2. Ascendi autem secundum revelationem; et contuli cum illis Evangelium, quod praedico in Gentibus, seorsum autem iis, qui videbantur aliquid essem; ne forte in vacuum currerem, aut cucurrissem.

3. Sed neque Titus, qui mecum erat, cum esset Gentilis, compulsus est circumcidi.

4. Sed propter subintroductos falsos fratres", qui subintroierunt explorare libertatem nostram, quam habemus in Christo Jesu, ut nos in servitutem redigerent.

5. Quibus neque ad horam cessimus subjectione, ut veritas Evangelii permaneat apud vos. 6. Ab iis autem, qui videban

22. Eram autem ignotus facie Ecclesiis Judaeae, quae erant in Christo.

23. Tantum autem auditum habebant; quoniam qui persequebatur nos aliquando, nunc evangelizat fidem, quam aliquando expugnabat.

do fuerint, nihil mea interest; Deus personam hominis non accipit), mihi enim, qui videbantur esse aliquid, nihil contulerunt;

7. sed e contra cum vidissent, quod creditum est mihi Evangelium praeputii, sicut et Petro circumcisionis;

8. (qui enim operatus est Pe

CAP. II.

Apostolus libere semper docuit evangelium; publice reprehendit Cepham.

1. Deinde post annos quatuordecim, iterum ascendi lerosolymam cum Barnaba', assumpto et

Tito.

h Act. 9, 15. i Act. 9, 26. 27. 9, 30. Act. 15, 2. 4.

Cap. I.

k Act.

nis, operatus est et mihi inter Gentes P.)

9. Et cum cognovissent gratiam, quae data est mihi, Jacobus, et Cephas, et Joannes, qui videbantur columnae esse, dextras

dederunt mihi et Barnabae societatis; ut nos in Gentes, ipsi autem in circumcisionem.

10. Tantum ut pauperum me

in v. 9. n Act. 15, 24. 。 v. 14. P C. 1, 16. 1 Cor. 7, 40.

esse.

mores essemus, quod etiam solicitus fui hoc ipsum facere 9.

11. Cum autem venisset Cephas Antiochiam, in faciem ei restiti", quia reprehensibilis erat.

12. Prius enim, quam venirent quidam a Jacobo, cum Gentibus edebat; cum autem venissent, subtrahebat et segregabat se, timens eos, qui ex circumcisione

erant.

13. Et simulationi ejus consenserunt caeteri Judaei, ita, ut et Barnabas duceretur ab eis in illam simulationem.

14. Sed cum vidissem, quod non recte ambularent ad veritatem Evangelii, dixi Cephae coram omnibus: Si tu, cum Judaeus sis, gentiliter vivis, et non judaice, quomodo Gentes cogis judaizare?

15. Nos natura Judaei, et non ex Gentibus peccatores.

16. Scientes autem, quod non justificatur homo ex operibus legis, nisi per fidem Jesu Christi; et nos in Christo Jesu credimus, ut justificemur ex fide Christi, et non ex operibus legis; propter quod ex operibus legis non justificabitur omnis carot.

17. Quod si quaerentes justificari in Christo, inventi sumus

mortuus sum, ut Deo vivam"; Christo confixus sum cruci*.

20. Vivo autem, jam non ego; vivit vero in me Christus. Quod autem nunc vivo in carne; in fide vivo Filii Dei, qui dilexit me, et tradidit semet ipsum pro me.

21. Non abjicio gratiam Dei. Si enim per legem justitia, ergo gratis Christus mortuus est.

CAP. III.

Fide in Christum venit spiritus sanctus. A maledictione legis Christus nos liberavit. Nam lex non poterat justos reddere mortales.

1. O insensati Galatae! quis vos fascinavit non obedire veritati, ante quorum oculos Jesus Christus praescriptus est, in vobis crucifixus?

