nibus cum collegio fratrum nostrorum episcoporum, A pene jam ad nihilum deducta videatur. Quam causam cum collegio venerabilium episcoporum nostrorum Scriptum per manum Samuel notarii et scriniarii Scriptum per manum Samuel notarii et scriniarii sanctæ Romanæ Ecclesiæ, in mense Maio, indictione II. EPISTOLA IV. AD CAROLUM SIMPLICEM REGEM FRANCORUM. Hortatur ut Argrini Lingonensis episcopi restitutioni Quia te, dilectissime fili, more regum prædecesso- (a)Arnulphus imperator, cujus hic obitus nuntiatur mortuus est 20 Novembris, anno 899, Stephano VI pontifice. Non tamen ad eum, sed ad ejus successorem Joannem hæc scripta est epistola, quod facile intelligitur ex querela de Moravorum archiepiscopa HATTONIS MOGUNTINI ARCHIEPISCOPI EJUSQUE SUFFRA De morte (a) Arnulphi imper.; de Ludovico ejus filio Domno sanctæ et apostolicæ et universalis Roma- Noverit igitur sublimitas vestræ sanctitatis, quod nulla fratrum unanimitas sanctæ Romanæ Ecclesiæ potestati subjecta, fidelior atque devotior ac subjectior apparet quam nos, qui vestræ dominationi et capiti omnium Ecclesiarum omni mentis intentione subjicimur, plurimum gaudentes in Domino et in dono gratiæ ipsius, quod per vestram sanctitatem et sapientiam magnifice et amplissime sedes ejusdem Ecclesiæ dilatatur in religionc divina: et in hoc instantissime precibus incumbimus, deprecantes divinam clementiam ut ad altiora semper conscendere vos et de die in diem meliora sectari atque perficere concedat. De cætero vestræ clementiæ innotescimus seniorem nostrumArnulphum imperatorem de hujus vitæ exsilio migrasse. Sed quandiu in hoc mundo subsistimus per incerta ferimur, nescientes ubiquorumdam animæ post hanc lucem mansionem recipiant vestris quasi provoluti vestigiis subnixe poscimus, ut animam ipsius vestræ auctoritatis potestate a vinculis peccatorum absolvatis, quia quæcunque solveritis super terram, erunt soluta in cœlo (Matth. xvi). Tali vero domino, rectore et gubernatore amisso, in nostris partibus vacillavit navis Ecclesiæ. Quem regem eligeret parvo tempore inscia tu, quem a Joanne institutum esse sequens epistola B mansit: et quia timor magnus aderat ne solidum A Accusator autem episcoporum nullus sit servus aut regnum in partes se scinderet, divino, ut credimus, libertus,nullaque persona suspecta aut infamis reinstinctu factum est ut filius senioris nostri quamvis parvissimus communi consilio principum et totius populi consensu in regem elevaretur. Et quia reges Francorum semper ex uno genere procedebant, maluimus pristinum morem servare, quam nova institutione insidere. Sed cur hoc sine vestra jussione et permissione factum sit, vestram haud dubitamus latere prudentiam. Nulla scilicet alia causa actum constat nisi quia, paganis inter nos et vos consistentibus, impeditum est iter nostrum ad sanctam matrem nostram Romanam sedem ita ut nec legati a nostra parvitate ad vestram dignitatem dirigi potuissent. Sed quia tandem occasio et tempus advenit, quo nostra epistola vestris obtutibus præsentaretur, rogamus nostram communem constitutionem vestræ dominationis benedictione roborari. Insuper etiam pietati vestræ intimamus quod fratres et coepiscopi nostri Bawarienses se apud nos conquerentes, et alta suspiria trahentes, gemebant qualiter Maravenses populi Francorum potestati rebelles jactent se ab illorum consortio esse divisos, et seorsum metropolitano gloriantur a vestra concessione esse sublimatos, cum nunquam metropolitana sedes inter illos haberetur, sed semper illorum provinciæ et diœcesi cohærerent. Dolebant se etiam apud nos quod quorumdam machinatione magna infamia circa vestram celsitudinem essent denotati, scilicet, ut cum paganis fœdus et pacem inirent, et ipsi pagani