Ex civitate Rotomagensium Avidanus (Id. Avitia- A nus. Corb. ms. Ausanius) episcopus, Niceius diac. Ex civitate Augustodunensium Reticius episcopus, Amandinus (Sirm. Amandus) presbyter, Filomatius diac. Ex civitate Lugdunensium Voccius (Id. Vocius.... Petulinus) episcopus, Pitolinus exorcista. Ex civitate Agrippinensium Maternianus episcopus, Marinus (Sirm. Maternus... Macrinus) diac. Ex provincia Aquitanica civitate Gabalum Genialis diaconus. Ex civitate Burdegalensium Orientalis episcopus, Flavius diaconus. Ex civitate Trevirorum Agreicius episcopus, Felix exorcista. Hactenus codex Colbertinus 3368, quem non ideo hic exscribendum censuimus, quia eum existimamus sinceriorem Corbeiensi quem Sirmondus 1 tom. Concil. Gall. vulgavit, sed ut novarum lectionum accessione, illæ quæ jam vulgatæ fuerant, vel illustrentur, vel firmentur. EPISTOLA II SYNODI ARELATENSIS AD SILVESTRUM PAPAM. (Coust., pag. 345.) De rebus in ea gestis et canonibus ab ea constitutis. Delectissimo papæ Silvestro Marinus, Agræcius, Natalis, Theodorus, Proterius, Vocius, Verus, Probatius, Cæcilianus, Faustinus, Surgentius, Gregorius, Reticius, Ambitausus, Termatius, Merocles, Pardus, Adelfius, Hibernius, Fortunatus, Aristasius, Lampadius, Vitalis, Maternus, Liberius, Gregorius, Ex civitate Tolosa (Sirm. Elusatium) Mamertinus B Crescens, Avitianus, Dafnus, Orientalis, Quintasius, episcopus, Leontius diac. Ex provincia Britannia civitate, Tubricentium (Id. Eboracensi, Corb. ms. Eboricensi) Eburius episcopus. Civitate Londinensium Restitutus episcopus. Victor, Epictetus, in Domino æternam salutem. 1. Donatistæ aut damnati aut repulsi. — Communi copula charitatis et unitate matris Ecclesiæ catholicæ vinculo inhærentes, ad Arelatensium civitatem piis Civitate Colonia Londinensium Adelfius epi- simi imperatoris voluntate adducti, inde te, gloriosisScopus (1). Ex provincia Spania civitate Emerita Liberius episcopus, Frontinus (Sirm. Florentius) diaconus. Civitate Boetica Sabinus presbyter. sime papa, commerita reverentia salutamus. Ubi graves ac perniciosos legi nostræ atque traditioni effrenatæque mentis homines (Donatistas) pertulimus, quos et Dei nostri præsens auctoritas, et traditio ac Civitate Ursolentium Natalis presbyter, Ceterius regula veritatis ita respuit, ut nulla in illis aut dicendi diac. Civitate Tarracone Probatius presbyter, Castorius diac. Civitate Cæsaraugusta Clementius presbyter, Rufinus exorcista. ratio subsisteret, aut accusandi (Cæciliani ) modus ullus aut probatio conveniret. Ideo judice Deo et matre Ecclesia, quæ suos novit et comprobat, aut damnati sunt, aut repulsi. Et utinam, frater dilectissime, C ad hoc tantum spectaculum interesse tanti fecisses : Civitate Bastigensium Termasius presbyter (Corb. profecto credimus quia in eos severior fuisset sentenms. Genesius presb.), Victor lector. Mauritania civitate Cæsariensium Fortunatus episcopus, Deuterius diac. tia prolata, et, te pariter nobiscum (1) judicante, cœtus noster majore lætitia exultasset. Sed quoniam (2) recedere a partibus illis minime potuisti, in quibus et Ex provincia Sardinia civitate Caralis (2) Quinta- Apostoli quoque (3) sedent, et cruor ipsorum sine sius episcopus, Ammonius presbyter. Ex provincia Africa civitate Carthagine Cæcilianus episcopus, Sperantius diaconus. Civitate Uthina Lampadius