TRACTATUS DOGMATICUS DE DIVINIS SCRIPTURIS SECTIO I. DE SACRAE SCRIPTURAE INSPIRATIONE. CAPUT I. DE EXISTENTIA SCRIPTURAE INSPIRATAE UNIVERSIM, THESIS I. Ex traditione divina veteris Testamenti, atque ex doctrina Christi ipsius et Apostolorum libri omnes librorumque partes pertinentes ad s. Scripturam aequali modo divinae auctoritatis credi debent. Certo constat 1. tempore Christi et Apostolorum penes Synagogam exstitisse collectionem librorum, in qua nonnisi libros divinos a maioribus acceptos contineri populus Iudaicus universus persuasum » habebat; pariterque constat 2°. Christum Dominum ipsum Christique Apostolos hanc Iudaeorum fidem confirmasse ac libros in collectione nomine Scripturae, Scripturae sacrae, Litterarum sacrarum comprehensos tamquam divinos Ecclesiae commendasse.» I. Aliquos ex libris quos nomine Scripturarum V.T. designamus, penes Iudaeos ab antiquis temporibus et ab ipsa librorum origine in una aliqua collectione publice recepta existere debuisse, ex ipso librorum scopo qui ex intrinseca eorum indole elucet, evidens est, quamdiu de collectionis amplitudine et de libris singulis in ea comprehensis non quaeritur. Sunt enim saltem plures eorum librorum ita comparati, ut manifesto unum velut corpus constituant destinatum ad usum publicum in tota vita religiosa et civili illius populi. Cf. 2. Esdr. VIII. 8; 1. Mach. I, 59. 60; 2. Mach. II. 13; Luc. IV. 16. sq.; Act. XIII. 15. 27; XV. 21; 2. Cor. III. 14. Mentio simul cum partitione unius totius collectionis occurrit in prologo ad librum Ecclesiastici scripto tertio saeFranzelin 18 culo ante Christum (1). Partitio ter ibi commemorata est in Legem, Prophetas, et alios libros, a qui nobis a parentibus nostris traditi sunt. » Simul satis clare (praesertim in textu graeco) indicatur, totam eam collectionem, « Legem, Prophetas, ceteraque aliorum librorum,» tum temporis non solum hebraice sed iam etiam in versione graeca exstitisse (2). Simillima est collectionis distributio tempore Christi in Legem, Prophetas, et Psalmos Matth. XXII. 40; Luc. XXIV. 27. 44. Pariter apud Philonem Iudaeum (de vita contemplativa ed. Francofurth. 1691. p. 893.) divisio est in leges, sermones per Prophetas divinitus editos, et hymnos. Distinctius Ioseph contr. Appion. 1. I. n. 8. secundum eandem distributionem numerat libros ipsos. Locum adscribo integrum, quia saepius in sequentibus totum contextum prae oculis habuisse iuvabit. « Apud nos, inquit, nequaquam innumerabilis est librorum multitudo dissidentium et inter se pugnantium; sed duo dumtaxat et viginti libri sunt totius temporis descriptionem continentes, qui merito creduntur divini. Ex his quinque quidem sunt Moysis, qui et leges continent et humanae generationis traditionem usque ad ipsius (Moysis) obitum... A Moysis obitu usque ad imperium Artaxerxis regis Persarum post Xerxem prophetae, qui Moysi successere, res sua aetate gestas conscripserunt tredecim libris; quatuor vero reliqui hymnos in Deum et praecepta vitae hominum complectuntur. Ab Artaxerxe (1) Ex modo, quo describitur Ecclesi. L. summus sacerdos Simon, colligunt eruditi, scriptorem libri, qui erat Iesus filius Sirach avus interpretis prologique auctoris, sub hoc sacerdote Simone adhuc superstite vixisse et sacerdotis maiestatem suis vidisse oculis. Ille autem fere certe est Simon I. cognomento Iustus, qui vixit 300. annis ante Christum. Unde liber scriptus fuerit circa annum 290. vel 280. ante Christum; interpretatio ergo simul cum prologo prodierit a nepóte circa