II. De solemnium diebus.

Item placuit, ut per solemnium dierum vigilias vel missas omnes easdem et non diversas lectiones in ecclesia legant..

III. De salutatione: Dominus vobiscum.

Item placuit, ut non aliter episcopi et aliter presbyteri populum, sed uno modo salutent dicentes: Dominus sit vobiscum, sicut in libro legitur Ruth 1), ut 2) respondeatur a populo: Et cum spiritu tuo, sicut et ab ipsis apostolis traditum omnis retinet Oriens et non sicut Priscilliana pravitas permutavit.

Item placuit, ut eodem ordine missae celebrentur ab omnibus, quem 3) Profuturus quondam hujus metropolitanae ecclesiae episcopus ab ipsa apostolicae sedis auctoritate suscepit scriptum.

V. De ordine baptizandi.

Item placuit, ut nullus eum baptizandi ordinem praetermittat, quem et antea tenuit metropolitana Bracarensis ecclesia, et pro amputanda aliquorum dubietate praedictus Profuturus ab episcopis 4) scriptum sibi et directum a sede beatissimi apostoli Petri suscepit.

VI. De primatu episcopi.

Item placuit, ut conservato metropolitani episcopi primatu ceteri episcoporum secundum suae ordinationis tempus alius alio sedendi deferat locum.

VII. De rebus ecclesiae.

Item placuit, ut ex ') rebus ecclesiasticis tres aequae fiant portiones, id est una episcopi, alia clericorum, tertia in recuperationem *) vel in luminaria) ecclesiae: de qua parte sive archipresbyter sive archidiaconus illam administrans episcopo faciat rationem.

VIII. De ordinatione alterius clerici.

Item placuit, ut nullus episcopus clericum alterius ordinare praesumat, sicut et antiqui canones vetuerunt, nisi forte signata ipsius episcopi scripta susceperit.

IX. De orario diaconi.

Item placuit, ut quia in aliquantis hujus provinciae ecclesiis diacones absconsis infra tunicam utuntur orariis, ita ut nihil differri) a subdiacono videantur, de cetero superposito scapulae, sicut decet, utantur orario.

X. De vasibus altarium.

Item placuit, ut non liceat cuilibet ex lectoribus sacra altaris vasa portare, nisi his qui ab episcopo subdiaconi fuerint ordinati.

XI. De lectoribus ecclesiae.

Item placuit, ut lectores in ecclesia habitu saeculari ornati non psallant, neque granos gentili ritu dimittant.

XII. De canonicis scripturis.

Item placuit, ut extra psalmos vel canonicarum scripturarum novi et veteris testamenti nihil poetice compositum 1) in ecclesia psallatur, sicut et sancti praecipiunt canones.

XIII. Ubi omnes communicant.

Item placuit, ut intra sanctuarium altaris ingredi ad communicandum non liceat laicis, viris vel mulieribus, nisi tantum clericis, sicut et in 2) antiquis canonibus statutum est.

XIV. De oleribus et carnibus.

Item placuit, ut quicumque in clero cibo carnium non utuntur, pro amputanda suspicione Priscillianae haeresis vel olera cocta cum carnibus tantum praegustare cogantur; quod si contempserint, secundum quod de his talibus sancti patres antiquitus statuerunt, necesse est eos pro suspicione haeresis hujus officio excommunicatos omnibus modis removeri.

XV. De auctore excommunicatorum.

Item placuit, ut hi qui pro haeresi aut pro crimine aliquo excommunicantur, nullus iis communicare praesumat, sicut et antiqua canonum continent statuta; quae si quis spernit, voluntarie se ipsum alienae damnationi tradet 3).

XVI. De his qui se ipsos interficiunt.

Item placuit, ut hi qui sibi ipsis aut per ferrum aut per venenum aut per praecipitium aut suspendium vel quolibet modo violentam 4) inferunt mortem, nulla illis 3) in oblatione commemoratio fiat, neque cum psalmis ad sepulturam eorum cadavera deducantur: multi enim hoc sibi per ignorantiam usurparunt ). Similiter et de his placuit) qui pro suis sceleribus puniuntur.

XVII. De catechumenis defunctis.

Item placuit, ut catechumenis sine redemptione baptismi defunctis simili modo neque oblationis commemoratio neque psallendi impendatur officium, nam et hoc per ignorantiam usurpatum est.

XVIII. De corporibus defunctorum.

Item placuit, ut corpora defunctorum nullo modo intra basilicam ) sanctorum sepeliantur, sed si necesse est de foris circa murum basilicae usque adeo non abhorret. Nam si firmissimum hoc privilegium usque nunc retinent ") civitates, ut

3) alie

1) placuit ut V. T. nihil poetice compositum in m. M. Hoc Augustinus Ep. 119. in Donatistis improbat. 2) in deest ap. M. num a communione facit in m. M. 5) pro illis M. 6) usurpant in m. M. B) in basilica in m. M. m. M.

