ratica 6 den., Sancto Thomæ de Parione, 6 den., Sancto Mamiato 6 den., Sanctæ Cæciliæ de Taffo 6 den., Sancto Sebastiano de via Papæ 6 den., Sancto Blasio Acceptorum 6 den., Sancto Johanni de Horrea 6 den., Sancto Petro inde 6 den., Sancto Andreæ de Columna 6 den., S. Andreæ de Ursa 6 den., S. Stephano de Curte 6 den., S. Andreæ de Curtis 6 den., Sancto Blasio Curtium 6 den., Sancto Benedicto de Piscina 6 den., Sancto Andreæ Putei de Proba6 den., Sancto Mauro 12 den., Sancto Nicolao Forbitorum 6 den., Sancto Salvatori Scotorum 6 den., Sancto Nicolao de Trivio 6 den., Sancto Thomæ de Spanis 12 den., Sancto Andreæ inde 6 den., Sancto Laurentio Biberaticæ 6 den., Sancto. Salvatori inde 6 den., Sancto Anastasio Ariolæ 6 den., Sancto Salvatori Sibura 6 den., Sancto Salvatori Maximinorum 6 den., Sanctæ Cæcilia Cencii Pantaleonis 6 den., Sanctæ virgini Eugenia Suburræ 6 den., Sancto Johanni Porta-latinæ 12 den., Sancto Leoni inde 18 den., Sancto Thomæ Fraternitatis 18 den., Sancto Valentino Bomomizimo 6 den., Sancto Salvatori Cacabari 6 den., Sanctæ Virgini Mariæ inde 6 den., Sancto Simeoni de Pusterula 6 den., Sancto Calixto transtyberim 6 den., Sanctæ Rufinæ 6 den., Sancto Blasio 6 den., Sancto Angelo in Janiculo 6 den., sancto Johanni de Posta 6 den., Sancto Silvestro 6 den., Sanctis Quadraginta 6 den., Sancto Laurentio de Curtibus 6 den., Sancto Salvatori de Rota Colizæi 6 den., sancto Stephano 6 den., Sancto Salvatori Primicerii 6 den., Sancto Petro (al. in Monteaureo) Motæ 6 den., Sanctæ Luciæ de Pinea 6 den.,, Sancto Martino de Maximo 6 den., Sancto Johanni Crib. plumbi 6 den., Sanctæ Mariæ de Foria 6 den., Sancto Laurentio de Porto 6 den., sanctæ Mariæ in Via 6 den., S. Cosma de Pinea 6 den., sancto Anastasio de Pinea 6 den., sanctæ Cæciliæ Nicolai Marescalci 6 den., sancto Nicolao Arsionum 6 den., sancto Laurentio de Calcario 6 den., sancto Silvestro de Thermis 6 den., Sancto Salvatori de Caballo 6 den., Sancto Martino de Pinarella 6 den., Sanctæ Mariæ in Campitello..., Sancto Hippolyto 6 den., Sanctæ Virgini Maria de Berta 6 den., Sancto Salvatori Curtium 6 den., Sanctæ Barbara 6 den., Sancto Stephano de Caballo 6 den., Sancto Andreæ in Pallacina 6 den., Sanctæ Mariæ in Publico 6 den., Sancto Nicolao de Formis 6 den., PATROL. TOME I.

