primo in Macedoniam venisse: inde in Siciliam quaerentem sedes delatum: ab Sicilia classe Laurentem agrum tenuisse: Trojae et huic loco nomen 5 est. Ibi egressi Trojani, ut quibus ab inmenso prope errore nihil, praeter arma et naves, superesset, que prima origo ponenda visa sententiae, neque numeris ac (p. 17.) est. xx111, x, 4. Quam- sono, deficiat. GEBHARDUS. quam haud parvo initio minui Sero positum hic videtur classe. videbatur jus libertatis. Quin nam et in Macedoniam classe veetiam vir Cel. Jac. Gronov. in nit, et classe in Siciliam est deDissert. de voce MEIAZ p. 22. latus. Augent suspicionem scrimonuit, nihil corrigendum esse pti, in quibus omnibus fere clasex stili Liviani genio; quem ta- se ad Laurentem, vel classe ac men utrique loquendi generi fa- Laurentem. Vide, num fuerit, vere adscripta exempla probant. ab Sicilia classem Laurentem (* v. ad iv, v111, 6.) [et ducenti- agrum tenuisse. sic l. xx1. [XLIX, bus Helm.2. deinde in Sic.idem.] 2.1 Novem quinqueremes Lipa. Ab Sicilia classe Laurentem ras, octo insulam Vulcani'teagrum tenuisse ] Veteri tantum nuerunt. 1. xxx11. [xv, 5.] Utrum erat ab Sicilia classe ad Lau- Leucadem ac sinum Ambracium rentem agrum, vocibus illis o- onerariae tenuissent. lib. XLIV. missis, tenuisse constat, quae [xxv111, 7] Postero die, quam olent, me hercules, glossema. Subota classis tenuit. J. FR. LIPSIUS. Lipsii vetus liber o- GRONOVIUS. Equidem sana ramittit to tenuisse. In libris no- tio loquendi ostendit, to classe stris mirifice variat scriptura; sero poni; et Livium aliud in quorum primus, Inde in Sici-animo habuisse MSS. fidem faliam quaerentem sedes. Delatum ab Sicilia classe ac Lau, rentem agrum tenuisse. Secundus ac Tertius, ab Sicilia classe ad Laurentem agrum tenuisse. omnium licentiosissime Joannis Campani editio in Laurentem agrum venisse. Quomodo ego hunc locum emendandum censeam, aequiores arbitrentur. Aeneam ab simili clade domu profugum, sed, ad majora rerum initia ducentibus fatis, primo in Macedoniam venisse; inde in Siciliam quaerentem sedes delatum; ab Sicilia, classe ad Laurentem agrum. rescisso illo, tenuisse, sive altero pervenisse, quod utrumque nimium inepte liberales correctores complendae orationi invexere: cum et illo misso nihil neque Livius. Tom. I. ciunt, qui omnes habent_vel classe ac Laurentem, vel classe ad Laurentem, quod et ipse in Florentino S. Marci offendi, et Muretus quoque ex vett. libb. ac duobus Cardinalis Sirleti, et Modius ex MS. notant. Unde si componatur ab Sicilia classem Laur. ag. ten. utique manet ac constat prius crimen, et aeque sero nunc to classem venit, quam prius classe: quum prior vor Aeneam satis abundeque omnium accusativorum vicem impleat. Nos ita quaerebamus. Si Aeneas a Troja in Macedoniam, inde in Siciliam, inde in Latium venit, quis tandem iste immensus error fuit, quem in hoc itinere notat Livius? quum rectissima processerit navigandi cursus? Non ignoro, errorem non C quum praedam ex agris agerent, Latinus rex Abori ginesque, qui tum ea tenebant loca, ad arcendam numquam poni pro quavis profectione; sed istud epitheton videtur docere, aliud ibi respexisse Livium: cujus certissima manus fuit, ab Sicilia errasse, ac Laurentem agrum tenuisse. Hoc