Obrazy na stronie
PDF
ePub

Vernaculus vel verna servus natus in domo domini sui. Dicitur etiam famulus, unde legitur in Genesi quod Abrabam duxit secum trecentos vernaculos.

Versus est metrica oratio; versus etiam propositio est secundum quod dicitur: Ille respondet versus iliam partem. Dicitur etiam clausula, unde et clausulæ psalmi versus dicuntur. Similiter in lectionibus aliquis etiam homo dicitur versus ad hoc factum vel ad illud negotium.

citur contessio veritatis, unde David: Veritas de A
terra orta est, id est confessio de homine peccatore
nata est ut se accusel. Dicitur adimpletio promis-
sionis, unde David: In veritate disperde illos, et
sicut promisisti; et alibi secundum aliam expositio-
nem Misericordia et veritas obviaverunt sibi. Di-
citur justitia, unde: Misericordia et veritas obvia-
verunt sibi, id est in Christo convenerunt miseri-
cordia et justitia. Dicitur effectus justitiæ, unde Da-
vid: Universæ viæ Domini misericordia et veritas,
id est in omni opere Dei est effectus misericordiæ
et justitiæ. Dicitur manifestatio effectus justitiæ di-
vinæ, unde secundum aliam expositionem : Universæ
via Domini, id est viæ Domini dicuntur duo adventus
Domini. Primus quando venit in carne ut judica-
retur, secundus quando veniet ad judicium ut mun-
dus judicetur ab eo. In primo manifestatus est ef-
fectus misericordiæ, in secundo manifestabitur ef-
tectus justitiæ, quando omnes generationes judi-
cabuntur ab eo.

Vermiculus, proprie. Dicitur etiam David vermiculus propter sui humilitatem et fortitudinem, unde legitur in lib. Reg. de eo; Ipse est tenerrimus ligni vermiculus. Dicitur color rubeus, unde : Fuerint peccata vestra rubea quasi vermiculus, velut lana alba erunt. Dicitur distinctio vel varietas, unde in Cant. dicitur Murenulas aureas faciemus tibi vermiculaLas, id est distinctas vel variatas.

B

Vermis, proprie. Dicitur Christus, unde David: Ego sum vermis et non homo. Vermis de terra na- C scitur sine semine, sine strepitu; graditur, conculcatur, vilipenditur. Sic Christus natus est de Virgine sine virili semine, inter homines humiliter vixit; de quo dicit propheta, quod non aperuit os suum, id est tanquam agnus coram londente se obmutescil, a Judæis contemptus et conculcatus, occisus fuit. Dicitur peccatum, unde in Job: Putredini dixi: Pater meus es, mater meä et soror mea vermibus ; propter hoc quod dixi : Pater meus es, insinuavit quod omnis homo ab origine vitiata descendit ; unde et addit: Mater mea et soror mea vermibus, quia scilicet et ab ipsa putredine, et eum ipsa in hunc mundum venimus: quantum ad materiam quippe corruptibilis carnis mater mea et soror mea vermes sunt, quia de putredine processimus, et cum putredine venimus quàm portamus. Dicitur amaritudo conscientiæ, unde: Vermes non morientur, Dicitur homo, unde legitur ; Et si filius hominis ver. mis. Dicitur carnalis delectatio, aude in Job de luxurioso Dulcedo illius vermis, quia is qui in desiderio carnalis corruptionis exæstuat, ad fetorem putredinis anhelat. Dicitur etiam cura carnalis, unde de iniquo divite ait Job: Iste moritur robustus et sanus, dives et felix; viscera ejus plena sunt adipe et medullis ossa irrigantur. Alius vero moritur in umaritudine animæ suæ, absque ullis opibus ; et tamen simul in pulvere devenient et eos vermes operient, quia vel istum ut cupita habeat, vel ilium ne habita amittat, carnales cogitationes premunt.

D

Vertere proprie. Notat etiam convertere; unde David Verte impios, et non erunt.