2. Hoc solum a vobis volo discere: Ex operibus legis Spiritum accepistis, an ex auditu fidei?

3. Sic stulti estis, ut cum spiritu coeperitis, nunc carne consummemini?

4. Tanta passi estis sine causa? si tamen sine causa.

5. Qui ergo tribuit vobis Spiritum, et operatur virtutes in vobis; ex operibus legis, an ex auditu fidei?

18. Si enim, quae destruxi, iterum haec aedifico; praevaricatorem me constituo.

19. Ego enim per legem legi

9 Act. 11, 29. 1 Cor. 16, 1. 2 Cor. 8, 1. sqq. Act. 15, 39. s Act. 10, 28. 11, 3. Rom. 3, 28. u Rom. 3, 9. v Rom. 6, 1. 510.

vobis. 2. volo a vobis. est; ibid. est ei ad justitiam.

praenunciavit Abrahae: ,,Quia ,,benedicentnr in te omnes Gen,,tes".

9. Igitur qui ex fide sunt, benedicentur cum fideli Abraham. 10. Quicumque enim ex operibus legis sunt, sub maledicto sunt. Scriptum est enim:,,Ma,,ledictus omnis, qui non per,,manserit in omnibus quae scri,,pta sunt in Libro legis, ut faciat ,,ea".

11. Quoniam autem in lege nemo justificaturd apud Deum, manifestum est:,,quia Justus ex ,,fide vivit❝e.

12. Lex autem non est ex fide, sed,,,qui fecerit ea, vivet in il,,lis".

13. Christus nos redemits de maledicto legis, factus pro nobis maledictum; quia scriptum est: ,,Maledictus omnis, qui pendet ,,in ligno“.

14. Ut in Gentibus benedictio Abrahae fieret in Christo Jesu, ut pollicitationem Spiritus accipiamus per fidem.

15. Fratres! (secundum hominem dico) tamen hominis confirmatum testamentum nemo spernit, aut superordinat.

16. Abrahae dictae sunt promissiones, et semini ejus'. Non dicit:,,Et seminibus," quasi in multis; sed quasi in uno: ,,Et semini tuo," qui est Christus.

17. Hoc autem dico: testamentum confirmatum a Deo, quae post quadringentos et triginta annos facta est lex, non irri

b Gen. 12, 3. Deut. 27, 26. 16. e Hab. 2, 4. f Lev. 18, 5. 10. 4. h 2 Cor. 5, 21. Deut. * Eph. 1, 13. Gen. 22, 18.

k

Cap. III.

d c. 2, Rom.

21, 23.

m Act. 7,6,

tum facit ad evacuandam promissionem.

18. Nam si ex lege haereditas, jam non ex promissione. Abrahae autem per repromissionem" donavit Deus.

0

19. Quid igitur lex? Propter transgressiones posita est, donec veniret semen, cui promiserat, ordinata per angelos P in manu mediatoris.

20. Mediator autem unius non est; Deus autem unus est.

21. Lex ergo adversus promissa Dei? Absit! Si enim data esset lex, quae posset vivificare, vere ex lege esset justitia 1.

22. Sed conclusit Scriptura omnia sub peccato, ut promissio ex fide Jesu Christi daretur credentibus.

23. Prius autem, quam veniret fides, sub lege custodiebamur conclusi in eam fidem, quae revelanda erat.

24. Itaque lex paedagogus noster fuit in Christo, ut ex fide justificemurs.

25. At ubi venit fides, jam non sumus sub paedagogo.

26. Omnes enim filii Dei" estis per fidem, quae est in Christo Jesu.

27. Quicumque enim in Christo baptizati estis, Christum induistis".

28. Non est Judaeus, neque Graecus; non est servus, neque liber; non est masculus, neque femina. Omnes enim vos unum"

estis in Christo Jesu.

i

18. ex repromissione. 20. unus non 26. Desunt verba quae est.

29. Si autem vos Christi; ergo semen Abrahae estis, secundum promissionem haeredes.

CAP. IV.

Ante Christum Judaei, ad instar parvulorum, lege continebantur. Abrahae uxores duo foedera cum Deo indicant.

1. Dico autem: Quanto tempore haeres parvulus est, nihil differt a servo, cum sit dominus

omnium;

2. sed sub tutoribus et actoribus est usque ad praefinitum tempus a patre.