4) violentia in m. M. *) fieri add. ibid. manet in t., amplius retinent Galliae in

nullo modo intra ambitus murorum cujuslibet defuncti corpus humetur, quanto magis hoc venerabilium martyrum debet reverentia obtinere 1)?

XIX. De benedictione chrismatis.

Item placuit, ut 2) si quis presbyter post hoc interdictum ausus fuerit chrisma benedicere, aut ecclesiam aut altarium consecrare, a suo officio deponatur, nam et antiqui hoc cano

nes vetuerunt.

XX. De laicorum gradu.

Item placuit, ut ex laico ad gradum sacerdotii ante non 3) veniat, nisi prius anno integro in officio lectorati vel subdiaconati) disciplinam ecclesiasticam discat, et sic per singulos gradus eruditus 5) ad sacerdotium veniat; nam satis reprehensibile est, ut qui necdum didicit jam docere praesumat, dum et antiquis hoc patrum institutionibus interdictum sit.

XXI. De collatione fidelium.

Item placuit, ut si quid ex collatione fidelium aut per festivitatem martyrum ) aut per commemorationes") defunctorum offertur, apud unum clericorum fideliter colligatur, et constituto tempore aut semel aut bis in anno inter omnes clericos dividatur; nam non modica ex ipsa inaequalitate discordia generatur, si unusquisque in sua septimana quod oblatum fuerit sibi defendat.

XXII. De praeceptis canonum antiquorum. Item placuit, ut quaecumque praecepta antiquorum canonum quae ) modo in concilio recitata sunt nullus audeat praeterire si quis autem quasi contumax transgreditur illa "), necesse est ut de suo degradetur officio.

Relectis capitulis Lucretius episcopus dixit: Quia opitulante nobis domino ea quae ad firmitatem catholicae orthodoxae fidei, vel quae ad officium ordinis ecclesiastici pertinebant, unanimi sicut oportebat collatione decrevimus, restat nunc ut ex omnibus his, quae per gratiam dei 10) salubriter statuta sunt, propriam unusquisque nostrum studeat docere atque informare dioecesim. Si quis autem ex nobis in parochiis suis post agnita hujus concilii constituta 11) aut clericum aut monachum sanae huic doctrinae resistentem invenerit aut in aliquo adhuc Priscillianae sectae errore latitare persenserit, et non continuo illum excommunicatum et anathematizatum de 12) ecclesia foris 13) ejecerit, ita ut cum hujuscemodi homine nec cibum aliquis fidelium 1) communicare praesumat, noverit se is qui talem recipit 15) et fraternae esse excommunicationi

2) ut deest ap. M.

1) obtineri in m. M.
4) lectorum vel diaconatus in m. M.
6) Verba aut per fest. mart. desunt ap. M.

3) nemo M. 5) praedictus M.

7) commemorationem M.

8) quae deest ap. M. 9) ille (ad seqq. pertinens) M. 10), quae

fidei (in m. dei) gratia M.

13) foras M.

11) statuta M.

12) ab M.

14) sumere nec add. M.

15) receperit M.

T

Omues

obnoxium et divinae procul dubio sententiae reum. episcopi dixerunt: Quaecumque a nobis unito 1) per dei gratiam communi consensu decreta sunt, pervigili necesse est, sollicitudine observentur, quae ut stabilem placitae constitutionis obtineant firmitatem, propria unusquisque his gestis manu subscribat. Et post episcoporum subscriptio subsecuta est.

CONCILIUM BRACARENSE SECUNDUM) DUODECIM EPISCOPORUM HABITUM ANNO SECUNDO REGIS MIRONIS DIE KALENDARUM JUNIARUM · ERA DCX.

Cum Gallaeciae ) provinciae episcopi tam ex Bracarensi

unum

quam ex Lucensi synodo cum suis metropolitanis praeceptione1) praefati regis simul in metropolitana Bracarensi ecclesia 5) convenissent, id est Martinus, Nitigis ), Remisol, Andreas, Lucretius), Adoricus ), Witimer ), Sardinarius, Viator, Anila 1o), Polemius, Mahiloc 11), considentibus his simul episcopis atque universo clero praesente, Martinus Bracarensis ecclesiae episcopus dixit: Inspiratione hoc dei credimus provenisse, sanctissimi fratres, ut per ordinationem domini gloriosissimi filii nostri regis ex utroque concilio convenireaus in ut non solum de visione alterutra 12) gratulemur, sed etiam ea quae ad ordinationem et disciplinam ecclesiasticam pertinent pariter colloquamur; scriptum est enim in evangeliis 13) dicente domino: Ubicumque fuerint duo vel tres in nomine meo congregati, ibi ero in medio eorum. Nitigis 6) Lucensis ecclesiae episcopus dixit: Nec aliud potest credi nisi ea, quae ad utilitatem nostrarum 14) pertinent animarum, divina inspiratione et inchoari et perfici posse 15), et ideo unanimes omnes 16) atque id ipsum in domino sentientes quaecumque ad instructionem nostram pertinent in medium prolata desideramus agnoscere. Martinus episcopus dixit: Arbitramur