consilio eorum agerent tam multa nefaria et illicita. De his omnibus consilium a nobis quærentihus Bawariensibus episcopis,justum respondimus esse fratrum solatio semper adhærere: quia Propheta inquit: Ecce quam bonum et quam jucundum habitare fratres in unum (Psal. cxxx1). Illi vero non in unum habitant, qui fratrum se solatio subtrahunt, aut fratribus insidias præparant.Nos illorum tristitiæ compatientes nolumus illi consilium de talibus objectionibus præbere, priusquam ad vestram interrogationem per epistolam nostram veniremus.Semper nos scimus carnales spiritales solere persequi, et malevolos benevolos infirmare et lacerare. Præviders ergo summopere debent omnes qui sacerdotes Domini persequuntur, tam occulte quam manifeste, ne ad illos pertineat quod Propheta dixit: Cogitaverunt malitias in corde suo: tota die constituebant D prælia. Exacuerunt linguas suas sicut serpentis ; venenum aspidum sub labiis eorum (Psal.cxxxix). Et paulo post : Cadent supes eos carbones, in ignem dejicies eos (ibid.).Et iterum: Vir linguosus non dirigetur interra; virum injustum mala capient in interitu (ibid.). Et per Jeremiam inquit Dominus: Omnes in sanguine judicantur, unusquisque proximum suum tribulat. Omnes in malum manus suas præparant. Non,debent enim alieni,episcoporum aut accusatores aut judices fieri. Unde de Loth est scriptum: Ingressus es,ut advena,nunquid ut judices (Gen. xix) ? (a) Hanc epistolam edidit Cordesius, cum Hincmari pellantur inimici et omnes laici. Isti fratres et coepi-. scopi nostri Bawarienses, veraces Dei cultores et boni pastores, pervigili custodia custodiunt gregem sibi commissum, ne lupi rabies aliquam sancti gregis oviculam rapiat in prædam suam. Stant pro muro domus Israel,ne aliqua vis inimica firmamentum Ecclesiæ dissolvat.Qui tales inquietat et sua malitia impugnat,licet præsentem, futuram tamen nou evadet pœnam,quia scriptum est: Quivos tangit, tangit pupillam oculi mei (Zach. 1). Hæc autem omnia perscripta vobis ideo dirigimus, qui estis caput totius sanctæ Ecclesiæ,quæcunque per orbem diffunditur,et solamen morentium,quæcunque tristia vobis contigerunt membris vestris, quia sanctissimi pastores Christi superius dicti in nulla re a catholica fide deviantes,sed eamdem sanctis operibus et ecclesiasticis officiis ornantes,apud nos conquerentes postulaverunt,ut vestræ notitiæ manifesta faceremus, quia et illi per seipsos vobis eadem innotescere vita comite promittebant. Unde poscimus ut vestra consolatio illorum mærorem ad lætitiam reformet,et semper talia membra summo capiti, quod estis vos, se gaudeant adhærere. Illi autem Maravenses, ut nostris auribus illatum est, in occasionem superbiæ suæ assumunt, quia a vestra concessione dicunt se metropolitanum suscipere,et singulariter degentes aliorum episcoporum consortia refutant.Si hac confidentia diutius inflantur,usque ad-sanguinis effusionem, ut multi arbitrantur, prosilient. In quantum præfuimus, admonemus, quatenus vestra auctoritas, priusquam hoc contingat,ad humilitatis viam illos corrigendo deponat, ut tandem cognoscant cui dominatui subjici debeant. Nos siquidem debitores esse cognoscimus,si quid asanctæ matris Romanæ Ecclesiæ scilicet contigerit elabi, vos inde certificari, ut vestra potentia ad rectitudinis lineam perducatur.Quod si vestra admonitio illos non correxit, velint, nolint, Francorum principibus colla submittent, et credimus absque effusione sanguinis, et mutua cæde ex utraque parte, tunc posse bene contingere. Iterum iterumque vestræ dignitatis auribus replicamus, quod tam episcopi quam laici Bawarienses in religione Christianitatis nulla gente inferiores esse probantur, neque unquam Franci absque illorum auxilio, aut in ecclesiasticis