perituros; si autem fieret, etiam in illis malis perseuerantes saluos per ignem futuros. II. 3. Quibus respondens hoc primum dico, ne quis ea testimonia scripturarum, quae conmixtionem bonornm et malo5 rum in ecclesia uel praesentem indicant uel futuram praenuntiant, sic accipiat, ut disciplinae seueritatem siue diligentiam soluendam omnino atque omittendam non illis edoctus litteris, sed sua opinatione deceptus existimet. neque enim, quia illam primi populi permixtionem Moyses dei famulus patientissime 10 perferebat, ideo non in multos etiam gladio uindicauit; et Phinees sacerdos adulteros simul inuentos ferro ultore confixit. quod utique degradationibus et excommunicationibus significatum est esse faciendum hoc tempore, cum in ecclesiae disciplina uisibilis fuerat gladius cessaturus. nec quia beatus 15 apostolus inter falsos fratres tolerantissime congemescit et quosdam etiam diabolicis inuidentiae stimulis agitatos Christum tamen praedicare permittit, ideo parcendum censet illi, qui uxorem patris sui habuit quem praecipit congregata ecclesia tradendum satanae in interitum carnis, ut 20 spiritus saluus sit in die domini Iesu - aut ideo ipse alios non tradidit satanae, ut discerent non blasphemare, aut frustra dicit: scripsi uobis in epistula non commisceri fornicariis, non utique fornicariis 10 cf. Num. 25, 18 cf. I Cor. 5, 1–5 5 3 Quibus om. SMRBNA 1 etiam om. SMR (semper b) C que RNM que S tatem C 7 amittendam SMRBNA aeductus P 8 opinione SMR 15 apo 4 scribturarum 5 pronuntiant MP 6 sąenerinon illis bis pos. sed. pr. exp. M decoeptus P 9 moyses (y s. 1.) C 11 finees codd. 12 et om. M1 14 lis fuerat in mg. m. 2 R stolus paulus P tolerantissime N congemiscit IBXẞbd 16 inuidiae SMR 17 qui. B 18 praecepit SMRANPX 19 tradendum (tr m. 2 in ras.) B interitu P 20 sit] fiat NA diem CZ domini nostri SMRBNA Iesu xpi SMRBNAẞ 21 sathanae SRM1ẞ satan.e N blasphemarent MR 22 scribsi (semper b) C, B epi stula C1 23 cònmisceri M huius mundi aut auaris aut raptoribus aut idolis seruientibus; alioquin debueratis de hoc mundo exire. nunc autem scripsi uobis non commisceri, si quis frater nominatur aut fornicator aut idolis seruiens aut auarus aut maledicus aut ebriosus 5 aut rapax, cum eius modi ne quidem cibum sumere. quo enim mihi de his qui foris, sunt iudicare? nonne de his qui intus sunt uos iudicatis? de his autem qui foris sunt deus iudicabit. auferte malum ex uobis ipsis. ubi quidem aliqui id, quod dictum 10 est ex uobis ipsis', ita intellegunt, ut ex se ipso unusquisque auferat malum, hoc est, ut ipse sit bonus. sed utrolibet modo intellegatur, siue ut seueritate ecclesiae mali excommunicationibus corripiantur, siue ut se quisque corripiendo et corrigendo a se ipso auferat malum, illud tamen, 15 quod supra dictum est, non habet ambiguitatem, ubi praecipit non commisceri eis fratribus, qui in aliquo supra dicto uitio nominantur, id est noti famosique sunt. III. Quo autem animo et qua caritate misericors ista seueritas adhibenda sit, non solum eo loco, ubi ait: ut spiritus 20 saluus sit in die domini Iesu, sed alibi quoque euidenter ostendit dicens: si quis non obaudit uerbo nostro per epistulam, hunc notate, et nolite commisceri 20 I Cor. 5, 5 22 II Thess. 3, 14. 