo pertinet; quia sermo ejus non est proprius, sed hyperbolicus, ad notandam linguam præstantissi

mam, quales essent Angelorum, si loquerentur; ut sensus sit ex hypothesi, si aliquæ linguæ Angelorum essent, et eas tenerem, nec illis uterer ad proximi ædificationem, nihil aliud essem quam vana et obstrepera loquacitas. Quo modo alibi facies Angelica sumitur pro facie præstantissima (Act. vi. 15.), quum facies Stephani Protomartyris visa est Judæis woεì pоOWTOV Α'γγέλου ut facies Angeli. Ita manna vocatur "Panis Angelorum" (Ps. lxxviii. 25.), id. optimus et suavissimus.

IX. Sunt denique, qui, missis aliis sententiis, peculiarem aliquam linguam, et sermonem cœlestem his nostris longe nobiliorem et excellentiorem beatis infundendum censent, qui deceat os et corpus gloriosum, qui sit illis proprius, ut omnes eadem lingua Deum vocaliter laudent. Tum quia Paulus diserte ait linguas cessaturas, nimirum in hac vita cognitas et usitatas; tum quia raptus in tertium cœlum dicit se audivisse verba ineffabilia, nimirum quæ captum humanum longe excedant, et quæ nemini mortalium in hac vita licet vel possibile est eloqui.

X. Atque hæc ipsa ratio ab ejus inquisitione nos revocare debet; siquidem frustra in eo quærendo hic laboramus, quod nec Deus nos scire voluit, nec hujus vitæ est proprium. Expectandum ergo felix illud momentum, quo in plenam Dei visionem et communionem admissi, perfecte et sine velo perspecturi sumus, quæ nobis sunt adhuc impervia. Interea discamus in terris ea, quorum scientia permanet in cœlis, et inchoemus in gratia, quæ perpetim acturi sumus in gloria. Ita tot et tantorum, quibus immensa Dei charitas nos beavit, beneficiorum memoriam grati recolentes, non desinamus corde, lingua, et opere eum et animo et corpore glorificare, expectantes tempus illud beatum, quo ab eo corpore et animo plene glorificati, illi æternum Halleluya concinamus.

XI. Quod superest, cum summa Dei benignitate jam fiat, ut vastissimum Theologiæ Elencticæ pelagus ingressus, et feliciter emensus, poruum nunc sub ejus ductu lætus attingam; quid justius est quam ut positis aris jam vota in littore solvam ; "Tibi ergo, Deus ter optime maxime, Pater in Christo clementissime, gratias, non quas debeo, sed quas possum, maximas toto pectore habeo et ago, quod mihi indigno servo tuo, in hoc opere, tuo nutu a me suscepto, benigne ita adesse non sis dedignatus, ut illud non inchoare tantum, et promovere, sed ad optatum tandem finem perducere potuerim. Nihil industriæ, nihil viribus meis tribuo, totum hoc muneris tui est, Domine, qui virtutem tuam in infirmitate mea perfecisti, et me cæcutientem et labantem Spiritu tuo direxisti, cujus gratiæ in solidum acceptum refero, si quid hic a me præstitum ad veritatis sacrosanctæ a te nobis traditæ illustrationem. Sed quia frustra est qui plantat, et qui rigat, nisi addas incrementum; da, Pater optime, propter Christum dulcissimum redemptorem meum, ut qualescunque isti conatus mei ad nominis tui sanctissimi gloriam, et Ecclesiæ tuæ emolumentum cedant. Da ut quantulum adhuc viæ et vitæ mihi superest divina tua misericordia transigendum, sub auspicio tuo, et gratiosissimo Spiritus tui præsdio in vocationis meæ exercitio, et puro ac constanti nominis tui cultu decurrere valeam; donec tandem, peracto molestissimo vitæ hujus itinere, in æternam requiem translatus, te Deum et servatorem meum in æternum viventem et benedictum, in cœlesti Primogenitorum Panegyri æternis laudibus celebrare queam. Tibi vero regi seculorum, soli sapienti Deo, immortali, invisibili, Patri, Filio, Spiritui Sancto, adorandæ Triadi, sit honos et gloria, in secula seculorum. AMEN."