episcopus. Civitate Tybartina (Id. Tuborbitana) Faustus epi intermissione Dei gloriam testatur. II. Non tamen hæc sola nobis visa sunt tractanda, frater charissime, ad quæ fueramus invitati; sed et consulendum nobis ipsis censuimus. Et cum diversæ sint provinciæ (4) ex quibus advenimus, ita et varia contingunt, quæ nos censemus observare debere. Placuit ergo, præsente Spiritu sancto et Angelis ejus, ut et his qui singulos quos movebat (5) judicare (1) Ita episcopi illi omni honore dignum censent apostolicæ sedis præsulem, ut sibi tamen cum eo judiciorum societatem attribuere non dubitent. (2) Abundat illud quoniam (3) Hoc est, Ecclesiæ præesse, ejusque in successoribus suis curam agere non desinunt. Hinc perspicitur cur sedes Romana sedes apostolica dicatur. (4) Scil. Sicilia, Campania, Apulia, Dalmatia, Italia, Galliis, Britannia, Hispania, Mauritania, Sardinia, Africa, Numidia, uti catalogus seu a Sirmondo e ms. Corbeiensi, seu a nobis (Constantio) Colbertino expressus docet. Episcopis autem in synodo congregatis alia negotia, præter ea propter quæ vocati sunt, prout Ecclesiæ utilitas postulat, tractare licere ex proximis verbis liquet. (5) Forte, ut ex his quæ singulos quosque movebant, judicare præferremus de quiete præsente (hoc est, ut inter ea, quibus, unusquisque movebatur, primum quæ ad quietem et pacem præsentem condticerent i proferremus de quiete præsenti. Placuit etiam ante- A cuit, ut cum promoti fuerint, litteras quidem acci quam a te, qui majores diœceses tenes, per te potissimum omnibus insinuari. Quid autem sit quod senserimus, scripto nostræ mediocritatis subjunximus. III. At id primo in loco de vita nostra atque utilitate tractandum fuit ; ut quia unus pro multis mortuus est et resurrexit (Rom. v), ab omnibus tempus ipsum ita religiosa mente observetur, ne divisiones vel dissentiones in tanto obsequio devotionis possint exsurgere. Censemus ergo Pascha Domini per orbem totum una die observari. De his quoque, qui quibuscumque locis ordinati fuerint (1) ministri, in ipsis locis perseverent. De his etiam, qui arma in pace projiciunt, placuit abstineri eos a communione. De circissariis (2) agitatoribus qui fideles sunt, placuit eos quam diu (3) agitant, a communione separari. De B his qui in infirmitate sunt constituti, et credere voJunt, placuit eis manum imponi. De præsidibus autem qui fideles sunt, et ad præsidiatum consiliunt, ita pla schismatis causam judicando, decerneremus). Placuit etiam ante scribi ad te, qui majores diæceses tenes, et per te potissimum omnibus insinuari quod a nobis judicatum atque definitum est. (1) Observat Sirmondus ministrorum nomine subdiaconos inferioresque clericos hic designari: maxime cum nominatim de diaconis et presbyteris, qui solent loca sua mutare in quibus ordinati sunt, ejusdem concilii canone 21 decernatur, ut si se ad alium locum transferre voluerint, deponantur. (2) Hic circissarii a circò dicti, vocantur in Eliberitani concilii canone 4, auriga, quia nimirum quadrigas in circo agitabant. Unde in ipso canone 4,"qui nunc summatim perstringitur, sicut et in Arelatensis 11, canone 20, iidem simpliciter agitatores appellantur. (3) Ita Sirm. ac vetus codex Corb. Labbéo autem agunt præferenti favere videtur Arelatensis II concilii canon 20, ubi legimus: De agitatoribus sive theatricis, qui fideles sunt, placuit