Obrazy na stronie
PDF
ePub

qui sumpsit imaginem servi, et inventus homo est, qui A bulantem, docentem ista, intelligentiasque tribuentem, se subdidit usque ad mortem, ut designetur plenius Jesus Christus, usque ad mortem crucis.

XXXIII. Hace viris fidelibus satis probata sunt, et ante carnem fuisse, et in carne cundem filium fuisse, illum qui ante sæcula est genitus, illum qui ascendit in cœlum, et inde descendit, illum qui nobis de cœlo panis est illum qui in carne dicit (Joan. xv, 5): Redde mihi, pater, honorem meum, quem habui apud te : utique supra cœlos, et ante carnem, illum : Xóyos est, et (Joan. 1, 13) in principio Xóyos, et juxta Deum λόγος, et qui λόγος Deus est, et per quem λόγον facta sunt omnia, et sine quo factum est nihil; illum (Joan. 1, 9) qui illuminat hominem in hunc mundum venientem; illum (Joan. 1, 14) qui λóyos caro factus est. Audisti in principio, 2005, audisti quod Xóyos ipse caro factus B est audi quod ipse Dei filius sit, et de patre genitus, sit illa quam diximus supra generatio. Dicit evangelista (Joan. 1, 18): Deum nemo vidit unquam, nisi unigenitus solus filius, qui est in sinu patris. Melius autem dicemus gremio. Græci v zók, id est in gremio. Sed vel hoc verbum, vel illud significat et genitum filium, quod est foris esse, tamen cum patre esse, cum dictum est: Qui est in sinu patris. Omnibus lectionibus ita esse diligens et fidelis quæsitor intelliget. Jam vero Spiritum sanctum alio quodam modo ipsum esse Jesum Christum occultum, interiorem, cum animis fa

C

et a patre per Christum genitum, et in Christo: quippe cum unigenitus filius Christus sit, multis nos libris exposuimus; et quod exemplis plurimis approbavimus, satis clarum est. Hoc modo atque hac intelligentia ut pater et Deus cum filio ὁμοούσιον, et filius quod ipse vita est cum eo. Quia autem ipse intelligentia est Christus, et Spiritus sanctus poovarov intelligitur: unde juncto patri filioque accepto, quod sit idem quod Spiritus sanctus, co quidem modo, quo filius idem est quod pater; ita tamen, ut quomodo pater et filius unum cum sint, sic tamen Pater sit etiam filius, existentia unusquisque sua, sed ambo una eademque substantia: sic Christus et Spiritus sanctus cum ambo unum sint, existit tamen Christus sua existentia, et Spiritus sanctus sua: sed ambo una substantia, quo omnes, id est, tota Trinitas una, atque eodem modo juncto patre cum filio, filioque cum Spiritu sancto. Atque ista ratione patre cum Spiritu sancto per Christum juncto, singulis quidem existentibus unum, omnis Trinitas sit, atque existet illud pooúLOS, cum sit omnibus una eademque simul ex æternitate substantia. Hæc nobis salus est, haec liberatio, hæc totius hominis plena salvatio, sic patrem omnipotentem Deum credere, sic Jesum Christum filium, sic Spiritum sanctum. Amen.

VICTORINI

DE ΟΜΟΟΥΣΙΩ RECIPIENDO.

στασιν omnes.

ex

I. Miror adhuc rationem intelligendi unam inter nos C stantiam dicimus. Et ovcíz Græci pauci et rari, úñónon certa mente teneri: omnes recte intelligimus, nec tamen jungimur. Dicam ergo omne mysterium, omnium verba, sententias, intellectus, oratione brevi, Arium ut possimus excludere. Græci quos Elλnvas, vel Paganos vocant, multos deos dicunt. Judæi vel Hlebræi unum nos, quia posterior veritas et gratia est, adversum Paganos unum Deum dicimus: adversum Judæos patrem et filium : ita dicentes duos, patrem et filium, sed unum tamen Deum complexi religiones ambas, adversum utramque alterius contrario repugnamus. Et Pagani quidem lapsi multum, et elementa el cibos suos deos esse dixerunt. Judai errore carnali Christum negant, quem aliter confitentur. Nostrum igitur dogma est ad probandum, quod docuit veritatem, et correxit errorein. Id autem facile D cognitu erit, si cognoscatur vis verbi a majoribus positi, quod opooúσrov nominatum est, nec errare quemquam volo, cum tantum de patre et filio ouoovσOV dixero: quia Spiritus sanctus et a patre est, et in filio. Hæc autem ratio contra Arionos, et contra hæreticos maxime prævalebit. Esse Deum fatemur; ita est esse: Christum fateamur sic esse : isto modo dico, est Deus, est Christus. Quid est autem istud esse? lumen esse, Spiritum esse, Deum esse, Aóyou esse fatemur. Ergo hæc nemo negat: hoc esse Græci ovcíav, vel Szósturo dicunt : nos uno nomine latine sub

