ET EJUS PARTIBUS. menses habet duodecim, Ut enim vernum A hebdomadas duas et quinqua ad xij Kalendas Aprilis restituere ginta, et diein unum, dies verò trecentos sexaginta quinque, et ferè sex horas: tanto enim temporis intervallo sol Zodiacum perlustrat. Quater autein sex horæ singulis quaternis annis diem constituunt: hinc annus ille intercalaris, Bissextus, vel Bissextilis dicitur. De Anni correctione, ejusque necessitate, ac Kalendario Gregoriano. Q VOD dictum est, annum continere trecentos et sexaginta quinque dies, et ferè sex horas, intelligendum est, sex horas non esse integras, cùm ad earum complementum aliqua minuta defi. ciant. Ex quorum minutorum neglectu progressum est, ac si annus ultra dies 365 contineret integras sex horas; et factum est, ut mi nuta, quæ ultra debitam quantita tem annis singulis tribuebantur, tractu temporis ita excreverint, ut invicem juncta constituerint dies decem, qui causam dederunt, ut Equinoctium vernum sedem suam mutaverit. Cui malo occurrens Gregorius XIII, non solùm Aquinoctium vernam restituit in pristinam sedem, à qua jam à Concilio Nicæ no, decem circiter diebus in anno correctionis 1582 præcedendo re cesserat, quod à Concilio ad xij Kalendas Aprilis fuerat constitu tum, et xiv Lunam Paschalem suo in loco reposuit; sed viam quo. que tradidit, et rationem, qua cavetur, ut in posterum et Equinoctium vernum, et xiv Luna Paschalis à propriis sedibus nunquam removerentur. tur, statuit ut dicti decem dies in mense Octobris ipsius anni 1582 eximerentur; ut post quartam diem Octobris sancto Francisco sacram, sequens dies non esset quinta, sed decima quinta Octobris. Et ita error, qui in præteritum tot annorum circulis irrepserat, in momento temporis fuit corectus. Ut autem in posterum idem error vitaretur, ne à xij Kalendas Aprilis Equinoctium vernum recederet, statuit idem Gregorius Bissextum quarto quoque anno (uti mos est) continuari debere præterquam in centesimis annis; qui quamvis Bissextiles antea semper fuerint, qualein etiam esse voluit annum 1600 anno correctionis proximum, post eum tamen, qui deinceps consequentur eentesimi, non omnes Bissextiles essent, sed in quadringentis quibusque annis primi quique tres centesimi sine Bissexto transigeren. tur; quartus verò quisque centesimus esset Bissextilis: ita ut anni 1700, 1800, 1900 Bissextiles non sint; anno verò 2000, more con. sueto, dies Bissextus intercaletur, Februario dies 29 continente; idemque ordo intermittendi intercalandique Bissextum diem in quadringentis quibusque annis perpetuò conservaretur. TYCLUS decennovennalis Aurei est numeri 19 annorum ab i usque ad 19,qua revolutione peracta, iterum ad unitatem reditur. Verbi gratia: Anno 1577, numerus Cycli decennovennalis, qui dicitur Aureus, est 1; anno sequenti 1578 est 2, et ita deinceps in sequentibus an nis, uno semper ampliùs usque ad 19, qui Aureus nummerus cadet in annum 1595, post quem iterum ad unitatem redeundum est, ita ut anno 1596, Aureus numerus sit rursùs r, et anno 1597 sit 2, etc. Igitur ut Aureus numerus quolibet anno proposito inveniatur composita est sequens tabella Aureorum numerorum, cujus usus incipit ab anno correctionis r582 inclusivè, duratque in perpetuum. Ex ea enim Aureus numerus cujuslibet anni post annum 1582, reperietur hoc modo. 6: 7. Anno 1582 tribuatur primus nu merus tabella, qui est 6; secundus autem, qui est 7, sequenti anno 1583, et ita deinceps in infinituin, donec ad annum, cujus Aureum numerum quæris, perveniatur, redeundo ad principium tabellæ, quotiescumque eam percurreris. Nam numerus, in quem annus propositus cadit, dabit Aureum nunerum quæsitum. Modus brevis agnoscendi Aureum numerum cujusque anni. anni, de quæris, adde unicam unitatem 1. Exempli gratia: Anno 1833, adde 1; summam inde conflatam divide per 19, quod superest erit Aureus numerus ipsius