Obrazy na stronie
PDF
ePub

Poterant

Qui volet,

Luc. 17, 34.

Exempla, e multis delecta, haec habeto. item alia proponi, sed omnium non erat locus. ex ipsa lectione libri reliqua facile colliget. in tecto uno pro in lecto uno, ènì xhivns μãs. Dissensum Nostri inde explica, quod apud parall. scriptorem Mtth. 24, 40. similiter legitur: ¿v to άyo. Quem v. nonnulli inserunt, sed perperam ap. Luc. v. 36. omissumque putant ob quoiotέhevtov. Luc. 19, 37. descendentium discipulorum, ubi descendentium est glossatoris, imaginem rei gestae amplificantis. Luc. 20, 4. baptismum pro baptismus, ad similitudinem graecae formae to fάntioμa. 21, 4. ex abundantia pro ex abundanti; receptus textus Graeco éx τοῦ περισσεύοντος, Amiatinus codex Latinitati respondet et vi oppositionis substantivo sequenti ἐκ τοῦ ὑστερήματος. 21, 21. descedant pro discedant. 22, 26. junior pro minor, elegantius ad Graecum å veάtegos. ibid. v. 37. cum injustis pro cum iniquis. Graecum est: uerà avóμwv, fortius a nostro redditum libro. ibid. v. 55. igni in medio atrio latinius pro igne in medio atrii, sed minus ad verbum. Luc. 8, 7. secus spinas pro inter spinas; gr. ¿v μéσợ twv azavdav. Saepe illum pro eum positum habes, ut Luc. 5, 13. 19. Ibidem v. 37. rumpit pro rumpet, contra Graecum: gɛ. Cf. et 6, 7. et inprimis v. 26. Optime translata sunt Luc. 1, 4. 5. 59. 2, 2. et orthographice, et ad rem ibi narratam. Latinae formarum terminationes nonnunquam desiderantur, in earum locum graecae vetustiores suffectae sunt. Cf. Luc. 1, 15. Huc illuc tamen leges ingeniumque latinae linguae violantur, ut Luc. 1, 17. ubi άлedes vertitur: incredibiles. At non melius textus receptus dedit: incredulos. Videntur utrique: ἀπίστους mente habuisse, cui Latinum non respondet vocabulum. Nulla varietas in Graecis est. Alius error est Luc. 1, 23. Et c. 1, 36. vox insolentior poetarum senecta legitur pro senectute. Luc. 3, 22. in te complacuit mihi pro in te complacui mihi, gr. iv ooì núdóznoa. ibid. v. 23. ut putaretur pro ut putabatur, os ¿vouiseto, ubi receptus textus potior videtur.4, 7. procidens si adoraveris pro si adoraveris, av пgosиνvýσуs; Nostri translatio nativae vocis graecae potestati aptior est. 4, 14. egressus pro re

gressus, vпÉστçεyɛv. ibid. v. 18. omissum est: sanare contritos corde; quae verba item in Graecis ob graves testes criticos suspecta merito censentur.

hominum mentio.

Jo. 12, 7. sine pro sinite, quod aequum est Graeco apes, nam unus Judas Iscariotes reprehenderat mulierem, cf. v. 4., quamvis qpers in testibus criticis secundi ordinis reperiatur. 12, 22. dicunt pro dixerunt, apte ad v. λéyovʊi, quod sine var. lectione adest. 12, 23. glorificetur pro clarificetur, doğar. Quis non intelligit, utrum magis ad verbum sit translatum? 12, 26. ministrabit pro ministraverit, diazový, altero loco. 12, 29. dicebant primo loco pro dicebat, et quidem elegantius, quum praecedat turbae Graecum est έλεγε, rarior lectio ἔλεγον, minus illa divulgata. 12, 40. et intelligant pro et non intelligant. Antecesserat negatio, quae, ut repeteretur, necessarium non videbatur. Caeterum res conficitur in Amiatini codicis praerogativam, quod in Graecis constanter legitur vonowo sine ulla repetitione voculae un, quae e proxime antecedentibus facile suppletur; ergo glossator iteratum non in Latinis adjunxit. 12, 42. de synagoga pro e synagoga, άnoovvάywyo; vides Nostrum limatius scripsisse. 12, 46. in mundo pro in mundum; hic non ambigue praefero receptum, rectius convenientem Graeco eis Tòv xóσμov, quum de motu in locum dicatur, non generatim de adventu. 13, 1. hora pro hora ejus, in Graecis habetur avτový oα. 13, 7. dicit pro dixit, sinɛv. Similiter ibid. v. 24. 27.31., ubi tamen leya est scriptum graece. 13, 8. habes pro habebis, recte, omnes enim libri habent ezas. 13, 26. cui respondit pro respondit, aлoxoivstau; hic Noster glossatorem agit. 13, 27. tunc introivit pro introivit, tóts ɛiñεv, sed non reticendum est, v. tóre in aliquot documentis omitti. 13, 29. quia dicit pro quod dixisset; Noster accurate ad Graecum: öt léɣa; praesens, ut in populari oratione, exquisitius, plusquamperfectum explicativum est. 14, 7. cognoscitis pro cognoscetis; riváσnete. Recte Noster, nam yváreσde in subsidiis inferioribus ordine est. 14, 23. mansiones pro mansionem, μovny. Hic cedat Noster recepto. 15, 6. aruit pro arescet, ¿EngávIŋ; aoristus positus est cogitatione rei certo futurae jam transactae.