Vertex dicitur summitas rei, unde et vertex montis dicitur; caput etiam omnis vertex dicitur. Arcticus eliam polus qui semper nobis apparet et super nos videtur elevari vocatur vertex, unde ail poeta:

Hic vertex nobis semper sublimi. Dicitur etiam fides, unde de Juda ait Jeremias : Fi lii quoque Mempheos et Thanis constupraverunt te usque ad verticem. Per verticem fidei sublimitas intelligitur; usque ad verticem stuprari est post malæ operationis usum etiam usque ad ipsam fidei sublinitatem corrumpi. Dicitur major in Ecclesia, unde Isaias · A planta pedie usque ad verticem non est in eo sanitas, id est a majori usque ad maximum, unde et Petrus dictus est vertex apostolorum. Dicitur ratio, unde David Convertetur dolor ejus in caput ejus et in verticem.

[ocr errors]

Vertigo dicitur volutio. Dicitur etiam infirmitas, ut legitur in physica. Dicitur etiam stupor, vel timor, unde Isaias: Dominus miscuit in medio spiritum vertiginis.

Verus est proprietas qua aliquis dicitur verus, quia enuntiat verum, unde David: Non est in ore eorum veritas. Et est ratio, qua aliquis intendit dicere verum, unde Paulus: Veritatem dico vobis, et non mentior. Dicitur aliquis verus ratione essentiæ, unde Deus dicitur esse verus, quia immutabilis est, vel immutabiliter est, unde in Symbolo: Deum verum de Deo vero. Dicitur etiam Deus verus contra falsos deos, qui non sunt veri dii. Homo etiam dicitur verus, quia enuntiat verum verbum; etiain dicitur verum, quia verum est quod dicitur; propositio dicitur vera, quia verum significat. Intellectus dicitur verus, quia verum conspicit. Juramen tum etiam dicitur verum,quando, habet tres comites, judicium, justitiam et veritatem: judicium quoque dicitur verum, id est rectum. Doctrina dicitur vera, quia verom docet, unde auctoritas: Omne verum a Deo est, id est omnis doctrina vera.

Vespa est proprie species muscæ. Dicitur terror, unde Dominus in lege promittens filiis Israel quod præmittat vespas ante eos, id est in adventu eorum immittet terrores spiritus habitantibus in terra promissionis.

[ocr errors]

Vespere. Hoc nomen vesper vel hoc nomen vespere ejusdem sunt significationis, et notant aliquando vesperam dici vel temporis, unde in Gen. :

menta Ecclesiæ dicuntur esse etiam vestimenta Christi, unde David : Diviserunt sibi vestimenta mea. Per illos qui vestimenta diviserunt perversores Scripturarum intelliguntur. Sicut enim illi actualiter vestimenta diviserunt, sic qui non intendunt ad unitatem spiritualia sacramenta el sacras Scripturas corrumpunt per hæreses et pravain expositionem, Dicitur opus, unde Salomou: Vestimenta tua semper sint candida. Dicitur divinitas quæ ambit hominem sicut vestimentum, unde David: Amictus lumine sicut vestimento, quia Christus in divinitate invisibilis est. Dicitur homo, unde homo dicitur quasi vestimentum quod comeditur a tinea. Dicitur con ventus malorum qui ambit diabolum, unde apud Jeremiam dicitur vestimentum concretum sanguine. Dicuntur cæli qui permutabuntur in die judicii, unde David: Ipsi peribunt, tu autem permanes, et omnes sicul vestimentum veterascent. Dicitur eliam corpus humanum, unde de sanctis potest prædicta auctoritas exponi, quia sicut vestimenta veterasceni, id est corpus consumitur.