15 aut er. in I aut 11 ita N ista B se 3 exire (re m. 2 ex sse) B 4 fratres SMR1 fornicator s. 1. m. 2 A 6 huiusmodi SMRBNAbd ne] nec SMR B1NAB cibum quidem SMRBNAPbd simul sumere BN 7 quid B iis bd 8 nonne (ne s. l. m. 2) A iis bd 10 uobismet B quidam SMBRNA aliqui id om. SMRBNA om. SM 12 sit in mg. N sed] quod in ras. N, s. 1. S 13 utrolibet] quomodolibet SMRBNA modo om. RN saeueritate C se ueritate S ecclesine N 16 praecepit SMRBPAN 17 eis om. NA 18 nominantur-animo in mg. N famosique M famosi que S 19 animo om. SMR et] aut SMR miseris P saeueritas C siueritas M 21 domini nostri Iesu christi SMRBNA 23 epistulam C1 miscere SMR com cum eo, ut erubescat; et non ut inimicum existimetis, sed corripite ut fratrem. 4. Et ipse dominus, exemplum singulare patientiae, qui etiam in duodecim apostolis usque ad passionem diabolum 5 pertulit et qui ait: sinite utraque crescere usque ad messem, ne forte, dum uultis colligere zizania, simul eradicetis et triticum, retiaque illa in similitudine ecclesiae usque ad litus, hoc est usque ad saeculi finem, bonos et malos pisces habitura praedixit et cetera, si qua de 10 permixtione bonorum et malorum siue aperte siue per similitudines est locutus, non ideo tamen omittendam censuit ecclesiae disciplinam; immo uero admonuit adhibendam, quando ait: adtendite uobis; si peccauerit in te frater tuus, uade corripe eum inter te et ipsum solum. 15 si te audierit, lucratus eris fratrem tuum. si autem non audierit, adsume tecum unum uel duos, ut in ore testium duorum uel trium stet omne uerbum. quodsi non audierit eos, dic ecclesiae. si autem nec ecclesiam audierit, sit tibi tamquam ethnicus 20 et publicanus. deinde ipsius seueritatis terrorem grauissimum adiecit etiam eo loco dicens: quae solueritis in terra, soluta erunt et in caelo, et quae ligaueritis in terra, ligata erunt et in caelo; prohibet etiam sanctum dari canibus. nec contrarius est apostolus domino, zizania habi 5 Matth. 13, 30. 29 13 Matth. 18, 15-18 24 cf. Matth. 7, 6 1 erubescant P inimicum eum SMẞBAbd, (eum s. 1.) NR 3 singularis SM qua SBNA quả M 6 dum] cum SMRBNA SRM1 8 finem saeculi X saeculi om. P 9 pisces om. N turos BMNA 10 similitudinem SMR similitudine ẞ 11 locutus est bd censet I censet Z 12 ammonuit P 14 et corripe SMRBNAẞ2bd 15 audierit te SMRBN Abd eris] es SMBNA est R 16 te non audierit SMRBAN assumme P asume N1 ut] et C uel trium testium stet P testium] testimonium SMR 19 nec om. N non audierit NR2 tamquam] sicut N 17 ore duorum 18 eos om. P 20 saeueritatis B seueritatem N ueritatis IM 21 adiecit dicens etiam eo loco P que SP 22 terram MRN et alt. om. SMRBNA 24 ne P quia dicit: peccantes coram omnibus argue, ut ceteri timorem habeant, cum ille dicat: corripe eum inter te et ipsum. utrumque enim faciendum est, sicut infirmitatis diuersitas admonet eorum, quos utique non perdendos, sed corrigendos curandosque suscepimus, et alius sic, alius autem 5 sic sanandus est. ita etiam est ratio dissimulandi et tolerandi malos in ecclesia; et est rursus ratio castigandi, corripiendi, non admittendi uel a communione remouendi. IIII. 5. Errant autem homines non seruantes modum; et cum in unam partem procliuiter ire coeperint, non respiciunt 10 diuinae auctoritatis alia testimonia, quibus possint ab illa intentione reuocari et in ea, quae ex utrisque temperata est, ueritate