[ocr errors]
[ocr errors]

ibid. eos pro eum, gr. avrà, vel quod minus firmatum est avrò, plures ejusdem farinae homines, palmitum imagine, comprehendit. Sententia generalis praecedit: sav μỶ TIS etc. ibid. mittunt et ardent pro mittent et ardet; fáλλουσι καὶ καίεται, Noster potior est. 15, 15. dico vos pro dicam vos; λέγω ὑμᾶς ν. ὑμᾶς λέγω, futurum neque in textu graeco est neque eadem, qua praesens, vi dicitur. ibid. facit pro faciat, τí noɛï. 15, 25. impleatur pro adimpleatur, ninowy. 15, 27. perhibetis pro perhibebitis, uagtvρεῖτε. 16, 1. vos pro vobis, vuiv. Hic errat Noster qui forsitan ad vos volebat scribere, ut exciderit ad. 16, 9. credunt pro crediderunt, πιστεύουσιν, nam ἐπίστευσαν, reje ctum est critico judicio. 16, 13. in omnem pro omnem, gr. ὁδηγήσει ὑμᾶς εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν. Ὁδηγήσει si transfertur docebit, vides factum esse ad sensum, non simpliciter ad verbum. Noster aliquid e graeca lectione relinquit, ut duarum sit locutionum confusio: docebit vos in omnem veritatem. 16, 22 habebitis pro habetis, gr. fluctuat inter exere et ere, vulgo receptum est prius, sed posterius, quod aeque boni testantur libri, adscivit Lachmannus.

1 Tim. 1, 16. ad deformationem pro ad informationem, ngos vлоτúnwow. Non dormitat Noster, sed habet praesumtionem antiquitatis. Nam deformatio a Vitruvio aliisque sensu minime malo ponitur, ut conveniat vocabulis delineationis, descriptionis, exempli. 2, 10. pudicitiam pro pietatem, Geoσέßɛiav; recepta est retinenda, cum de christianis foeminis speciatim agatur. 2, 13. prior figuratus pro primus formatus, nowτоs inλáσn. Noster artificiosius. 3, 2. Deest pudicum, ut in Graecis. 3, 6. in superbia elatus pro in superbiam elatus, τvqw9ɛis. 3, 12. diaconos pro diaconi; accus. absol. convenientior videtur esse habitus ob v. 11. 4, 1. descendent (ut a re sublimiore τῆς πίστεως) pro discedent, ἀποστήσονται. Haec alias etiam in Nostro reperis. 5, 10. edocavit pro educavit, itexvotgó❤ησe, popularior forma. 5, 14. juveniores pro juniores, vewτέgas. 5, 16. si qua fidelis pro si quis fidelis, vulgo: STIS TIOTOS Oth, utrumque jungens. Nostri lectionem in Graecis habet Lachmannus, et optimi omittunt libri: πotos. Alterum videtur admisisse latinus receptus, ut ge

neralior sit sententia. 5, 20. peccantem pro peccantes, Tous άuagτávovτas. 6, 4. pugnans verborum pro pugnas verborum, hoyouaxias, quod quum a praeced. лɛì pendeat, de nihilo est Nostri mutatio. 6, 16. lucem habitans pro et lucem inhabitat. Noster apte vertit ad qos oixāv. 6, 17. superbe sapere pro sublime sapere, un inλopgovεiv. Receptus accuratior, Noster hic elegantior. 2 Tim. 2, 6. accipere pro percipere, uerahaußáver; Amiatinus recte.