Et factum est vespere et mane dies unus. Aliquando A tis se non maculat. Sacræ Scripturæ vel sacranotal vesperam gratize, id est defectnar gratiæ, unde in Psalmo: Ad vesperam demorabitur fletus, id est miseria incipiens a vespera, id est a defectų gratiæ in Adam et in multis, demorabitur et secundum multas calamitates. Aliquando notat vesperam vitæ, unde in Psalmo Exibit homo ad opus suum usque ad vesperam. Aliquando notat finem mundi, unde dicitur quod. Christus natus est in vespera mundi. Aliquando notat adversitatem, uade Isaias: De mane usque ad vesperam finies me. Aliquando notat noctem, unde Matthaus: Vespere autem Sabbati, id est nocte, ut aperte intelligatur; et ne intelligeres noctem antecedentem Sabbatum et non subsequentem, adjicitur : Quæ lucescit in prima Sabbati, id est in eujus fine lucescit prima dies Sabbati, id est dics Dominica. Aliquando notat tos porem otii, unde in Joh: Si dormiero, dicam : Quando sur gam? el rursum exspectabo vesperam. Somnus torporem, surrectio excitationem actionis, vespera torporem otin significat. Sancia vero mater Ecclesia, usquequo vita corruptionis ducitur, fere mutabilitatis suæ dəmna nou desinit,, Quasi dicat : Et quietus exercitium actionis appeto et exercitatus olium quietis.

Vestigium, proprie. Dicitur pes, unde in hymno :
Confixa clavis viscera
Tendens manus vestigia,

B

C

id est extendens manus et pedes in cruce. Dicitur
opus, unde sancti dicuntur imitari Christi vestigia,
id est opera. Dicitur sanctus imitans opera Christi,
unde David: Ut non moveantur vestigia mea, id est
apostoli et alii sancti non movebuntur a bonis ope-
ribus. Dicitur doctrina Christi, unde secundum
aliam expositionem : Ut non moveantur vestigia
mea, id est doctrinæ meæ. Dicitur etiam ratio ope-
rum Dei, unde dicitur: Forsitan vestigia Dei com-
prehendens, id est rationes optrum ejus. Dicitur si-
gnum quod reliquit Christus suis ad imitandum,
unde David: Ditutusti gressus meos ei non sunt in-
firmata vestigia mea, quia virtutes quas reliquit
suis ad imitandum, non sunt infirmatæ in se vel in
suis. Dicitur pravum opus, unde in Cant.: Egre-
dere et abi post vestigia gregum, id est post varios
actus errantium sequere. Non præcipit, sed permit-p
tit, et quid sit eventurum prædicit. Dicitur interior
affectus, unde Job: Et vestigia pedum eorum con»-
siderasti, id est affectus.

Vestimentum, proprie. Dicitur humana Christi natura, unde propheta : Quare cigo rubrum est indumentum tuum et vestimenta ? Dicuntur sancti qui induunt vel induuntur a Christo, unde David: Sicut myrrha et gutta et casia a vestimentis tuis, et alibi: Sicut unguentum in capite, quod descendit in barbam, barbam Aaron, quod descendit in oram vestimenti ejus. Dicitur status innocentiæ et immortalitatis, unde in Apoc. Beatus qui vigilat et custodit vestimentü sua. Ille servat vestimenta sua qui gravioribus pecca(72) Deest aliquid.,

Vestire. Notat circumvallare vel insignire, unde dicitur ad Ecclesiam : Vivit Dominus, quia his omnibus velut ornamento vestieris. Notal velare, unde divinitas dicitur vestita humanitate, id est velata.

Vestis, proprie. Dicitur etiam charitas quæ dividi non potest, quia de sola divina gratia confertur; unde Psalmista: Super vestem meam miserunt sortem, quia charitas divina, quæ per tunicam inconsutilem úguratur, sola divina gratia datur, quæ per sortem signatur. Dicitur corpus Christi, unde Isaias: Quis est iste qui venit de Edom, tinctis vestibus de Bosra? Dicitur etiam Ecclesia Dei, unde Joannes: Vestitus erat veste aspersa sanguine, quia Ecclesia in martyribus proprio sanguine est perfusa.