Sancto Cosma Sanctæ Mariæ Majoris 6 den., Sancto Adriano in Massaio Juliana Sanctæ Mariæ Majoris 6 den., Sancto Adriano Marsaio Sanctæ Mariæ Majoris 6 den., Sancto Nicolao de Colomna Adriani 6 den., Sancto Apollinari 18 den., Sancto Johanni de Pinea 6 den., Sancto Salvatori de Deo-campo 6 den., Sancto Nicolao de Pinea 6 den., Sancto Stephano de Piscina 6 den., Sancto Martino de Pila 6 den., Sancto Danieli de Forma 6 den., S. Mariæ in Pusterula 6 den., S. Cæciliæ Stephani de Petro 6 den., S. Mariæ Fluminum 6 den., Sancto Benedicto Sconchio 6 den., Sancto Saturnino de Caballo 6 den., Sancto Nicolao Melienorum 6 den., Sanctæ Mariæ de Curte 6 den., Sancto Benedicto de Cacabis 6 den., Cellæ de Franssa 6 den,, Sancto Tatiano 6 den., S. Euterio 6 den., Salvatori de Gallia 6 den., Sanctæ Agneti Agonis 6 den., Sancto Nicolao inde 6 den., Sancto Martino de Monticello 6 den., Sancto Salvatori de Lauro 6 den., Sancto Nicolao Calcariorum 6 den., Sancto Bartholomæo Johannis Gaietani 6 den., Sancto Salvatori de Præfecto 6 den Sancto Martino de Monteria 6 den., Sanctc Quirico 6 den., Sanctæ Mariæ Hastatiorum 6 den., SS, Quadraginta Calcariorum 6 den., Sancto Nicolao Gregorii Cencii 6 den., Sancto Blasio Milonis Saraceni 6 den,, Sancto Salvatori de Insula et Colisæo 6 den., Sancto Sergio de Suburra 6 den., Sancto Silvestro 6 den., Sanctæ Virgini Mariæ de Aguarichariis 6 den,, Sancto Sixto de Gallis Alberti 6 den,, Sancto Angelo de Augusto 6 den., Sancto Blasio de (al de Prima) Puna 6 den. Sancto Andreæ Arcus-auri 6 den., Sancto Pantaleoni 6 den. Sancto Stephano Orphanotrophii 6 den., Sancto Salvatori Inversorum 6 den., Sanctæ Mariæ de Ferrariis 6 den., Sancto Nicolao de Colosso 6 den., Sanctæ Mariæ de Monticello 6 den,, Sanctæ Virgini Mariæ de Catenariis 12 den., Sancto Johanni de Ficossia 6 den., Sancto Stephano Arsionum 6 den., Sancto Andreæ de Suburra 6 den., Sancto Urso 6 den., Sancto Blasio de Oliva 6 den., Sancto Nicolao Præfecti 6 den., Sancto Salvatori Baroncinorum 6 den., Sancto Nicolao de Toso 6 den., Sanctæ Cæciliæ Campi-Martis 6 den., Sancto Benedicto Ariola 6 den., Sancto Cæsario de Appia 6 den., Sancto Thomæ Vinearum 6 den., S. Andreæ Johannis Ancillæ Dei 6 den., sanctis Quadraginta Colisæi 6 den., Sancto Johanni in Argina 6 den,, S. Mariæ Inter

3

duas-vias 6 den., Sanctæ Lucia de Confinio 6 den., Sancto Blasio de (al. Ascesa) Arrersao 6 den., Sancto Felici in Pinciis 6 den., Sancto Paulo de Areola 6 den., Sancto Nicolao de Hospitali 6 den., Sancto Nicolao de Furca 6 den., Sancto Stephano de Capite Africa 6 den., Sanctæ Mariæ in Foro 6 den., Sancto Cosmæ Montis-granatorum 6 den., Sancto Andreæ Milonis Sadraceni 6 den., Sanctæ Marinæ 6 den., Sanctæ Mariæ de Manu 6 den., Sanctæ Mariæ in Posterula 6 den. Sancto Stephano de Pinea 6 den., Sancto Laurentio Nicolai Nazonis 6 den., Sancto Salvatori de bono Eccclesiæ..., Sanctæ Mariæ in Monasterio 6 den.