eos, quamdiu agunt a communione separari; necnon istud Eliberitani concilii can. 62; Si auriga et pantomimus credere volue rint, placuit ut prius actibus suis renuntient. Qui si facere contra interdictum tentaverint, projiciantur ab clesia. At cum in duobus illis locis non de circissa. riis seu aurigis solis, quorum proprium est equos agilare, sed etiam de theatricis seu pantomimis sermo sit, verbum agere vel facere, quod utrisque commune est, recte usurpatur. C piant ecclesiasticas communicatorias; ita tamen, ut in quibuscumque locis gesserint, ab episcopis ejusdem loci cura de illis agatur; et si cœperint contra disciplinam agere, tunc demum a communione excludantur. Et de iis quidem qui in republica agere (1) volunt similiter. De Afris (2) autem quod propria sua lege utuntur, ut rebaptizent, placuit ut si ad Ecclesiam aliquis hæreticus venerit, interrogent eum Symbolum; et si perviderint eum in Patre et Filio et Spiritu sancto esse baptizatum, manus tantum ei imponatur (3). Quod si interrogatus Symbolum, non responderit Trinitatem hanc, merito baptizetur, elc. Tune (4) tædians jussit omnes ad suas sedes redire. Amen. (1) Hoc est, magistratum aliquem gerere: quod sub ethnicis imperatoribus interdictum erat, quia fidelibus hoc officio fungi, maxime iu ludis ac muneribus publicis curandis, sine ulla idololatriæ labe vix ac ne vix quidem licebat. (2) Vetustus codex Corb. necnon Morbac. et unus Colb. in ipso concilii canone 8 loco verborum De Afris, habent De Arriis, et prædictus ms. Corb. manu 2 De Arrianis, quod alter Colb. etiam 1. manu exhibet. Sed optime monuit Sirmondus non mutandum De Afris: cum Arrii seu Arriani necdum noti fuissent. At apud Afros etiamnum multi ab opinione Cypriani non recesserant: et ipsi Donatista lapsos, tametsi baptizatos in Ecclesia catholica, rebaptizare non timebant. Quocirca schismatis eorum auctor Donatus a Casis nigris, teste Optato, a Melchiade fuit damnatus, quod confessus sit se rebaptizasse et episcopis lupsis manum imposuisse. Hunc autem rebaptizandi morem præsertim in Africa obtinere ita notum erat, ut inter statuta quæ recens ordinatus epi copus, ex prac scripto Gelasii papæ, accipiebat, diu retentum sit istud: Afros passim ad ecclesiasticos ordines prætendentes, nulla ratione suscipiat : quia aliqui eorum Manichæi, aliqui rebaptizati sæpius sunt probati. (3) In ipso concilii canone hic additur ad accipiendum Spiritum sanctum. (4) Supple, Constantinus imperator, de quo sermo haud dubie habitus fuerat. Hoc autem tædium imperatori huic perperit Donatistarum etiam ab Arelatensis synodi judicio ad ipsum appellantium pertinacia, ut ipsemet in epistola, qua episcopos qui synodo interfuerant, ad suas sedes reverti permittit, testificatur. APPENDIX. VARIA DUBIE AUCTORITATIS SCRIPTA. CAPITULUM SANCTI SILVESTŘÍ PAPË. Si quis filiam, aut sororem ex sacro fonte vel chrismate in conjugio sociaverit, dividantur, agant pœnitentiam annis 5 (1). DECRETUM SANCTI SILVESTRI PAPÆ. (Indidem.) Constituimus et anno 324 præsenti decreto censemus ut in primis paternaliter vocentur et per septem (1) Ex addit. ad Burchard. in manuscripto codice Luc. D dies expectentur, nullius ecclesiasticæ rei interdicta licentia. Huic vero expectationi iterum addantur dies septem, interdicta licentia ecclesiam intrandi, et omuia divina officia audiendi. Post vero adjicientur duo dies a pace et communione sanctæ Ecclesiæ suspensis; deinde vero aliis duobus diebus sub eadem expectatione rei deportentur. Quibus uno die superaddito, omni expectatione veluti jam desperata, reus mox anathematis gladio feriatur (1). (1) In codice Vaticano Palatino 574, in quo continetur collectio quædam conciliorum, legitur etiam sub hoc titulo: -Constitutio apostolicæ sedis, ‹ Silves CENSURA DUARUM EPISTOLARUM SEQUENTIUM. (Coust. Append., p. 51.) 