rebus, vel in bellicis negotiis nominatim, vel fama, dignum aliquid peregerunt.Sicut neque illi absque istis. C (a) EPISTOLA VI. THEOTMARI JUVANENSIS ECCLESIÆ ARCHIEPISCOPI, ET ALIORUM EPISCOPORUM AD JOANNEM IX. Queruntur unum archiepiscopum et episcopos tres, in Schlavorum terris prius Pataviensi episcopo subjectis, creatos esse. Summo pontifici, et universali papæ, non unius urbis, sed totius orbis, domino JOANNI, Romanæ sedis gubernatori magnifico, humillimi paternitatis opusculis, sed Joanni VII perperam inscripsit. Nam vestræ filii, THEOTMARUS Juvanensis Ecclesiæ archi- A diœcesibus ab episcopis retinentur, quæ nunquam episcopos habuerunt, nonnisi cum voluntate ejus B Antecessorum vestrorum decretis et catholicorum Patrum institutis plenissime instruimur in omnibus nostro ministerio sacerdotali obstantibus et adversantibus Romanum appellare pontificem,ut quod ad unitatem concordiæ,et ad custodiam pertinet disciplinæ, nulla dissensione violetur, sed ab ipso summa provisione decernatur. Nequaquam enim credimus, quod coacti quotidie audimus, ut de illa sancta et et apostolica sede, quæ nobis sacerdotalis mater est dignitatis, et origo Christianæ religionis, profluxerit quidpiam perversitatis, sed doctrina, et auctoritas ecclesiasticæ rationis. Sed venerunt, ut ipsi promnlgaverunt, de latere vestro tres episcopi,videlicet Joannes archiepiscopus, Benedictus et Daniel episcopi in terram Schlavorum, qui Maraci dicuntur, quæ regibus nostris, et populo nostro, nobis quoque cum habitatoribus suis subacta fuerat,tam in cultu Christianæ religionis, quam in tributo substantiæ sæcularis, quia exinde primum imbuti, et ex paganis Christiani sunt facti.Et idcirco Pataviensis episcopus civitatis, in cujus diœcesi sunt illius tempore populi ab exordio Christianitatis eorum, quando voluit et debuit, illuc nullo obstante intravit, et synodalem cum suis, et etiam ibi inventis, C conventum frequentavit, et omnia quæ agenda sunt potenter egit, et nullus ei in faciem restitit. Etiam et nostri comites illi terræ confines placita sæcularia illic continuaverunt, et quæ corrigenda sunt correxerunt, tributa tulerunt, et nulli eis restiterunt; usque dum, incessente corda eorum diabolo. Christianitatem abhorrere, et omnem justitiam detrectare, belloque lacessere et obsistere sævissime cœperunt, adeo ut via episcopo et prædicatoribus illa non esset, sed libitu suo egerunt quæ voluerunt. Nunc vero, quod grave nobis videtur, et incredibile,in augmentum injuriæ jactitant se magnitudine pecuniæ id egisse, qualia de illa apostolica sede nunquam audfvimus exisse, neque canonum decreta sanxisse, ut tantum schisma una pateretur à Ecclesia. Est enim unus episcopatus in quinque divisus. Intrantes enim prædicti episcopi in nomine vestro, ut ipsi dixerunt, ordinaverunt in uno eodemque episcopatu, unum archiepiscopum (si tamen in. alterius episcopatu archiepiscopum [al., archiepiScopus. HARD.] esse potest) et tres suffraganeos ejus episcopos absque scientia archiepiscopi,et consensu episcopi in cujus fuerunt diœcesi. Cum in concilio Africano, cap. 20, decretum sit ut plebes quæ in ad Joannem IX missam esse constat,ex episcoporum qui scribunt ætate. ut disces ex Hundii metropoli Salisburgensis, tom. I. Eamdem, et alteram quæ Quod non nostra culpa exigente, sed sua protervia faciente, ita fatemur esse. Quia quando Christianitas illis cœpit vilescere, et insuper debitum tributum senioribus nostris regibus et principibus eorum solvere respuerunt, belloque resistere, et gentem nostram cœperunt lacessere, orta est seditio inter illos. Et quoniam armis sibi eos defenderunt, et in servitium redegerunt, idcirco jure proprio tributarios habere debuerunt, et debent, et sive