1) unito deest ap. M.

2) tertium M. (v. pag. 29 not. 1). 3) Regnante domino nostro Jesu Christo currente aera DCX. anno secundo, regis Mironis (in m. Ariamiri) die Kal. Jun. (al. die XVIII. Kal. Januariarum, al. Kal. Majarum) cum Gallaeciae etc. M.

5) episcopi M.

sius T. 2., et M., sicque infra scribunt.

8) Adorius M.

10) Avila M.

11)

4) praecepto M. 6) Nitigisis BR. E. 4. T. 1., Nitigisus E. 3., Nitigi7) Lucentius in m. M.. Vectimer in m. M. 12) alterutrum in m. M. 14) nostram M.

13) evangelio in m. M. 15) oportere in m. M.

9) Wittimer in t.,
Maylocus M.

Matth. 18, 20.
16) omnes deest ap. M.

vestram beatitudinem recordari, quia cum primum in ecclesia Bracarensi episcoporum concilium congregatum est, post multa quae ad concordiam rectae fidei fuerant roborata, aliqua etiam quae regularem sanctorum canonum continent discretionem firmavimus, quorum utilitas ut possit evidentius in memoriam revocari, ipsa si vobis placet epistola in vestra praesentia relegatur. Omnes episcopi dixerunt: Oportet omnibus modis 1), ut in omnium auribus qui hic adstant recitetur.

Recitatis ergo capitutis, quae ne prolixitatem facerent his gestis minime sunt inserta, Martinus episcopus dixit: Haec ergo quae modo sunt recitata, quae nobis tunc aut varia aut dubia aut inordinata sunt visa, auxiliante deo directa sunt et suam immobiliter) obtinent firmitatem; quae autem tune in memoriam non venerunt aut onerosum fuit in primo illo concilio multa simul ingerere, necessarium videtur modo ad notitiam sanctae vestrae caritatis deferri, eo ) specialiter prospectu ut speciali *) ventilata examine purgentur. Sancti enim patres ac praecessores nostri aut generales synodos undique collecti) pro unitate rectae fidei fecerunt, sicut in Nicaea contra Arium trecenti decem et octo, et in Constantinopoli contra Macedonium centum et ) quinquaginta, et in Epheso contra Nestorium ducenti, et in Chalcedone contra Eutychen sexcenti et ) triginta; aut certe speciales synodos per suas unusquisque provincias pro resecandis contemptionibus ") vel emendandis aliquorum negligentiis collegerunt, et prout eventus culparum aut qualiscumque excessus exegit per singulas quasque ) definitas canonum sententias mediante inter eos dei spiritu conscripserunt, quas oportet nos legere ') et intelligere et tenere 10). Et quia opitulante Christi gratia de unitate et rectitudine fidei in hac provincia nihil est dubium, illud modo 11) nobis specialius est agendum, ut si quid fortasse extra apostolicam disciplinam per ignorantiam aut per negligentiam reprehénsibile invenitur in nobis, recurrentes ad testimonia sanctarum 12) scripturarum vel antiquorum canonum instituta, adhibito communi consensu omnia quae displicuerint rationabili judicio corrigamus: et primum, si placet, relectis beati apostoli Petri praeceptis quae pro regula sacerdotum in sua epistola evidenter scripsit 19), quidquid non eodem tenore sicut princeps apostolorum edocuit agi videtur a nobis, sine ulla cunctatione ad emendationem ducere festinemus, ne fortasse dum aliis praedicamus ipsi reprobi effecti divino illo condemnemur eloquio dicente: Tu vero odisti disciplinam et projecisti sermones meos post te 14). Omnes episcopi

omnimode in m, M,
spirituali M,

*) inviolabiliter ibid. 5) colligi in m, M.

in eo M. 6) et om. a M. 9) relegere in

7) secandis contentionibus M, a) quoque M, m. M, 10) retinere Æ, 11) modo deest ap. M. 12) sacrarum M. 13) adscripsit M. 14) Psalm. 50, 17.