1. Duæ illæ epistolæ a Petro Crabbio primum editæ sunt ex vetusto libro Coloniensi. Ambas simul Baronius reperisse se ail in duobus exemplaribus Cresconianæ collectionis: sed primam dumtaxat Annalibus suis ad A III. Sed neque desunt notæ, quibus hæc synodi Nicænæ epistola Silvestrique rescriptum ex ea officina, ex qua superius Constitutum, prodiisse deprehendantur. Parem utique in illis offendimus sermonis barbariem : eisque communes sunt quædam locutiones, quæ quo magis singulares, eo minus dubitare nos sinunt quin ortum ex eodem cerebro habeant. Porro quemadmodum ann. 325, n. 171, inserendam duxit, de sequenti hæc. Constitutum, ut ipse titulus præ se fert, gradus vel reli subjecisse contentus: Huic habetur conjuncta Silvestri epistola ad synodum, sed mendosissima, quæ et ob consules perperam positos commentitia reputatur, utpote quæ data et accepta habeatur sub consulatu Constantii quarto cum Constantini octavo vel septimo, qui est ab hoc annus quintus. Quamquam anno quinto a Nicæna synodo, hoc est 329, non Constantius, sed frater ejus senior Constantinus quarto cum Constan. tino patre octavo consulatum gessit : sed anno 325, Constantius primum, non quartum, cum Constantino septimo consulatum iniit. De eadem epistola Labbeus, to. II Concil. pag. 58, ita censet: Nec sincerum est hoc responsum, quod commentitium et mendosissimum VERE dixerim, et non tantum FERE, ut Binius. B II. Neque primam idem Labbeus existimavit sinceriorem, utpote, inquit, cujus stylus suppositionem arguit cum temporis nota. Eam re ipsa tanto concilio indignam esse cum sola lectio persuadeat, inde quisque magis ac magis convincetur, ubi illam cum altera genuina ejusdem concilii ad Alexandrinam aliasque ecclesias contulerit. In hac quippe primo simpliciter salutem dicunt episcopi Nicæ congregati et ad magnum sanctumque concilium convocati, ac deinde C quid a se gestum quidve definitum sit explicant. In illa vero salutem dicit post Osium Macarius Jerosolymitanus episcopus, Alexandro Alexandriæ et Eustathio Antiochiæ episcopis, qui prius appellandi fuerant, prorsus non nominalis, nec quidquam postea de iis, quæ decreta fuerant, exponitur. Istud autem eo minus tacendum erat in hac epistola, quod ideo a synodo scripla fingatur, ut rerum a se gestarum confirmationem peleret. Ait quidem Barovius ad ann. 325, n. 171 : Cum his litteris missum fuisse decretum fidei et reliqua in synodo gesta, certum est. Ejusque assertionem ex parte firmant Dionysius Exiguus aliique canonum compilatores Dionysii ævo non inferiores, quatenus Nicænæ synodo placuisse notant, ut omnia, quæ statuta sunt, ad urbis Romæ episcopum mitterentur. Sed assentiri nequimus asserenti, hæc omnia cum iis litteris missa esse, in quibus nihil missum memoratur : id enim taceri in hujusmodi litteris non solere consuetudo docet. ter episcopus universis episcopis per