velint, sive nolint, regno nostro subacti erunt. Quapropter oportet vos ab alto speculari, et moderaminis temperiem præ omnibus tenere, ne pejor pars confortetur, et melior infirmetur. Progenitores namque serenissimi senioris nostri, Ludwici videlicet imperatoris, et reges ex Christianissima Francorum gente prodierunt. Moimarii vera Schlavi, a paganis et ethnicis venerunt. Illi potentia imperiali Romanam rempublicam sublimaverunt,isti damnaverunt. Illi Christianum regnum confortaverunt,isti infirmaverunt. Illi toti mundo spectabiles apparuerunt, isti latibulis et urbibus occultati fuerunt.Illo proxime antecedit,ebiderat ante Gevoldus in appen- B rum consilio apostolica sedes pollebat, istorum per- A possunt, quantos dies transierunt, et totam terram secutione Christianitas dolebat. In omnibus his juvenculus rex noster, nulli prædecessorum suorum inferior, secundum virtutem a Deo sibi datam, sanctæ Romanæ Ecclesiæ et vobis summo pontifici, cum omnibus regni sui principibus adjutor optatesse fortissimus. Omne namque regnum divinitus sibi commissum ad Dei servitium suumque adjutorium unum vult et operatur. Unde et pace viget, et concordia gratulatur, atque ad vestram paternitatem, sicut patres sui se pertinere lætatur. Quod nos præfati Schlavi criminabantur, cum Ungaris fidem catholicam violasse, et per canem,seu lupum, aliasque nefandissimas et ethnicas res, sacramenta et pecam egisse, atque ut in Italiam transirent pecuniam dedisse, si vobis coram posito, ratio inter nos agitaretur ante Deum, qui cuncta novit antequam fiant, et coram vobis qui vicem ejus apostolicam tenetis eorum falsitas manifestaretur, et innocentia nostra probaretur. Quia enim Christianis nostris longe a nobis positis semper imminebant, et persecutione nimia affligebant, donavimus illis nullius pretiosæ pecuniam substantiæ, sed tantum nostra linea vestimenta, quatenus aliquatenus eorum feritatem molliremus, et ab eorum persecutione quiesceremus. Talia namque,ut præscripsimus,juxta malitiam cordis sui argumentantes, et pontifices vestros [nostros] ad injuriam nostram incitantes, adeo, ut directa nobis epistola quasi ab apostolica sede,hæc omnia improperabant, et diversas injurias ingerebant, atque inter alia divino gladio feriendos dignos dicebant. Impletur enim in nobis quod quidam sapiens ait : Justus tulit crimen iniqui.Ipsi enim crimen quod nobis falso semel factum imposuerunt multis annis peregerunt. Ipsi Ungarorum non modicam multitudinem ad se sumpserunt, et more eorum capita suorum pseudochristianorum penitus detonderunt, et super nos Christianos immiserunt, atque ipsi supervenerunt, et alios captivos duxerunt alios occiderunt, alios ferina carcerum fame et siti perdiderunt, innumeros vero exsilio denutarunt et nobiles viros ac honestas mulieres in servitium redegerunt, ecclesias Dei incenderunt, et omnia ædificia deleverunt, ita ut in tota Pannonia nostra maxima provincia tantum una non appareat ecclesia, prout episcopi a vobis destinati, si fateri velint, enarrare desolatam viderunt. Quando vero Ungaros Italiam intrasse comperimus, pacificare cum eisdem Schlavis teste Deo, multum desideravimus, promittentes eis propter Deum omnipotentem ad perfectum indulgere omnia mala contra nos nostrosque acta, et omnia reddere quæ de suis nostros constaret habere, quatenue ex illis securos nos redderent, ct tandiu spatium darent, quandiu Longobardiam nobis intrare et res sancti Petri defendere, populumque Christianum divino adjutorio redimere liceret. Et nec ipsum ab eis obtinere potuimus, ut post tanta maleficia haberent beneficia; et sunt falsi accusatores, qui semper fuere Christianorum persecutores. Si quis in toto mundo aliorsum nos oberrasse et justitiæ restitisse