aptissimum et MSS. et historiae ipsi. Error enim Aeneae tunc demum accidit, quum ab Sici. lia discessit; ut pro Laurente agro, quem petebat, delatus fuerit in Africam. Virg. 1. Aen. [v. 34.] gestas historica fide debuit tradere, nec poëtas sequi, quibus licet multa ornando locupletandoque argumento fingere, quae numquam acciderunt. Sed tamen et Virgilius vi. Aen. vix ullos amplius errores Aeneae ex Sicilia profecti memorat. PERIZONIUS in Syntagm. Epist. quod Cel. Burmann. edidit tom. iv. p. 802. Quia libri scripti variant, hic aliquid corruptum esse potest. sed rationes, quibus vir Cl. Jac. Gronovius conjectu Vix e conspectu Siculae tellu- ram suam confirmare conatur, ris in altum Vela dabant laeti. et quae sequuntur. Ovidius XIV. Hanc ubi Trojanae remis a- Saltem in exemplis, quae subji- non nimis firmae visae sunt cum aliis, tum Cl. Perizonio in Epist. ad Nic. Heinsium tom. iv. Syl. loges Burm. Ep. XLI. Certe Aeneam, e Sicilia in Italiam tendentem, tempestate in Africam abreptum fuisse, nec Dionysius Halicarn. nec alii probati historici, ut puto, tradiderunt. Et videtur commentum poëtarum esse, cujus rationem Livius habere non debuit. Quod si jam verum esset, Aeneam in Africam venisse, tamen non recte inmensus error dici posset is, quem putat Gronovius; ab Sicilia scilicet in Africam. DUKE. RUS. a Sicilia Portug. tum, classe ac Laurentem agrum tenuisse idem Portug. classe Laurentem agrum tenuisse constat Leidens. 2. classe ad Laurentem agrum tenuisse Voss. prior, Leid. prior, et ambo Harlej. Sed Cl. Hearne monuit, ad mar ginem exemplaris typis descripti, quod servatur in bibl. Bod(p. 18.) lej. haberi classe in Laurentem, idque omnino corruptum esse pro classem Laurentem, quomodo J. Fr. Gronovius conjecit. [ad Laurentem agrum tendisse Helm. 1. classe ad Laurentem agrum venisse Veith.] vim advenarum armati ex urbe atque agris concurrunt. Duplex inde fama est: alii proelio victum 6 Troja et huic loco nomen est] Sic A. Gellius xv11, xx1. Tarquinii filio, cui cognomentum Superbus fuit. Immo Cicero 1v. in Verr. [c. L111.] Fons aquae dulcis, cui nomen Arethusa est. Et mox. Altera autem urbs Syracusis, cui nomen Acradina est. Pro Caecina [c. x.] Sext. Clodius, cui nomen est Phormio. sed fere in peregrinis. Aliter in mère Romanis. v. in Verr. [c. v11.] De Apollonio, cui Gemino cognomen est. Pro Roscio [Amer. vi.] T. Roscii, quorum alteri Capitoni cognomen est. Et hac ratione ferri potest apud nostrum 1. xxv. [xxv111, 5.] Epicyden, cui Sidon cognomen erat. 1. XL. [1v, 3.] Theoxena et Archo nomina mulieribus erant. 1. XLIV. [XIV, 1.] Ab regulo Gallorum (Balanos ipsius traditur nomen.) At xxv, 11. Scipio, cui postea Africanus fuit cognomen, praeferam Africano: quando et Put. Africanos. Et xxxv, xxiv. Utrique eorum Salinatori erat cognomen. non Salinator. Tum in re praesenti Trojae et huic loco nomen est. ex perpetuo Li. vii more, qui in talibus cujus. que auctoris maxime respiciendus. Hoc, olim conjectura deprehensum, accepimus postea plane scriptum reperiri in membranis optimis Florentinis. quae et paullo ante Pagoque Trojano inde nomen est. Ubi Trojano ad suam conjecturam refert Sigonius, cum id habeant Andreas et omnes antiquae editiones ante Frobenianam. Apud