RYS wewnętrznych stosunków GALIGYI WSCHODNIEJ w drugiej połowie PIĘTNASTEGO WIEKU na podstawie źródeł skreślił DR. IZYDOR SZARANIEWICZ. LWÓW. 1969. W drukarni Instytuta Stauropigiańskiego, pod zarządem St. Huczkowskiego. Nakładem autora. Pod 9.154 Nescire, quid antea, quam natus sis, acciderit, id est semper esse puerum. Cicero. SLOVENS 415840 Rozkład przedmiotu. Dział I i II. Najwyżsi urzędnicy i dignitarzy ziem ruskich świeccy i duchowni. Wojewodowie, generalni starostowie rusey, wojewodowie i starostowie belscy i podolscy starostowie lwowscy, halicey, przemyscy i sanoccy- niektórzy arcybiskupi, biskupi i kanonicy i inne znakomitosci histo- Dział III. Możne rodziny ruskie i polskie na Rusi osiadłe ich związki mał- żeńskie i pokrewieństwa stąd wypływające działy lub połączenia wiel- kich ziemskich majątków książęta Olszańscy bliscy krewni Zofii, żony króla Władysława Jagiełły i ruska rodzina Łopatyczów de Ostało- wice w stosunku do cerkwi ruskiej czyli wschodniej. — stosunek cerkwi Ustawy prawa i przywileje zasadnicze ziem ruskich ich stosunek -- - 28-43, Przegląd dziejów zewnętrznych pod względem wpływu ich na zmiany --- - -- - krajowe za czasów dawnych książąt ruskich emigracya czyli wy- chodztwo pierwszy początek kozaczyzny - regulacya czyli uproszczenie ziemskich stosunków według prawa niemieckiego i wołoskiego – koloniza- cya czyli osiedlenie kraju - erekcye wójtowstw i fundacya probostw i kościołów rzymskich połączona z decentralizacyą ziemskiego posia- dania zmiana co do rozdziału władzy i sądownictwa przejście tych ważnych czynników spolecznych na fizyczne lub moralne osoby - stosunek dawnych mieszkańców ziem ruskich do nowego porządku-ciężary i obowiązki krajowe, ich rozdział, daniny a mianowicie służba wojskowa. 44-99 Dział VI. Znaczenie miast w ziemiach ruskich ich stosunek do Lwowa znaczenie Lwowa w kraju i za granicą obrót kapitałów i związki han- dlowe w kraju, z krajami osciennemi i odległemi, ze wschodem i zacho- dem cło krajowe i graniczne drogi monety, któremi kupczono - Dział VII. Krytyka niektórych ważniejszych instytucyi krajowych i wypływa- RYS wewnętrznych stosunków Galicyi wschodniej w drugiej połowie piętnastego wieku. I. W czasie, gdy król Władysław Jagiełło konstytucyą w Jedlnie r. 1433 zrównał ziemie ruskie co do praw z innemi ziemiami Rzeczypospolitej 1), występują w kraju, objętym dziś Galicyą wschodnią, członkowie starożytnéj rodziny Odrowąż, podzielonéj już wtenczas na kilka gałęzi, a mianowicie dwaj bracia zaszczyceni wielkiem zaufaniem następców Jagiełły, Władysława JIÌ i Kazimierza Jagiellończyka na czele zarządu spraw kościelnych i państwowych. Byli to Jan de Sprowa Odrowąż, mianowany arcybiskupem lwowskim łac. obrz. r. 1436 po śmierci Jana Rzeszowskiego, który r. 14142) siedzibę katedralną z Halicza do Lwowa był przeniósł i Piotr de Sprowa Odrowąż, w roku 1436 jeszcze starosta halicki 3), a wkrótce potém wojewoda i generalny starosta ziem ruskich *). 1) Volumina legum Tom. I. pag. 42 Petersburg 1859. Vladislai Jegello statutum de libertatibus regnicolarum tam spiritualium quam saecularium. Item pollicemur, quod omnes terras nostras Russiae includendo salvis tamen avenae contributionibus (de quibus nobis ad tempora vitae nostrae sola Russia respondebit) ad unum jus et unam legem communem omnibus terris reducimus, adunamus et unimus tenore praesentium mediante." In Jedlna concessum privilegium ta - men datum erat Cracoviae a. 1433. 2) Zubrzyckiego kronika miasta Lwowa. Lwów r. 1844 str. 81. 3) Acta Haliciensia terrestria Tom. I. pag. 37 „in praesentia domini Odrowąż capitanei Haliciensis" etc. 4) Acta castrensia Leopoliensia Tom. I. a. 1441-1446, „Petrus Odrowąż de Sprowa palatinus et capitaneus terrae Russiae generalis." |