probare conetur, veniat præsens, et eum ludificasse, nosque de hac re sentietis purissimos esse. Idcirco singli omnesque admonendo precamur,ne ullo modo alicui falso de nobis aliquam suspicionem referenti creduli sitis,antequam opportunitas exigat, ut hujus rei gratia missus de vestra celsitudine nobis, aut a nostra parvitate directus appareat vobis. Communis gemitus et generalis dolor angustat quos Germania et tota tenet Norica, quod unitas Ecclesiæ dividitur scissura.Est enim, ut præmisimus,unus episcopatus in quinque divisus, ideo si quid fraus maligni [al., maligna. HARD.] Schlavorum celliditate adduxerat, justitia vertat. Vosque virtute ex alto induti, et apostolica potestate armati, juxta prophetam :Quod fractum est alligate, quod infirmum consolidate, quod abjectum reducite: ut deinceps populus, et fidei integritate gratuletur, et sancta Ecclesia tranquilla C devotione lætetur. Theotmarus indignus archiepiscopus,et apostolicarum rerum procurator promptissimus. Pecuniam vestro juri debitam, propter infestam paganorum sævitiam, nec per me poteram, nec per alios transmittere; sed quia Dei gratia liberata est Italia, quanto citius potero, vobis transmittam, Precatur nostra humilitas ut dignetur vestra sublimitas respondere per singula transmissa cum epistola. Alme pater mundi dignus pro nomine Petri, JOANNIS PAPE IX CANON DE ELECTIONE PAPÆ IX. (Apud Pertz., Monum, Germ. hist.) Quia sancta Romana Ecclesia, cui Deo auctore D legatorum præseutia pontificis fit consecratio, nec præsidemus, plurimas patitur violentias pontifice obeunte, quia absque imperatoris notitia et suorum canonico ritu et consuetudine ab imperatore directi intersunt nuntii, qui violentiam et scandala in ejus consecratione non permittant fieri, volumus id ut A cretur; nullusque sine periculo juramentum vel deinceps abdicetur, et constituendus pontifex convenientibus episcopis et universo clero eligatur, expetente senatu et populo, qui ordinandus est, ct sic in conspectu omnium celeberrime electus ab omnibus, præsentibus legatis imperialibus, conse promissiones aliquas nova adinventione ab eo audeat extorquere,nisi quæ antiqua exigit consuetudo, ne Ecclesia scandalizetur vel imperatoris honorificentia minuatur. JOANNIS PAPÆ IX PRÆLOCUTIO IN CONCILIO RAVENNATE. (Apud Mansi, Conciliorum tom. XVIII.) Prælocutio pontificis. Quia,divina inspirante misericordia, vestra nobiscum convenit fraternitas, ut nutu sancti Spiritus, qui suis nunquam deest fidelibus,communi omnium vestrum consultu, fratres charissimi,ea quæ necessaria sanctæ Dei Ecclesiæ prævidimus, una cum spirituali filio nostro, gloriosissimo videlicet imperatore Lamberto, et vestro sancto collegio, et quæ nocivo surculo pullulare conabantur in agro sanctæ Ecclesiæ, canonico sarculo eradicare studeamus, quæ capitulatim annotata sunt,si omnibus placent, in conspectu omnium legantur, examinentur, et examinata manibus omnium pro futura memoria roborentur, ne ulli unquam sine status sui periculo eadem violare liceat, sed rata et firma in perpe B tuum consistant ad statum et muninem sanctæ Dei Ecclesiæ, ad salvationem omnium fidelium per Dei misericordiam. ANNO DOMINI DCCCCV. BENEDICTUS PAPA Responsio. Immensas Deo Salvatori nostro laudes referimus, qui talem vos præfecit Ecclesiæ ejus opportunitatem decernere, ut omne ab ea zizanium eradicare conemini, prout in hac S. synodo cunctis nationibus apertis declaratur indiciis. Capitula etiam quæ pro generali omnium cautela ad robur et muninem sanctæ Ecclesiæ conscripta sunt, si vestræ placet pietati, legantur, qualiter per ea omnes doceamur quæ observare, vel quæ cavere debeamus,ne in aliquo a regulis sanctorum Patrum, quod Deus avertat, deviare inveniamur. |