7

Aliam syllogen adjungamus e literis catholicis. 1 Petr. 2, 12. in eo quod detrahunt pro in eo quod detrectant, ¿v o natalalovoi. 2, 14. ad vindictam malorum pro ad vindictam malefactorum, εἰς ἐκδίκησιν κακοποιών; ex oppositionis lege (sequitur enim ayaоnov) non dubitandum est de lectione recepta. 2, 24. ut peccatis mortui per lignum viveremus pro ut peccatis mortui justitiae vivamus, constanter in Gr. Ty Sixaiovvvy Showμer. Nulla est codd. varietas. Nostri igitur mutatio non correctio est, sed arbitrio facta aut errore scribae. 3, 8. in fide autem pro in fine, sed tò Se vélos, quod omnes referunt, non admittit aliud. Est lectio ob dogmaticas causas facta. 3, 20. expectabat Dei clementia pro exspectabant Dei patientiam, ad literam concinit cum απεξεδέχετο ἡ τοῦ θεοῦ μακροθυμία, quum receptus latinus sensu commodiore destitutus sit. 4, 1. desit « peccatis pro desiit a peccatis, nέtavtai åμagrias. 4, 14. quoniam gloriae Dei spiritus in vobis requiescit ab aliis blasphematus a vobis autem honorificatus pro quoniam quod est honoris, gloriae, et virtutis Dei, et qui est ejus Spiritus, super vos requiescit. Noster unus vere reddit Graeca, sed aliquantum contracta: ötɩ to τns dóns [xaì dvνάμεως] καὶ τὸ τοῦ θεοῦ πνεῦμα ἐφ ̓ ὑμᾶς ἀναπαύεται, κατὰ μὲν αὐτοὺς βλασφημεῖται, κατὰ δὲ ὑμᾶς δοξάζεται. Unus Lachmannus rejicit verba, quae in recepto latino desunt, cum testibus aliquot orientalibus aliisque nonnullis. Jac. 2, 20. otiosa est pro mortua est. Vulgo vexoà, in paucioribus subsidiis reperitur agyǹ, quod sine indicio argumentorum, ut solet, recepit Lachmannus more suo taciturnus.

1 Jo. 1, 1. temtaverunt pro contrectaverunt, eynλápnσav. Ex hac diversitate, si nihil aliud, discitur certe antiqua potestas voc. temtare, quod est: palpare quid manibus, ut

[ocr errors]

exploretur. 2, 22. quoniam Jesus non est Christus pro quoniam Jesus est Christus. In Graecis constanter: ÖTL Ἰησοῦς οὐκ ἔστιν ὁ Χριστός, praecedente negatione: ὁ ἀρνούμενος. Textus censoribus latina duplex negatio, idem bis indicans, non affirmans, sed negans fortius, superflua est visa; Noster retinet antiqua. 4, 19. diligamus invicem, om. Deum; sequitur, quoniam Deus prior dilexit nos. Similiter Lachmannus in primo hemistichio ex orientalibus testibus omisit avrov vel tov 9ɛòv traxitque ad amorem mutuum, cujus causa sit in exemplo Dei (ô Jɛòs vel avròs), qui prior nos amavit. Invicem, quod non est in Graecis, nbi simpliciter scribitur ayan@uer, explicationis instar jam adjunxit Leo M. 5, 20. Hic est verus om. Deus, ovτós ἐστιν ὁ ἀληθινὸς θεός. Pauci Orientales omittunt θεός, sed notae inferioris illi. Sed etiamsi 9ɛos retinendum sit, quod dubitari nequit, tamen enuntiatio non ad Christum, sed ad Deum referenda est, cum sit Deus subjectum regens hujus sententiae, de qua re constat hodie inter explicatores cordatos et acutos. Nam hic quoque locus in controversiis dogmaticis de Christo Deo saepenumero male intellectus est. Dicit Joannes de Monotheismo vero, per Christum tandem patefacto, id quod vel ex oppositione idololatriae v. 21. et contra eam admonitione est manifestum. 3 Jo. 9. qui amat primatum genere pro qui amat primatum gerere, & pilongwτeuw. Si non vera, ingeniosa est varietas. Diotrephis mala indoles cernebatur rejiciendis hospitio et coetu Christianis et calumniis in eos spargendis. Quod potest esse superbientis animi ob generis nobilitatem. Utut sit, in voc. piloлowτevε residet speciosa ambiguitas, quae translatori liberiorem aperiebat campum, contexta oratione non satis certo definiente significatum. Cum tamen in

Graecitate, quamvis rarissimum sit, notet çıλoлwreve‹ distincte: affectare primas partes, primatum, retinenda videtur recepta lectio. 3 Jo. 10. eos qui cupiunt pro eos qui suscipiunt, aptissime ad Gr. Tovs foulouέvovs; receptus, ut saepe, vim habet glossae v. paraphraseos. Est tamen et Énidexoμévovs in aliquot subsidiis haud spernendis, sed ex eodem videtur studio explicandi vocem specie obscuriorem fluxisse. Hoc loco valet canon criticus, caeteris paribus,

« PoprzedniaDalej »