Veins, proprie. Dicitur infirmus, unde Adam dicitur vetus quia infirmatus per culpam et pœnam. Dicitur aliquis carualis, unde in Evangelio: Neque mittunt virum novum in utres veteres, quia austeritas legis non erat imponendą apostolis (sic), quia erant veteres, id est carnales. Dicitur etiam infirmans, unde culpa dicitur vetus, quia uos perducit ad infirmitatem culpæ et poene, unde Apostolus ait quod, cum Christo vetus homo crucifixus est. Dicitur abolitum, unde in Levit.. Vetustissima veterum comedetis, et novis superventemtibus, vetera projicietis, id est cærimonalia quæ sunt abolita; vetustissima sunt præcepta naturæ, vetera legis Mosaicæ præcepia, nova præcepta Ecclesiæ doctrine,

Vetustas, idem quod antiquitas, Dicitur infirmitas pœnæ vel culpæ (72), unde legitur quod Christus sua simplici vetustate, scilicet infirmitate poenæ et culpa. Dicitur abolitio legis Mosaicæ, unde dicit auctoritas Apostoli quod ambulare debemus in novitate vitæ, non in vetustate, elc.

Via, proprie. Dicitur pœnitentia qua viandum est, unde propheta : Parate viam Domini, rectas fa

miam oriundum de vico Anatboth. Dicitur vir spiritua'is qui, dum ad coelestia graditur, angustam viam tenet; sicut platea dicitur qui licite hoc mundo utitur, unde in Cant.: Per vicos et plateas. Aliquando tamen dicitur homo carnalis vicus qui discurrit per diversos anfractus vicorum, unde in Evangelio : Exi cito per plateas et vicos civitatis,

cite in solitudine sémitas Dei nostri. Dicitur præla- A dicitur. Dicitur villa, unde Hieronymus dicit Jeretus qui debet nobis exemplum præbere vivendi, unde in Thren. ; Vie Sion tugent, eo quod non sint qui veniant ad solemnitatem. Dicitur lex divina per quam incedere debemus, unde David: Beati immaculati in via. Dicitur præceptum divinum vel bona operatio, unde in lib. Sapientiæ: Justum deduxit Dominus per vias rectas. Dicitur mundus, unde David: Beatus vir qui non abiit, etc., in via peccatorum. Dicitur fides vel virgo Maria, unde Psalmista : Deus meus, impolluta via ejus, id est fides sancta et immaculata virgo Maria. Dicitur Christus, unde in Evangelio: Ego sum via. Item: Et viam pacis non cognoverunt. Dicitur transitus Christi spiritualis, unde Job de sapientia ait : Deus videt viam ejus et ipse novit locum ejus. Quisquis prædicando a sordibus vitiorum emundat corda audientium, viam sapientiæ præparat venienti. Habet ergo sapientia viam, habet et locum; viam qua venit, locum quo manet. Si quis, inquit, diligit me, sermonem meum servabit. Via in qua Christus venit, locus in quo manet; et quia omnibus est incertum in cujus corde veniat, vel in quo postquam venerit permamendo requiescat, recte nunc dicitur: Deus intelligit viam ejus et ipse novit locum ejus, quia solius divinæ visionis est cernere vel quibus modis intel lectus sapientiæ ad cor veniat, vel quibus modis mens intellectum vitæ quem percepit non amittat, Dicitur iter rectitudinis, unde: Si declinavit gressus meus de via. Quid est via nisi iter rectitudinis? c Toties autem de via gressus declinat, quoties cogitatio nostra iter rectitudinis relinquit post sensum erroris. Dicitur latitudo propria libertatis, unde in Evangelio: Intrate per angustam portam, quia lata est porta el spatiosa via quæ ducit ad perditionem.

Viaticum idem quod victuale. Dicitur corpus Christi, unde legitur quod nulli pœnitenti constituto in mortis articulo negandum est viaticum, id est Eucharistiæ sacramentum.

Videre. Notat imaginari, unde : Quid tu vides, Jeremia? Et alibi legitur quod Pharao vidit somnum. Notat audire, unde legitur quod populus videbat voces et audiebat, quia visus dignior est sensuum; nomine visus aliquando alius sensus designatur, unde ut demonstratio ad quemcunque sensum fat apud grammaticum dicitur fieri oculum. Notat B intelligere, unde Dominus: Qui videt me, videt et Patrem meum. Notat cavere, unde in Apoc.: Vide ne feceris. Notat experiri, unde legitur in Evangelio quod Siméon accepit responsum a Spiritu sancto non visurum se mortem. Notat operari ad visum, ande oculus dicitur videre, quia est instrumentum videndi. Deus dicitur videre, id est scire, unde auctoritas : Quid non videt qui videntem omnia videt, Deus dicitur videre, id est judicare; unde David; Vide humilitatem meam de inimicis meis, Notat misereri, unde Dominus ait: Vidi afflictionem populi mei, id est misertus sum afflictionis eorum. Notat approbare, unde : Vidit Deus cuncta quæ fecerat, id est approbavit. Deus etiam dicitur videre qui facit aliquid videri, unde sic potest exponi prædicta auctoritas: Vidit Deus, id est videri fecit,