Gallias, et septem provincias. Placuit apostolicæ sedi, ut si quis ex quolibet ecclesiastico gradu, etc., et est totum primum caput epistolæ 5 Zosimi papæ, sed pro metropolitani Arelatensis, ut ibi legitur, substitutum est Metropolitani Austodunensis; et pro Patroclo, legitur Retitio. Simili fraude in mis. S. Floriacensi eadem Zosimi epistola Silvestro tribuitur, et ad Viennensem Ecclesiam traducitur apud patrem Constant. in Append. tom. 1, epist. Rom. Pontif. col. 35. Ita Ballerini fratres in dissert. de Antiq. Collect. Canon. part. 1, cap. 10, § 3. Ꭰ gio qualiter a Silvestro custodiatur,decernit,ac subinde, cap. 3, de hoc papa dicitur, Fecit GRADUS: ita in epistola ad Silvestrum legimus, eum decere GRADUS vel ordines constituere urbis. Rursum eadem epistola, ubi occurrit, Sicut docet mystica veritas, cum his consentit Constituti cap. 3: Sic datur mystica veritas. Item animadvertimus in memorata Nicænæ synodi epistola, FIXOS gradus, in Silvestri rescripto, Confirmo figoque chrismatis vos sanctam accepisse gratiam, in ejusdem papæ Constituto, n. 4, FIXAS Cortinas, et cap. 11: Quidquid sermone FIXERO, vestro chirographo confirmetur. Ex hoc autem loco, ubi chirographus pro subscriptione ponitur, intelligere est illud Silvestri ad Nicænam synodum rescribentis, Meum chirographum et discipulorum meorum offero. Demum in eadem epistola, quemadmodum in Constituto, Victorinus eamdem ob causam üsdemque verbis, quia cyclos Pascha fetuum parens omnino latere nequit, utpote quem sua pronuntiabat fallaces, culpatur. Sic informium illorum ipsius loquela manifestum faciat. Conjecturas nostras, quibus hunc Symmachi papæ temporibus vixisse suspicamur, jam non semel proposuimus. EPISTOLA NICENE SYNODI AD ILVESTRUM PAPAM. (Indidem.) Ut quidquid constituit ab eo confirmetur. Beatissimo papæ urbis Romæ cum omni reverentia colendo Silvestro, Osius, episcopus provincia Hispanic civitatis Cordubæ, Macarius, episcopus urbis Jerosolymitana, Victor et Vincentius, presbyteri urbis Romæ ordinati ex directione tua (1), et cæteri episcopi CCCXVIII, in Domino salutem. Quoniam omnia (2) corroborata de divinis mysteriis ecclesiasticæ utilitatis, quæ ad robur pertinent sanctæ Ecclesiae catholicæ et apostolicæ, ad sedem tuam Romanam explanata et de græco redacta scribere confitemur: nunc itaque ad (3) veræ fidei augmentum accurrimus roborari. Itaque censeat vestra apostolica doctrina episcopos totius vestræ apostolica urbis in unum convenire, vestrumque habere concilium sicut docet mystica veritas (4), confirmet nostra sancita, ut gradus fixos connexa ordinationi tuæ sanctimoniæ nostra possit habere regula: quoniam decet numerum dictorum coepiscoporum a te disccre : (1) Ita Baron. At in aliis libris salutatio seu inscriptio hic desinit. (2) Apud Baron, corroborantur divinis mysteriis ecclesiasticæ utilitatis causa. (5) In edit. concil. ad vestræ sedis argumentum. (4) Sic Baron. At alii libri, ut firmetur nostra sanctimonia, gradusque fixos vel textus ordinationis tuæ. gradus (1) vel ordines constituere urbis. Quidquid A cipimus, et fidem rectam atque declaratam universo autem constituimus in concilio Nicæno, precamur vestri oris consortio confirmetur. Oret beatitudo tua pro universo concilio. Data 8 kalendas Julias, accepta 13 kalendas Novembris Paulino et Juliano summis consulibus. EPISTOLA