anni; si nihil superest, erit Aureus numerus 19. De Epactis et Noviluniis. PACTA nihil aliud est, quàm annus Solaris communis dierum 365 annum communem Lunarem dierum 354 superat; ita ut Epacta primi cùm numero annus Solaris communis Lu narem annum communem exce. dat, atque adeo sequenti anne Quia verò cyclus decennovennalis Aurei numeri imperfectus est, cùm Novilunia post 19 an. nos Solares non præcisè ad eadem loca redeant, ut dictum est, in perfectus etiam erit hic cyclus 19 Epactarum. Quamobrem ita emendatus est, ut in posterum loco Aurei numeri, et dictarum 19 Epactaruin, utamur 30 numeris Epac talibus ab 1 usque ad 30 ordine progredientibus, quamvis ultima Epacta, sive quæ ordine est trige sima, notata numero non sit, sed signo hoc, propterea quòd nulla Epacta esse possit 30. Variis autem temporibus ex his 30 Epactis respondent decem et novem Aureis numeris variæ decem et novem Epactæ, prout Solaris anni, ac Lunaris æquatio exposcit: quæ quidem decem et novem Epactæ progrediuntur, ut olim, per eum. dem numerum II, addunturque semper 12 illi Epactæ, quæ res. pondet Aureo numero 19, ut habeatur sequens Epacta respondens Aureo numero I, ob rationem paulò ante dictam. Id quod sequens tabella perspicuum faciet, que continet Aureos numeros, et Epactas inter se respondentes ab anno correctionis 158a, post de tractionem x dierum, usque ad annum 1700 exclusive. Quamvis autem vulgares Epacta mutentur in Martio, re ipsa tamen in principio anni mutandæ sunt, una cuin Aureo numero, in cujus locum hæ nostræ Epacta succedunt Tabella Epactarum respondentium Aureis numeris ab Idibus Octo. bris anni correctionis 1582 (detractis priùs x diebus) usque ad annum 1700 exclusivè. Aur. num. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Epactæ xxvj.vij.xviij. xxix x. xxj. 12. 13. 14. 15. 16. 17. ij. xiij. xxiv. v. xvj. xxvij. 18. 19. 1. 2. 3. 4. 5. viij. xix. j. xij. xxiij. iv. xv. Itaque si Epacta quocumque anno proposito invenienda sit, quæ. rendus est Aureus numerus illius anni in superiori ordine illius abellæ, quæ illi tempori, in quo propositus annus continetur, con. gruit. Mox enim sub Aureo numero in inferiori ordine tabella reperietur Epacta anni propositi', vel certè hoc signum *. Ubi ergo illa Epacta vel signum * in Kalendario inventum fuerit, eo die No. vilunium fiet. Invenietur autem Aureus numerus vel ex antecedente canone, vel ex tabella Epactarum proposito tempori congru. ente, tribuendo primùm Aureum numerum illius tabellæ illi anno à quo usus tabellæ incipit, et secundum Aureum numerum quenti anno, etc. Eodem modo reperietur Epacta sine Aureo numero, si prima Epacta tabellæ tribuatur illi anno, à quo ejus usus incipit, et secunda Epacta sequenti anno, etc. se Exemplum. Anno correctionis 1582, Aureus numerus est 6; nempe primus primæ tabellæ, cujus usus incipit ab Idibus Octobris dicti anni 1582, detractis priùs x diebus. Erit ergo tunc Epaeta xxvj, quæ sub Aureo numero 6 colloca tur; fietque Novilunium die 27 Octobris, et 26 Novembris et 25 Decembris. Item anno 1583 jam correcto, Aureus numerus est 7, cui in eadem tabella supposita est Epacta vij, quæ toto eo anno in Kalendario Novilunia indicabit, ut in Januario die 24, in Februa rio die 22, in Martio die 24, etc. Tabella litterarum Dominicalium ab Idibus Octobris anni correctionis 1582 (detractis priùs x diebus) usque ad annum 1700 exclusivè. communis est, cùm littera simplex Alia Tabella Epactarum responden- Aur. num. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17 18. 19. I. 2. 3. 4. 5. 9. 6. 