ac moderatione consistere, nec in hac re tantum, de qua nunc quaestio est, sed etiam in aliis multis. nam quidam intuentes diuinarum testimonia litterarum, quibus unus deus 15 colendus insinuatur, eundem patrem, qui est filius, sanctumque spiritum putauerunt; alii rursus ueluti morbo contrario laborantes, cum adtenderent ea, quibus trinitas declaratur, nec ualerent intellegere, quomodo sit unus deus, cum et pater non sit filius nec filius sit pater nec spiritus sanctus aut filius 20 aut pater, diuersitates etiam substantiarum asserendas putauerunt. quidam intuentes in scripturis sanctae uirginitatis laudem conubia damnauerunt; quidam rursus ea testimonia consectantes, quibus casta coniugia praedicantur, uirginitatem nuptiis aequa 1 I Tim. 5, 20 1 hominibus SM omnibus R argue] corripe SMRB corripite N corripit A 3 sicut (sic s. ras. m. 2) B et infirmitatis SMRBNA 4 ammonet SMRBNP 5 suscipimus BNPA alios S1R1 si (t er.) S 6 tollerandi P tolerandi N 7 et om. P piendi bd 8 amittendi SMRBNPX sic] et corria s. l. m. 1 M 9 Erant MR 10 ceperint ZRS1 12 eaque SM1 quae om. R1 13 tantundem N de qua] de una SMRB una N iņde una A 16 est] et P 14 nuuc s. 1. m. 2 A filium P 18 ea quibus] aquibus P 20 aut pater aut filius P 21 asserendas substantiarum P adserendas SMRB putarunt BNP 23 dampnauerunt IZB 24 aequauenerunt S aequaue** runt aequauerunt (runt in ras.) M uerunt. quidam cum legerent: bonum est, fratres, non manducare carnem neque bibere uinum et nonnulla similia, creaturam dei et quas uoluerunt escas inmundas esse senserunt; quidam uero legentes: omnis creatura dei bona est et 5 nihil abiciendum, quod cum gratiarum actione percipitur, in uoracitatem uinolentiamque conlapsi sunt, non sibi ualentes auferre uitia, nisi eis e contrario uel tanta uel maiora succederent. 6. Sic etiam in hac causa, quae habetur in manibus, quidam 10 intuentes praecepta seueritatis, quibus admonemur corripere inquietos, non dare sanctum canibus, ut ethnicum habere ecclesiae contemptorem, a conpage corporis membrum, quod scandalizat, auellere, ita conturbant ecclesiae pacem, ut conentur ante tempus separare zizania atque hoc errore caecati ipsi 15 potius a Christi unitate separentur. qualis nobis causa est aduersus schisma Donati, et hoc non cum illis, qui nouerunt Caecilianum non ueris, sed calumniosis criminibus adpetitum, et perniciosam sententiam suam mortifero pudore non deserunt, sed cum illis, quibus dicimus: etiamsi mali fuissent, propter quos 20 in ecclesia non estis, uos tamen eos ferendo, quos emendare aut segregare minime poteratis, in ecclesia permanere debuístis. quidam uero e contrario periclitantes cum bonorum malorum 1 Rom. 14, 21 4 I Tim. 4, 4 11 cf. Matth. 7, 6 cf. Matth. uino membrum 6 accipitur SMRBNPX uerocitate R1 uoracitate SMBR2 lentiaque SMRBNA in uinolentiaque P conlabsi C conlapsi SMRBN 7 e] ee P 10 saeueritatis C ueritatis P ammonemur ChSMRBNP 11 ethnicum] inimica P 12 compage C conpage N om. C1IZ 13 scandalizat (t sup. ras.) B *uellere N SMRBNPAXbd 14 zizania R **ecati (c s. 1. m. 2) B christi unitate] christianitate PCh separarentur RB1N1 ChSMRBNAPI2X 17 cecilianum CSMIZPX 18 pernitiosam (t semper) B, N 19 mali] simul P 21 permare P 22 cum om. CIZ? perturbant 15 a om. P 16 scisma calumpniosis P 20 ferrendo P |