annum 230. (2) Excusans interpres difficultatem transferendi libros sacros ex hebraica in aliam linguam ait: ου γαρ ισοδυναμεῖ αυτα ἐν ἑαυτοῖς ἐβραῖ στι λεγομενα, και όταν μεταχθῇ ἐις ἑτέραν γλωσσαν· ου μονον δε ταυτα (ridelicet non solum hic liber ab ipso translatus), αλλα και ὁ νόμος και αν προφητείαι και τα λοιπα των βιβλων ου μικραν έχει την διαφοραν ἐν ἑαυτοῖς λεγόμενα. autem usque ad nostram memoriam sunt quidem singula litteris mandata, sed non in aequali auctoritate libri habiti sunt cum praecedentibus, quia non accurate perspecta erat successio prophetarum (δια το μη γενεσθαι την των προφητων axpiẞn diadoxny). Porro re ipsa manifestum est, quanta nos veneratione libros nostros prosequamur. Cum enim tot iam saecula effluxerint, nemo nec adiicere quidquam nec ab iis demere aut mutare ausus est. Sed omnibus Iudaeis statim a prima nativitate congenitum est, ut haec scripta credant Dei dogmata et eis inhaereant ac pro eis, si opus sit, libenter mortem subeant. Cum hac distributione librorum ad unam collectionem pertinentium convenit etiam ea, quae in Thalmude ac penes Massoretas et nunc adhuc in Bibliis hebraicis observatur, in Legem, Prophetas, et Hagiographa . תּוֹרָה נְבִיאִים כְּתוּבִים Unitas collectionis tamquam sacrae bibliothecae seiunctae ab omnibus aliis libris profanis iam ex dictis intelligi posset; est tamen de hac unitate et singularitate ac propria appellatione collectionis seorsum dicendum, quia hoc fundamento nititur valor extensive universalis demonstrationum, quae paullo post de librorum auctoritate, divinitate, et inspiratione instituendae erunt. Animadvertatur autem, nomine unitatis nihil aliud hic intelligi nisi homogeneam et identicam dignitatem auctoritatemque omnium librorum et omnium partium. Itaque in novo Testamento a Christo et ab Apostolis libri trium classium (Legis, Prophetarum, Psalmorum), de quibus diximus, singulique librorum textus nomine collectivo Scripturae, Scripturae sacrae, et formulâ citationis scriptum est etc. designantur ita, ut appareat, esse hoc nomen proprium alicuius unius collectionis librorum notissimae, et esse nomen excellentiae, quo exsors et par omnibus illis libris et librorum textibus auctoritas significetur. Usurpantur enim istae appellationes tamquam pertinentes ad totam collectionem, ita ut appellationes ipsae per se habeantur velut certum pignus et ineluctabilis demonstratio veritatis. a) Hoc modo citantur a Christo et ab Apostolis nomine Scripturae vel Scripturae sacrae libri ex singulis classibus plus quam trigesies, modo nempe ex prima, modo ex secunda, modo ex tertia classe; eademque appellatione excellentiae circiter decies provocatur ad libros sacros in confuso et sine distinctione. Pariter sub formula aequipollente scriptum est indiscriminatim appellatur ad libros diversarum classium ferme nonagies. b) In novo Testamento textus ex diversis classibus simul adferuntur ac si essent ex uno eodemque libro sub communi formula Scriptura dicit. « Nonne Scriptura dicit: quia ex semine David (Ps. LXXXVIII. 5; CXXXI. 11.), et de Bethlehem castello (Mich. V. 2.) venit Christus?» Io. VII. 42. « Continet Scriptura: ecce pono in Sion lapidem summum angularem, electum, pretiosum; et qui crediderit in eum, non confundetur (Is. XXVIII. 16.).... lapis quem reprobaverunt aedificantes, hic factus est in caput anguli (Ps. CXVII. 22.), et lapis offensionis et petra scandali » (Is. VIII. 14.) 