II. Distat quidem; verum nunc omittamus. Scriptura divina Græce únicτuσ sæpe dixit, latine substantiam. Et dixit de Dei substantia propheta Jeremias (Jer. xxIII, 22, sec. LXX): Quod si stetissent hi in substantia Domini, Verbum meum vidissent. Quid autem est stare in substantia? intelligere Dei substantiam, quod verum lumen sit, quod spiritus infinitus sit. Hoc cum intellexissent, intelligerent Aóyov Domini, hoc est, Verbum Domini vidissent. Et sic et paulo post idem Jeremias loquitur (Ibid., 18). Dicit David (Psalm. cxxxvi, 15): Et substantia mea in inferioribus terræ, et de Deo dicit, et substantiam dicit, et quid sit hoc manifestum est. Dicit Apostolus ad Hebræos (Heb. 1, 5): Qui est character substantiæ ejus. Characterem enim dixit Spiritum substantiæ Dei. Sunt alia multa exempla, sed quid interest? Jectum est quod sit, et dicatur Dei substantia. Et autem substantia Dei, lumen, Spiritus, Deus. Item substantia Christi est λóyos, lumen, Christus. Hinc omnes vere dicimus Christum verum lumen de vero lumine, Deum de Deo recte ergo dicitur ejusdem esse substantiæ, hoc est ὁμοούσιον. Falemini ergo ὁμοούσιον, cum dicitis lumen de lumine, Deum de Deo, cur repugnatis? propterea quod est Græcum? 'Ouo, tale est, tit cui jungitur nunc significet ejusdem rei, nuné si

mul cum re res est, utputa species, quod Græce eidos A sius substanta intellig tur. Nam aliud est quod a Deo dicitur junguntur ista duo et eidos, et significat ejus

:

est: nam omnia a Deo, Christus autem de Dẹo est ; ipse vero Christus Ayos est, vel Ayos Christus

est.

IV. Postremo quærite quid sit Ayos, et invenietis Adyos de nihilo esse non posse. Sed illi vos fallunt, illi, inquam,qui non intelligentes modum generationis, dicunt (Isa. L, 8), Nativitatem Domini quis enarrare potest? Primum de hominibus dictum videri potest, quis? vel, nemo. Spiritus autem sanctus et insinuare, et narrare potest. Unde et nos Dei patris, et Jesu Christi Domini nostri permissu diximus; et certe non desperatum hoc, sed cum miraculo dictum est, Deinde sit modus generationis ignotus, nos de substantia loquimur : si pater et filius, ¿pooúgrov. Quo

dem speciei sic ópóvopov, ejusdem nominis. Ergo cum jungitur ad οὐσίαν ὁμο, ει ὁμοούσιον, ejusdem ovias, id est ejusdem substantie. Ex hoc excluditur Arius, qui dixit, ex nihilo Christum. Item diximus po duov significare, cum jungitur rei, nihil aliud, quam simul esse rem dicere, ut oponλiznę simul una ætate, εἰ ὁμοτρόφους, ὁμοῦ τραφέντας, simul nutritos ? ergo Spooúσzov, simul substantiale dicemus, vel consubstantiale. Ecce habemus et latine nomina: quod si ita est, et ex hoc excluditur Arins, qui dixit, fuit quando non fuit. Etenim şi dicimus, semper pater, semper filius, et si (Joan. 1, 1) in principio erat Koyos et Aojos apud Deum, quoniam principium sine ortu est, et sine tempore semper fuit Deus, semper 6705, B modo autem Deus pater, et quomodo Aóyos filius sit, semper pater, semper filius. Hoc si ita est, exclusum est, ut dixi, fuit quando non fuit. Ecce est in utroque Spoovarov, contra Arium positum, universamque Arii hæresim.