SEU RESCRIPTUM SILVESTRI AD SYNODUM NICENAM. (Coust. App., p. 54.) Silvester episcopus sedis apostolicæ et sanctæ Ecclesiæ catholicæ reverendæ religionis urbis Romæ, fratribus et coepiscopis, qui in Nicænum concilium convenerunt, in Domino salutem. B Gaudeo promptam vos benignitatem servare. Nam et confirmo figoque (2) ad doctrinæ vestræ reclamantes de mysterio vel unitate Trinitatis, chrismatis vos, secundum dicta et doctrinam evangelicam, sanctani accepisse gratiam: de quo examinationis probo vera fuisse et esse mansura, quæ in vestrum nostrumque manavere mysterium, meum chirographum et discipulorum meorum offero, in vestro sancto concilio quidquid constituistis, una parem dare consensum. Atque in gremio vestræ synodi parva propter disciplinam Ecclesiæ alligabo præcepta, propter Victorinum, qui arbitrio suo quidquid vellet affirmabat, et cyclos Pascha pronuntiabat fallaces, et cum episcopis totius urbis Italiæ examinatam universitas vestri sancti concilii dignetur accipere unitatem. Et alia manu: Oret pro nobis beatitudo vestri sancti concilii trecentorum decem et octo, ut charitatis, quæ vobis data est, Domini nostri Jesu Christi ser- C vetur augmentum. Data 5 kalendas Novembris, accepta 4 idus Februarii Constantino septies et Constantio Cæsare quarto consulibus. ALTERA S. SILVESTRI EPISTOLA AD NICÆNAM SYNODUM. (Conc. t. 11, p. 721.) PRÆMONITIO COLLECTORIS. In Vaticano codice 1342 geminæ ista apocryphæ epistolæ continentur; adjungitur et tertia, quæ secundo loco ibidem extat, quam cum in collectionibus nemo hucusque inseruerit, ideo hic addenda est, prout profertur a Ballerinis in opere sæpius laudato, pag. 190. Incipit epistola Silvestri episcopi ad concilium Nicænum directa per Abundantium presbyterum et Abundantium diaconum consulatu Paulini et Juliani 12 kal. octobris. Beatissimis fratribus sanctis et coepiscopis, vel compresbyteris, qui congregati sunt in Nicæno concilio Sylvester episcopus præsul apostolicæ et catholicæ urbis Rome in Domino salutem. Gloriosissimus atque piissimus filius noster Constantinus Augustus cum constitutionibus sanctimonii vestri auribus suis intimata cognosceret, una nobis Domino nostro Jesu Christo jubente cum affectu sus (1) Apud Baron. gradus conformes conscendere Verbi. Quidquid. (2) Hoc est adversus eos, qui reclamant et repugnant doctrinæ vestræ de mysterio vel unitate Trinitatis. Deinde chrismatis loco, magis placeret unctionis, scil. spiritalis. orbi pandit introitum. Hoc sciret (scilicet) charitati CENSURA OPUSCULI SEQUENTIS. Concilium hoc Petrus Crabbe duabus epistolis proximis subnexuit, sed præposuit Constituto superiori, quod Romano in concilio ante Nicænum habito editum fingitur. An ex uno eodemque exemplari quatuor illa monimenta descripserit, non declarat. Hujus artificem a cœterorum architecto diversum esse sermonis discrepantia innuit. In hoc quippe nec barbaries, nec obscuritas eadem apparet. Neque in sermone solum, sed et in decretis rebus inter hoc atque alterum Romanum concilium quædam est dissensio, uti fidem faciunt quæ in utroque constituuntur de tempore, quo clericus in unoquoque gradu, prius quam ad alterum promoveatur, permanere debeat. Postremum hoc cum libri pontificum auctori, tum Isidoro Mercatori ignotum fuit. Suspectum evadit vel ex ipso titulo, in quo præsente Constantino habitum dicitur; cum