Plautum in Prol. Asinariae edunt, Huic nomen Graece est Onagos fabulae: cum in MSS. sit onagro, onago, onego. Verius est utrumvis posteriorum. J. FR. GRONOVIUS. Videat Joh. Dou jatius, Antecessorum Paris. Pri. micerius, qua fide scripserit, a Gronovio adducta auctorum te. stimonia distinctionem, quam in simili constructione inter peregrina et Romana vocabula statuit, evertere potius, quam con. firmare. Neque etiam ejus distinctioni ipsum hunc locum, ut idem Doujatius existimabat, adversari puto. Quamvis enim Troja nomen ex Asia advectum fuerit, ratione tamen Romanorum, qui se a Trojanis ortos gloriabantur, non peregrinum, sed domesticum potius atque avitum, censeri debet. Ceterum pro antiqua lectione sant ambo Voss. ambo Leidens. Portug. uterque Harlej. et Haverk. [Helm. 1. et 2. Veith.] quam quum Hearne etiam teftetur se in codd. Oxon. L. 2. et B. reperisse, et de aliis nihil addat, eos Gronovio favisse suspicio est, modo Hearne partes, quas suscepit, diligenter egerit. vide etiam infra ad 11, XXX111, 5. Gronovio etiam quaedam Livii loca adversantur, ut 1, xXXIV, 2. Nomina his Lucumo atque Aruns fuerunt. 11, xxv11, 14. Cui nunc urbi Beneventum nomen est. ubi alia constructione in nominibus Latinis usus est: ut contra in nominibus peregrinis xx111, xxx1x, 3. Heraclitus, cui Scotino cognomen erat. ubi tamen Scotinos legendum ex cod. vestigiis postea videbimus. XXIV, V11, 4. Uni ex iis (Dinomeni fuit nomen) partes datae sunt. et auct. Epit. 1. Lv. P. Cornelio Nasica, cui cognomen Serapioni fuit. sed ibi Serapio legendum videbimus. Auctoritati tamen codicis Florent. quem Gronov. laudat, cedendum hoc loco existimo, ejusque unius fide to Trojae, quod idem in contextum recepit, servo. (* v. Burm. ad Latinum pacem cum Aenea, deinde adfinitatem jun7 xiffe tradunt: alii, quum instructae acies constitissent, priusquam signa canerent, processisse Latinum inter primores, ducemque advenarum evocasse ad conloquium; percunctatum deinde, qui mortales cssent, unde, aut quo casu profecti domo, quid8 ve quaerentes in agrum Laurentem exissent? postquam audierit, multitudinem Trojanos esse; ducem Aenean, filium Anchisae et Veneris; cremata patria et domo profugos sedem condendaeque urbi locum Suet. Claud. xxiv. mox Ubi egressi pro Ibi orent.) [quibus ab, omisso ut, Helm. 1. urbe agrisque idem. ibi postquam egressi sunt Helm. 2.1 §. 6. Duplex exinde fama est] Interpolatitia lectio in Palatino MS. tertio. primus duplex inde, secund. duplex deinde. GEBHARDUS. Voss. 1. Rott. Fl.Gud. duplex inde. item Muretus in suo non invenit. J. FR. GRO. NOVIUS. Duplex inde etiam Harlej. antiquissimus et Leid. 2. cum antiquissimis editionibus ante Aldum, cujus librarius perperam ultimas literas praecedentis vocis repetiit. Suam itaque manum Livio tot auctoritatibus adductus restitui, licet illud exinde Livio alibi saepe adhibitum agnoscam. vide infra ad XL11, 1x, 8. (*XXIV, XL11, 1.) [exinde Helm. 2. Veith. junxisse ferunt idem Helm. 2.] agmenque hostium adgreditur. et infinitis locis alibi. [a quo casu pro quo casu Helm. 2.] In agrum Laurentem exissent] Laurentum Leidens. sec. Laurentinum Harlej. prior. Verum paullo ante habuimus, classe Laurentem agrum tenuisse. Praeterea exiissent Harlej. 