6) Listy moralne do utworzenia cnotliwego serca stosowne z niem. Krak. 1788, 4te wydanie tamże 1808 2 tomy. 7) Krótka fizyczna i historyczna wiadomość o soli. Powodem do napisania tego dziełka był rozkaz samego Stanisława Aug. króla, za które dal Siarczyńskiemu medal złoty z napisem Merentibus. Warsz. 1788.

8) Zakus nad zaciekami Wszechnicy krakowskiej. Warszawa 1788.

9) Pochwała Stanisława Szczesnego Potockiego gener. artyl. kor. Warsz. 1789. Szczesny Potocki wojew. ruski wsławił się był wtedy uspokojeniem buntów ukraińskich i przyniosłszy Rplitéj w darze 12 dział i klejnoty swojej żony, był celem powszechnego uwielbienia. 10) Traktaty między mocarstwamni europejskiemi od r. 1648 zaszłe, podług lat porządku z przyłączoną potrzebnéj historyi wiadomością, opisane. Dwa pierwsze tomy tego dzieła wydał Fulgenty Obermajer, trzeci Wincen. Skrzetuski, a Siarczyński trzema następnemi tomami pomnożył, które wyszły r. 1790.

11) Traktaty konwencyjne, handlowe i graniczne, wszelkie publiczne umowy między Polską i obcemi państwami od r. 1764-1791. 2 tomy.

12) Dzień trzeci maja r. 1791 w Warszawie. Rycina przytém ta sama co na czele Dyaryusza sejmu konstytucyjnego. Miał autor zlecenie wydać dalszy ciąg dziejów. Król sam dzieła tego osnowę ułożył, dokończona robota dla zmiany okoliczności nie wyszła. 13) Redaktorem gazety rządowej w owym czasie był wła

ściwie Siarczyński z pomocą Fr. Dmochowskiego. Wszystkie dotąd wymienione dzieła były bezimiennie wydane. 14) Geografia czyli opisanie naturalne, historyczne i polityczne krajów i narodów we czterech częściach świata zawierających się, z dołączeniem geografii astronomicznej, przez X. Fr. Siarczyńskiego. K. W. P. K. Warsz. 3 tomy. 1790-1794. Dalsze trzy tomy dla zmian ojczystych

nie wyszły. Żałowano najbardziej tomu 4go który miał zawierać obszerne i dokładne opisanie Polski.

15) Wiadomość historyczna i statystyczna o mieście Jaro-sławiu etc. p. X. F. Siar. proboszcza kollegiaty Jarosławskiej. Lwów 1826..

16) Obraz wieku panowania Zygmunta III króla polskiego i szwedzkiego zawierający opis osób żyjących pod jego panowaniem, znamienitych przez swe czyny pokoju i wojny, cnoty lub występki, dzieła pismienne, zasługi użyteczne i celne sztuki, porządkiem abecadła ułożony przez etc. Lwów 1828. 2 tomy. Dzieło to miało być dodatkiem do następnego, jako stanowiącego całość. 17) Obraz panowania Zygmunta III, obejmujący obyczaje religią, oświecenie, towarzyskie pożycie, moc rządu, jego wady, związki z obcymi, pomyślność i klęski publiczne za tegoż panowania. Dzieło to będące najdojrzalszym owocem historycznych badań Siarczyńskiego i to tylko tom I dopiero w r. 1843 wyszedł w Poznaniu drukiem i nakładem ksiegarni Nowéj. Tom 2 zaś wyszedł nakładem i czcionkami Nap. Kamieńskiego i Spółki 1858. Praca ta stawia Siarczyńskiego w rzędzie pierwszych historyków naszych i okazuje widomie, z jak podniosłego stanowiska pojmował i opowiadał dzieje swego narodu. Idąc z postępem czasu, zrozumiał wcześniej od innych tę prawdę, że kreśląc dzieje swego narodu, nie da nikt prawdziwego jego obrazu, jeżeli tylko ma na uwadze samo życie polityczne. On zważał i na żywot lúdu, który się objawia w życiu domowém, w obyczajach i zwyczajach, w języku i piśmie. Tę to stronę niedotykaną dotąd przez naszych historyków, wydobył na jaw Siarczyński, i w długiém panowaniu Zygmunta III troskliwie przedstawił. To też praca jego pełna obrazów, pełna ciekawych a nieznanych szczegółów, które wpływają na oddanie dokładnych zarysów tych czasów, tyle zjmujących a przeważnych dla późniejszych okresów historyi polskiej.