7: Usus hujus tabellæ hic est. Anno correctionis 1582 post Idus Octobris (detractis priùs x diebus) tribuatur littera c primæ cellulæ, et sequenti anno 1583 littera b sexy xxvj: vij. xviij. '. xj. xxij. cundæ, et anno 1584 dentur littera A g tertiæ cellulæ, et sic deinceps aliis annis ordine aliæ cellu læ tribuantur, donec ad annum propositum perventum sit, redeun. do ad principium tabellæ, quotiescumque eam percurreris. Nam cel. lula, in quam annus propositus cadit, dummodo minor sit quàm annus 1700, dabit litteram Dominicalem propositi anni : quæ si unica occurrerit, annus erit communis; si verò duplex, Bissextilis; et tunc superior littera Domini cam diem ostendet in Kalendario à principio anni usque ad festum sancti Mathiæ Apostoli; inferior autem ab hoc festo usque ad finem anni. Exempli gratia: Sit invenienda littera Dominicalis anno 1587; numera ab anno 1582, quem tribue primæ litteræ c, usque ad annum 1587, tribuendo singulis cel. lulis singulos annos (computando geminas litteras quascumque, su. periorem et inferiorem, pro una cellula) cadetque annus 1587 in lit. teram d, quæ sextum locum in tabella occupat. Est ergo toto eo anno littera Dominicalis d, annusque Ad tollendam dubitationem de 2 C Usus autem hujus Tabellæ hic est. Anno 1833 tribuatur littera f primæ cellulæ, et sequenti anno 1834 littera e, et sic deinceps cæ. teris aunis ordine aliæ cellulæ tribuantur, donec ad annum propositum perventum sit, redeando ad principium Tabellæ, quotiescumque eam percurreris. Nam cellula, in quam annus propositus cadit, dabit Litteram Dominicalem propositi anni. Quæ si unica oecurrerit, annus erit communis; si verò duplex, Bissextilis, et tunc superior littera Dominicalem diem ostendet in Kalendario à principio anni usque ad Festum sancti Mathiæ Apostoli, inferior autem ab hoc Festo usque ad finem anni. De Indictione. INDICTIO est revolutio 15 anno rum ab 1 usque ad 15, qua revolutione peracta, iterum reditur ad unitatem, initiumque sumit quilibet annus hujus cycli à Januario in Bullis pontificiis. Et quoniam Indictionum frequens usus est in Diplomatibus et Scripturis publicis, facilè annum ludic tionis currentem quolibet anno proposito inveniemus ex sequenti Tabella, cujus usus perpetuus est: initium tamen sumit ab anno correctionis 1582. mum numerum, qui est ro, et sequenti anno 1583 secundum nu. merum, qui est 11, et sic deinceps úsque ad annum propositum, redeundo ad principium tabellæ quotiescumque eam percurreris, cadet annus propositus in Indictionéin, quæ quæritur. De Festis Mobilibus. UONIAM ex decreto sacri Conci lii Nicæni Pascha, ex quo reliqua Festa Mobilia pendent, celebrari debet die Dominico, qui proximè succedit xiv Lunæ primi inensis (is verò apud Hebræos vocatur primus mensis, cujus xiv Luna vel cadit in diem verni Æquinoctii, quod die 21 mensis Martii contingit, vel propiùs ipsum sequitur) efficitur, ut si Epacta cujusvis anni inveniatur, et ab ea in Kalendario notata inter diem octavum Martii inclusivè, et quintum Aprilis inclusive (hujus enim Epacta xiv Luna cadit vel in diem Equinoctii verni, id est, in diem 21 Martii, vel eum propiùs sequi. tur) numerentur inclusivè deorsúm versùs dies quatuordecim, proximus dies Dominicus diem hunc xiv sequens (ne cum Ju dæis conveniamus, si fortè dies xiv Lunæ caderet in diem Dominicum) sit dies Pascha. Exemplum. Anno 1605 Epacta est x, et littera Dominicalis b. Et quoniam invenimus Epactam x inter diem 8 Martii et 5 Aprilis inclusive positam esse è regione diei 21 Martii, à quo inclusivė si deorsum versùs numerentur 14 dies, inveniemus xiv Lunam die 3 Aprilis, quæ est Dominica, cùm è regione illius sit littera Dominicalis b. Ne igitur cum Judæis conveniamus, qui Pascha celebrant die xiv Lunæ, sumenda est littera Dominicalis b, quæ sequi. tur xiv Lunam, nempe ea quæ è regione diei 10 Aprilís collocatur, atque eo anno Pascha celebrandum erit die 10 Aprilis. Item anno 1604 Epacta est xxix, et duplex Nam si anno 1582 tribuas pri- littera Dominicalis dc, cùm an Tabella Indictionis ab anno correc. tionis 1582. 10. II. 12. 13. 14. 15. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. |