Vidua, proprie. Dicitur plebs hæretica pravitate infecta, unde Job de hæretico ait: Et viduæ ejus non plorabunt. Quas viduas ejus accipimus, nisi subjectas plebes morte illius destitutas ? Qua mortem hæretici non plorant, quia in suo errors remanentes, dum sanctum æstimant fuisse prædicatorem suum, spe falsa ne lugeant consolantur. Di citur anima quæ intelligit se desertam omni auxi、 lio nisi solius Dei, unde : Viduam ejus benedicens benedicam. Dicitur Ecclesia, unde legitur quod sua instantia movit judicem vidua. Dicitur aliquis carens spe sæculi, cui etiam error maritus moritur; unde in Psalmo : Turbabuntur a facie ejus, patris

Vicinus, proprie. Dicitur aliquis volens accedere ad fidem Christianam, unde David: Factus sum opprobrium vicinis meis. Dicitur angelus qui Christo adhæret per charitatem, unde in Evangelio de muliere quæ, inventa drachma, convocavit vicinas; quia Christus congratulatur angelis super redemptione D orphanorum et judicis viduarum. humani generis, et majus est gaudium angelis Dei super uno peccatore pœnitentiam agente.

Victima, proprie, unde Isaac: Ecce ignis et ligna, ubi est victima holocausti? Dicitur etiam divina vindicta, unde Isaias; Victima enim Domini in Bozra. Dicitur immolatio Christi vel Christus, unde frequenter legimus in sacra Scriptura quod Christus dicitur victima.

Victoria, proprie, Dicitur constantia in martyrio, unde in quadam oratione: Deus, qui inter cætera potentiæ miracula etiam in sexu fragili victoriam martyrii contulisti. Dicitur destructio mortis, unde Apostolus: Absorpia est mors in victoria,

Vicus dicitur arctior via sicut platea major via
PATHOL. CCX,

Vigilare, proprie. Notat curam adhibere, unde Dominus ait; Ego rigilo super populum meum. Notat sibi cavere, unde; Vigilate ergo quia nescitie diem neque horam, Notat etiam laborare, unde de peccatore dicitur: Ipse ad sepulcra deducetur et in congerie mortuorum vigilabit.

Vigilia, proprie. Dicitur etiam pars noctis, nox enim dividitur in quatuor partes quæ dicuntur vigiliæ, unde in Gen, : Factum est in vigilia matutina, Dicitur cogitatio, unde dicit Salomon; Vigilia honestatis labefacit carnem.

Villa, proprie, Dicitur ambitio sæcularis; unde in Evangelio: Villam emi et necesse habeo videre cum. Qui enim ambiunt dignitates sæculares non

32

possunt venire ad cœnam Dei. Dicitur aliquis qui A ea sententiarum hotros per suæ intelligentiæ intenrecipit fidem, quia in eo habitat fides; unde in Cant. Commoremur in villis, vel villæ, ibi accipiuntur pagani de quibus Christus vult facere civitatem suæ prædicationis, etc.

Villicus dicitur custos villæ. Dicitur vicarius Christi qui male utitur suo officio spirituali, unde habemus in parabola de villico iniquitatis. Hieronymus tamen super illam parabolam dicit quod per villicum iniquitatis significatur Paulus.

Vincere, proprie. Notat de diabolo triumphare, unde Joannes: Vicit leo de tribu Juda. Notat etiam confundere, unde Paulus: Vince in bono malum.

Vinctus, proprie. Dicitur aliquis peccatis irretitus, unde in quadam antiph. canitur: Educ vinctos de domo carceris. Dicitur detentus in inferno, unde Isaias : Eduxisti vinctos de lacu in quo non erat aqua. Dicitur oppressus in tribulatione, unde in Psaimo: Vinctos in mendicitate et ferro.