18) Zgodność i różność między wschodnim i zachodnim kościołem przez J. H. Szmitt przełożona i pomnożona przez

X. Fr. Siarczyńskiego, bez wyrażenia miejsca druku 1831 r. 19) Czasopism naukowy księgozbioru publicznego imienia Ossolińskich w r. 1828 i 1829 we Lwowie po 4ry zeszyty na rok wydawany.

Nim zaczął wychodzić Czasopism, odzywał się niekiedy Siarczyński w pismach publicznych bezimiennie tak w Pszczole lwowskiej: Uwagi i postrzeżenia czynione nad dziełem Dzieje panowania Zygmunta III przez J. Ur. Niemcewicza w Wars. 1819 wydaném. W Rozmaitościach Iwowskich. Do nowego redaktora. Obrona krytyki czyli pism rozsądku. O dziele wychodzącém w Wiedniu Neuestes Conversations-Lexicon. W Pątniku lwowskim o koloniach niemieckich r. 1827. W roku 1828 wydał: Nowy kalendarz czyli Świętnik lwowski na rok 1829. Oprócz zwykłej części kalendarskiej jest tu wiadomość o podziale czasu na dni i miesiące, o kalendarzach dawnych i późniejszych, o ich różności i poprawach, następnie kalendarz polski ciągły, podzielony na miesiące i dnie, a przy każdym zebranie obrządków religijnych, pamiątek lub zwyczajów krajowych, jakie zachowywano dawniej, lub jakie dotąd przetrwały i przechowały się jeszcze.

Dwa kazania sam wydał Siarczyński, jedno miane na żałobnem nabożeństwie w Sieniawie przy wprowadzeniu zwłok księcia feldmarszałka Czartoryskiego. Drugie na obrządku pogrzebowym JMci księdza Gołaszewskiego biskupa przemyskiego. Po śmierci zaś jego wydał Adam Kłodziński kazania zebrane z pozostałych rękopismów. Lwów i Tarnopól 1832. Tymoteusz Lipiński wydał z rękopismu Siarczyńskiego: Opis powiatu Radomskiego. Warsz. 1847.

W rękopiśmie pozostawił:

1) Dzieje narodu i kraju Rusi Czerwonej, a w ogólności Rusi południowo-zadnieprskiej, w 3ch tomach. Dzieło to należy do najważniejszych prac Siarczyńskiego, uważał je sam autor za chlubną dla siebie pamiątkę, jaką zostawi krajowi.

2) Słownik historyczno-statystyczno-geograficzny królestwa Galicyi, w 3ch tomach. W 1szym opisuje w powszechności Galicyą, w 2gim i 3cim wszystkie miasta i włości tego kraju w szczególności porządkiem abecadła. — Zamyślał Siarczyński o wydaniu podobnego słownika całej Polski, do którego zebrane i spisane liczne wiadomości dopełnienia i ułożenia czekają. 3) Słownik znakomitych osób za panowania. Zygmunta III, w 2ch tomach wydany i powyżej pod liczbą 16 między drukowanemi od nas umieszczony, późniejszemi dopisami do sześciu tomów powiększył, zamierzając zapewne nowe wydanie.

4) Zamyślał także wydać słownik znakomitych Polaków wszystkich wieków, i do tego uzbierane materyały kilka tomów zajmują.