[ocr errors]

cognitu difficile. Nunc autem hoc non videtur esse quærendum prius enim confitendum, quod de substantia patris filius, et sic quomodo filius; qui modus est vere difficilis, et a nobis alibi tractatus. Ergo nunc de oμoovov, certe ut satisfiat vobis (pacem enim volumus cum omnibus), habemus quomodo exprimamus duoovcov, primum consubstantiale vel simul consubstantiale. Deinde si dicimus Deum de Deo, lumen de lumine: lumen autem pater est, item filius lumen cum dicamus quia in patre est filius, et in filio pater est, dicamus etiam qui recte dicimus Deum de Deo, lumen de lumine: quod verum erit, et plenum pooσov. An dubitatis? Quid si et hoc lectum est? blasphemia est contradicere. Davd (Psalm. xxxv, 10) Est enim fons vitæ ; et (Psalm, ibid.): In lumine tuo videbimus lumen. Fatetimini jam et hoc, et opooúgiov. Similiter hoc objici po test ei qui dicit similem substantiam: camdem enim nos dicimus et simul substantiam, certe dictum in Isaia (Isa. XLII, 10): Nemo ante te, Deus, el neno post le similis, Deus. Et David (Psalm. xxxiv 10): Quis tibi similis erit, Deus? Hæc adversus eos, qui similem substantiam dicunt: sed et multa prætereo, quæ ple nius uberiusque tractata sunt, contra eos tractatus, quos ipsi miserunt. Nam de illis non loquendum, qui dissimilem dicunt: nec de illis, qui eos qui ista tractant quæ dicimus, Patripassianos putant. Omnes enim isti et alii hæretici facile refutati sunt majore tractatu. Deus adesto Pater, et Deus Domine Jesu

III. Hac si vera sunt, accipite proovσlov: nam si non vultis, novelli Arii non latetis. Sed ut ex vestris actibus clarum est, dicitis quidem Christum Deum de Deo, lumen de lumine; verum factum, atque hoc modo natum non de substantia Dei, se de nihilo, idque ab aliis cogitis per argumenta vestra, ut audire possitis magis quam dicatis ipsi, et quare argumenta? O Deus, o Christe, succurre si de Deo natus est Christus, aut divisus aut minutus est Deus. Hæc atque hujusmodi indigna sæpe profertis quasi corpus sit Deus, aut corporeus, aut hyle: heic enim divisio C vel diminutio potest esse. Sed de isto multa jam dixi, mus, quemadmodum in divinis, in incorporeis maximeque in anima, in spiritu, in mente, et magis in Deo aut motus sit, aut partus omnimodis. Etenim perfecta neque augeri, neque minui possunt, maxime circa substantiam, αὐτόγονα enim cum sunt et αύτοSúvaua, de Deo dico de spiritu, qualia ipsa sunt, talia emittunt nec ibi generatio immutatione generatio, neque ulla passio ibi, vel phantasia aliqua passionis. Interea his rationibus vestris quid cogitis nos fateri de nihilo Christum esse natum? Num minor vestra blasphemia est, cum vos eadem sentiàtis ? Aut cur non est aperta vestra professio, si ita sentitis? Verum contraria vos loqui non videtis: dicitis enim Deum de Deo, lumen de lumine. Hoc de nihilo est, D Christe, ut sit in plebe tua poovoia per óμooúsi.

cum dicatis unde. Ergo de Deo Christus, non ergo de

nihilo, de lumine non de nihilo; de Deo enim, de ip

HYMNUS PRIMUS.

Amen.

VICTORINI

DE TRINITATE HYMNI.

Adesto, lumen verum, pater omnipotens Deus.
Adesto, lumen luminis, mysterium et virtus Dei,
Adesto, sancte Spiritus, patris et filii copula.
Tu cum quiescis pater es, cum procedis, filius.
In unum qui cuncta nectis, tu es Spiritus sanctus,

[blocks in formation]

[filius.