3. Ita et nos cum essemus parvuli, sub elementis mundi eramus servientes y.

4. At ubi venit plenitudo temporis, misit Deus Filium suum, factum ex muliere, factum sub lege';

5. ut eos, qui sub lege erant, redimeret, ut adoptionem filiorum reciperemus".

6. Quoniam autem estis filii, misit Deus Spiritum Filii sui in corda vestra clamantem: Abba,

Pater.

7. Itaque jam non est servus, sed filius. Quod si filius; et haeres per Deum.

8. Sed tunc quidem ignorantes Deum, iis qui natura non sunt dii, serviebatis.

20. Vellem autem esse apud vos modo, et mutare vocem meam; quoniam confundor in vobis.

21. Dicite mihi qui sub lege vultis esse, legem non legistis? 22. Scriptum est enim :,,Quon

rum ad infirma et egena elementa, quibus denuo servire vultis?

10. Dies observatis, et menses, et tempora, et annosc.

* Rom. 9, 8. y c. 3, 23. sq. Col. 2, 17. Matth. 3, 15. a Joh. 3, 16. 8, 35. Rom. 8, 15-17. Col. 2, 20. • Col. 2, 16.

Cap. III. 29. Abrahae semen. actoribus usque.

23. Sed qui de ancilla, secundum carnem natus est; qui autem de libera, per repromissio

12. estote sicut et ego.

Christus vobis nihil proderit°.

25. Sina enim mons est in Arabia, qui conjunctus est ei, quae nunc est Ierusalem, et servit cum filiis suis.

26. Illa autem, quae sursum est Ierusalem, libera est, quae est mater nostra.

27. Scriptum est enim:,,Lae,,tare sterilis, quae non paris; ,,erumpe, et clama, quae non par,,turis; quia multi filii desertae, ,,magis, quam ejus, quae habet „Virum“¿.

28. Nos autem, fratres! secundum Isaac promissionis filii sumus.

29. Sed quomodo tunc is, qui secundum carnem natus fuerat, persequebatur eum, qui secundum spiritum; ita et nunc.

30. Sed quid dicit Scriptura? ,,Ejice ancillam, et filium ejus; ,,non enim haeres erit filius an,,cillae cum filio liberae" m

31. Itaque, fratres! non sumus ancillae filii, sed liberae; qua libertate Christus nos liberavit.

CAP. V.

In Christi causa salutaris unice est fides. Hortatur ad mutuum amorem. Carnis opera excludunt a regno coelorum.

1. State, et nolite iterum jugo servitutis contineri.

2. Ecce! ego Paulus dico voi Jes. 54, 1. k Rom. 9,7. 1 Gen. 21, 9. "Gen. 21, 10-12. n Act. 15, 10.

3. Testificor autem rursus omni homini circumcidenti se, quoniam debitor est universae legis faciendae P.

4. Evacuati estis a Christo, qui in lege justificamini; a gratia excidistis.

5. Nos enim spiritu ex fide spem justitiae exspectamus.

6. Nam in Christo Jesu neque circumcisio aliquid valet, neque praeputium; sed fides, quae per charitatem operatur.

7. Currebatis bene; quis vos impedivit veritati" non obedire? 8. Persuasio haec non est ex eo, qui vocat voss.

9. Modicum fermentum totam massam corrumpit.

10. Ego confido in vobis in Domino, quod nihil aliud sapietis; qui autem conturbat vos, portabit judicium', quicumque est ille.

11. Ego autem, fratres! si circumcisionem adhuc praedico, quid adhuc persecutionem" patior? Ergo evacuatum est scandalum crucis.

12. Utinam et abscindantur, qui vos conturbant!

13. Vos enim in libertatem vocati estis, fratres; tantum ne libertatem in occasionem detis carnis", sed per charitatem Spiritus servite invicem.

14. Omnis enim lex in uno

o c. 2, 21. P Rom. 2, 25. 9.6, 15. 1 Cor. 7, 19. Jac. 2, 14-17. c. 3, 1. $ c. 1, 6. tc. 1, 7-9. 2 Cor. 11, 24. 1 Cor. 1, 23. w Rom. 6, 13. 1 Peli. 2, 16.

con

in

ravit.

10. confido vobis (sic caritatem servite (deest