Vinculum, proprie; peccatum, unde David: Dirupisti vincula mea, id est peccata mea. Dicitur charitas, quia ligat omnes alias virtutes, unde et vineulam perfectionis dicitur ab Apostolo. Dicitur tenor, unde aliquis ligatur vinculo anathematis. Dicitur pœna æterna, unde Psalmista: Præcipitabit in monte isto facem vinculi colligati. Dicuntur blanditiæ et minæ, unde in Psalmo : Dirumpamus vincula eorum, quasi dicat Christus : Ita impie agunt infideles contra; sed, o fideles, dirumpamus vincula eorum, id est blanditias et minas. Dicitur ratio, unde sic C potest exponi prædicta auctoritas : Dirumpamus vincula eoram, id est rationes Christi et discipulorum quibus nos astringere volunt, et sic sunt verba persequentium Christum,

Vindemia, proprie, unde Isaias: Luxit vindemia et infirmata est vitis. Dicitur vindicta divina, unde idem: El faciet Dominus exercituum, etc., convivium vindemiæ, etc.

Vindemiare, proprie. Notat destruere, unde de Juda legitur: Et vindemiant eam omnes qui prætergrediuntur viam. Transeuntes viam dicuntur, qui temporaliter dominantur, quales frequenter destruxerunt Judam.

tionem coacervant. Dicitur anima bonis operibus fecunda, sicut sub cujusdam gentis specie spirituum malignorum malitiam designans, per prophetam Bominus ait: Vineam meam posui in deserto insidiantibus; quippe malignis spiritibus Dei vinea in deserto ponitur cum plena fructibus anima humanæ laudis cupiditate dissipatur. Dicitur vita cujuslibet negligentis, sicut per Salomonem dicitur: Per agrum pigri hominis transivi et per vineam viri stulti, et ecce totum repleverant urticæ, operuerant jaciem ejus spinæ. Per agrum pigri hominis et vineam stulti viri transire est cujuslibet vitam negligentis inspicere, opera ejus considerare quam urticæ et spinæ replent; quia in cordium negligentium duritia terrena B desideria et punctiones pullulant adversantium vitiorum. Dicitur Synagoga, unde: Homo quidam plantavit vineam. Dicitur Ecclesia de gentibus aversa, unde in Cant.: Filii matris meæ pugnaverunt contra me, posuerunt me custodem in vineis. Dicuntur etiam primitivi fideles, unde in Epithalamio: Vinea florentes odorem dederunt, id est odorem bonæ conversationis.

Vinum, proprie. Dicitur contemplatio coelestium, unde David Et vinum lætificat cor hominis. Vinum istud est raptus mentis a terrenis ad cœlestia, quod ita inebriat homines quia eos sobrios reddit. Dicitur concupiscentia, unde Apostolus: Nolite inebriari vino in quo est luxuria. Dicitur temporalis abundantia, quia præsertim consistit in vino, unde in Psalmo: A fructu frumenti et vini, etc. Altior doctrina, unde Salomon: Vinum enecat parvulos. Dicitur prava operatio, unde in Deut. Fel draconum vinum eorum. Dicitur prælatus Ecclesiæ qui alios ita inebriat quod eos sobrios facit, unde de Christo dicitur in benedictionibus Jacob; Pulchriores sunt oculi ejus vino. Dicitur divina prædicatio, unde Isaias: Caupones tui miscent vinum aqua. Ille doctor vel prædicator miscet vinum aqua qui docet vel prædicat intuitu favoris humani vel terreni emolimenti. Dicitur anima quæ recipitur in apothecam æternæ beatitudinis, unde Joannes : Et ipse calcat torcular vini furoris iræ Dei. Sicut enim in torculari uvæ tunduntur ut vino promptuaria repleantur, sic nimirum electi