Hinc immensus pater est: mensus atque immensus A Non quo præcedat quidquam alterum, neque quo sit Jomnino alterum. Sed quo progressu actum sit ter triplex alterum. Filius, actusque vita est, qua procedunt et creantur [omnia. Fit idem doctor et magister, idem perfector spiritus. Seminatas sæclis animas irrigans seitiś Sophiæ. Sophia autem cum sit Christus, idem Christus filius [docet,

Unum autem et tu pater es, unumque genuit filius. Quod multa vel cuncta sunt, hoc unum est quod [genuit filius. Cunctis qui vos semen est, vera virtus seminis. In quo, atque quo gignuntur cuncta, virtus quæ fundit [Dei. Rursusque in semen redeunt genita quæque ex se[mine. Operatur ergo cuncta Christus qui omnis est virtus [Dei. Namque Christus in quiete motus est, summus Deus. Atque ipse motus sapientia est, et virtus Dei. Nullo a substantia distans: quia quod motus, Iloc substantia est, quique motus, quia in ipso atque B Atque esse cunctis vita est et hoc est quod in [ipse est. [Christo factum est. Quid quia jungit ac salvat omnia, ac docet verun [Deum. Christum sequentes, Christo renato sanctus jungit [Spiritus.

Ex Deo dictus Deus, natus autem : quia motus est;
Omnis enim motus nutus est, unumque cum sit

[Deus.

Ac Dei motus, unus et idem Deus existit.
Tamen motus ipse esse, ut sibi sit hoc quod ipse mo-
[tus est.
Sed quia Dei motus est, habet in se motus Deum.
Rursusque ipso quia Dei motus est, habet in se mo-
[tum Deus.
In filio igitur pater est, et in patre est ipse filius.
Sunt ergo singuli atque in semet semper, cum sint
[singuli.

Hinc duobus una virtus, hinc una substantia est.
Sed patre dante, quæ sibi sit filius substantia est.
Esse enim prius est, sic moveri posterum.
Non quo tempus illi adsit, sed in divinis ordo virtus

[est.

Esse nam præcedit motum, re prius, non tempore.
Hoc esse dicti in Deo memorant substantiam.
Hic autem motus ortus est, nam gignit motus sub-
[stantiam.

Substantiæque generatio quid aliud quam substantia
[est?

Ergo motus et patris est, filius ergo eadem substan-
[tia est.
Hune Móyov Græci vocarunt, intus in patre Deum :
Caussa qui sit ad partum atque ortus omnium.
Nihil namque absque hoc creatum est: per hune

Profectus Patre Patrem et Christum Spiritus.
Hinc patris cuncta Christus: hinc habet Christi
[cuncta Christus.
Sic Christus meus inter parentem et sese alterum
Spiritum implet parentem, dum esse præstat om-
[nibus.

Ergo Christus omnia, hinc Christus mysterium.
Per ipsum cuneta et in ipso cuncta, atque in ipsum
Lomnia.

Cujus altitudo pater est, ipse vero totus.
Progressus suo longitudo, et altitudo patris est.
Hinc Christus apparens sæclis, ad profundum doctum
[idque arcanum,

Et intimus intus docendo, Christus occultus factus
[spiritus.
C Omnes ergo unum spiritum, omnes unurn lumen.
Hinc singulis vera, hinc tribus una substantia est.
Progressa a patre filio, et regressa a spiritu,
Quia tres existunt singuli, et tres in uno singuli.
Hæc est beata Trinitas, hæc beata unitas

HYMNUS II.

Miserere, Domine, miserere, Christe, miserere, Domine, quia credidi in te, miserere, Domine, quia misericordia tua cognovi te.

Miserere, Domine, miserere, Christe tu spiritus mei óyos es, tu animæ meæ 26yos es, tu carnis meæ λόγος €5.

Miserere, Domine, miserere, Christe: vivit Deus et semper vivit Deus, et quia ante ipsum nihil est, a

[creata cuncta sunt. D se vivit Deus.

Hic Móyos si Christus est, et si λóyos vita est genitus,
Aóyos a patre est est enim vivus Deus, in quo cum
Substantia Deus sit, Deusque sit vita substantia.
Genitus autem filius vita est, una est substantia.
Aoyos Deus, indiscretus ergo semper, semper et alter.
Simul missus, mittenti par, et fons tamen manans,
[semper

Discurrit, spargens vitas, missus ut flumen filius.
Hinc substantia unum ambo, fons Deus, flumen filius.
Sed quia in divinis substantia hoc idem quod vita est.
Vitaque ipsa est sapientia, ut præcedit esse.
Cui inest princeps ae simplex vivere, sic adest.
Intelligens sapiensque semper cum præcedit vivere.