apud Baronium atque eruditos in confesso D sit, Constantinum Roma tunc abfuisse. Baronius lapsum putat librarii, qui quod cap. 1 de Nicæna synodo memoratur, ad hanc imprudens retulerit. Quis etiam sibi in animum induxerit, CCLXXV episcopos tum convenisse a Silvestro vocalos, cum neque id facile, neque necessarium fuerit. Præterea titulus capitis 3 indicat ibi subnexum fuisse statutum, quo concilia ter in anno celebranda esse decernebatur. Quod si ita est, quis admittendum putet illud concilium, quod cum idcirco maxime congregatum dicatur, ut quidquid Nicææ constitutum est confirmet, ab ipsius tamen definitione de synodis bis in anno congregandis statim recedat. Quo. circa tametsi ultro largiamur Silvestrum statim a concilii Nicæni celebratione synodum convocasse, in qua ad consilium, fidem suam chirographo confirmet: ut deinceps rediens (1) ad parochiam suam, compaginem nostræ salutationis plebi suæ innotescat, ut fide concilii declarata, intemeratus ordo servetur. Et dixerunt episcopi : Placet. predicti concilii acta confirmarit, atque ex hac forsitan A silium, si placet, ut omnis episcopus, qui convenit synodo collecta esse decreta, quæ hic subjiciuntur ; vicissim tamen dandum est ipsam collectionem, cujusmodi ad nos pervenit, adulterinum nonnihil præ se ferre, quod ei inter sincera et authentica summorum pontificum scripta, quæ fidem faciant, locum dare non sinit, quoad castigetur atque idonea auctoritate fulciatur. EPISTOLA seu relatio concilii quod sanctus papa Silvester celebravil, præsente Constantino Augusto, in urbe Roma intra Thermas Domitianas cum CCLXXV episcopis, qui in ipsa synodo convenerant vocati a beato Silvestro. Indidem. I. Quidquid actum est Nicææ confirmatur. SILVESTER episcopus sanctæ et apostolicæ sedis præsul (1) urbis Romæ dixit: Quidquid in Nicara Bithyniæ constitutum est ad robur sanciæ matris Ecclesiæ catholicæ et apostolica a sanctis sacerdotibus cccxXVIII, nostro ore conformiter confirmamus. Omnes, qui ausi fuerint dissolvere definitionem sancti et magni concilii, quod apud Nicæam congregatum est sub præsentia piissimi et venerandi principis Constantini augusti, anathematizamus. Et dixerunt omnes: Pla Omnibus episcopis et presbyteris præceptum est Paschæ observantiam custodire (2) a luna xiv, usque ad xx, ita ut Dominicus dies coruscet. Et dixerunt episcopi : Placet. HI. De conciliis ter in anno celebrandis (3). Silvester episcopus dixit : Robustius duximus con (1) Vocabulum præsul in edit. concil. Lupar. el Lab. omittitur. (2) Innocentius I ignotum sibi fuisse hoc decretum haud obscure docet, cum ad Aurelium Carthaginensem episcopum hac de re scribens, dicere satis habuit; Quoniam in xxш luna nu!lum Pascha umquam, ante hoc Pascha, factum esse cognoscimus. Alioqui dicendum ei fuerat, Pascha luna xx, minime celebrandum esse, quoniam ex Silvestri præscripto ultra Junam xxi, hoc festum excurrere non debeat. Dionysius Exiguus epist. 