Vinea, proprie. Dicitur actio quam usu quotidiani laboris debemus excolere; sed custodes in vineis D pressurarum afflictionibus conferuntur, ut cœlestis positi, vineam nostram non custodimus, quia, dum extraneis actionibus intricamur, ministerium nostræ actionis negligimus. Et hoc est: Posuerunt me custodem in vineis. Dicitur collectio arborum ferentium balsamum, unde in Cant. Botrus cypri dilectus meus mihi in vineis Engaddi. Dicitur latitudo sacræ Scripturæ, unde de hæreticis ait Job: Agrum non suum demetunt et vineam ejus quem vi oppresserint, vindemiant. Potest igitur agri nomine latitude Scripturæ signari, quam hæretici non suam demetunt, quia extra eam sententias longe a suis sensibus diversas tollunt; quæ vineæ quoque appellatione exprimitur quia puritatis sententias botros virtutum profert, hane vineam hæretici vindemiant, quia ex

babitaculi recordentur; et quia patienter pressuram sustinent quæ peccatoribus debetur, idcirco bene jam vinum furoris iræ Dei dicuntur. Dicitur austeritas legis, unde in Cant.: Meliora ubera tua vino, id est evangelica doctrina austeritate legis. Dicitur spirituale condimentum virtutum et bonorum operum, unde in Epithalamio: Et dabo tibi poculum ex vino conditum. Dicitur divinæ prædicationis officium, unde in Cant. : Guttur tuum sicut vinum. Dicitur gratia Spiritus sancti, unde: Introduxit me in cellum vinariam; Ecclesia Dei in qua resultant dona Spiritus saneti. Dicitur major in Ecclesia Dei in qua aliis præest spirituali gratia, unde in Epithalamio: Bibi vinum meum cum lacte meo, quia Ecclesiæ

Dei incorporantur tam majores qui significantur per A ria. Dicitur persecutio diaboli qua olim persequevinum, quam minores qui siguificantur per lac.

Vipera, proprie. Dicuntur antiqui Judæi veneno malitiæ debriati, unde Dominus: Genimina viperarum, quis, etc. Dicitur diabolus prava persuasione hominem decipiens, unde: Caput uspidum suget et occides eum lingua viperæ; vel per viperam hic intelligitur hæreticus qui prava sua doctrina simplices interficit. Dicitur rex Jerusalem, qui propter malitiam comparatur viperæ, ut Sedechias vel Joachim, unde Isaias: In terra tribulationis et angustia leo et leana, et ex eis vipera, el regulus volans.

Vir, proprie. Dicitur virtuosus, unde David : Beatus vir qui non abiit. Dicitur maritus, unde in Evangelio: Jacob autem genuit Joseph virum Mariæ. Dicitur mas, unde legitur in sacra Scriptura quod viri et mulieres captivati sunt, id est mares et feminæ. Dicitur etiam aliquis perfectus ætate, unde Apostolus: Occurramus omnes in virum perfectum, in mensuram ætatis plenitudinis Christi; unde solet fieri distinctio inter adolescentem, virum et senem. Dicitur angelus, unde Daniel: Ecce vir Gabriel. Dicitur diabolus, unde Jerem. : Maledictus vir qui annuntiavit patri meo dicens : Natus est tibi puer masculus. Quid est quod a propheta maledictionis sententiam vir ille accepit, qui nativitatem illius patri nuntiavit? Per prophetam mutabilitas humani generis quæ ex pœnæ merito venit designatur; per patrem ejus, iste de quo nascimur mundus exprimitur. Et quis est ille qui nativitatem nostram patri nuntiat, nisi diabolus qui, cum nos in cogitatione fluctuare desiderat, malorum mentes quæ ex auctoritate hujus mundi præeminent ad persuasionem nostræ deceptonis instigat, cumque nos infirma agere perspexit ea quasi facinora favoribus extollit, et quasi nalos masculos loquitur cum corruptores viri per mendacium nos exstitisse gratulatur; patri ergo masculum Batum denuntiat, quando huic mundo eum cui persuaserit peccatum, innocentiæ corruptorem de

monstrat.

Virere, proprie. Notat charitate vigere, unde in Job: Nunquid potest virere scirpus absque humore. Ac si dicat: Populus gentilis absque humore gratiæ non poterit charitate vigere.