:

Miserere, Domine, miserere, Christe vivit Christus, et quia Deus ei generando dedit, ut a semet ipso vivat Christus, quia a semet vivit, semper vivit Christus.

Miserere, Domine, miserere, Christe: quod si a semetipso vivit pater et patre generante a se vivit Filius, consubstantiale patri est, quod ut semper vivit

Filius.

Miserere, Domine, miserere, Christe: animam, Deus, dedisti mihi, anima autem imago vitæ est, quia vivit anima in æternum, vivat et anima mea.

Miserere, Domine, miserere, Christe : si ad similitudinem tuam, Deus pater, et ad imaginem Filii homo

factus sum, vitam creatus sæculis, quia me cognovit A Ingenitus, unigenitus, id est procedens genitus: o Filius.

Miserere, Domine, miserere, Christe amavi mundum, quia tu mundum feceras: detentus mundo sum, dum invidet mundus tuis nunc odi mundum, quia nunc percepi Spiritum.

Miserere, Domine, miserere, Christe succurre lapsis, Domine, succurre pœnitentibus: quia divino et sancto judicio tuo quod peccavi, mysterium est,

Miserere, Domine, miserere, Christe cognosco, Domine, mandatum tuum, cognosco reditum in anima scriptum mea, propero si jubes redire, nostri Salvator Deus.

Miserere, Domine, miserere, Christe: diu repugno, diu resisto inimico meo, sed adhuc mihi caro est, ín qua victus diabolus, tibi triumphum magnum, nobis B fidei murum dedit.

Miserere, Domine, miserere, Christe: Velle mihi adjacet (Rom. vi, 18), mundum et terras linquere. sed imbecilla pluina est, velle sine subsidio tuo : da fidei pennas, ut volem sursum Deo.

Miserere, Domine, miserere, Christe jam portas quæro spiritus, quas pandit Spiritus testimonium de Christo dicens, et quid sit mundus docens.

Miserere, Domine, miserere, Christe: Pater qui genitus semper, qui repræsentas Deum, da claves coeli, atque in me vince diabolum, in sede lucis ut quiescam, gratia salvatus tua.

HYMNUS III.

Deus Dominus, sanctus Spiritus: o beata Trinitas. Pater, Filius, Paracletus: o beata Trinitas. Præstator, minister, divisor: o beata Trinitas. Spiritus operationum, Spiritus ministeriorum, Spiritus gratiarum : o beata Trinitas.

Unum principium, et alterum cum altero et semper alterum cum altero: o beata Trinitas.

De qua Pater substantia, et ipse substantia Filius, Spiritusque substantia, sed (1) ter ipsa substantia: 0 beata Trinitas,

Pater perfectus, perfectus Patre perfecto Filius; perfecto Filio sanctus perfectus Spiritus: o beata Trinitas.

Fons, flumen, irrigatio: o beata Trinitas.

In tribus ter gemina, sed una actio: o beata Trinitas.

Existentia, vita, cognitio : o beata Trinitas.
Caritas, gratia, communicatio : o beata Trinitas.
Caritas Deus est, gratia, Christus, communicatio
sanctus Spiritus: o beata Trinitas.

Si charitas est, gratia est; si charitates et gratia, communicatio est omnes ergo in singulis, et unum in tribus: o beata Trinitas.

Hinc ex Deo Apostolus Paulus (II Cor. xi, 13): Gratia Domini nostri Jesu Christi, et charitas Dei, et communicatio sancti Spiritus vobiscum. O beata Trinitas.

(1) Caute lege, ter, id est in tribus: alioquin certum est substantiam seu naturam non numerari, sed esse unam. Simplicissimam plusquam unam numero.

C

beata Trinitas.

Generator, genitus, regenerans: o beata Trinitas. Verum lumen, verum lumen ex lumine, vera illuminatio: o beata Trinitas.

Status, progressio, regressus : o beata Trinitas. Invisibilis invisibiliter, visibilis invisibili:er, invisibilis visibiliter o beata Trinitas.