41. Istæ sunt ecclesiæ, quæ sunt ignotæ, et sine clericis: Sanctæ Maria in Suessia 6 den., Sanctæ Virgini Mariæ in Campo-cano 6 den., Sancto Cæsario 6 den., Sancto Salvatori Johannis Bovis 6 den, Sancto Erasmo 6 den., Sancto Thomæ de Castro 6 den., Sancto Blasio de Citello 6 den., Sancto Bartholomæo Lateran. 6 den., Sancto Laurentio Sancti Cyriaci 6 den., Sancto Laurentio Arsionum 6 den., Sancto Marcello de Taurello 6 den., Sanctæ Mariæ in CampicaroLeonis 6., den., Sancto Andreæ de Caballo 6 den., Sanctæ Lucia Capium-secuta 6 den., Sanctæ Mariæ in Majurente 6 den., Sancto Laurentio Oculi-bovis 6 den., Sancto Vito in Campo 6 den., Sancto Nicolao de Alvotio 6 den., Sancto in Cæsario Græcorum 6 den., Sancto Nicolao de Alvioto 6 den., Sancto Cæsario Græcorum 6 den., Sanctæ Mariæ in Turri 6 den., Sancto Gregorio de Massa 6 den.

XIX. Quibus scholis datur presbyte-
rium, et quantum.

42. Hoc est presbyterium scholarum Urbis, quod eisdem scholis in festo Nativitatis Domini et Paschæ per manus camerarii datur in tanta quantitate, seu tali numero. In festo Paschæ Domini, in Nativitate ejusdem, et e converso annis singulis, sine diminutione donatur :

Adextratoribus decem sol. proves.et duo sol. pro regno., ostiariis decem sol.proves., mappulariis quinque sol. proves. et 12 den. pro toalea., majorentibus quinque sol. proves., cubiculariis quatuor sol. proves.,

(1) Adextrator, addextrator, adestrator, officier de la cour pontificale, chargé de porter la tiare

vastarariis quatuor sol. proves., fiolariis quinque solidi proves., ferrariis pro column. quatuor solidi proves., calderariis quatuor sol. proves., bandonariis colosæi decem sol. proves., cospalariis quatuor sol. proves., mandatariis decem sol. proves., muratoribus sancti Petri octo sol. proves., carbonariis octo solid. proves., aliis muratoribus quinque sol. proves., bandonariis cacabarii decem sol. proves., judæis viginti solid. proves.

Notandum quod presbyterium supradictum prædictis scholis donatur propter servitium quod exhibent curiæ Romanæ, ut inferius subscribetur.

XX. De Adextratoribus.

43. Adextratores (1) semper, quando dominus Papa coronatur, custodiunt regnum, et ipsum usque ad ecclesias, ad quas equitare debet, adextrant, in eundo scilicet et redeundo. Propter quod in qualibet die coronationis, et etiam in introitu domini Papæ, omnes de schola ipsa comedunt coram domino Papa, pro comestione recipientes. In omnibus præterea stationibus, ad quas dominus Papa equitat, ipsum adextrant. Propter quod in eadem die quatuor de ipsa schola comedunt cum eodem domino Papa, neque plus, neque etiam si ipsi voluerint, minus. De jure omnes illos qui ad dominum ipsum Papam pro consecratione accedunt, sive sint archiepiscopi, sive episcopi, vel abbates, debent adextrare in urbe tantum et non extra. Propter quod equitaturam hujus consecrati habere, et cum ipso consecrato quatuor ipsius scholæ, et cum domino Papa comedere debent, excepto quando dominus Papa consecrat in capella. Tunc enim omnes comedunt cum consecratis. Et quia grave est consecratis dare equitaturas; de antiqua et prima consuetudine est, quod camerarius loco equitaturæ facit adextratoribus ipsis a consecratis secundum qualitatem ipsorum consecratorum in denariis provideri. Hoc siquidem adextratores ipsi, etsi non tanta quantitate, debent habere, etiamsi consecrati episcopi nullatenus equitarent. Sciendum tamen quod ipsi debent habere, si ab alio quam a domino Papa consecraretur in urbe.

dans la marche, et chevauchant toujours à la droite du Pontife.