2. vide ad xxxvi, xx, 3. mox audivit Haverk. a manu sec. cod. Neapol. Latinii, et omnes, quas vidi, editiones ante Aldinam. [quid quaerentes Helm. 1. Laurentinum venissent idem.] §. 8. Cremata patria et domo profugos] Copulam ignorat Voff. 2. si plures accederent ac fide digniores, non displiceret. (* Accedit Florent.) [et Helm. 2.] pro domo, perperam transpofitis li. teris modo praefert Hârlej. antiquior. idem error erat in eo(p. 19.) dem cod. §. praec. quo casu profecti modo, pro domo. vide ad xxx1x, x111, 3. Sedem condendaeque urbi locum] sedemque condendae Voff. 1. et Leid. poft. urbis Harlej. 2. Florent. [Helm. 2.] Male. vide infra ad 111, XLVI, 2. quaerere; et nobilitatem admiratum gentis virique, et animum vel bello vel paci paratum, dextera data fidem futurae amicitiae sanxiffe. Inde foedus ictum 9 inter duces, inter exercitus salutationem factam. Acnean apud Latinum fuiffe in hofpitio. ibi Latinum apud Peñates Deos domefticum publico adjunxisse foedus, filia Aeneae in matrimonium data. ea res 10 utique Trojanis spem adfirmat tandem stabili certaque sede finiendi erroris. Oppidum condunt. Ae- 11 neas ab nomine uxoris Lavinium adpellat. Brevi Et nobilitatem admiratum gentis virique, et animum] Gentis, virique animum Haverk. non sequor. Latinus mirabatur nobilitatem non tantum gentis, sed et viri, qui se Anchisae et Ve. neris filium profeflus fuerat. [ammiratum Helm. 1. gentis unque (fort. corrupt. ex unumque; a m. 2. virique) animum Helm. 2.] Vel bello vel paci paratum] Mutato verborum ordine vel pa ci vel bello Voff. 1. et Leid. 2. vel bello vel pace Harlej. 2. [Helm. 2.] (* dextra pro dextera Florent.) §. 9. Domesticum publico ad. junxisse foedus] Palatinus primus omittit rò publico: et re. ctius intelligitur. GEBHARDUS. Unius codicis, ejusque saepius interpolati, auctoritati non tan. tum tribuo, ut Gebhardo adfen. tiam. xx1x, xx111, 5. Ut publi cum quoque foedus privato adjiceretur. Ceterum publice ha. bet Haverk. Aeneam pro Aenean Helm. 2.] §. 10. Ea res utique Trojanis spem adfirmat, tandem] Salebrofa videtur oratio. Cogitabam, ea re utique Trojanis spem adfirmatam tandem stabili certaque sede finiendi erroris. Sic oppidum condunt. DUKERUS. ea utique res Florent.) Oppidum condunt. Aeneas ab nomine] An Latinus Aeneam adjuverit, nefcio. sed eos, qui volunt referri ad Trojanos, fefellit consensus MSS. Pall. Nam primus oppidum condens Aeneas. Et ita fuiffe in Palatino ter-` tio rasurae veftigia indicant. Palatin. sec. Opidum condiens. dens Aeneas etiam Haverk. a GEBHARDUS. oppidum conmanu pr. Portug. et Harlej. 2. Veith. Helm. 2.] quam lectio. nem similiter Hearne ex codd. Oxon. L. 2. et B. profert. Prae ftantiores tamen in receptam lectionem confentiunt: Mox a nomine uxoris Voff. pr. Leid. 2. et Haverk. qui idem a manu pr. praefert Lavinum appellat. §. 11. Brevi stirps quoque virilis] In membranis eft stirpes quoque virilis ex matrimonio fuit, cui Ascanio parentes dixe re nomen. MODIUS Novant. Lect. Epift. xxx. Brevi stirpis quoque Florent. Leid. prior et Harlej. antiquissimus. quod eodem modo dictum effe poffet, quo frondis, pro frons, antiquos dixiffe contendit Keuchen. ad Seren. Samm. v. 189. et 572. Pari modo stirpes, pro stirps, |