Omnis potentia, omnis actio, omnis agnitio: o bea ta Trinitas.

Impassibilis impassibiliter, passibilis impassibiliter, impassabilis passibiliter : o beata Trinitas.

Semen, arbor, fructus: o beata Trinitas.

Ab uno omnia, per unum omnia, in uno omnia: o beata Trinitas.

Unus simplex unus, unum et solum unum, et solum et semper unus. Alter unus, ex uno unus idem unus, et omnia unus unitor omnium, virtus unius, operans unum, ut fiant omnia: o bcala Trinitas.

Ex æterno ingenite, ex æterno genite, ut omnia æterna sint genite: o beata Trinitas.

Tu creari imperas, tu creas, tu creata recreas: o beata Trinitas.

Tu Pater cunctis substantia es, tu Filii vita, tu Spiritus salvatio: o beata Trinitas.

Substantia ipsa vita est, vita ipsa qui est, æterna salvatio est : Pater ergo, et Filius, et Spiritus sanctus est; o beata Trinitas.

Tu esse cunctis præstas, tu Filii formam, tu Spiritus reformationem : o beata Trinitas.

Tu Deus infiniti et definiti Pater es o beata Trinilas.

Tu o Fili, quia vita es, infinitus es; qui a mortuis vitam revocas, definitus es; tu quoque et infiniti et definiti Pater es: o beata Trinitas.

Tu etiam Spiritus sancte, quia salvatio es, definitus es, et quia definitio quod infinitum est retines, et infiniti et definiti pater es : o beata Trinitas.

Si ergo ter Pater unitas, omnis autem a te, o Deus, paternitas, unum et Deus, et omnis paternitas: o beata Trinitas.

Tu óyov, Deus, creasti (1), hinc Deus factus Pater, et quia a te creatus est óyos, et ipse quia in illo es, factus est Xoyos Deus. Hæc duo unum sancto unxisti Spiritu simplex ergo et unum es factum in tribus. D Spiritus, óyos, Deus: o beata Trinitas.

Primum, secundum », tertium », et simplex tria o beata Trinitas.

O omne substantia est, & formata substantia est: formata substantia aut sibi tantum, aut alteris, aut sibi aut alteris nota est: o beata Trinitas.

Substantia Deus est, forma Filius, notio Spiritus: o beata Trinitas.

O primum, verum Deus es: ergo omnis et tota substantia, Deus es: o beata Trinitas.

O sccundum omnis forma Christus est: universalis autem substantia, cum universalis est, forma est

(1) Caute lege: nam solet Victorinus creandi et faciendi verbo pro generandi et producendi uti.

substantia: igitur cum forma est, et Deus Christus A substantia, sed salvans regeneransque, non manens esto beata Trinitas.

O tertium sanctus est Spiritus, sanctus Spiritus, totius exsistentiæ demonstratio est. Demonstratio autem numquam nisi nota demonstrat: nosse autem in divinis hoc est quod habere est. Cognoscentia enim ipsa eademque substantia est. Habet ergo Deum, habet Christum quem demonstrat Spiritus sanctus : 0 bcata Trinitas.

Immensus, infinitus, invisibilis Deus es, sed aliis immensus, infinitus, aliis et invisibilis: tibi mensus, tibi finitus, tibi visibilis: Hinc ergo et forma tibi est, ergo et Λόγος : idem es, quia Λόγος forma est: et quia forma tibi notitia es, notitia autem Spiritus sanctus est id ergo et Deus, et Aoyos, et Spiritus sanctus es o beata Trinitas.

Tu, Fili visibilis, es enim universalis et omnium forma: Cum enim vivificas cuncta, fit forma de vita: Forma autem semper in substantia, et forma omnis notitia est ergo in substantia Deus es, in forma Adyos, in notitia Spiritus sanctus: o beata Trinitas.

Tu quoque Spiritus sanctus notio es: omnis autem notio formæ et substantia notio est : Cognoscis igitur Deum, et habes Dei formam. Hinc et Deus, et Filius, et Spiritus sanctus es: o beata Trinitas.

Esse Deus es, Spiritum esse Christus, apparere quod sit Spiritus Paracletus: o beata Trinitas.

Hinc Christum misit Pater, Christus Paracletum, Christus ut Paracleto, Christo ut appareret Pater: o beata Trinitas.