XXI. De Ostiariis.

Ostiarii autem accipiunt a domino Papa singulis diebus pro custodiendo palatio comestionem pro duobus scholæ ipsius. Quando vero dominus Papa coronatur, omnes pro voluntate camerarii ad palatium debent accedere, et ipsum palatium custodire. Propter quod eadem die comestionem a domino Papa debent habere. Ostiariorum duo semper quando dominus Papa equitat, ad stationes debent ire cum eo ad secretarium custodiendum: et ea die, præter supradictos quotidianos duos, comedunt cum domino Papa. Quotiescumque autem camerarius vocat eos, vel partem pro palatio custodiendo, debent venire vocati. Omnes insuper domino Papæ debent jurare, prout inferius describetur plenius. Istis autem camerarius in festo Paschæ unam pecudem debet dare, et in festo Nativitatis Domini porcastrum unum. Notandum vero quod ipsi debent facere omnes palmas olivarum, quas in Dominica palmarum dominus Papa dat populo Romano, et debent portare in palatio ante cameram, et post dominum Papam usque ad ecclesiam. Sciendum vero, quod quando dominus Papa non est in urbe, pro custodiendo palatio debent 12 den. Papiens. ad altare sancti Petri in unaquaque hebdomada habere.

XXII. De Mappalariis et Cubiculariis, Mappularii atque cubicularii unum fere officium exercentes, quando dominus Papa coronatur, et in stationibus omnibus debent accedere ad palatium domini Papæ : et accipientes carpetam, tapetum, fatestorium, pulvinar et predelam, debent portare ad equitaturam: quæ omnia ista debent portare cum scriniis capellæ ducta a marescallis usque ad locum, ad quem dominus Papa proposuit equitare. Cum autem ibi capella deponitur, prædictæ scholæ debent interesse, et omnia, quæ supra diximus, accipere, sicut prius, et ad secretarium deportare. Ubi cum dominus Papa exuit mantum et stolam atque mitram, debent, donec officium celebratur, studiosius custodire. Item etiam carpetam et alia supra dicta debent usque ad altare afferre, facientes cœlum de quadam cappa super caput domini ipsius. Portant eum sic duo ab anteriori parte, duoque a posteriori ligatam in summitate quatuor baculorum. et extensam

::

usque ad altare, quam toaleam acolythi eisdem de scriniis domini Papæ assignant, ab ipsis postmodum recepturi. Quamdiu etiam dominus Papa celebrat, vel prædicat ipsi illud officium, quod pertinet ad ipsos, exercent. Idem præterea carpetam tapetum, et omnia alia memorata in recessu domini Papæ iterum debent portare ad gradus, ubi est equitatura. Ipsa usque ad palatium deportantur, ubi debent esse ipsi parati, et prædicta ad locum, ubi acceperunt, reportare.

46. Notandum quod ipsarum scholarum omnes in die coronationis debent comedere cum ipso: in diebus vero stationum cujusque scholæ ipsorum quatuor, neque plures. Quando aliquis consecratur a domino Papa, propter servitium quod eidem consecrato exhibent, debent habere suum pluviale et bacilia atque toaleam: sed de bacilibus atque toalea fit divisio inter ipsos et acolythos. Et quia videba tur grave consecrato dare ipsis pluviale, camerarius facit eisdem provideri de pecunia a consecrato juxta qualitatem et facultatem ipsius: et cujuscumque scholæ duo cum ipso comedunt consecrato, et cum domino Papa nullus, si consecraverit in capella: si vero extra consecraverit, cujuscumque scholæ duo comedant cum domino Papa. Sciendum tamen quod, quæ supra dicta sunt, debent habere, etiamsi ab alio quam a domino Papa consecrarentur in urbe. Si vero extra urbem, camerarius dat et facit eum adextrare secundum suam voluntatem: et tam ipsi quam adextratores debent, cum requisiti fuerint, jurare domino Papæ. Sed notandum quod si forte, quando dominus Papa est in secretario, et post missam celebratam aliquid fuerit pedibus Papæ oblatum, ipsorum est de jure, auto excepto et argento laborato, pannos etiam seu toaleas, quæ omnia sunt de camera, excepta ratione guidonum scholæ, quam debet habere. Hoc idem dico de adextratoribus. Quod si forte aliquid, quando adextrant dominum Papam, ac pedes ipsius per viam oblatum fuerit, illorum debet esse, exceptis prædictis. Hoc addito, quod tam schola mappulariorum et cubiculariorium, quam adextratorum, quando dominus Papa equitat ad aliquam ecclesiam ubi eadem die non est statio, cum eodem domino comedere non debent, nea officium aliquod exercere. Sciendum quod

ipsi mappularii, sicut superius est enarratum, debent semper in processione aquam calidam domino Papæ præparare: et in die sancto Jovis manuum medietatem subdiaconi habere debent.