[merged small][ocr errors]

Virga, proprie. Dicitur correctio, unde David: D Virga tua et baculus tuus; et Apostolus: Veniam ad vos in virga, id est in justitia inflexibili, Dicitur justitia divina, unde David: Reges eos in virga ferrea. Dicitur dominium Christi in fidelibus, unde David Virgam virtutis tuæ emittet. Non de illo regno loquitur Propheta quo Christus regnat apud Patrem, sed de dispensatorio regno temporali quo nos per incarnationem vocavit in æternitatem 'et in nobis regnat. Et incoepit hoc a Judæis, quia Judæi primo per fidem subditi fuerunt. Dicitur potestas recipiendi necessaria a subditis, unde legitur in Marco quod Dominus præcepit discipulis suis missis ad prædicandum ut non ferrent secum nisi virgam tantum, id est baberent potestatem recipiendi a subditis necessa

batur genus humanum, unde Isaias` : Jugum enim oneris ejus, virgam et sceptrum exactoris ejus superasti, sicut in die Madian. Dicitur gubernatio qua Christus regit suos, unde David: Sedes tua, Deus, in sæculum sæculi; virga directionis, virga regni tui. Dicitur Ecclesia unde in Cant. Quæ est ista que ascendit per desertum sicut virgula fumi. Dicitur gloriosa Virgo Maria : Egredietur virga de radice Jesse. Dicitur Sennacherib, per quem Deus punit Judæos, unde in Jer. : Virga furoris mei Assur. Dicitur Christus, unde: Quid tu vides, Jeremia? Virgum vigilantem jo video, et Dominus ait: Et ego vigilabo super populum meum. Ex his insinuatur quod Christus vocavit se virgam vigiliarum, proprie enim virga vigiliarum dicitur virga quam latenter fur immittit in domum, tentans utrum homines vigilent in domo au on.

L

Virginitas est multiplex; est enim virginitas carnis... virginitas est etiam superficialis quæ est bypoeritarum de quibus in diversis locis sacræ Scripturæ.

Virgo proprie dicitur, unde Apostolus: Despondi vos uni viro virginem castam exhibere Christo. Virgo dicitur illa quæ si sit corrupta mente, integra lamen corpore, non intuitu Dei, sed favoris humani; unde legitur de quinque fatuis virginibus quæ non sum, pserunt oleum. Appropriate etiam mater Christi dicitur Virgo, sicut Urbs Roma. Terra etiam dicta fuis virgo ante peccatum Adæ, quia nullo modo erat corrupta; unde legitur Adam formatus fuisse de virgine terra.

Virgultum, proprie. Dicitur Ecclesia, unde: Ascen det sicut virgultum coram eo, hoc de Christo dicitur,

Viror, proprie. Dicitur delectatio terrena, unde : Viror omnis interiit. Dicitur doctor charitatis, unde David Posteriora dorsi ejus in pallore auri vel in virore auri, secundum aliam translationem.

Virtus proprie. Dicitur humana Cbristi natura, unde David Domine, in virtute tua liberabitur justus, id est humana Christi natura lætabitur in eq quod verbo tuo est unita. Dicitur robur corporis, unde David : Et gigas non salvabitur in multitudine virtutis suæ. Dicitur potentia divina, unde in Luca ¿ Et virtus Altissimi obumbrabit tibi, id eat potenţia divina. Dicitur potestas sæcularis, unde Psalmista : Non salvatur rex per multam virtutem suam. Dicitur ordo angelicus, unde in Evangelio ; Et virtutes cœlorum movebuntur. Dicitur Evangelium, unde Apostolus: Virtus enim Dei est in salutem omni credenti. Dicitur miraculum, unde Christus de hemorroissa sanata per tactum fimbriæ, ait: Sentio virtutem de me exisse, id est miraculum; et in muļtis aliis legitur Christum et sanctos operatos esse virtutes. Dicitur Apostolus sive prædicator, unde David: Rex virtutum dilecti, id est Christi; virtulum suarum, id est apostolorum suorum, et dicitur hoc more veteris Scripturæ, Sicut legitur in Veteri

« PoprzedniaDalej »