Secreta atque in occulto substantia Deus est: secreto atque in occulto forma Deus es: secreta atque in occulto notio Deus est: Hinc (1) pro v istorum TOY TV Deus es: o beata Trinitas.

Publica jam apparensque substantia Xoyos es: et quia publica et apparens, forma autem quia Patris forma es, hinc tibi substantia es. Ergo in te pater est, quia pater substantia est. Eadem autem substantia, neque enim alia ulla substantia. Si ergo λóos apparens forma est, forma substantiaque ipsa; apparens autem forma apparensque substantia notio est : idem tu óyos, et Deus, et Spiritus sanctus es: o beata Trinitas.

Omnis notio cognoscentia est, omnis cognoscentia substantia est, cognoscentiaque ipsa forma est: es ergo Spiritus sanctus publicata forma, apparensque (1) Forte pov heic et infra.

generansve substantia es: o beata Trinitas.

Una igitur Deus, óyos Spiritusque substantia est, manens in tribus, existensque ter in omnibus tribus. Hoc autem et forma et cognoscentia est, sic triplicatur omnis simplex singularitas: o beata Trinitas.

Tu, Deus incognite, tu incomprehensibilis Deus es, sed incogniti atque incomprehensibilis Deus es, quasi quedam forma sine forma est. line pro v cum ¿» diceris magis defectus ac requies. Hinc cessantis cognoscentia forma est noscentia o beata Trinitas.

Tu óyos forma cum sis, forma patris es: hinc ergo et imago patris es. Et cum forma patris es, est tibi forma et ipsa substantia, et quia forma cadem et substantia est: hinc in te Pater est, et tu in Patre. B Item quia forma es, notio ibi est, ergo et substantia tibi ota, ex hoc notus et Pater est. Quippe cum in sinu ejus sis ab eo genitus, verum ergo et tu v verum, ἐκ τοῦ ὄντος τὸ ὂν : Omne autem & semper in tribus : o beata Trinitas.

C

Tu, Spiritus sancte, connexio es connexio autem est, quidquid connectit duo, ita ut connectas omnia, primo connectis duo, esque ipsa tertia complexio duorum, atque ipsa complexio nihil distans uno, unum cum facis duo: o beata Trinitas.

Tres ergo unum, et ergo ter, ergo ter tres unum: o beata Trinitas.

Hinc Pater summus mittit layov, missus creat, et ministrat omnia, portans in salutem nobis carnem simul et sanctam crucem, remeans victor ad Patrem, salvandis nobis esse misit alterum: o beata Trinitas.

Semper cum Deo Christus est juxta substantiam ; Etenim vita semper est. At quoniam vita, actio autem ut agat incipit, hoc est Christus natus est: ex æterno autem Deus et Christus agit: ex æterno igitur Deus Christus natus est: o beata Trinitas.

hic unus

In cœlos qui ascendit Christus est: de cœlis qui descendit idem est. Non ergo ab homine, sed usque ad hominem Christus est: o beata Trinitas. Ilic est Deus noster, hic est Deus unus, et solus Deus: o beat Trinitas. Hunc oramus cuncti, et oramus unum, unum Patrem et Filium, sanctumque Spiritum: o beata Trinitas.

Da peccatis veniam, præsta æternam vitam, dona D pacem et gloriam: o beata Trinitas.

Libera nos, et salva nos, justifica nos o beata Trinitas.

VICTORINI

IN EPISTOLAM PAULI AD GALATAS LIBRI DUO.
LIBER PRIMUS.

Epistola ad Galatas missa dicitur ab Apostolo ab Epheso civitate: et idcirco quidam illam præmittunt epistolam, hanc ordinant consequentem. Summa autem hujus epistolæ hæc est: errare Galatas quod ad evangelium fidei, quod est in Christo adjungant judaismum, corporali intellectu observantes sabbatum,

et circumcisionem, item cætera opera quæ ex lege perceperant. His rebus motus Paulus scribit hanc epistolam, eos volens corrigere et a judaismo revo. care, ut fidem tantum in Christum servent, et a Christo spem habeant salutis et promissionum ejus : scilicet quod ex operibus legis nemo salvetur. Ut refatet ergo ista quæ adjungunt, confirmare vult

« PoprzedniaDalej »