1. Pet. II. 6-8. Vel adferuntur textus ex diversis libris sub formula: una Scriptura, altera Scriptura, ut Io. XIX. 36.37. Vel sub formula scriptum est in Lege citantur loca ex libris diversarum classium (1), atque ita nomine Legis proprio uni classi designatur tota collectio Io. X. 34; XII. 34; XV. 25; Rom. III. 19; 1. Cor. XIV. 21. Praeterea c) diserte omnes tres classes connumerantur uno communi nomine Scripturarum Luc. XXIV. 44. 45. coll. 27. et 32. Denique d) S. Paulus 2. Tim. III. 15. 16. primum totam collectionem appellat sacras litteras (ta iɛpa ypaμμata cum articulo), deinde distributive quemvis librum illius collectionis designat ut pertinentem ad Scripturam, atque ita ratione excellentiae hoc nomine indicatae, utpote librum divinitus inspiratum, esse utilem ad docendum etc. (cf. Tract. de Tradit. ad th. XIX. Scholion. 1.). De inspiratione et de hoc textu enucleatius postea dicemus; interim vero constat, nomen Scripturae esse (1) Ita fit etiam a recentioribus magistris Iudaeorum e. g. in Tractatu Sanhedrin (de Iudiciis) fol. 91. col. 2. « Dixit R. Iosua, quomodo probatur resurrectio mortuorum ex Lege? Quia dicitur Ps.LXXXIV. 5. non laudaverunt, sed laudabunt te. Dixit R. Chaia, dixisse R. Iohanam: quomodo probatur resurrectio mortuorum ex Lege? Quia dicitur Is. LII. 8. simul laudabunt, oculo ad oculum videbunt (Wetsten. ad Io. X. 34.). Cf. S. Hilar. in Psalm. prolog. n. 8. nomen proprium designans exsortem et auctoritate eximiam collectionem librorum velut unum totum, in quo comprehensi libri omnes librorumque singuli textus sunt Scriptura; et quia sunt partes aut singularia dicta Scripturae, propterea eis omnibus asseritur una eademque auctoritas nomine Scripturae designata. Exstabat igitur tempore Christi et Apostolorum collectio librorum sacrorum, quibus omnibus par est auctoritas eo ipso, quod pertinent ad collectionem, quae nomine Scripturae velut nomine excellentiae ab omnibus aliis libris et documentis distinguitur. Hoc ipsum ex Iudaeis Philone et Iosepho demonstrari potest, si adhuc opus est. Philo in usu continuo et amplissimo horum librorum qui est in eius operibus, indiscriminatim sive ad omnes sive ad singulos appellat ut ad Scripturas sacras, libros sacros, sacrum sermonem, sacratissimam litteram, propheticum sermonem, prophetica dicta, oraculum, dicta sanctius edita, eloquium Dei ἱερας γραφας, ἱερας βίβλους, ἱερον λογον, ἱερωτατον γραμμα, προφητικον λογον, προφητικα ρήματα, χρησμόν, το χρησθεν, τα ἱεροφαντησθεντα, λόγιον του θεου (Eichhorn Repertor. T.V. p. 241-246.). Eodem modo Iosephus appellat sacros libros, illos sacrarum Scripturarum libros, sacras litteras ἱερας βίβλους, τας των ἱερων γραφων βιβλους, ἱερα γράμματα Antiquit. praefat. p. 5; 1. III. c. 5. n. 2; 1. IV. c. 8. n. 48; 1. X. c. 4. n. 2; contr. Appion. 1. II. n. 4. (ed. Haverkamp). Similiter (ut in N. T. fieri vidimus) quae sunt in libris Moysis et in libris Regum, comprehendit sub communi formula, « ita scriptum esse in sacris libris » Antiq.IX. c.2.n.2. Auctoritatem libri Iosue vindicat, quia est « inter libros in templo servatos » Antiq. V.c. 1. n. 17; auctoritatem libri Danielis, quia est « in sacris Scripturis » Antiq. X. c. 10. n. 4. Manifesto autem Philo et Iosephus non aliud exprimunt quam communem fidem populi Iudaici; atque adeo ex doctrina Synagogae a Christo et ab Apostolis confirmata nullum est dubium de unitate collectionis, quatenus par est et exsors auctoritas omnium librorum, qui nomine Scripturae comprehenduntur. Quae igitur dicuntur et probantur de auctoritate Scripturae universim vel de libris Scripturae |