PETRI CANISII SOCIETATIS JESU THEOLOGI SUMMA DOCTRINAE CHRISTIANAE, UNA CUM Auctoritatibus (praeclaris Divinae Scripturae testimoniis Secundum Editionem Coloniae, apud Geruvinum Calenum et haeredes NOVISSIMA EDITIO, TOMUS SECUNDUS. DE SACRAMENTIS ECCLESIAE. AUGUSTAE VINDELICORUM. (Viennae, in libraria Caroli Gerold.) Prima Sacramenta, quae observabantur et celebrabantur ex lege, praenunciativa erant Christi venturi, et ideo ablata sunt; et alia sunt instituta virtute majora, utilitate meliora, actu faciliora, numero pauciora. Praefatio editoris. Deus Optimus Maximus, cujus misericordiae non est numerus, et bonitatis infinitus est theSest cles. ad grat. 17. 1) humilitatis nostrae votum secundavit, ut 1) Orat. Ectomo primo summae Doctrinae Christianae vene- act. rabilis Patris Petri Canisii, a Busaeo Noviomago ante ducentos ac sexaginta annos dilapsos fidelissime editae, secundum tempore brevissimo adjungere valuerimus. Cujus gratia fons est omnium bonorum donorum", Ipse et nobis 2 Jacob. I. momenta temporis necessaria, valetudinemque, nec non impigritatem, quibus typographo, qui mox duplicem operariorum numerum adhibuit, licet multis aliis occupationibus distenti, tamen perpetuo necessariam manuscriptorum copiam potuerimus comparare. Quo laboriosior enim opera, quae in multis numerorum millibus adnotan 1) Psalm. CXIII. 9. dis fuit adhibenda, eo major copia erat neces- 1) Quisquis hominum tomum hujus operis primum perlegerit, eum quam eum quam maxime stupenda eruditio certissime coget, ut virum doctissimum, immo doctorem gentium eminentem admiretur. Vir apostolicus, homo scientiae, quae est Spiri2) Jesai. XI. tus divini 2, P. Canisius in caelo theologiae profecto splendet tanquam stella primi ordinis. Sicuti id permultis ac evidentissimis argumentis ostendit pars prima, ita et haec secunda confir mat; cujus argumentum est gravissimum. 2. Qua in parte doctrina Ecclesiae saluberrima de septem fontibus gratiae, de visibilibus signis deposita est, quae non tantum aliquam veritatem aut gratiam solummodo significant, sed etiam efficiunt. Tomus iste, continens tractatum de Sacramentis, sicuti primus, continens tractatum de Fide, Spe et Caritate', singulus format singulum opus solidum atque perfectum, uterque vero quoque ita connexus est, ut unus ab altero separari non possit; id enim natura est organismi ac operis systematici. IGAZTARNA I Etenim cum verbum Dei, verbum veritatis in menté hominis plantatum atque depositum et per verhum divinum aut per adios diverses gratiae effectus vita vera, wita, divina, quae ex Deo est et trina, Fides videlicet let Spes et Caritas, in cordibus hominum eat effusal, tactu atque viribus de sursum perpetuo indiget. Plantas quasque, ex gremio matris terrae natas, (ut similitudine utamur): as solė, aëre et terra nutriri necesse est. Necesse est, ut solis luce, caelique aëre fruentes, ut rorem et pluviam accipientes vegetentur, ut vitalem recipientes calorem, et sic ab externise naturae viribus tactae vivant atque crescant. Similem rationem et conditionem spiritualis omnium credentium vita, habet.vnde& IV. 2. simalo shoyo erjed dry tomat of Et in Ecclesia Dei sol lucet atque splendet, isque sol, qui soli, in caelo terrestri fulgenti, lucem atque splendorem impertit, qui radios suos igneos semper semperque emittit, et animas luminemalit, easque sua igne fovet, sol nempe justitiae", et lux vera, quae illuminat omnem homi- 1) Malach. nem evenientem in hunc mundum,? JESUS 3 CHRISTUS, oriens noster ex alto. In Eccle- 3) Luc. I. sia Dei nostris et imber descendit de caelo, scilicet verbum sex ore Ipsius, et illuc ultra non revertitur (dicit Dominus per os Prophetae)', 10. sed inebriat terram et infundit eam (corda nempe hominum) et germinare eam facit, et dat se 2) Joan. I. 4) Jesai. LV. |