XXIII. De Majorentibus, qui Stimulati dicuntur.

47. Majorentes autem ad curiam accedere non debent pro servitio aliquo faciendo, seu pro alio, nisi in die coronationis domini Papæ, qui, dum equitat, baculos habentes in manibus viam parant, multitudinem populi removendo propter quod ipsa die comedere debent cum domino Papa. Iidem etiam majorentes Stimulati schola vocantur.

XXIV. De Vastarariis.

Vastarariis vero in omnibus sollemnitatibus sanctæ Mariæ, Assumptione excepta, faciunt candelas de (a) vinetis vivis, papyrum pro candelis aptantes. Et propter hoc cum domino Papa comedunt in die coronationis suæ, et pro universis vinetis recipiunt de altare sancti Petri quatuor proves. pro ipsis vinetis. Et est sciendum, quod isti pro servitio ista habent medietatem manuum carta (al. cassæ) majoris in die Pascha.

XXV. De Fiolariis.

Fiolarii secundum antiquam consuetudinem dare debent de proprio lampadas et candelas pro palatio illuminando, quoties est necesse. Propter quod cum domino Papa comedunt in die coronationis suæ.

XXVI. De Ferrariis columnæ et sancti Angeli.

Ferrarii de columna debent facere circulos caldariæ, quotiens a supercoquis domini Papæ fuerint requisiti, et tripodes similiter. Et propter hoc debent similiter comedere in die coronationis cum domino Papa. Propter laborem etiam prædictum dantur eis cibi de curia, quando laborant unicuique quatuor den. sed carbo etiam et ferrum pro opere.

XXVII. De Ferrariis sancti Angeli. Ferrarii Sancti Angeli idem per omnia facere et recipere debent.

(a) Hinc illustrari potest locus obscurus supra page 164. ubi pro vineis forsan legendum. (1) Scopalarius balayeur.

(2) Un jeune porc.

XXVIII. De Bandonariis.

Bandonarii colosæi et cacabarii, quando dominus Papa coronatur, in eundo et redeundo ipsum cum vexillis præcedunt. Quasi etenim una schola est; et eadem die debent comedere cum eodem domino Papa.

XXIX. De Caldarariis.

Caldararii debent facere caldaras novas, et veteres reparare; novas conchas, et veteres reparare, quando a supercoquis requiruntur. Et quando laborant, de curia eis datur cibus, et unicuique quatuor den. scilicet et ferrum etiam et carbo ipsis datur.

XXX. De Scopalariis.

54. Scopalarii (1) in die coronationis domini Papæ debent gradus scholæ et porticum usque ad locum, ubi dominus Papa descendit, mundare.

XXXI. De Carbonariis.

55. Carbonarii in die coronationis domini Papæ dant carbones coquinæ, et pro caldariis reparandis.

XXXII. De Judæis.

56. Judæi vero repræsentant domino Papæ in die coronationis suæ legem in via, et ei faciunt laudes, et tres libras, unam piperis, et duas libras de cinnamomo, afferunt ad

cameram.

XXXIII. De presbyterio Officialium camera Camerarii.

57. Hoc est presbyterium quod datur officialibus cameræ camerarii, et officialibus aliis et curialibus. Unicuique curialium, qui Cortesiani vocantur, dantur duo marabotini; scriptori cameræ duo melechini, combiotori duo melechini, sartori cameræ duo saraceni, custodi cameræ duo saraceni, senescalco domini Papæ 6 melechini : eidem etiam datur in Nativitate Domini porcastrum (2) unum, in Pascha pecus unum. Unicuique coquorum unum melech. unicuique brodariorum (3) aliquam benedictionem. Notandum quod coqui et brodarii (4) debent habere sticchas in