5) Noworocznik czyli Kalendarz na rok 1830, dla zpóźnionego druku nie wyszedł.

6) Zebrał Siarczyński w porządnie oprawnych księgach wiele pojedyńczych wiadomości, wypisów z dzieł, rzadszych pism pomniejszych, mów, wierszy i t. d., które są nieocenionym składem materyałów do historyi polskiej, tak dawniejszej, jako też czasów świeżo upłynionych.

Nakoniec prócz powyższych dzieł zostawił Siarczyński 28 mniejszych rozpraw które do Czasopisma przeznaczył.

Zoryan Dołęga Chodakowski, który rzeczywiście nazywał się Adam Czarnocki (urodz. 24 grudnia 1784 w Komowie w ziemi chełmińskiej; od r. 1796 do 1803 uczył się u XX. Pijarów w Międzyrzeczu, a od roku 1806 do 1810 w Krzemieńcu; w wojnie 1812 r. dostał się pod Borysowem jako porucznik do niewoli do gubernii czerniechowskiéj, i tu oddał się całkiem nauce i badaniom dziejów; po powrocie bawił w Krzemieńcu, Krakowie, Sieniawie, Lwowie, a najwięcej w Porycku dla znajdującej się tam Czackiego książnicy; 1819 podał do ministeryum oświecenia w Petersburgu projekt podróży po krajach słowiańskich. Po przyjęciu rze

czonego projektu odbywał podróż od 1820; przejrzał kilka gubernii południowych i zamyślał o objechaniu innych, gdy nagle w gubernii twerskiej w wsi Sieło Petrowskoe d. 17 listopada 1825 r. śmierć czynne i pracowite zatrudnienia jego przerwała. Celniejsze owoce swych badań przesyłał w obszernych rapportach do Petersburga, lub drukował w kształcie rozpraw najczęściej po rossyjsku. Pisma Goniec Europejski i Archiwum Północne najwięcej tych rozpraw zawierają. Pozostałe po nim papiery złożone w Moskwie, gdzie staraniem tamecznych uczonych wydrukowany został w Dostrzegaczu ważny artykuł: O systemacie mogił sławiańskich, opasujących w pewnym związku całą starożytną Sławiańszczyznę; następnie p. Maximowicz wydał ze wspomnionych papierów: Zbiór pieśni malorossyjskich. Z polskich pism Adama Czarnockiego, mamy ile nam dotąd wiadomo, niektóre rozprawy, z tych jedna drukowana w Pamiętniku lwowskim, druga w Ćwiczeniach naukowych r. 1818. O Sławiańszczyznie przedchrześciańskiej, osobno wydane wraz z recenzyą Surowieckiego i kilkoma listami w Krakowie 1835. (Zobacz także listy jego do J. S. Bandtkiego w Pamiętniku naukowym z r. 1837 t. III).

Łukasz Gołębiowski, urodz. 1773 w Pokoście o 6 mil od Pińska. Pierwsze lata młodości spędził na dworze księżnej Lubeckiej, gdzie się uczył z jej synami, następnie oddany był do XX. Pijarów w Dąbrownicy, gdzie kollegował z Alojzem Felińskim. Po ukończeniu szkół był lat pare przy boku Czackiego. Roku 1792 jeździ z nim do Szczekocin, zkąd potém odbywał z tym sławnym lubownikiem książek wycieczki po klasztorach. Potém Gołębiowski zaciąga się do pułku Wodzickiego. Po skończonej wojnie dostaje się znowu do Czackiego do Porycka; jeździ z nim do Petersburga, a potém cały się zajmuje biblioteką, której powiększeniem zajął się Czacki. Do bogatego zbioru przybyły akta z daru Stanisława Augusta i wszelkie u niego znajdujące się rękopisy. Działyński darował wielką massę papierów po Szembeku kanclerzu z czasów Augusta II, w ogóle znajdo