1, apud Bucherium pag. 487. Pascha a luna xiv, ad XXI, seu quod idem est, a die XIV ad XXI, celebrandi præceptum ad divinam auctoritatem refert: Tanta hac auctoritate divina claruit, primo mense xiv die ad vesperum usque ad xxi, festivitatem paschalem debere celebrari. IV. Nulli clerico licere causam in publico examinare. Silvester episcopus dixit: Nulli omnino clerico licere causam quamlibet in publico examinare (2), nec ullum clericum ante judicem laicum stare. Et dixerunt episcopi: Placet. V. De præficiendis in ordinibus et proficiendis. Si quis ad clericatum promereri (promoveri) desiderat, hoc justum est ut sit ostiarius annum unum, lector annos xx, exorcista annos x, acolythus annos B v, subdiaconus annos v, diaconus annos v, et si (forte sic) ad honorem presbyterii accedat; et faciens in eo ordine annos vi, si fuerit omnium votiva gratia, non præmio, non invasione cupiditatis, nulli prorumpens (præripiens) gradum, sic ab omni ecclesia eligatur consecrandus episcopus, nullo de membris Ecclesix intercidente (intercedente), et omni Ecclesia conveniente. Et dixerunt episcopi: Placet. VI. De ordinationibus et neophytis non ordinandis. Ut nulli episcopo liceat, sine cuncta ecclesia, a novissimo gradu usque ad primum ordinare neophytum. Et dixerunt episcopi: Placet. C (3) In edit. concil. Lupar. et Lab. nullius codicis D auctoritate suppresso hoc titulo, proximum caput cum superiori copulatum est, quia videlicet in illo de synodorum celebratione nihil habeatur. RevocanSEVERINI Concilium. Postquam imperator jam recens baptizatus Ecclesiam donativis munificentissime locupletassel, hoc concilium a Silvestro pontifice indictum impensis necessariis piissime promovit, eo fine, ut publicam quamdam gratiarum actionem pro accepto beneficio Deo ageret, et Christianæ pietatis encænia primus Christianus imperator summo omnium gaudio celebraret. Ducenti octoginta sex episcopi a pontifice convocati, ab imperatore vehiculis adducti, et liberalissima annona sustentati, convenerunt Romæ in Thermis Trajani, quem locum Silvester pontifex nuper in titulum crexit, donisque plurimis imperator Silvester episcopus dixit: A nobis incipientes, moderamine lenitatis, indicare commonemus, ut nulli episcopo liceat quemlibet gradum clerici ordinare aut consecrare, nisi cum omni adunata ecclesia, si placet. Et dixerunt episcopi : Placet. EPILOGUS BREVIS ALIUS CONCILII ROMANI SUB SYLVESTRO PAPA HABITI. (Conc. l. 1, col. 1542.) Temporibus sancti Silvestri papa, et Constandum putamus titulum, ut subjectum capitulum non integrum esse lector admoneatur. (1) In quodam catalogo Romanorum pontificum, qui penes nos est, Xystus I, dicitur constituisse, ut quicumque episcopus evocatus fuerit ad sedem Romanam apostolicam, rediens ad parochiam suam non susciperetur, nisi confirmata salutationis plebe a sede apostolica. Quæ verba concilii hujus artifex imitatus esse jure videatur. (2) In superiori pseudo-concilio Romano seu epist. XI (ubi ex hoc uno capitulo duo conficiuntur, scil. 15 et 16) hic additur, nisi in ecclesia; ubi publicum pro foro laico, ecclesia pro foro ecclesiastico usurpatur. BINII NOTÆ. exornavit. Accidit id, quod ex ultimo capitulo constat, Crispo et Constantino III consulibus, anno Christi nati 224, qui est Silvestri 11, et Constantini imperatoris 19. Unde quod principio epilogi auctor incertus aperte scribit, hanc synodum post absolutam Nicænam, Romæ in præsentia Constantini imperatoris celebratam esse, surreptitium est: quod præallegato canone vigesimo, Priscus loco Crispi collega Constantini ponitur, mendosum esse, ex Fastis constat. Causa conveniendi hæc erat, ut Ecclesia ab hæreticorum et hostium incursu libera ser. varetur, et quæ ad disciplinam pacemque ecclesias. |